Ζεχρά Τζεγκίζ: “Η διχοτόμηση της Κύπρου είχε σχεδιαστεί καιρό πριν από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις”

Η Ζεχρά Τζεγκίς έζησε ως μικρό παιδί τον πόνο του ξεριζωμού και της προσφυγιάς, λόγω της τουρκικής εισβολής του 1974 και της ελληνικής απάντησης σ’ αυτή.

Πενήντα χρόνια μετά, ζει και εργάζεται στην κατεχόμενη Λευκωσία. Δεν πιστεύει πια στην επανένωση της Κύπρου, καθώς θεωρεί ότι οι διεθνείς ιμπεριαλιστικές δυνάμεις θέλουν το νησί διαιρεμένο για τους δικούς τους σκοπούς.

Στην μαρτυρία της στο πλαίσιο του ντοκιμαντέρ Κύπρος 1974-2024 “Οι Άνθρωποι που δεν ξέχασαν” του NEWS 24/7, περιγράφει τις σκηνές του πολέμου στη Λάρνακα και τον τρόπο με τον οποίο σώθηκε η οικογένειά της.

Η μαρτυρία της Ζεχρά Τζεγκίς στο NEWS 24/7

«Το πραξικόπημα, στις 15 Ιουλίου του 1974, έγινε κατά τη διάρκεια του πανηγυριού στη Λάρνακα, εκείνες τις ημέρες. Βγήκε ανακοίνωση και μάς έκλεισαν στα σπίτια αλλά εγώ, ως παιδί που ήμουν, ποτέ δεν σκέφτηκα ότι θα γινόταν πόλεμος.

Από τις 15 μέχρι και τις 20 Ιουλίου ήμουν κλεισμένη στο σπίτι και δεν θυμάμαι τίποτα άλλο. Τη σοβαρότητα της κατάστασης την αντιλήφθηκα στις 20 Ιουλίου όταν άρχισαν να μαζεύουν τους άνδρες. Ο μπαμπάς μου πιάστηκε κατευθείαν αιχμάλωτος. Είχαν αιχμαλωτίσει όλους τους άνδρες στην Έγκωμη, σ’ ένα γυμνάσιο. Ξαναείδα τον πατέρα μου πολύ αργότερα, στο πλαίσιο της ανταλλαγής των αιχμαλώτων.

Επικρατούσε πείνα. Πηγαίναμε αραιά και πού στο καμπ των αιχμαλώτων αλλά δεν είχαν τίποτα να φάνε. Είχαμε έναν φούρναρη τότε που έδινε δωρεάν αλεύρι. Αν μας το επέτρεπαν, θα μπορούσαμε να φτιάξουμε τουλάχιστον ψωμί. Η πικρή ανάμνηση που έμεινε στη μνήμη μου είναι ότι κράτησαν και τον αδελφό μου, ο οποίος ήταν φαντάρος. Επιχείρησε να διαφύγει από τη θάλασσα της Λάρνακας αλλά τον έπιασαν. Και αφού δεν τον κατέγραψαν τα Ηνωμένη Έθνη, κατέληξε να θεωρείται αγνοούμενος αν και βρισκόταν με 18 άλλους στον αστυνομικό σταθμό της Λάρνακας.

Λόγω του ότι ο πατέρας μου ήταν αστυνομικός, είχε αναπτύξει κάποιες σχέσεις με ελληνοκύπριους στρατιώτες. Ένας αστυνομικός, φίλος του πατέρα μου, που είχε πάει να τον επισκεφθεί στο καμπ που τον κρατούσαν, τον ενημέρωσε ότι όσοι κρατούνταν στον αστυνομικό σταθμό της Λάρνακας δεν είχαν καταγραφεί. Έπρεπε οπωσδήποτε να γίνει καταγραφή. Ο πατέρας μου φοβόταν ότι σε διαφορετική περίπτωση δεν θα γύριζε ποτέ πίσω. Έγιναν τα δέοντα και έτσι σώθηκαν ζωές.

Η μάχη στη Λάρνακα κράτησε πολύ λίγο, ο πατέρας μου, πριν πιαστεί, είχε πάρει θέση λίγο μπροστά από το κάστρο. Ελληνοκύπριος φίλος του πατέρα μου τότε ήρθε και του είπε ότι σε λίγο ο ελληνικός στρατός θα έπεφτε πάνω τους. Έτσι γλίτωσε τη ζωή του.

