Εκλογές ΗΠΑ: Στις Βρυξέλλες ανησυχούν είτε με Τραμπ, είτε με Χάρις

Οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ κυριαρχούσαν στις συζητήσεις στις Βρυξέλλες, εξίσου αν όχι και περισσότερο από τις ακροάσεις των Επιτρόπων.

Άλλωστε ο επόμενος ένοικος του Λευκού Οίκου θα καθορίσει και τις σχέσεις των ΗΠΑ με την ΕΕ. Οι περισσότεροι βέβαια φοβούνται ότι επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ θα σημάνει επιστροφή στον απομονωτισμό και τον προστατευτισμό για τις ΗΠΑ, ακόμη και ενδεχομένως μερική απόσυρση των Αμερικανών από το ΝΑΤΟ. Ωστόσο, και ενδεχόμενη εκλογή της Κάμαλα Χάρις μπορεί να μην αντιστρέψει μία πορεία απομόνωσης των ΗΠΑ, που πολλοί στις Βρυξέλλες ανησυχούν ότι είναι προδιαγεγραμμένη.

Ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Μανιάτης, ο οποίος είναι μέλος της επιτροπής Βιομηχανίας και αναπληρωτής στην επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου, σχολίαζε χαρακτηριστικά στους δημοσιογράφους την επομένη της ακρόασης Τζιτζικώστα πως: “Είτε βγει ο Τραμπ είτε η Χάρις, είναι βέβαιο ότι αποστασιοποιούνται οι ΗΠΑ από την Ευρώπη. Με τον Τραμπ πιο γρήγορα, με τη Χάρις πιο αργά”. 

Σύμφωνα με την ανάλυση του, μία αιτία της πορείας αποστασιοποίησης από την ΕΕ είναι ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν πλέον ενεργειακή ανάγκη τις χώρες του Κόλπου. Και αυτό καθώς οι ΗΠΑ είναι σήμερα, μετά και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας του κόσμου σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Επομένως οι Αμερικανοί στρέφουν το ενδιαφέρον τους στην ΝΑ Ασία, κυρίως την Κίνα και την Ινδία.

“Αυτή τη στιγμή η ΕΕ έχει σε σχέση με τις αμερικανικές εκλογές να αντιμετωπίσει ένα δεδομένο: Το φθηνό φυσικό αέριο, η “ομπρέλα” του ΝΑΤΟ και οι εξαγωγές προς Κίνα έχουν τελειώσει. Αρα ζούμε σε μία άλλη φάση”, εκτιμά ο κ. Μανιάτης.

Η ΕΕ επομένως πρέπει να επανεξετάσει το θέμα της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων της, που σημαίνει θέσεις εργασίας και αυτόνομη ενεργειακή στρατηγική, καθώς το θέμα της ευρωπαϊκής άμυνας.

Ο κ. Μανιάτης εξέφρασε πάντως την ελπίδα ότι “η Δύση ως οντότητα -ένα σύνολο κρατών που δίνουν έμφαση στη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προστασία του περιβάλλοντος, το διεθνές δίκαιο-  θα συνεχίσει να υπάρχει με αρκετά στενούς δεσμούς ανάμεσα στα κράτη που την αποτελούν.” 

Σημείωσε επίσης με νόημα όσον αφορά τις σχέσεις Ελλάδας- ΗΠΑ ότι πρέπει “να ξέρουμε ότι ο καθένας νοιάζεται για τα δικά του στρατηγικά συμφέροντα. Εάν κάτι στραβώσει, δε θα έρθει κανείς να υπερασπιστεί τη δική μας ΑΟΖ, τα δικά μας σύνορα.” Ενώ τόνισε: “Μας νοιάζει σαν Ελλάδα να προχωρήσει η ευρωπαϊκή άμυνα” και δεδομένου ότι έχει το χειρισμό του σχετικού φακέλου στην Ευρωβουλή επισήμανε ότι: “Έχουμε δύο στοχεύσεις. Πρώτον, τη συμμετοχή όλων των κρατών μελών ισότιμα και όχι μόνο των μεγάλων χωρών και δεύτερον τη συμμετοχη και μικρομεσαίων και όχι μόνο μεγάλων επιχειρήσεων στην αμυντική βιομηχανία της ΕΕ.” 

Στις Βρυξέλλες έχουν κατατεθεί εναλλακτικά σενάρια για όλα τα ενδεχόμενα είτε με Τραμπ είτε με Χάρις και ειδικότερα για την πιθανότητα ενός νέου εμπορικού πολέμου μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ ή ακόμη και της αποχώρησης ή δραστικής μείωσης δαπανών ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ.

Εναπόκειται βέβαια στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Κομισιόν να αποφασίσουν τελικά πως θα αντιμετωπίσει η ΕΕ την επόμενη ημέρα μετά τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. Μετά τον covid και την ενεργειακή κρίση πάντως, ίσως η ΕΕ να είναι πιο ώριμη για να αντιμετωπίσει κρίσιμες καταστάσεις με μεγαλύτερη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα από ό,τι στο παρελθόν. Ο κ. Μανιάτης χαρακτηριστικά υπενθυμίζει το Ταμείο Ανάκαμψης, που σήμαινε για πρώτη φορά ενιαίο δανεισμό. Και εκτιμά ότι κράτη μέλη “που νομίζουν ακόμη ότι ζουν σε προηγούμενες δεκαετίες” όταν έρθει η ώρα θα υποχρεωθούν σε δραστικές αποφάσεις ίσως ακόμη και άλματα. Οι σχέσεις ΝΑΤΟ- ΗΠΑ- ΕΕ δεν αναμένεται άλλωστε να διαρραγούν πλήρως, αν και όλα δείχνουν πως το αύριο θα είναι πολύ διαφορετικό.