ΣΥΡΙΖΑ και κανάλια. Πώς φτάσαμε στην αναπόφευκτη ρήξη

ΣΥΡΙΖΑ και τηλεοπτικές άδειες. Τηλεοπτικές άδειες και ΣΥΡΙΖΑ. ΣΥΡΙΖΑ και ΕΡΤ, κυβέρνηση και ιδιωτική τηλεόραση. Media της διαπλοκής, media των τριγώνων και των αχυρανθρώπων, media που κατακρίνουμε, βλέπουμε, παρατηρούμε και μαζί τους ζούμε.

Η κυβερνητική πρωτοβουλία του Αλέξη Τσίπρα και του Νίκου Παππά για να μπει σε μια σειρά το τηλεοπτικό πεδίο της χώρας, είναι κάτι που χρονολογείται από το 2014, όταν και η τότε αντιπολίτευση διέβλεπε πως μπορεί σταδιακά να γίνει κόμμα εξουσίας. Όπερ και εγένετο. Πριν επεκταθούμε, θα έλεγε κανείς πως η όλη απόπειρα είναι επί της ουσίας, μια κίνηση που ανταποκρίνεται στις προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και στις υποσχέσεις του καθ’ όλες τις προεκλογικές περιόδους της περασμένης τριετίας.

Το βίντεο από τις ευρωπαϊκές περιοδείες του Αλέξη Τσίπρα, που προβλήθηκε στην παρουσίαση του ευρωψηφοδελτίου στις 29/4/2014. Μεταξύ άλλων προβάλλεται και το άνοιγμα της ΕΡΤ που πήγαινε πάντα “πακέτο” με τα λοιπά τηλεοπτικά ζητήματα που εκκρεμούν:

Το 2012 το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικό το άρθρο 53 του νόμου 2778/1999 για τις τηλεοπτικές άδειες με την αιτιολογία ότι η επ’ αόριστον παράταση λειτουργίας των ρ/σ αντίκειται στο άρθρο 15 του Συντάγματος. Βάσει της συγκεκριμένης απόφασης (αρ. 1206/2012) όσοι σταθμοί λειτουργούσαν χωρίς άδεια από την 1η Νοεμβρίου 1999 ήταν παράνομοι ως αντικείμενοι στο Σύνταγμα. Τότε, η νυν κυβέρνηση είχε δεσμευθεί πως θα ρυθμίσει το περιβάλλον, όταν πάρει το τιμόνι. Μέχρι τότε είχαν δοθεί 15 παρατάσεις στην προθεσμία αδειοδότησης των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών, μετά την κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου το 1987 και την ψήφιση του νόμου που προβλέπει αδειοδότηση με διαγωνισμό, το μακρινό 1995.

Η κλιμάκωση του αγώνα για συμμάζεμα των τηλεοπτικών, πραγματοποιήθηκε σε πρώτο χρόνο στα τέλη του Ιανουαρίου του 2015, με τις εξαγγελίες Βαρουφάκη και στη συνέχεια εικονοποιήθηκε σε προεκλογικά βίντεο τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, πριν τη δεύτερη φορά αριστερά.

Μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο του 2015, ο τότε υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, κατέθετε ένα πολυσέλιδο κείμενο “μεταρρυθμίσεων” στους θεσμούς, όπως τους ονόμαζε τότε η κυβέρνηση.

8 Ιανουαρίου 2015. Τα μέτρα του ΣΥΡΙΖΑ “ενάντια στη διαπλοκή” με τις άδειες λειτουργίας από μηδενική βάση:

Σε αυτό το κείμενο εκτιμήσεων, είχε συμπεριλάβει μεταξύ άλλων και τον υπολογισμό εσόδων την τάξεως των 350-380 εκατομμυρίων ευρώ από την δημοπράτηση των τηλεοπτικών αδειών. Ήταν και η πρώτη φορά που είχαμε οικονομική εκτίμηση για τις άδειες που οδεύουν προς την τελική τους δημοπράτηση. Την ίδια περίοδο ξέσπασε και η κόντρα στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ με τα ιδιωτικά κανάλια για τη διαπλοκή και τα δάνεια. Ποιος δεν θυμάται άλλωστε τις τηλεοπτικές συνεντεύξεις της Ζωής Κωνσταντοπούλου πριν τον Ιούνιο του 2015;

