Ευρωεκλογές 2019: Πώς χρηματοδοτούνται τα πολιτικά κόμματα και ιδρύματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο
Τα πολιτικά κόμματα και τα πολιτικά ιδρύματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο - Τι είναι και πώς χρηματοδοτούνται, που αξιοποιούνται οι επιδοτήσεις και για ποιες χρήσεις απαγορεύονται.
- 17 Μαΐου 2019 10:13
Λίγες ημέρες έμειναν για τις κρίσιμες ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου και ενόψει της διαδικασίας που εν πολλοίς θα ορίσει το μέλλον της Ευρώπης, πάμε να δούμε πώς χρηματοδοτούνται τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Να θυμίσουμε πως από το 2018 δεν μπορούν μεμονωμένα άτομα να ιδρύσουν ένα να ιδρύσουν ένα ευρωπαϊκό κόμμα, αλλά μόνο τα εθνικά κόμματα μπορούν να το κάνουν. Με αυτό τον τρόπο εμποδίζεται η δυνατότητα σε μεμονωμένα μέλη εθνικών κομμάτων να σχηματίσουν περισσότερα από ένα ευρωπαϊκά κόμματα, προκειμένου να μεγιστοποιήσουν την πρόσβασή τους σε δημόσιους πόρους χρηματοδότησης, χωρίς να δίνουν στα κόμματά τους μια ορθή ευρωπαϊκή διάσταση.
Σε περίπτωση που ένα ευρωπαϊκό κόμμα και τα συνδεδεμένα ιδρύματά του δεν ανταποκριθούν στις απαραίτητες προϋποθέσεις χρηματοδότησης ή παράσχουν ψευδείς πληροφορίες, κατά την εγγραφή τους, η ανεξάρτητη Αρχή για τα Ευρωπαϊκά Πολιτικά Κόμματα (Authority for European Political Parties) υποχρεούται να το διαγράψει.
Ο αναθεωρημένος κανονισμός για τη χρηματοδότηση μειώνει το μερίδιο που κατανέμεται επί του παρόντος ισότιμα σε όλα τα ευρωπαϊκά κόμματα από 15% έως 10%. Το υπόλοιπο 90% κατανέμεται ανάλογα με το μερίδιο των εκλεγμένων βουλευτών του κάθε κόμματος.
Η ακτινογραφία των χρηματοδοτήσεων
Αρχικά λοιπόν, να σημειώσουμε πως ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα είναι μία οργάνωση που ακολουθεί ένα πολιτικό πρόγραμμα, σύμφωνα με το πώς προσδιορίζεται στο site του ευρωκοινοβουλίου.
Αποτελείται από εθνικά κόμματα και/ή φυσικά πρόσωπα ως μέλη, αντιπροσωπεύει διάφορα κράτη μέλη και είναι καταχωρισμένο από την Αρχή για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα («η Αρχή»). Όπως ορίζεται στις Συνθήκες, «τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο συμβάλλουν στην διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής συνείδησης και στην έκφραση της βούλησης των πολιτών της Ένωσης».
Μεταξύ των προϋποθέσεων αναγνώρισης είναι ότι τα κόμματα μέλη του πρέπει να εκπροσωπούνται, τουλάχιστον στο ένα τέταρτο των κρατών μελών, από βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή από μέλη εθνικών κοινοβουλίων, ή από μέλη περιφερειακών κοινοβουλίων ή συνελεύσεων.
Βλέπε άρθρο 10, παράγραφος 4 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και άρθρο 224 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να μάθετε περισσότερα.
Πώς χρηματοδοτούνται τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο;
Από τον Ιούλιο του 2004, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν ετήσια χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τη μορφή επιδότησης λειτουργίας. Μπορεί να καλύπτει έως και το 90% των δαπανών ενός κόμματος, ενώ τα υπόλοιπα έξοδα πρέπει να καλύπτονται από ιδίους πόρους όπως εισφορές μελών και δωρεές. Νέοι κανόνες χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 17 Απριλίου 2018.
Ποια έξοδα μπορούν να καλύπτονται από την επιδότηση και ποια όχι;
Η επιδότηση προορίζεται να καλύπτει έξοδα που συνδέονται άμεσα με τους στόχους που τίθενται στο πολιτικό πρόγραμμα του κόμματος, όπως:
-συνεδριάσεις και διασκέψεις,
-δημοσιεύσεις, μελέτες και διαφημίσεις,
-διοικητικά έξοδα, έξοδα προσωπικού και έξοδα ταξιδίου,
-δαπάνες για εκστρατείες σε σχέση με τις ευρωεκλογές.
