Νέο πλαίσιο για τις εκθέσεις βιωσιμότητας

Πλέον η υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες, τις πολύ μικρές, τις μικρές, τις μεσαίες και τις μεγάλες επιχειρήσεις ή ομίλους αποκτά νέα χαρακτηριστικά αλλά και διαδικασίες υποχρεωτικότητας. Όπως αναφέρεται, σκοπός των διατάξεων είναι, μεταξύ άλλων, η ενίσχυση της διαφάνειας των πληροφοριών εταιρικής βιωσιμότητας μέσω της δημοσιοποίησης αξιόπιστων και συγκρίσιμων στοιχείων βιωσιμότητας από ορισμένες κατηγορίες ενωσιακών επιχειρήσεων και από υποκαταστήματα ορισμένων κατηγοριών επιχειρήσεων τρίτων χωρών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και της διασφάλισης της πρόσβασης του κοινού σε αυτά.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, το υφιστάμενο πλαίσιο σχετικά με τις εκθέσεις βιωσιμότητας παρουσιάζει ανομοιομορφίες που δημιουργούν υψηλό διαχειριστικό κόστος στις υπόχρεες επιχειρήσεις, δυσκολεύουν τον αποτελεσματικό δημόσιο έλεγχο των επιχειρήσεων αυτών από τις ελεγκτικές αρχές και το κοινό, ενώ προκαλούν υψηλό κόστος απόκτησης πληροφόρησης από τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Η εναρμόνιση των προτύπων αναφοράς μειώνει το διαχειριστικό κόστος για τις επιχειρήσεις και τις καθοδηγεί στην υποβολή μόνο των κρίσιμων για τη συμμόρφωσή τους πληροφοριών. Αυτή η ποιοτική αναβάθμιση των εκθέσεων βιωσιμότητας, όπως αναφέρεται, θα επιτρέψει στους πολίτες, ιδίως τους κοινωνικούς εταίρους, να ενημερώνονται επαρκέστερα και να συμμετέχουν πληρέστερα στον κοινωνικό διάλογο.

Επιπλέον, θα διευκολύνει εκείνους που επιθυμούν να επενδύσουν με τρόπο που οικοδομεί ένα πιο σταθερό, βιώσιμο και χωρίς αποκλεισμούς οικονομικό σύστημα. Άλλα ενδιαφερόμενα μέρη θα μπορούν, επίσης, να κάνουν χρήση των πληροφοριών βιωσιμότητας που δημοσιοποιούνται στις ετήσιες εκθέσεις, ιδίως για λόγους σύγκρισης μεταξύ επιχειρήσεων του ίδιου τομέα της αγοράς ή για τη σύγκριση των διαφορετικών τομέων μεταξύ τους, ενώ οι φορείς χάραξης δημόσιας πολιτικής και οι περιβαλλοντικοί οργανισμοί μπορούν να χρησιμοποιούν τις πληροφορίες αυτές, για την παρακολούθηση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών τάσεων, τη συμβολή σε περιβαλλοντικούς λογαριασμούς και την τεκμηρίωση της δημόσιας πολιτικής.

Τέλος, η εναρμόνιση των προτύπων αναφοράς, που λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη υποβολής αναφορών σε επίπεδο ομίλου επιχειρήσεων, θα μειώσει τα εμπόδια εισόδου νέων επαγγελματιών στη σχετική αγορά, οδηγώντας στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, στην καλλιέργεια της εμπειρογνωμοσύνης στον οικείο κλάδο και τελικά σε χαμηλότερο κόστος απόκτησης της πληροφορίας.

Να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει αποστέλλοντας προειδοποιητική επιστολή σε 17 κράτη μέλη (Βέλγιο, Τσεχία, Γερμανία, Εσθονία, Ελλάδα, Ισπανία, Κύπρο, Λετονία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία και Φινλανδία), επειδή δεν κοινοποίησαν εθνικά μέτρα για την ενσωμάρτωση του κοινοτικού δικαίου σε σχέση με την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες (CSRD) [οδηγία (ΕΕ) 2022/2464].

Να σημειωθεί ότι η οδηγία CSRD προβλέπει νέους κανόνες για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας. Απαιτεί από τις μεγάλες και τις εισηγμένες εταιρείες (πλην των πολύ μικρών επιχειρήσεων) να δημοσιοποιούν πληροφορίες για τους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν, καθώς και για το πώς οι δραστηριότητές τους επηρεάζουν τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Έτσι, οι επενδυτές και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν πιο εύκολα να αξιολογήσουν τις επιδόσεις βιωσιμότητας των εταιρειών.

Οι νέοι κανόνες υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας ισχύουν από τα οικονομικά έτη που αρχίζουν την 1 Ιανουαρίου 2024 ή μεταγενέστερα. Εάν οι νέοι αυτοί κανόνες δεν μεταφερθούν στο εθνικό δίκαιο, δεν θα είναι δυνατόν να επιτευχθεί το αναγκαίο επίπεδο εναρμόνισης της υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας στην ΕΕ και οι επενδυτές δεν θα μπορούν να λάβουν υπόψη τις επιδόσεις βιωσιμότητας των εταιρειών κατά τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων.

Τα 17 ενδιαφερόμενα κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη κοινοποιήσει την πλήρη μεταφορά των διατάξεων της οδηγίας CSRD (οδηγία (ΕΕ) 2022/2464) στο εθνικό τους δίκαιο. Η προθεσμία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο έληξε στις 6 Ιουλίου 2024.