Αμυντικές βιομηχανίες: Ο κύκλος των χαμένων ευκαιριών και το στοίχημα των 800 δισεκ. του ReArm EU

Τον κίνδυνο να απωλέσει η χώρα άλλη μια ευκαιρία και μάλιστα μοναδική για την αμυντική της βιομηχανία αναφορικά με το το ευρωπαϊκό πρόγραμμα των 800 δισ. ευρώ ReArm Europe,  επισήμανε σε συνέντευξή τύπου ο Σύνδεσμος Ελλήνων Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού (ΣΕΚΠΥ). Πιο συγκεκριμένα ο κ. Αναστάσιος Ροζολής, πρόεδρος του ΣΕΚΠΥ εστίασε στην ανάγκη εκπόνησης μιας εθνικής στρατηγικής ώστε να διασφαλίσει η χώρα “μέρισμα” ανάπτυξης από το πρόγραμμα επανεξοπλισμού της ΕΕ αλλά και να “ξεκλειδώσει” ένα μεγάλο ποσοστό “αυτάρκειας” στους εξοπλισμούς της.

Όπως τόνισε το πρόγραμμα ReArm Europe είναι μια τεράστια ευκαιρία που δεν παρουσιάζεται κάθε μέρα. «Δεν είναι τσάμπα λεφτά τα 800 δισεκ. Τα 650 δισ. είναι με υπέρβαση του χρέους και άρα οι πολίτες θα τα πληρώσουν και τα 150 δισ. είναι δάνεια. Παρόλα αυτά είναι μια τεράστια ευκαιρία. Αλλά πρέπει να την αξιοποιήσει η Ελλάδα. Από τα 13 δις. που  έχουμε δώσει μέχρι σήμερα σε εξοπλιστικά υπολογίζουμε ότι δεν έχουμε ξεπεράσει το 2 με 3% σε συμμετοχή. Θέλει λοιπόν στρατηγική».

Αναφερόμενος στις βασικές θέσεις του ΣΕΚΠΥ όπως σημείωσε ο πρόεδρος του Συνδέσμου δεν είναι θέσεις συντεχνιακές. «Εμείς λέμε ότι η χώρα μας είναι αναγκασμένη να ξοδεύει ένα μεγάλο ποσό σε εξοπλισμούς. Μπορεί να συμβαίνει και σε εμάς ότι γίνεται σε όλες τις χώρες του κόσμου, να επιτυγχάνουν το λιγότερο 30% βιομηχανικές επιστροφές. Είναι η εγχώρια προστιθέμενη αξία δηλαδή στο προϊόν που αγόρασες», τόνισε.

Το 30%

Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα των βιομηχανικών επιστροφών ήταν κεντρικό στην τοποθέτηση του Ευάγγελου Μυτιληναίου στον Κύκλο Ιδεών το μεσημέρι της Δευτέρας (17/3). Ο επικεφαλής της Metlen έκρουσε και αυτός ηχηρά “καμπανάκια” προς την κυβέρνηση ενόψει του σχεδίου επανεξοπλισμού της ΕΕ.  

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Metlen τόνισε ότι η Ελλάδα πρέπει να είναι μεν κομμάτι του επανεξοπλισμού της Ευρώπης, αλλά με τους δικούς της όρους. Έφερε δε ως παράδειγμα προς αποφυγή τις φρεγάτες Belharra λέγοντας πως δεν πρέπει να επαναληφθεί μία τέτοια συμφωνία. Σημείωσε πως οι Γάλλοι σύμμαχοί μας έκλεισαν μία ιδανική για αυτούς συμφωνία, ενώ οι ελληνικές επιχειρήσεις που συμμετείχαν στη ναυπήγησή τους έλαβαν προστιθέμενη αξία 0,5%.

