Special Olympics: Το κίνημα που στηρίζεται στον εθελοντισμό και αλλάζει τον κόσμο

Ακούς για τα Special Olympics, διαβάζεις γι’ αυτά, ξέρεις όμως τι είναι στην πραγματικότητα; Πολλοί συγχέουν τα Special Olympics με τους Παραολυμπιακούς Αγώνες, που λαμβάνουν χώρα μετά τους Ολυμπιακούς, πρόκειται όμως για δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Τα Special Olympics είναι η μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση στον κόσμο για παιδιά και ενήλικες με νοητικά προβλήματα. Δεν πραγματοποιούνται την ίδια χρονιά ή σε συνδυασμό με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αφού πρόκειται για κάτι ξεχωριστό και πολύ ιδιαίτερο.

Οι αριθμοί, ο στόχος και όσα έχει καταφέρει μέχρι σήμερα το παγκόσμιο αυτό κίνημα αρκούν για να σε πείσουν ότι αξίζει την προσοχή σου. Τα Special Olympics ιδρύθηκαν πριν από 51 χρόνια από την οικογένεια Kennedy-Shriver με σκοπό να παρέχουν σε άτομα με διανοητική αναπηρία ευκαιρίες προπόνησης και συμμετοχής σε αγώνς. Προκειμένου να δείξουν ότι πάνω απ’ όλους και απ’ όλα είναι η θέληση, η πίστη στο όνειρο που μπορεί να γίνει πραγματικότητα.

Στην Ελλάδα, τα Special Olympics ιδρύθηκαν το 1987 και από τότε μετρούν εκατοντάδες αφοσιωμένους εθελοντές – προπονητές που προσφέρουν, σε ετήσια βάση, δυνατότητες προπόνησης σε Ολυμπιακού τύπου αθλήματα, μέσω των οποίων παρέχεται στους αθλητές η δυνατότητα να αναπτύσσονται σωματικά, διανοητικά, κοινωνικά και πνευματικά και να συμμετέχουν στη χαρά που προσφέρει ο αθλητισμός, σε ένα περιβάλλον σεβασμού, αποδοχής και κοινωνικής ένταξης. Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος συνεργάζεται με το σωματείο και προσφέρει διαρκώς τη στήριξή του για ένα καλύτερο αύριο.

Η στήριξη του ΚΠΙΣΝ

Τα Special Olympics Hellas έχουν πλέον στο πλευρό τους το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Το Ίδρυμα Νιάρχος χρηματοδοτεί αυτή τη στιγμή δύο προγράμματα σε βάθος τριετίας που αφορούν στην ενημέρωση και συνεργασία μαθητών και σχολείων για τα Special Olympics Hellas, αλλά και το αναπτυξιακό πρόγραμμα για την επέκταση στην περιφέρεια που φιλοδοξεί μέσα σε αυτά τα χρόνια να έρθει κοντά σε οικογένειες και παιδιά με νοητική υστέρηση 21 πόλεων..

Οι δύο “πυρήνες” των Special Olympics είναι, λοιπόν, αυτοί: οι αθλητές και οι εθελοντές. Οι εθελοντές που δίνουν την ψυχή για ένα κίνημα και εναποθέτουν σε αυτό τις ανθρώπινες δυνάμεις τους. Κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για τους αθλητές και για τον κόσμο που οφείλει να ξέρει τι είναι αυτό το κίνημα. Και επειδή η γνώση είναι δύναμη, γνωρίζοντας μερικά πράγματα παραπάνω για τα Special Olympics, μπορείς να είσαι κι εσύ μέρος όλου αυτού. Αυτής της οικογένειας που αλλάζει τον κόσμο.

Για την οικογένεια των Special Olympics, τους σκοπούς και τις δράσεις της μίλησε πριν από λίγες ημέρες ο πρόεδρος του μη κερδοσκοπικού, αθλητικού και εκπαιδευτικού σωματείου, Διονύσης Κοδέλλας, σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στο Γουδί.

