Τον Ζακ Κωστόπουλο δεν τον σκότωσαν μόνο μία φορά…

“Αυτό το βιβλίο δεν θα γραφόταν ποτέ αν οι φιλήσυχοι και αντικειμενικοί άνθρωποι όλης της γης δεν βοηθούσαν με την αδιαφορία τους και τη σιωπή τους στην επέκταση και στη συνέχιση των βασανιστηρίων”. Αυτά αναφέρει στο υστερόγραφό του ο Περικλής Κοροβέσης στο περίφημο βιβλίο του “Ανθρωποφύλακες” στο οποίο περιγραφεί τα φρικτά βασανιστήρια που υπέστη κατά τη διάρκεια της χούντας των συνταγματαρχών.

Πρόκειται για μία φράση η οποία θα ταίριαζε απόλυτα και στην περίπτωση του Ζακ Κωστόπουλου. Ισως αυτό το ρεπορτάζ (και όλα όσα προηγήθηκαν για την υπόθεση) να μην είχαν λόγο ύπαρξης αν οι “νοικοκυραίοι” αυτής της χώρας δεν επέβαλλαν με την αδιαφορία και την εκκωφαντική σιωπή τους-αλλά και τα βιτριολικά σχόλιά τους στη συνέχεια- να ασχοληθούμε περισσότερο.

Επίσης, είναι σαφές ότι χωρίς τη βοήθεια της τεχνολογίας (video), άπαντες θα μέναμε στο σκοτάδι της άγνοιάς μας. Θα μασούσαμε το παραμύθι περί ” απόπειρας ληστείας από ένα τοξικομανή”, η αστυνομία θα έκλεινε εύκολα και ανώδυνα την υπόθεση και θα βυθιζόμασταν στο μακάριο ύπνο μας. Ευτυχώς, τα πράγματα δεν έγιναν έτσι γιατί το video που είδαν το φως της δημοσιότητας χάρισαν τη δυνατότητα για το ξετύλιγμα του κουβαριού και την ανάδειξη των πραγματικών γεγονότων.

Ιδού τα δύο χαρακτηριστικά video που έφεραν τη μεγάλη ανατροπή

Το χρονικό (της ντροπής)

Κατά το μεσημέρι της 21ης Σεπτεμβρίου “σκάει” στα δημοσιογραφικά γραφεία μία είδηση που εκ το προχείρου χαρακτηρίζεται είδηση ρουτίνας του αστυνομικού ρεπορτάζ. Η διαρροή από την ΕΛΑΣ έκανε λόγο “για άνδρα που αποπειράθηκε να ληστέψει κοσμηματοπωλείο στο κέντρο της Αθήνας κρατώντας μαχαίρι ο οποίος υπέκυψε στα τραύματά του”. “Κρατώντας το μαχαίρι στο χέρι” συνέχιζε η διαρροή, “βγήκε έξω από το κατάστημα γεμάτος αίματα, προσπαθώντας να διαφύγει, ωστόσο δεν τα κατάφερε, αφού στο σημείο έσπευσαν άμεσα οι αστυνομικοί της Ομάδας ΔΙΑΣ και τον αφόπλισαν”.

Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν δύο μήνες και να φτάσουμε στην 20η Νοεμβρίου για να αποδειχθεί περίτρανα ότι τα πράγματα εξελίχθηκαν πολύ διαφορετικά. Ο Ζακ Κωστόπουλος δεν κρατούσε μαχαίρι, ο Ζακ Κωστόπουλος δεν αποπειράθηκε να ληστέψει, ο Ζακ Κωστόπουλος δεν ήταν καν υπό την επήρεια ουσιών όπως κατέδειξε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο η τοξικολογική εξέταση.

Το δε ιατροδικαστικό πόρισμα για το αίτιο θανάτου του άτυχου ακτιβιστή δεν άφησε κανένα περιθώριο για παρερμηνείες. “Ο θάνατος του Ζακ Κωστόπουλου προήλθε από “ισχαιμικού τύπου αλλοιώσεις μυοκαρδίου από τα πολλαπλά τραύματα στο σώμα του που προκάλεσαν έντονη διέγερση στον οργανισμό του και τον θάνατο του”. Κατά το κοινώς λεγόμενο, τον σκότωσαν στο ξύλο.