Τι έλεγε ο πρωθυπουργός στο debate των πολιτικών αρχηγών πριν τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015, και η κόντρα στον “αέρα” με την Όλγα Τρέμη:

Ο κ. Αλέξης Τσίπρας μίλησε τότε για το νομοσχέδιο που ήταν έτοιμο για τις άδειες των καναλιών μιλώντας για περιπτώσεις διαφθοράς και δήλωσε πως πρέπει να μπει ένα τέλος στην ασυδοσία και πως είχαν τη γενναιότητα παρά τον πόλεμο από μερίδα μέσων ενημέρωσης “ακριβώς γιατί ζητήσαμε να πληρώσουν τα χρωστούμενα, τους φόρους για τις διαφημίσεις”.

Το νομοσχέδιο είχε ήδη τεθεί σε διαβούλευση από τις 22 Ιουλίου του 2015 μέχρι τις 8 Σεπτεμβρίου της ίδια χρονιάς. Οι προγενέστερες εξαγγελίες υλοποιήθηκαν και εν τέλει, το νομοσχέδιο Παππά για τις τηλεοπτικές άδειες υπερψηφίστηκε στις 24 Οκτωβρίου του 2015, λίγο μετά την ορκωμοσία του νέου υπουργικού συμβουλίου.

11 Σεπτεμβρίου 2015. Το επίσημο τηλεοπτικό σποτ του ΣΥΡΙΖΑ για τα κανάλια:

Σήμερα, δια της κυβερνητικής εκπροσώπου Όλγας Γεροβασίλη, καθώς και δια επίσημου δελτίου Τύπου του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά, γνωρίζουμε το μέγεθος της τελικής δημοπράτησης τεσσάρων τηλεοπτικών αδειών, με αντίτιμο εκάστης 3 εκατ. ευρώ.

Ο Υπουργός Επικρατείας, Νίκος Παππάς και ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Χουλιαράκης, ήταν αυτοί που υπέγραψαν την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για τον καθορισμό της τιμής εκκίνησης της δημοπρασίας για τις τέσσερις άδειες ιδιωτικών καναλιών.

“Στην ΚΥΑ, με ημερομηνία 12/4/2016, η τιμή εκκίνησης για κάθε μία από τις τέσσερις δημοπρατούμενες άδειες παρόχων περιεχομένου επίγειας ψηφιακής τηλεοπτικής ευρυεκπομπής ελεύθερης λήψης εθνικής εμβέλειας ενημερωτικού προγράμματος γενικού περιεχομένου για μετάδοση υψηλής ευκρίνειας (high definition) ορίζεται στο ύψος των τριών εκατομμυρίων ευρώ.

Δεδομένου ότι πρόκειται περί εξειδικευμένου αντικειμένου, το οποίο αντιμετωπίζεται για πρώτη φορά, η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας (ΓΓΕΕ) -που είναι επιφορτισμένη με τη διενέργεια του διαγωνισμού- ανέθεσε στη διεθνή εταιρεία Deloitte μελέτη για τον καθορισμό του εύρους της τιμής εκκίνησης. Η Deloitte έλαβε υπόψη της τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα και διεθνώς, τα χαρακτηριστικά, τις προοπτικές και τις ιδιαιτερότητες του διεθνούς και ελληνικού διαφημιστικού, αλλά και του τηλεοπτικού κλάδου, καθώς και το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο. Πλέον των ελληνικών, συγκεντρώθηκαν στοιχεία από γαλλικές, γερμανικές, ισπανικές, βρετανικές, βουλγαρικές, ιταλικές, τσέχικες, πορτογαλικές και κυπριακές πηγές”.

Ο αριθμός των αδειών σταθεροποιήθηκε στο “τέσσερα”, καθώς σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης, τόσες μπορεί να αντέξει η αγορά.