“Τα Special Olympics είναι ένα παγκόσμιο Κίνημα. Συμμετέχουν 192 χώρες, ενώ είναι χαρακτηριστικό, ότι κατά την τελευταία χρονιά, στις αθλητικές δραστηριότητές του ανά τον κόσμο, έλαβαν μέρος περισσότερα από πέντε εκατομμύρια αθλητές με νοητική αναπηρία. Στην Ελλάδα, τα Special Olympics τα οποία ιδρύθηκαν το 1987 ήδη αριθμούν περίπου 900 αφοσιωμένους εθελοντές-προπονητές, καθηγητές φυσικής αγωγής, ειδικευμένοι στην ειδική αγωγή, που προσφέρουν σε ετήσια βάση δυνατότητες προπόνησης σε 22 Ολυμπιακού τύπου αθλήματα μέσω των οποίων παρέχουμε στους αθλητές μας την δυνατότητα να αναπτύσσονται σωματικά, διανοητικά, κοινωνικά και πνευματικά και να συμμετέχουν στη χαρά που προσφέρει ο αθλητισμός, σε ένα περιβάλλον σεβασμού, αποδοχής και κοινωνικής ένταξης. Οι προπονητές αυτοί είναι το οξυγόνο μας. Είναι η καρδιά μας.

Στη διάρκεια της 32χρονης διαδρομής τους, τα Special Olympics Hellas καθιερώθηκαν στη συνείδηση των πολιτών σαν ένας από τους πιο ενεργούς αθλητικούς και εκπαιδευτικούς οργανισμούς στην Ελλάδα, με κινητήρια δύναμή τους την ιδέα της κοινωνίας που προτιμά να εντάσσει και να ενδυναμώνει παρά να αποκλείει άτομα με διανοητική αναπηρία. Παράλληλα, τα Special Olympics, μέσω εκπαιδευτικών και πολιτιστικών προγραμμάτων, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, καθώς και των προγραμμάτων Unified (κοινωνικής ένταξης μέσω αθλητικής συμμετοχής), Unify (συνύπαρξης με ομηλίκους χωρίς διανοητική αναπηρία), νεαροί αθλητές (Young Athletes), Υγιείς Αθλητές (Healthy Athletes), αθλητές με κινητική και διανοητική αναπηρία (Motor Activity Training Program), αθλητές ηγέτες (Athletes Leadership Program) αλλά και του προγράμματος εθελοντισμού, έχουν ως κύριο μέλημα την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σε θέματα που αφορούν στα άτομα με διανοητική αναπηρία, αλλά και της ανάδειξης του εθελοντικού κινήματος στη χώρα μας. Μέσα από δράσεις που διοργανώνουν τα Special Olympics Hellas έχουμε πετύχει την ευρεία συμμετοχή της κοινωνίας και την ένταξη των αθλητών μας, στους κόλπους της”, είπε ο κ. Κοδέλλας, ο οποίος αναφέρθηκε στη φιλοδοξία των Special Olympics Hellas για επέκταση και ανάπτυξη του προγράμματος σε όλη την περιφέρεια, που όπως είπε χαρακτηριστικά “εξακολουθεί να διακατέχεται από προκαταλήψεις όσον αφορά στα άτομα με νοητική αναπηρία”.

Αυτά τα παιδιά να ζήσουν μια κανονική ζωή

“Η περιφέρεια είναι διαφορετική. Υπάρχουν ακόμη προκαταλήψεις όσον αφορά στα παιδιά με νοητική αναπηρία. Τα κρύβουν και τους στερούν μια ζωή μέσα από την οποία θα μπορούσαν να τα φέρουν σε επαφή με τον αθλητισμό και όχι μόνο. Τους στερούν το δικαίωμα να έχουν μια ζωή κανονική. Τους στερούν το δικαίωμα να εξελιχθούν. Τα καταδικάζουν σε μια μίζερη ζωή λόγω των προκαταλήψεων. Κι αυτό θέλουμε να το σταματήσουμε στο μέτρο που μπορούμε και μας επιτρέπεται. Και θα επιχειρήσουμε να το κάνουμε με δράσεις στην περιφέρεια. Με ενημέρωση. Με όποιο μέσο μπορούμε, ώστε αυτά τα παιδιά να ζήσουν μια κανονική ζωή. Φιλοδοξούμε ότι με τις δράσεις αυτές θα περάσουμε το μήνυμά μας. Αρωγό στην προσπάθειά μας αυτή έχουμε το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το οποίο έχει ενστερνιστεί τις ανησυχίες μας αλλά και τους προβληματισμούς μας για το μέλλον αυτών των παιδιών. Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αυτή τη στιγμή χρηματοδοτεί δύο μεγάλα προγράμματα τα οποία έχουν βάθος τριετίας, το Play Unified, Learn Unified: Παίζουμε Μαζί, Μαθαίνουμε Μαζί αλλά και το αναπτυξιακό. Στο πρώτο πρόγραμμα, προσπαθούμε να διεισδύσουμε μέσα σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα. Να ενημερώσουμε χιλιάδες μαθητές τι είμαστε τι κάνουμε. Και εκεί είναι η δεξαμενή απ` όπου θα πάρουμε τους νέους εθελοντές μας.

