5+1 ερωτήσεις για να χτυπά «καλύτερα» η καρδιά των 40άρηδων

Ο αντιπρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας (ΕΛΙΚΑΡ), καρδιολόγος, Δημήτρης Ρίχτερ, MD, FESC, απαντά σε 5+1 ερωτήσεις του NEWS247 και μοιράζεται μαζί μας πολύτιμα μυστικά για μια γερή καρδιά μετά την ηλικία των 40 ετών.

 

Σε ποια ηλικία πρέπει να ξεκινάει ο καρδιολογικός έλεγχος και τι πρέπει να περιλαμβάνει;

Η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία συστήνει όλοι οι άνδρες ηλικίας άνω των 40 ετών και οι γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών να υποβάλλονται σε έλεγχο συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου, ελέγχοντας επίπεδα λιπιδίων και σακχάρου, μετρώντας αρτηριακή πίεση και ελέγχοντας για τυχόν καπνιστική συνήθεια.

Σε περίπτωση σημαντικών παραγόντων κινδύνου νωρίτερα, ο έλεγχος αυτός συνιστάται να ξεκινάει και σε νεότερη ηλικία. 

Το τι θα περιλαμβάνει ο έλεγχος, είναι τελείως εξατομικευμένο, ανάλογα με το ιστορικό, τα χαρακτηριστικά και τους παράγοντες κινδύνου του ασθενούς, την ύπαρξη συμπτωμάτων ή όχι και επιλέγεται από τον γιατρό η δυνητική διενέργεια τεστ κοπώσεως, τρίπλεξ καρδιάς, καρωτίδων και/ ή αρτηριών κάτω άκρων. Σε κάθε περίπτωση η ύπαρξη συμπτωμάτων και ο συνολικός καρδιαγγειακός κίνδυνος βάσει αιματολογικών δεικτών και καπνιστικής συνήθειας αποτελούν τους πιο σημαντικούς δείκτες. 

 

Κάθε πότε πρέπει να ελέγχουμε την υγεία της καρδιάς μας;

Στους ανθρώπους χωρίς καρδιαγγειακή νόσο, αλλά μόνο παράγοντες κινδύνου, ετησίως συνήθως ή ανά πενταετία, αν ο γιατρός μας βρει χωρίς κανέναν παράγοντα κινδύνου.

 

Σε ποια ηλικία ξεκινούν τα καρδιολογικά προβλήματα; Οι γυναίκες «έχουν καρδιά»;

Επί πολλές δεκαετίες υπήρχε η πεποίθηση  πως οι γυναίκες είναι προστατευμένες από την καρδιαγγειακή νόσο ( δηλαδή εμφράγματα και εγκεφαλικά)  σε σχέση με τους άνδρες. Ο κύριος λόγος ήταν η θεωρία, πως τα οιστρογόνα είχαν προστατευτική επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστημα του «ασθενούς» φύλου, όπως και τα χαμηλά ποσοστά καρδιαγγειακών συμβάντων στις ηλικίες πριν από τα 50 έτη.

Τα σύγχρονα επιδημιολογικά δεδομένα, όμως, δείχνουν, πως η στεφανιαία νόσος είναι η πρώτη αιτία θανάτου στις γυναίκες, πολύ περισσότερο και από τον καρκίνο του μαστού. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τα συνεχιζόμενα υψηλά ποσοστά καπνίσματος στις γυναίκες, τη βαθμιαία αύξηση του μέσου σωματικού βάρους και την έλλειψη σωματικής άσκησης, με την επακόλουθη  αρτηριακή υπέρταση και δυσλιπιδαιμία στις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για πιο αποτελεσματική πρόληψη και πιο κατάλληλη θεραπεία όλων των παραγόντων, που προδιαθέτουν την ανάπτυξη της στεφανιαίας νόσου και στις γυναίκες, ειδικά μετά την εμμηνόπαυση.

Γενικά οι Έλληνες φροντίζουμε την καρδιά μας; 

Κατά τη διάρκεια του πρώτων ετών του  «Μήνα Ελέγχου Χοληστερόλης», που πραγματοποιείται από το ΕΛΙΚΑΡ (Ελληνικό Ίδρυμα Καρδιολογίας), εξετάστηκαν περισσότερες από 70.000 άτομα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και διάφορες επαρχιακές πόλεις και τα αποτελέσματα ήταν αρκετά ανησυχητικά για το μέλλον των καρδιαγγειακών συμβάντων στη χώρα μας. 

Περίπου οι μισοί ενήλικες (43%) παρουσίαζαν αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης. Εξ’ αυτών το 50% δεν γνώριζε ότι είχε υψηλή χοληστερόλη. Εξ’ όσων το γνώριζαν, ένας στους τρεις δεν είχε προβεί σε καμία ενέργεια για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Όσον αφορά στο κάπνισμα, τα αποτελέσματα ήταν εξίσου ανησυχητικά. Ένας στους τρεις Έλληνες δήλωσε καπνιστής και, αν εξετάσουμε τις ηλικίες, στους κάτω των 50% ένας στους δύο καπνίζει.. 

Επιπλέον το 25% είχε υπέρταση, το 9% είχε διαβήτη, το 58% έκανε αυτό που λέμε καθιστική ζωή και το 42% ήταν υπέρβαρο.

Όλα αυτά οδήγησαν τη χώρα μας, δυστυχώς, στο να βρεθεί στις χώρες μέτριου κινδύνου για καρδιαγγειακά επεισόδια στην Ευρώπη, ενώ για πολλές δεκαετίες ήμασταν στην κατηγορία χαμηλού κινδύνου.

 

Ποια σημάδια προειδοποιούν για πρόβλημα, πριν αυτό εμφανιστεί; 

 

Τα αυξημένα επίπεδα αρτηριακής πίεσης, λιπ

ιδίων, καπνίσματος αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες να εμφανίσουμε τα επόμενα χρόνια ένα οξύ καρδιαγγειακό συμβάν. Τα συμπτώματα, που θα μας ανησυχήσουν έντονα, πάντως, είναι ένα βάρος στο στήθος κατά την άσκηση ή έντονη δύσπνοια κατά τη διάρκεια αυτής, η δύσπνοια στην κατάκλιση, με την ανάγκη να προσθέτουμε μαξιλάρια, για να αναπνέουμε καλύτερα κ.ά.

 

Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε την καρδιά μας; Αρκεί η διατροφή, το περπάτημα και η διακοπή του καπνίσματος; 

 

Αυτά τα τρία είναι εξαιρετικά σημαντικά. Σωστή μεσογειακή διατροφή, σωστό σωματικό βάρος, περπάτημα τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα, χωρίς καπνό, χαμηλή χοληστερίνη (LDL<115mg/dl τουλάχιστον). Σε ανθρώπους με παράγοντες κινδύνου η LDL μπορεί να πρέπει να φτάσει ακόμη και <55mg/dl) και πίεση <130/80 mmHg.