Αναρωτήθηκε με νόημα αν η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να φτιάξει η ίδια τις φρεγάτες με την αναβίωση των ναυπηγείων της και άφησε ξεκάθαρα να εννοηθεί το deal αυτό ήταν μία εθνική αποτυχία.  «Αυτό που έγινε με τις φρεγάτες δεν πρέπει να ξαναγίνει. Δεν ξέρουμε εμείς να φτιάχνουμε Belharra;» τόνισε απευθυνόμενος στο κοινό του Κύκλου Ιδεών, ενώ ενόψει του επανεξοπλισμού της Ευρώπης σημείωσε πως η Ελλάδα δεν πρέπει απλώς να βάλει χρήματα, αλλά πρέπει να παράξει βιομηχανική δουλειά. Δεν θέλησε βέβαια να προκαταβάλει τις κυβερνητικές ανακοινώσεις, οι οποίες ως γνωστόν θα γίνουν στις 28 Μαρτίου, ωστόσο, με δεδομένη την επιφυλακτικότητα με την οποία αντιμετωπίζει την ηγεσία της ΕΕ θέλησε να προειδοποιήσει πως αυτή την ώρα η Ευρώπη θέλει να θωρακίσει τις χώρες της Βαλτικής ενώ η Ελλάδα έχει τις δικές της προτεραιότητες.

Πρόσθεσε δε πως και σε πολιτικό επίπεδο το να βάλει η Ελλάδα χρήματα για όπλα εις βάρος της Ρωσίας και όχι βιομηχανική δουλειά δεν είναι μία σοφή επιλογή. Να σημειωθεί πως ο κ. Μυτιληναίος σχολίασε με τη φράση “Bad News” για την Ελλάδα το γεγονός ότι η ΕΕ μοιάζει να έχει ανάγκη την Τουρκία για τον επανεξοπλισμό της. «Θα πάμε στη συμμαχία των πρόθυμων μαζί με την Τουρκία σε βάρος της Ρωσίας;» αναρωτήθηκε με το βλέμμα και στους πολιτικούς μας. Έστειλε δε ακόμα το μήνυμα πως η Ελλάδα πρέπει να διατηρήσει την ειδική σχέση που έχει με την Αμερική και υπό την ηγεσία Τραμπ.

Με τον ΣΕΒ

Στο φόντο αυτό η διοίκηση του Συνδέσμου, που πρόσφατα σε συνάντηση με το ΣΕΒ μετέφερε προτάσεις και ιδέες για την ανάγκη αξιοποίησης της ευκαιρίας αυτής, εστίασε στα προβλήματα οργάνωσης της Ελληνικής πολιτείας και στο πώς όλα αυτά τα χρόνια χάθηκαν πολλές ευκαιρίες.

Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του προέδρου του ΣΕΒ κ. Σπύρου Θεοδωρόπουλου σύσκεψη με 250 μικρές στην πλειοψηφία τους επιχειρήσεις, εκ των οποίων περίπου οι 50 είναι και μέλη του ΣΕΒ ενώ πολλές είναι και μέλη του Συνδέσμου Ελλήνων Κατασκευαστών Αμυντικου Υλικού (ΣΕΚΠΥ).

Συντονιστικό κέντρο

Η διοίκηση, δε, του Συνδέσμου τόνισε την ανάγκη ενός κεντρικού συντονιστικού οργάνου, που θα “τρέξει” τις διαδικασίες και θα εκμεταλλευτεί ευκαιρίες με συμμετοχή στελεχών τόσο του Υπ. Άμυνας όσο και άλλων υπουργείων, όπως το Υπ. Ανάπτυξης. Όπως τόνισε ο κ. Αν. Ροζολής, δεν υπάρχουν στοιχεία αναλυτικά για την ελληνική αμυντική βιομηχανία, αφού δεν υπάρχει καμία αρμόδια αρχή, που να τα συλλεγει και ότι υπάρχει είναι αυτά που έχει η Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων.

Έτσι, ο ΣΕΚΠΥ ζήτησε να ιδρυθεί μία γενική γραμματεία ή μια άλλη δομή μέσα στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας στο οποίο θα συμμετέχει και η αμυντική βιομηχανία, προκειμένου να γίνουν συντονισμένες κινήσεις όχι μόνο για το ReArm Europe αλλά και για τα εξοπλιστικά προγράμματα γενικότερα για να υπάρχει σύνδεση των αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων με την αμυντική βιομηχανία της χώρας. Υπενθυμίζεται ότι αρχές Απριλίου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα ανακοινώσει στη Βουλή το 12ετες εξοπλιστικο πρόγραμμα.