Σ’ αυτούς τους δύο μήνες που μεσολάβησαν μεταξύ του περιστατικού και των πρώτων διαρροών και της ανάδειξης της αλήθειας, η κοινωνία κινητοποιήθηκε. Ειδικά από τη στιγμή που έγινε γνωστό ότι ο Ζακ ήταν ακτιβιστής της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και υπερασπιστής των δικαιωμάτων της, υπήρξε ένα ρεύμα συμπαράστασης στην οικογένεια αλλά και περαιτέρω κοινωνικής ευαισθητοποίησης για τα ζητήματα περί έμφυλης βίας και κοινωνικού ρατσισμού. Το ρεύμα αυτό έφερε πίεση και η πίεση-με τη βοήθεια των νομικών που χειρίστηκαν την υπόθεση-απέδωσε συγκεκριμένα αποτελέσματα.

Το κατηγορητήριο διαφοροποιήθηκε και συμπεριέλαβε τελικά, εκτός από τον κοσμηματοπώλη και το φίλο του, τους αστυνομικούς της ΔΙΑΣ, που τελικά με την απολογία τους αφέθηκαν ελεύθεροι χωρίς περιοριστικούς όρους, αλλά και το ΕΚΑΒ.

Εκτός αυτού, και πέρα από το καθαρά νομικό-αστυνομικό κομμάτι της υπόθεσης, η δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου-γιατί περί δολοφονίας πρόκειται όπως μαρτυρούν όλα τα στοιχεία- άφησε βαθύ το αποτύπωμά της στην ελληνική κοινωνία. Διεξήχθησαν και διεξάγονται συζητήσεις επί συζητήσεων, ανέκυψαν προβλήματα που χρειάζονται επειγόντως λύσεις και σε μία δεύτερη ανάγνωση η υπόθεση συνδέθηκε τόσο με τη δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη στη Ρόδο όσο και μ’ αυτήν του Αλβανού εργάτη γης στην Κέρκυρα. Κοινός παρονομαστής: Ο πιθανός εκφασισμός της ελληνικής κοινωνίας και τι αυτός συνεπάγεται για τη χώρα και τους πολίτες της.

Παπαπαντολέων: Ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας έχει γίνει βίαιος

Η δικηγόρος Κλειώ Παπαπαντολέων είναι μεταξύ των νομικών που χειρίζονται την υπόθεση για λογαριασμό της οικογένειας Κωστόπουλου.

Μιλώντας στο news24/7 η ελληνίδα δικηγόρος αρχικά δίνει πληροφορίες για το νομικό κομμάτι που χρειάζονταν διευκρίνηση: “Η υπόθεση νομικά βρίσκεται στο στάδιο της ανάκρισης. Υπάρχει, όπως είναι γνωστό, μία διεύρυνση του κατηγορητηρίου για τους τέσσερις ένστολους (σσ που τελικά αφέθηκαν ελεύθεροι χωρίς περιοριστικούς όρους) που έκαναν τη σύλληψη καθώς και τους ανθρώπους του ΕΚΑΒ. Απολογήθηκαν για το ζήτημα της σωματικής βλάβης.

Προφανώς έχουμε πολύ καιρό μπροστά μας και αρκετή δουλειά. Υπάρχει, ας πούμε, η διαδικασία της άρσης απορρήτου που θα βοηθήσει το έργο του ανακριτή. Εχουμε ζητήσει από την πλευρά μας το όποιο υλικό video να δοθεί αμοντάριστο. Κάποια κανάλια το έχουν κάνει, κάποια όχι ακόμα, θα περιμένουμε. Θα περάσουν φυσικά μήνες μέχρι η υπόθεση να φτάσει στις αίθουσες των δικαστηρίων”.