Η επιδότηση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για:
-προεκλογικές δαπάνες για δημοψηφίσματα και εκλογές (εκτός των ευρωπαϊκών εκλογών),
-άμεση ή έμμεση χρηματοδότηση εθνικών κομμάτων, υποψηφίων σε εκλογές και πολιτικών ιδρυμάτων τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο,
-χρέη και δαπάνες εξυπηρέτησης χρέους.
Πολιτικά ιδρύματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο
Τι είναι τα πολιτικά ιδρύματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο;
Ένα πολιτικό ίδρυμα σε ευρωπαϊκό επίπεδο συνδέεται με ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα και υποστηρίζει και συμπληρώνει τους στόχους αυτού. Ένα ευρωπαϊκό πολιτικό ίδρυμα προβαίνει σε αναλύσεις και συμβάλλει στον διάλογο σχετικά με ζητήματα ευρωπαϊκής δημόσιας πολιτικής. Συμμετέχει επίσης σε συναφείς δραστηριότητες, όπως είναι η οργάνωση σεμιναρίων, η παροχή κατάρτισης, οι διασκέψεις και οι μελέτες.
Πώς χρηματοδοτούνται τα πολιτικά ιδρύματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο;
Μεταξύ Οκτωβρίου 2007 και Αυγούστου 2008, τα ιδρύματα χρηματοδοτούνταν με επιδοτήσεις δράσης που χορήγησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο δοκιμαστικού σχεδίου. Από τον Σεπτέμβριο του 2008 και έπειτα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανέλαβε την χρηματοδότηση και χορηγεί ετήσιες επιδοτήσεις λειτουργίας. Η επιδότηση μπορεί να καλύπτει έως και το 90 % των δαπανών ενός ιδρύματος, ενώ το υπόλοιπο πρέπει να καλύπτεται από ιδίους πόρους όπως συνδρομές μελών και δωρεές.
Ποια έξοδα μπορούν να καλύπτονται από την επιδότηση και ποια όχι;
Η επιδότηση μπορεί να χρησιμοποιείται για την κάλυψη δαπανών οι οποίες συνδέονται άμεσα με τις δραστηριότητες που καθορίζονται στο πρόγραμμα δράσης του ιδρύματος, όπως:
-συνεδριάσεις και διασκέψεις,
-εκδόσεις, μελέτες και διαφημίσεις, ή
-διοικητικά έξοδα, έξοδα προσωπικού και έξοδα ταξιδίου.
Η επιδότηση δεν μπορεί να χρησιμοποιείται για την κάλυψη δαπανών όπως:
-προεκλογικές δαπάνες για δημοψηφίσματα και εκλογές,
-άμεση ή έμμεση χρηματοδότηση εθνικών κομμάτων, υποψηφίων σε εκλογές, και πολιτικών ιδρυμάτων σε εθνικό επίπεδο, ή
-χρέη και δαπάνες εξυπηρέτησης χρέους.
Η Αρχή για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα
Από το 2016 και έπειτα, η καταχώριση και ο έλεγχος των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων έχει ανατεθεί στην Αρχή για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα (η «Αρχή»), η οποία μπορεί επίσης να επιβάλλει κυρώσεις σε αυτά. Η Αρχή είναι ανεξάρτητη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οποτεδήποτε ανακύπτουν αμφιβολίες σχετικά με την συμμόρφωση κόμματος ή ιδρύματος με τις απαιτούμενες προϋποθέσεις, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο ή η Επιτροπή μπορούν να ζητήσουν επίσημα από την Αρχή να εξακριβώσει την κατάσταση. Πριν καταλήξει σε απόφαση σχετικά με το αν θα πρέπει να διαγράψει ή όχι ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα ή ευρωπαϊκό πολιτικό ίδρυμα, η Αρχή οφείλει να συμβουλευθεί επιτροπή ανεξάρτητων διακεκριμένων προσωπικοτήτων. Η Αρχή εκπροσωπείται από τον διευθυντή της, ο οποίος λαμβάνει όλες τις αποφάσεις της αρχής εξ ονόματός της.
Το 2018, από τον προϋπολογισμό της ΕΕ έλαβαν χρηματοδότηση 10 ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και 10 ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα.
Τέλος, σημειώνεται πως τα πολιτικά κόμματα που εκπροσωπούνται στη Βουλή ή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή έχουν συγκεντρώσει ποσοστό άνω του 1.5% στις τελευταίες εθνικές εκλογές, έχουν δικαίωμα κρατικής χρηματοδότησης.
Εν τω μεταξύ, σε λειτουργία τέθηκε και η εφαρμογή του Υπουργείου Εσωτερικών “Μάθε πού ψηφίζεις”, μέσω της οποίας οι πολίτες μπορούν να δουν σε ποια περιοχή ψηφίζουν στις Ευρωεκλογές 2019, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν στις 26 Μαΐου, χρησιμοποιώντας τα προσωπικά τους στοιχεία.