Η συντήρηση και οι γραμμές παραγωγής

«Η ελληνική αμυντική βιομηχανία είναι κυρίως είμαστε MRO, δηλαδή Maintenance, Repair, Overhaul, δηλαδή κυρίως συντήρηση και υποκατασκευαστικό έργο. Άρα, χρειαζόμαστε μια αρμόδια δημόσια δομή που θα θέσει την στρατηγική, έτσι ώστε να υλοποιηθεί το 30%, η συμμετοχή της χώρας στο ReArm και σε όλες τις ευκαιρίες που θα εμφανιστούν αλλά δεν θα είναι μόνιμες, θα είναι για ένα, δύο, τρία χρόνια. Θα φτιαχτούν οι κοινοπραξίες, θα φτιαχτούν τα εργοστάσια και μετά τελείωσε», τόνισε ο κ. Ροζολής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Ροζολής έφερε ως παράδειγμα τη  ΜΕΤΚΑ στο Βόλο, που ανήκει στον όμιλο Metlen κι έχει έχει τη σύμβαση για να κατασκευάζει τμήματα στα γερμανικά άρματα μάχης Leopard. «Το αποτέλεσμα είναι ότι μετά από χρόνια η ελληνική εταιρεία με τους Έλληνες μηχανικούς ανέπτυξε μεθόδους που κάνουν ασύμφορο στους Γερμανούς την κατασκευή σε άλλη χώρα και η ελληνική εταιρεία είναι πλέον σταθερό κομμάτι της παραγωγής των αρμάτων», επισήμανε ο κ. Ροζολής.

Μάλιστα όπως επισήμανε η Ελλάδα των 10-11 εκατομμυρίων και με την υψηλή τεχνολογική δυναμική που έχει θα μπορούσε να συμμετέχει σε όλα τα κοινοπρακτικά εξοπλιστικά προγράμματα, όπως τα F-35, αλλά και των πυραύλων Meteor – για τους οποίους πολύς λόγος γίνεται τελευταία.

«Αυτό που μας λείπει σήμερα είναι η στρατηγική των επόμενων πέντε ετών, που θέλουμε να πάει η αμυντική βιομηχανία, τι θέλουμε να φτιάξουμε στην Ελλάδα. Γιατί εμείς σήμερα τα αντιμετωπίζουμε όλα ala cart, παίρνουμε Rafale γιατί βιαζόμαστε με μηδέν συμμετοχή, στις φρεγάτες καταφέραμε με διαπραγμάτευση και πίεση και σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου υπάρχει δέσμευση των Γάλλων για 12% συμμετοχή μέχρι τα επόμενα χρόνια μετά την τέταρτη Belharra θα ξεπεράσει το 15%. Άρα είναι εφικτό. Η Naval Group και η Fincantieri προσέφεραν πάνω από 30% για τις κορβέτες», επισήμανε ο πρόεδρος του ΣΕΚΠΥ.

Η εικόνα της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΓΔΑΕΕ όπως ανέφερε ο κ. Αν. Ροζολής. σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 400 οντότητες, δηλαδή εταιρείες, ερευνητικά κέντρα, start-ups, κομμάτια από πανεπιστημιακά ιδρύματα, τα οποία ασχολούνται με την άμυνα. Ασχολούνται πάνω από 15.000 άνθρωποι και υπερβαίνει το 1,5 δισ. ο κύκλος εργασιών.

Από αυτές τις οντότητες, οι 100 ήδη συμμετέχουν σε προγράμματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (European Defence Fund) και μπορούμε να πούμε ότι αυτό είναι το success story της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας. Η Ελλάδα, ανάλογα με τον πληθυσμό της, είναι πρώτη σε συμμετοχές σε προγράμματα και σε κατακυρώσεις προγραμμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Φέτος συμμετέχουν ελληνικές εταιρείες στο 57% των προγραμμάτων.

Από την πλευρά του ο ΣΕΚΠΥ έχει 230 μέλη, εταιρείες της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας βέβαια οι εταιρείες δεν είναι όλες 100% αμυντικές. Υπάρχουν εταιρείες που είναι 100% αμυντικές και υπάρχουν εταιρείες οι οποίες τα προϊόντα τους χρησιμοποιούνται και σε πολιτική χρήση.

Επειδή λοιπόν δεν υπάρχει μια έγκυρη εικόνα ο ΣΕΚΠΥ έχει ξεκινήσει μια συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης το οποίο τώρα βρίσκεται σε επαφή με τη ΓΔΑΕΕ για να καταγράψουν για πρώτη φορά την αμυντική βιομηχανία.