Οπως δηλώνει η κυρία Παπαπαντολέων “το μείζον στη συγκεκριμένη υπόθεση δεν ήταν το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας και προφανώς αυτό δεν έχει γίνει πλήρως αντιληπτό. Το κυρίαρχο, τουλάχιστον κατά τη δική μου οπτική, έχει να κάνει με το ότι θεώρησαν ότι ο Ζακ είναι περιθωριακός, ένας χρήστης ουσιών που θα μπορούσε να είναι και κλέφτης. Αυτό αποτυπώθηκε και στη συμπεριφορά των ενστόλων αλλά και στο γεγονός ότι οι περαστικοί παρακολουθούσαν χωρίς ουσιαστικά να κάνουν κάτι. Οι αστυνομικοί έφυγαν από το σημείο και άφησαν όλα τα ίχνη. Δεν ξέρω αν μπορούμε ως κοινωνία να συμπεριφερόμαστε έτσι. Το θέμα της ομοφυλοφιλίας ανέκυψε μετά, κυρίως από τα social media”. Το συμπέρασμα, σαφές. Επίθεση και τελικά φόνος ενός “φτωχοδιαβόλου”.

Πολύ αργότερα από τη δολοφονία του Ζακ στο κέντρο της Αθήνας, προέκυψαν άλλες δύο-φαινομενικά άσχετες αλλά υπό άλλο πρίσμα σαφώς σχετικές: “Η υπόθεση του Ζακ έχει άμεση σχέση και με τη δολοφονία της κοπέλας στη Ρόδο αλλά και τη δολοφονία του εργάτη από ακροδεξιό στην Κέρκυρα. Δείχνει μία κοινωνική δυσανεξία. Δεν μπορούμε πλέον να ανεχθούμε ο ένας τον άλλον, σκοτώνουμε για πλάκα, δεν ξέρει τι να πει κανείς πλέον. Το αδίκημα της χρήσης βίας αφορά πλέον το μέσο πολίτη, τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας που έχει γίνει βίαιος. Στην υπόθεση της δολοφονίας της κοπέλας στη Ρόδο είχαμε και το λιντσάρισμα του κρατουμένου. Εχει ξεφύγει η κατάσταση. Χρειάζεται να ηρεμήσουμε. Ολοι μας. Και κυρίως τα media που έχουν πολύ μεγάλη ευθύνη” τονίζει η Κλειώ Παπαπαντολέων.

Παράλληλα, “τρέχει” και η παράμετρος της τοξικότητας μαζί μ’ αυτήν της έμφυλης βίας: “Η υπόθεση Κωστόπουλου έχει κατά τη γνώμη μου και ένα βαθιά ταξικό χαρακτηριστικό. Υπάρχουν βέβαια και στοιχεία ρατσισμού και έμφυλης βίας, υπάρχει παρούσα πάντα αυτή η αρρενωπότητα, να δείξω ότι εγώ είμαι άνδρας και αυτή είναι η περιουσία μου και θα την προστατεύσω. Αυτό το μάτσο πράγμα. Ολο αυτό είναι απότοκο της κρίσης και σίγουρα πρέπει να υπάρξει ενός είδους αποσυμπίεση. Είναι τρομερό να αρχίζεις να βλέπεις τον εαυτό σου μέσα σε ένα τέτοιο κοινωνικό σύνολο και να αναρωτιέσαι σε τι κόσμο θα ζήσουν τα παιδιά σου”.

Κοντολογίς, για την Κλειώ Παπαπαντολέων “υπάρχει ένας έντονος συντηρητισμός, ακραίος,παλιομοδίτικος, πατριαρχικός. Για την εξέλιξη του κινήματος είμαι συγκρατημένα αισιόδοξη. Ηταν κάτι σαν την εκδίκηση της γυφτιάς όλο αυτό που έγινε. Θεώρησαν ότι κανείς δεν θα κλάψει τον Ζακ και τελικά έγινε χαμός διεθνώς. Δεν θα ξεθυμάνει αυτό γιατί ήταν κάτι πολύ άδικο αυτό που έγινε. Ανθρωπος λιντσαρίστηκε με όρους προηγούμενων αιώνων”.