Όσον αφορά στο αναπτυξιακό πρόγραμμα έχει μείνει λίγο πίσω, λόγω των προκαταλήψεων που ανέφερα. Είχαμε ήδη ξεκινήσει μια μεγάλη προσπάθεια, με πενιχρά μέσα, ώστε να επεκταθούμε σε περισσότερα μέρη ανά την Ελλάδα. Πλέον με τη συμβολή του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, το πρόγραμμα αυτό θα ταξιδέψει σε βάθος τριετίας σε 21 νέες πόλεις. Το πρόγραμμα αυτή στοιχίζει περίπου ένα εκατομμύριο ευρώ και περιλαμβάνει επτά νέες πόλεις κάθε χρόνια, ώστε να φτάσουμε τις 21 τα επόμενα τρία χρόνια. Επιδίωξή μας είναι να φέρουμε στα Special Olympics όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά και άτομα με νοητική αναπηρία. Για να αποκτήσουν μια νέα ζωή. Μια ζωή που θα την χαρούν περισσότερο, ακόμα και από τους γονείς τους. Η παρουσία του Ιδρύματος στα Special Olympics Hellas, αποτελεί για εμάς ψήφο εμπιστοσύνης”.

Ο διευθυντής αθλημάτων, Βασίλης Κασιμάτης, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα Play Unified το οποίο επιτρέπει σε άτομα όλων των ηλικιών, με και χωρίς διανοητική αναπηρία, να συμμετέχουν μαζί σε αθλητικές ομάδες. “Η δράση στοχεύει στα αδύναμο σημείο: τα παιδιά. Εάν δεν εκπαιδεύσεις τα παιδιά, δεν μπορείς να αλλάξεις πράγματα. Μέσω του προγράμματος αυτού, όλοι οι συμμετέχοντες αναπτύσσουν τις ικανότητές τους, βελτιώνουν την τεχνική τους, προκαλούν τον συναγωνισμό, δημιουργούν φιλίες και κυρίως μαθαίνουν να συνυπάρχουν. Είναι μια win-win σχέση. Ερευνητικά έχει δείξει ότι τα άτομα χωρίς αναπηρία επωφελούνται περισσότερο από αυτή τη δραστηριότητα, απ` ότι οι αθλητές με νοητική αναπηρία. Τα μοντέλα ανάπτυξης του προγράμματος είναι τρία: μοντέλο αναψυχής όπου διασκεδάζουν όλοι μαζί με κοινές (μεικτές) αθλητικές ομάδες και δραστηριότητες, το μοντέλο ανάπτυξης όπου συμμετέχουν παίκτες με υψηλότερες ικανότητες ως μέντορες και το ανταγωνιστικό μοντέλο. Η είσοδός μας στα σχολεία βοηθάει στην ανάπτυξη του προγράμματος, αφού δημιουργείται μια μαγική σχέση μεταξύ των μαθητών. Όπου μάλιστα μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα κοινό προπονητικό πρόγραμμα, τότε τα αποτελέσματα είναι ακόμη καλύτερα. Το πρώτο έτος υλοποίησης ήδη μας έχει βάλει σε 40 σχολεία σε όλη την Ελλάδα. Δηλαδή έχουμε προσεγγίσει περισσότερους από 4.000 μαθητές. Στόχος μας είναι τον δεύτερο χρόνο αυτά τα σχολεία να διπλασιαστούν, ώστε με το τέλος της τριετίας, να έχουμε φτάσει τα 200 σχολεία που θα έχουν ενημερωθεί για το πρόγραμμα”.

