Κρίση ΝΑΤΟ -Τουρκίας: Πόσο πιθανή είναι η οριστική ρήξη – Το αδιέξοδο του Ερντογάν

Ήταν ένα καζάνι έτοιμο να εκραγεί. Και πλέον, η έκρηξη είναι πιο πιθανή από ποτέ.

Το βράδυ της Τετάρτης, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς έστειλε το ξεκάθαρο μήνυμά του προς την Τουρκία, κατά την ομιλία του με την ευκαιρία της 70ής επετείου του Βορειοατλαντικού Συμφώνου.

“Ή προχωράτε χωρίς τους S-400, ή φεύγετε από τη Συμμαχία”.

“Η Τουρκία πρέπει να διαλέξει. Θα μείνει κρίσιμος εταίρος στην πιο επιτυχημένη στρατιωτική συμμαχία στην ιστορία ή θέλει να ρισκάρει την ασφάλεια του Βορειοατλαντικού Συμφώνου προχωρώντας σε τόσο απερίσκεπτες αποφάσεις που υπονομεύουν τη συμμαχία μας;”, δήλωσε ο Πενς.

Μια δήλωση που ήρθε μετά το “πάγωμα” των παραδόσεων των αμερικανικών F-35 στην Τουρκία, αλλά και μετά τις πρόσφατες, προεκλογικές δηλώσεις Ερντογάν πως δεν θα κάνει πίσω στο πρόγραμμα εξοπλισμών του με την αγορά των ρωσικών S-400.

Στα άκρα

Η απάντηση της Τουρκίας ήταν άμεση δια στόματος αντιπροέδρου Φουάτ Οκτάι: “Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να επιλέξουν. Θέλουν να παραμείνουν σύμμαχος της Τουρκίας ή θα διακινδυνεύσουν τη φιλία μας ενώνοντας τις δυνάμεις τους με τρομοκράτες για να υπονομεύσουν την άμυνα του συμμάχου τους στο ΝΑΤΟ εναντίον των εχθρών του;”.

Οι δε Ρώσοι πέταξαν με μαχητικά σε ουδέτερα ύδατα πάνω από τη Νορβηγία και τη Βόρεια Θάλασσα αμέσως μετά τις δηλώσεις Πενς σε μια κίνηση υψηλού συμβολισμού.

“Είναι μια υπόθεση που έχει τελειώσει και δεν θα γυρίσουμε πίσω” δήλωνε νωρίτερα την Τετάρτη ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στη διάρκεια συνεδρίου στο περιθώριο της συνόδου για τον εορτασμό των 70 χρόνων του ΝΑΤΟ.

Ο Τσαβούσογλου δήλωνε ακόμη πως η Άγκυρα πρότεινε στην Ουάσινγκτον να σχηματίσουν μια κοινή ομάδα εργασίας που θα φροντίσει ώστε το ρωσικό σύστημα S-400 να μην συνιστά απειλή για τον στρατιωτικό εξοπλισμό των ΗΠΑ ή του ΝΑΤΟ.

“Το σύστημα αυτό δεν θα αποτελεί απειλή ούτε για τα (αμερικανικά) F-35 ούτε για τα συστήματα του ΝΑΤΟ” έλεγε -μάταια- ο Τσαβούσογλου, ο οποίος σε μια απέλπιδα προσπάθεια προσπαθούσε να “χρυσώσει το χάπι”.

Δεν θα πάρουν τα F-35 εάν πάρουν τους S-400

Όπως έγραψε η Daily Sabah, αντιδρώντας στο “χαστούκι” του Πενς, οι S-400 πρόκειται να παραδοθούν κανονικά στην Τουρκία τον ερχόμενο Ιούλιο. Αυτή άλλωστε ήταν και μια εκ των προεκλογικών δεσμεύσεων του Ταγίπ Ερντογάν στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές της χώρας.

Η όλη ιστορία “κολλάει” γύρω από την προμήθεια των αμερικανικών F-35. Τη Δευτέρα το Πεντάγωνο ανακοίνωνε πως προχωράει σε διακοπή παραδόσεων εξοπλισμού για τα πέμπτης γενιάς μαχητικά προς την Τουρκία και αμέσως μετά ο Πάτρικ Σάναχαν, υπηρεσιακός υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, εξέφραζε την αισιοδοξία του για επίλυση των διαφωνιών.

Και ποια είναι η αντιπρόταση του Σάναχαν; Αντί για S-400 από τον Πούτιν, ο Ερντογάν να αγοράσει Πάτριοτ από τον Τραμπ.

Κάπως έτσι, οι πιέσεις από πλευράς Πενς, έρχονται σαν επιστέγασμα του τί είχε προηγηθεί τις προηγούμενες ημέρες και δείχνουν την πορεία των πραγμάτων. Βέβαια, το αδιέξοδο δεν είναι το επιθυμητό σενάριο για την πλευρά της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.

Άλλωστε, το ΝΑΤΟ επιδιώκει αύξηση των δαπανών εκ μέρους των συμμάχων του, βάζοντας στον στόχο τη Γερμανία που δίνει μόλις το 1% (έναντι των περισσότερων που δίνουν 2%), ενώ προσπαθεί να αυξήσει και την παρουσία του στη Μαύρη Θάλασσα έναντι της Ρωσίας.

Χωρίς τη συμμετοχή της Τουρκίας, κάτι τέτοιο θα ήταν πρακτικά αδύνατο. Μένει να δούμε ποια “ανταλλάγματα” θα δοθούν στον Ερντογάν για να κάμψει τα πείσματά του, ή αν η πίεση προς την κυβέρνησή του θα εκφραστεί με άλλους -οικονομικής φύσης- τρόπους, η οποία θα κλιμακωθεί όσο οδεύουμε προς τον Ιούλιο και την ημερομηνία παράδοσης… Εξετάζεται άλλωστε η προοπτική νέων κυρώσεων.

Πέραν των οικονομικών κυρώσεων, η Ουάσινγκτον μπορεί να σταματήσει τη στήριξη του στόλου των F-16 που διαθέτει η Τουρκία, τα οποία χρησιμοποιούνται στις τουρκικές αεροπορικές επιθέσεις εναντίον κούρδων μαχητών στο Ιράκ και στη Συρία.

Θυμίζουμε εδώ την πτώση της τουρκικής λίρας, που πλέον έχει φθάσει τις 5,6 λίρες έναντι του δολαρίου. Ωστόσο, δεδομένης της ήττας του στα μεγάλα αστικά κέντρα, ο Ερντογάν είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει δραματικά, ρητορική, ενώ έχει πληρώσει μέρος του ποσού στους Ρώσους για το οπλικό σύστημα.

Πλέον, όλα τα φώτα θα πέσουν στη συνάντηση του κ. Ερντογάν µε τον Ρώσο οµόλογό του, Βλαντιµίρ Πούτιν, στις 8 Απριλίου.