Γαλανού: Ο Ζακ έφτασε να “δικάζεται” μετά θάνατον

Η Μαρίνα Γαλανού, πρόεδρος του σωματείου υποστήριξης διεμφυλικών είναι κάπως πιο επιφυλακτική στις εκτιμήσεις της μιλώντας στο news24/7: Η υπόθεση της δολοφονίας του Ζακ/Ζάκι, αναδεικνύει τις παθογένειες που υπάρχουν τόσο σε ένα μέρος της κοινωνίας αλλά και των μέσων ενημέρωσης που βγάζουν αυθαίρετα συμπεράσματα πριν αξιολογηθούν ευρήματα ή να δοθούν στη δημοσιότητα τα πορίσματα που φωτίζουν την υπόθεση και κανιβαλίζουν το θύμα, όσο και του ρόλου της αστυνομίας που εν προκειμένω ελέγχεται.

Στην περίπτωση του Ζακ, φτάσαμε στο ακραίο σημείο που το δολοφονημένο θύμα να «δικάζεται» τρόπω τινά, μετά θάνατον. Αυτό που οφείλουμε όλοι οι δημοκρατικοί πολίτες, είναι να εγείρουμε πάντα την ευαισθητοποίηση σε κάθε ευκαιρία, τόσο για τις περιπτώσεις βίας (ρατσιστικής ή μη), όσο γενικότερα για την αντιμετώπιση της μισαλλοδοξίας, της προαγωγής της διαφορετικότητας, της αντιμετώπισης της αστυνομικής αυθαιρεσίας και βίας και γενικότερα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

“Ξέρετε” συνεχίζει η κυρία Γαλανού, “το να ερχόμαστε εκ των υστέρων, αφού έχει δολοφονηθεί κάποιος συνάνθρωπός μας, ναι μεν οφείλουμε για να τιμήσουμε πραγματικά τη μνήμη του, να δώσουμε τη μάχη για την αναστροφή του κλίματος μισαλλοδοξίας που επικρατεί, αλλά δεν αρκεί: Η μάχη κατά της μισαλλοδοξίας, της προαγωγής της διαφορετικότητας, η μάχη κατά της ομοφοβίας, της τρανσφοβίας και της έμφυλης βίας, πρέπει να είναι καθημερινή, επίμονη και σε όλα τα πεδία.

Τόσο στην κοινωνία για την ευαισθητοποίηση, όσο και για τη βελτίωση των νομοθεσιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Γι’ αυτό ακριβώς οι LGBTQI οργανώσεις συναντηθήκαμε τόσο με την Υπουργό Προστασίας του Πολίτη πριν κάποιες εβδομάδες, όσο και με τον Υπουργό Δικαιοσύνης σήμερα, ώστε να θωρακιστεί καλύτερα το νομοθετικό μας πλαίσιο απέναντι σ’ αυτά τα φαινόμενα”.

Επιφυλάξεις κρατά και στο θέμα της ταξικότητας της υπόθεσης αναφέροντας χαρακτηριστικά: “Δεν ξέρω αν θα μπορούσαμε να πούμε κάτι τέτοιο. Όπως ακριβώς δεν μου αρέσει κάποιοι να βγάζουν αυθαίρετα συμπεράσματα όπως έκαναν για τον Ζακ (αναφέρομαι στο περίφημο «επίδοξος ληστής», «χρήστης ουσιών» και άλλα πολλά που δεν προέκυπταν από κάπου και κανιβάλισαν το θύμα), έτσι ακριβώς μου είναι δύσκολο και εγώ να κάνω αυθαίρετες υποθέσεις, τουλάχιστον όσο είναι ανοικτή ακόμη η δικογραφία.

