Βοσνία – Ερζεγοβίνη: 25 χρόνια από την σφαγή της Σρεμπρένιτσα

Εικοσιπέντε χρόνια συμπληρώνονται σήμερα Σάββατο από την μαζικότερη εξόντωση ανθρώπων στην ιστορία της Ευρώπης μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και μαζί κορυφώνονται οι εκδηλώσεις μνήμης στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη. Μια σφαγή που χαρακτηρίστηκε ως γενοκτονία από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης για την πρώην Γιουγκοσλαβία.

Η τραγωδία αυτή αποτέλεσε σημείο καμπής στον εμφύλιο της Βοσνίας μεταξύ μουσουλμάνων, Σέρβων και Κροατών και στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 100.000 ανθρώπους, ενώ προκάλεσε τον ξεριζωμό 2,2 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Από τις αρχές της σύγκρουσης που ξέσπασε στη Βοσνία τον Απρίλιο του 1992, οι ένοπλες σερβικές δυνάμεις της Βοσνίας άρχισαν την πολιορκία της Σρεμπρένιτσα, μιας πόλης με ως επί το πλείστον Μουσουλμάνους κατοίκους, στην ανατολική Βοσνία, σε απόσταση 15 χιλιομέτρων από τη Σερβία.

Η πόλη είχε κηρυχθεί ασφαλής περιοχή από τα στρατεύματα του ΟΗΕ δυο χρόνια νωρίτερα και φυλασσόταν από Ολλανδούς στρατιώτες. Όταν οι Σέρβοι την κατέλαβαν, οι πολύ λιγότεροι σε αριθμό Ολλανδοί, δεν έριξαν ούτε μια τουφεκιά για να υπερασπίσουν την πόλη. Πολλοί Βόσνιοι πήγαν στο στρατόπεδο του ΟΗΕ για να ζητήσουν προστασία και αρκετοί δεν έγιναν δεκτοί. Οι στρατιώτες του ΟΗΕ ζήτησαν απεγνωσμένα υποστήριξη, η οποία δεν τους δόθηκε ποτέ.

Οι Σέρβοι ξεχώρισαν τους άνδρες, τους γέρους και τα αγόρια από τις γυναίκες και τους σκότωσαν. Δολοφόνησαν περίπου 8.000 ανθρώπους, ρίχνοντας τα πτώματά τους σε ομαδικούς τάφους. Μετά από την εξέταση των όσων συνέβησαν, η Ολλανδική κυβέρνηση παραιτήθηκε.

Όπως γράφει το sansimera, η Σρεμπρένιτσα έγινε το σύμβολο της ντροπής, όχι μόνο για το μέγεθος του μακελειού, αλλά και για το ότι συνέβη σε μία πόλη που ήταν υπό την απόλυτη προστασία των Ηνωμένων Εθνών. Οι 100 ολλανδοί κυανόκρανοι που επόπτευαν την περιοχή αποδείχθηκαν ανεπαρκείς ποσοτικά και ποιοτικά, ενώ η βοήθεια που τους είχε υποσχεθεί ο ΟΗΕ ήλθε μετά το τέλος της Σφαγής. Έτσι, οι δυνάμεις των Σερβοβοσνίων αφέθηκαν ανενόχλητες να επιτελέσουν και να ολοκληρώσουν το “θεάρεστο” εθνοκαθαρτήριο έργο τους.

Στις 26 Φεβρουαρίου 2007, το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης εξέδωσε την απόφασή του στην υπόθεση της Βοσνίας Ερζεγοβίνης κατά της πρώην Γιουγκοσλαβίας σχετικά με τη σφαγή στη Σρεμπρένιτσα Σύμφωνα με την απόφαση, η σφαγή συνιστά μεν γενοκτονία, δεν μπορεί όμως να αποδοθεί στα εναγόμενα κρατικά όργανα της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Το δικαστήριο έκρινε, επιπλέον, ότι η Σερβία, ως μόνη διάδοχος της πρώην Γιουγκοσλαβίας μετά την αποχώρηση του Μαυροβουνίου από την ομοσπονδία, παραβίασε το διεθνές δίκαιο, αφού δεν έλαβε κανένα μέτρο για να εμποδίσει τη γενοκτονία.

Στη σφαγή της Σρεμπρένιτσα θεωρείται πιθανή και η συμμετοχή και 30-40 Ελλήνων παραστρατιωτικών, μελών της Ελληνικής Εθελοντικής Φρουράς οι οποίοι ανάρτησαν την Ελληνική, την Βυζαντινή και την σημαία της Βεργίνας δίπλα στην Σερβική σημαία την επομένη της σφαγής.

Μάλιστα, ο Ράτκο Μλάντιτς ζήτησε από τους Έλληνες εθνικιστές να υψώσουν την ελληνική σημαία στην καθημαγμένη Σρεμπρένιτσα, ενώ ο Ράντοβαν Κάρατζιτς τους παρασημοφόρησε. Οι έλληνες εθελοντές στη Βοσνία πίστευαν ότι “αγωνίζονταν για ιερό σκοπό, υπερασπιζόμενοι την Ευρώπη και τον Χριστιανισμό από τη λαίλαπα του Ισλαμισμού”.

Στην τραγωδία από ελληνικής πλευράς αποτέλεσε μέλος της επίθεσης κατά των Βοσνίων και ο Σπύρος Τζανόπουλος, ένας 25χρονος τότε φοιτητής από την Πάτρα και λοχίας της ΕΕΦ. Ηταν στέλεχος της Χρυσής Αυγής και αρθρογράφος στο εθνικοσοσιαλιστικό περιοδικό Αντίδοτο. Στο βίντεο τον βλέπουμε με στρατιωτικά ρούχα, τον Ιούνιο του 1995, στο Βελιγράδι να εξηγεί τις θέσεις της ΧΑ περί “Ισλαμικού τόξου, Λευκής Φυλής και Ορθοδοξίας”..

Από τον Ιούλιο του 2006, με εντολή του τότε Υπουργού Δικαιοσύνης Αναστάσιου Παπαληγούρα, βρίσκεται υπό εξέλιξη εισαγγελική έρευνα για τη συμμετοχή των ατόμων αυτών στη σφαγή.

Μέχρι σήμερα 6.880 θύματα της σφαγής έχουν αναγνωριστεί και ενταφιαστεί, εκ των οποίων 6.643 στο Μνημείο του Ποτοτσάρι και 237 σε άλλα κοιμητήρια της περιοχής της Σρεμπρένιτσας.

Σύμφωνα με το euronews, εκατοντάδες άτομα συγκεντρώθηκαν την Παρασκευή στο Σαράγεβο για να αποτίσουν φόρο τιμής σε οκτώ θύματα των γεγονότων του 1995, που αναγνωρίστηκαν πρόσφατα. Πρόκειται για άνδρες και αγόρια, απομεινάρια των οποίων βρέθηκαν σε ομαδικούς τάφους και αναγνωρίστηκαν με την βοήθεια DNA. Η πομπή με τα φέρετρα, που ήταν καλυμμένα με την βοσνιακή σημεία, πέρασε μάλιστα και μπροστά από το κτήριο της προεδρία της χώρας. Η ταφή τους θα γίνει σήμερα Σάββατο.