Στη Λάρνακα είχαμε απομείνει τα γυναικόπαιδα στα σπίτια. Απομονωμένοι. Μία μέρα χτύπησε η πόρτα του σπιτιού μας. Η απόφαση της μητέρας μου ήταν να μην ανοίξουμε ποτέ. Σκεφτήκαμε βέβαια ότι θα την έσπαγαν, η μητέρα μου από το φόβο της λιποθύμησε. Άνοιξα τελικά και είδε στρατιώτες της ελληνοκυπριακής φρουράς. Μας είπαν να μην φοβόμαστε και αν ο οποιοσδήποτε επιχειρούσε να μάς κάνει ζημιά, να πάμε στο τάγμα τους να τους βρούμε.

“Η μητέρα μου ήταν από τις τελευταίες που έφυγαν από τη Λάρνακα”

Ακόμη και σε συνθήκες πολέμου, χάρη στις φιλίες του πατέρα μου σώθηκε η ζωή μας. Είχε πει βέβαια ο πατέρας μου στο καμπ σε όσους τον επισκέπτονταν ότι ανησυχεί για τις ζωές των δικών του ανθρώπων. Αναγκαστήκαμε να πληρώσουμε 100 λίρες για να μας μεταφέρουν κρυφά, εμένα, την αδελφή μου και δύο ακόμα αγόρια, σ’ έναν κοντινό χωριό.

Η μητέρα μου αρνιόταν να μετακινηθεί μέχρι να τελειώσει η αιχμαλωσία του πατέρα μου. Εφτασε να το κάνει περί τα τέλη Αυγούστου όταν έγινε η πρώτη ανταλλαγή αιχμαλώτων, ήταν από τις τελευταίες που έφυγαν από τη Λάρνακα.

“Ο διαχωρισμός θα διατηρηθεί γιατί βολεύει τους ιμπεριαλιστές”

Το περίμενα, να σας πω την αλήθεια ότι το νησί θα παρέμενε μέχρι και σήμερα διαιρεμένο, χωρισμένο. Η διχοτόμηση της Κύπρου είχε σχεδιαστεί καιρό πριν από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Ολα τα έγγραφα που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια αυτό αποδεικνύουν.

Η Δημοκρατία που ανακηρύχθηκε το 1960 ουσιαστικά κράτησε τρία χρόνια. Κανένας δεν εξήγησε γιατί ιδρύθηκε αυτή η Δημοκρατία και κανένας δεν εξήγησε γιατί διαλύθηκε. Θεωρητικά υπάρχει μία βάση για ομοσπονδία η οποία υποτίθεται ότι βοηθά στη λύση του προβλήματος αλλά ακόμα και οι δύο σοσιαλιστές πρόεδροι, ο Χριστόφιας και ο Ταλάτ, δεν κατάφεραν να φτάσουν σε λύση. Ο διαχωρισμός λοιπόν θα διατηρηθεί γιατί βολεύει τους ιμπεριαλιστές.

Δεν μπορώ να δω την κυπριακή κοινωνία ανεξάρτητα από τι συμβαίνει στον κόσμο. Οι αγγλικές βάσεις παραμένουν στην Κύπρο και εκμεταλλευόμενοι αυτές τις βάσεις βοηθούν το Ισραήλ στην πολιορκία της Γάζας. Βομβαρδίζουν επίσης τη Συρία. Εγώ και το κόμμα στο οποίο ανήκω, το Σοσιαλιστικό Κόμμα, έχουμε συνειδητοποιήσει ότι με τόσες ξένες βάσεις στην Κύπρο, η λύση δεν είναι εύκολο να βρεθεί. Η λύση θα έρθει με αντιιμπεριαλιστικό και αντιφασιστικό μέτωπο από τις δύο κοινότητες του νησιού. Έτσι θα αγωνιστούμε για την ένωση για την ειρήνη στον τόπο μας».

“Κύπρος 1974-2024: Οι Άνθρωποι που δεν ξέχασαν”: Δείτε το βίντεο-ντοκιμαντέρ του NEWS 24/7