“Ο αριθμός των τεσσάρων τηλεοπτικών αδειών προέκυψε διότι είναι γνωστό ότι το φάσμα δεν είναι απεριόριστο, και κυρίως ότι έπρεπε να λυθεί το κεντρικό πρόβλημα που έχει αναδειχθεί μέσα από τη λειτουργία των ιδιωτικών σταθμών άνευ άδειας όλα αυτά τα χρόνια, που είναι το πρόβλημα της βιωσιμότητας και της διαπλοκής”, έχει δηλώσει ο Νίκος Παππάς, προσφάτως στην Αυγή.

Ο ίδιος υπογράμμιζε πως “μη βιωσιμότητα σήμαινε ζημιές, ζημιές σήμαινε ανάγκη για δάνεια και βλέπουμε και στην εξεταστική ότι πάρα πολλά πράγματα έρχονται στην επιφάνεια για το πώς οι τραπεζικοί κανόνες κάμπτονταν για να εξυπηρετηθούν οικονομικές μονάδες, οι οποίες δεν ήταν βιώσιμες”.

Σε αυτό το πλαίσιο, τόνιζε την ανάγκη αλλά και την αποφασιστικότητά του να σπάσει “η σχέση μεταξύ τηλεοπτικών σταθμών, πολιτικών και τραπεζιτών”.

Ερωτήματα και απαντήσεις

Ανοιχτό ερώτημα είναι το τί θα γίνει με την DIGEA για την οποία ο ίδιος ο Ν. Παππάς έχει αναφέρει πως έχει δημιουργηθεί από τους τηλεοπτικούς σταθμούς που “δεν είναι νόμιμοι”, μια DIGEA που αποτελεί τον μόνο ψηφιακό πάροχο αυτή την στιγμή.

Από εκεί και πέρα, ο ελεγκτικός μηχανισμός για την DIGEA και τα κανάλια είναι το ΕΣΡ το οποίο δεν έχει ακόμη συγκροτηθεί καθώς η όλη ιστορία έχει αναχθεί σε κομματική κόντρα μεγατόνων *.

Θα κλείσουν τα κανάλια που δεν θα πάρουν άδεια;

Η κυβέρνηση απάντησε σχετικά:

“Ήταν η κυβέρνηση Σαμαρά που έριξε “μαύρο” στην ΕΡΤ. Με τη διαδικασία αδειοδότησης των ιδιωτικών σταθμών εθνικής εμβέλειας δεν πέφτει “μαύρο” σε κανένα νόμιμο κανάλι, για τον απλό λόγο ότι τα κανάλια που εκπέμπουν σήμερα λειτουργούν χωρίς άδεια. Οι κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ είχαν ψηφίσει 15 φορές τα τελευταία 27 χρόνια τροπολογίες με τις οποίες έδιναν “παρατάσεις νόμιμης λειτουργίας” στα κανάλια που πειρατικά “καβάλησαν” το δημόσιο αγαθό των τηλεοπτικών συχνοτήτων. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αρνήθηκε να παρατείνει την ανομία με κάποια τροπολογία που θα κατέθετε λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 31ης Δεκεμβρίου 2015, όπως συνήθιζαν οι προκάτοχοί της. Άρα, η σημερινή κυβέρνηση ανοίγει κανάλια που είχαν άδεια (ΕΡΤ) και δεν κλείνει κανένα (αφού τα ιδιωτικά κανάλια λειτουργούν πειρατικά)”.

Τι είχε απαντήσει πρόσφατα ο ΣΥΡΙΖΑ για τους εργαζόμενους των ιδιωτικών καναλιών:

“Σήμερα, τα ιδιωτικά κανάλια εθνικής εμβέλειας που λειτουργούν χωρίς άδεια απασχολούν 2.600 εργαζομένους (εκ των οποίων οι 540 απασχολούνται στο Mega), σε συνθήκες διαρκών μειώσεων προσωπικού και απολύσεων, ατομικών συμβάσεων, απανωτών περικοπών και διαρκών καθυστερήσεων καταβολής των αμοιβών, καταστρατήγησης των ωραρίων εργασίας, αντικατάστασης των μισθολογίων με κατ’ επίφαση ελεύθερους επαγγελματίες (μπλοκάκια) κοκ. Δεδομένου, μάλιστα, ότι πρόκειται για ξεκάθαρα μη βιώσιμες επιχειρήσεις οι οποίες μέχρι πρότινος επιβίωναν με τα θαλασσοδάνεια που τους εξασφάλιζε το “τρίγωνο της διαπλοκής”, οι εργασιακές συνθήκες στα κανάλια γίνονται ολοένα και αθλιότερες. Ο διαγωνισμός αδειοδότησης, που διασφαλίζει τη νομιμότητα στο συγκεκριμένο χώρο μετά από 27 χρόνια, ορίζει ότι κάθε κανάλι που θα λάβει άδεια υποχρεούται να απασχολήσει τουλάχιστον 400 εργαζομένους. Άρα, διασφαλίζονται τουλάχιστον 1.600 θέσεις εργασίας σε υγιείς –πλέον- επιχειρήσεις, ενώ είναι απολύτως εύλογο να αναμένει κανείς ότι οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις δεν θα περιοριστούν στον minimum αριθμό εργαζομένων, προσεγγίζοντας τελικά τον σημερινό τους αριθμό”.

Πώς θα γίνει η μετάβαση στο νέο τοπίο:

Όπως έχει γίνει γνωστό από τον ΣΥΡΙΖΑ, μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος και την ανάδειξη των κατόχων των τεσσάρων αδειών, θα ακολουθήσει επανέλεγχος των πόθεν έσχες και χρόνος για έκδοση αποφάσεων επί τυχόν προσφυγών με μορφή ασφαλιστικών μέτρων. Η πρώτη από τις τρεις ισόποσες δόσεις του τιμήματος θα καταβληθεί εντός 15 ημερών από την ανακήρυξη (οι άλλες δύο εντός 12 και 24 μηνών). Οι άδειες χορηγούνται εντός 90 ημερών από την ανακήρυξη. Από τη στιγμή που θα υπάρξουν νόμιμα αδειοδοτημένα ιδιωτικά κανάλια, η DIGEA είναι εκ του νόμου υποχρεωμένη να μεταφέρει το σήμα αυτών και κανενός άλλου.

Τέλος, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας των πανελλαδικών αδειών θα εκκινήσει και η διαδικασία για τις άδειες θεματικών & περιφερειακών καναλιών. Με άλλα λόγια, σε λίγες ημέρες θα έχουμε και την τελική εικόνα για το πώς θα έχει διαμορφωθεί το νέο τηλεοπτικό τοπίο.

Θυμίζουμε ότι στις 4 Ιουλίου της τρέχουσας χρονιάς ολοκληρώθηκε η διαδικασία κατάθεσης υποψηφιοτήτων με 11 συνολικά υποψηφίους. Στις 11 Ιουλίου, η ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας απέρριψε τις αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων των τηλεοπτικών σταθμών και στις 10 Αυγούστου ολοκληρώθηκε η προεπιλογή 9 υποψηφίων που έχουν πάρει το “πράσινο φως” για την τελική δημοπρασία. Μέχρι τώρα δεν είχε γίνει ποτέ δημοπρασία στην Ελλάδα για τηλεοπτικές άδειες.

*ΥΓ. Γιατί δεν είναι στελεχωμένο το ΕΣΡ;

Η θητεία του προγενέστερου προεδρείου έληξε και τα πολιτικά κόμματα αδυνατούν να συμφωνήσουν στη νέα σύνθεσή του. Βάσει του Συντάγματος, τα προεδρεία των συνταγματικά κατοχυρωμένων ανεξάρτητων αρχών, όπως το ΕΣΡ, ορίζονται με τη σύμφωνη γνώμη τουλάχιστον των 4/5 των μελών της Συνδιάσκεψης των προέδρων της Βουλής. Η προσπάθεια συγκρότησης του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης απέτυχε στις 19/1/16, 1/2/16 και 9/2/16 καθώς δεν είχε συναινέσει η ΝΔ.

Φωτογραφίες: sooc.gr