Οι οικογένειες παίζουν καταλυτικό ρόλο

Η υπεύθυνη προγράμματος οικογενειών Special Olympics Hellas, Βικτωρία Τούση, αναφέρθηκε στον θεσμό του family forum, ο οποίος “ξεκίνησε το 2016 και καθιερώθηκε ως μια ετήσια διαδραστική συνάντηση των μελών των οικογενειών των αθλητών και αθλητριών με νοητική αναπηρία με επιστήμονες, ειδικούς του χώρου της υγείας, κοινωνικούς φορείς, θεσμικούς εταίρους, έμπειρους συνεργάτες των Special Olympics. Σκοπός του προγράμματος είναι μεταξύ άλλων η ένταξη των μελών των οικογενειών των αθλητών και αθλητριών με νοητική αναπηρία σε δράσεις που ενθαρρύνουν την επικοινωνία των μελών των οικογενειών με τους αθλητές και αθλήτριες και βασίζονται σε σχέση αποδοχής, σεβασμού και εμπιστοσύνης. Επικοινωνία με μέλη άλλων οικογενειών και ανάπτυξη σχέσεων μεταξύ τους αλλά και η συμμετοχή σε διοργανώσεις αγώνων εντός και εκτός Ελλάδας ως διαπιστευμένα μέλη μιας ξεχωριστής ομάδας, ενταγμένης στη μεγάλη οικογένεια των Special Olympics. Οι οικογένειες των αθλητών και αθλητριών παίζουν καταλυτικό ρόλο σε όλες τις δράσεις των Special Olympics. Αφενός γιατί είναι ο συνθετικός κρίκος ανάμεσα στους αθλητές, τα Special Olympics και το κοινωνικό περιβάλλον και αφετέρου γιατί οι οικογένειες αποτελούν τον βασικό παράγοντα στην κοινωνικοποίηση των αθλητών και αθλητριών και ειδικά των ατόμων με νοητική αναπηρία”.

Η Στέλλα Ψαρρού, συντονίστρια προγράμματος εθελοντισμού, είπε πως “τα Special Olympics δεν θα υπήρχαν εάν δεν υπήρχαν οι εθελοντες. Άνθρωποι με πάθος, με όρεξη, με ενθουσιασμό που προσφέρουν τον προσωπικό τους πολύτιμο χρόνο. Τα Special Olympics είναι ένα παγκόσμιο Κίνημα εθελοντισμού. Σε διεθνές επίπεδο υπάρχουν καταγεγραμμένοι περισσότεροι από ένα εκατομμύρια εθελοντές, ενώ στην Ελλάδα ξεπερνούν τους 5.000. Οι εθελοντές είναι ραχοκοκκαλιά και η περιουσία των Special Olympics Hellas. Το πρόγραμμα επιβιώνει γιατί όλοι είμαστε μια οικογένεια. Οι πηγές προσέλκυσης εθελοντών είναι τα ανώτατα και ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, δημόσιες και ιδιωτικές σχολικές μονάδες, οι ένοπλες δυνάμεις αλλά και μεμονωμένοι-ιδιώτες”. Η διευθύντρια των Special Olympics Ηellas, Άρτεμις Βασιλακοπούλου είπε ότι σχεδόν 5-6 δράσεις τον μήνα γίνονται στη χώρα μας, “όπου δίνουμε την ευκαιρία στους αθλητές μας να συμμετέχουν μαζί με τη συνεργασία μερικών μεγάλων φορέων όπως πρόσφατα με το Cosmogym. Ευχαριστούμε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος που στέκεται στο πλευρό μας. Θέλουμε όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα με νοητική αναπηρία να έρθουν κοντά μας. Γιατί αυτό που κάνουμε το κάνουμε με πολύ αγάπη. Κι αυτό φαίνεται”.