Αυτό που μέχρι στιγμής τουλάχιστον είναι φανερό, είναι ότι υπάρχει συγκεκριμένη ιατροδικαστική έκθεση που είναι σαφέστατη και αναφέρει τα αίτια θανάτου, είναι το γεγονός ότι τα ευρήματα μέσα στο κατάστημα δεν παραπέμπουν σε όσα αρχικά ελέχθησαν περί «ληστείας», είναι ακόμη-ακόμη το γεγονός ότι έχουμε οπτικοακουστικό υλικό που δείχνει 8 αστυνομικούς να τον κλωτσοκοπούν όσο ήταν ημιθανής και γι’ αυτό ελέγχονται τόσο πειθαρχικά όσο και ποινικά, ενώ και ο σύνδεσμος των νοσοκομειακών υπαλλήλων αναφέρει σε ανακοίνωσή του ότι είναι απαράδεκτο να μεταφέρεται ημιθανής άνθρωπος χειροπεδημένος. Αυτά είναι απολύτως σαφή, δημόσια, είναι στη δικογραφία. Καλύτερα να παραμείνουμε σ’ αυτά”.

Συμφωνεί πάντως με την κυρία Παπαπαντολέων ότι η υπόθεση Ζακ έχει κοινές ρίζες με τη δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη στη Ρόδο, παρατηρεί όμως τα πράγματα από μία άλλη σκοπιά: “Η σύνδεση που θα μπορούσε να γίνει αφορά τον κανιβαλισμό του θύματος. Τόσο ο Ζακ, όσο και η κοπέλα αυτή κανιβαλίστηκαν από κάποιους μετά θάνατον . Είναι ανατριχιαστικό, ξέρετε, ένα θύμα να «δικάζεται» μετά θάνατον, εντελώς αυθαίρετα. Επίσης στη «δικαιολόγηση» της βίας που καθημερινά προάγεται, είτε στην περίπτωση του Ζακ που ήδη ελέγχεται μετά από παρέμβαση της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου εάν υπήρχε ρατσιστικό κίνητρο, όσο και στην περίπτωση της κοπέλας που κάποιοι αναρωτιούνταν (όπως συχνά γίνεται σε περιπτώσεις βιασμού ή έμφυλης βίας) εάν το θύμα του βιασμού ήθελα τάχα μου να «προκαλέσει» ότι του συνέβη.

Και εδώ επιτρέψτε μου να συμπληρώσω στην περίπτωση της κοπέλας, ότι είναι επίσης ανατριχιαστική η «χαρά» κάποιων όταν ο δράστης ξυλοκοπήθηκε από άλλους στη φυλακή. Η προαγωγή της βίας, των φαινομένων αυτοδικίας, της έμφυλης ή ρατσιστικής βίας, αναμφίβολα είναι η τροφή που θρέφει το φασισμό. Και αυτό είναι καθήκον, όπως προανέφερα των δημοκρατικών πολιτών: να κινητοποιούνται σε κάθε ευκαιρία τόσο στο επίπεδο της κοινωνίας, όσο και στο επίπεδο της διεκδίκησης θεσμικών μέτρων που θωρακίζουν τις κοινωνίες μας έναντι αυτών των φαινομένων”.

Για το τέλος, μερικές ιδιαίτερα ωφέλιμες συμβουλές προς τους δημοσιογράφους από τον αδερφό του Ζακ, Νίκο Κωστόπουλο ο οποίος μίλησε στο Νews24/7 στις 12 Δεκεμβρίου. Γιατί πίσω από τις ειδήσεις κρύβονται πάντα άνθρωποι, με σάρκα και οστά: “Οι ειδήσεις δεν πρέπει να υιοθετούνται άκριτα και από τη στιγμή που υπάρχει η δημοσιογραφική δεοντολογία. Πρέπει να διασταυρώνονται, όπως και οι πληροφορίες που φτάνουν στα αυτιά και στα μάτια των δημοσιογράφων. Όταν μάλιστα έχουμε να κάνουμε με τέτοια περιστατικά, ο ανθρώπινος παράγοντας πρέπει να υπερισχύει. Πρέπει να σκέφτονται ότι χάθηκε ένας άνθρωπος και ότι από πίσω υπάρχει οικογένεια, φίλοι και άνθρωποι που τον αγαπούν”. Τι άλλο να προσθέσει κανείς;