Ηλίας Παπαθεοδώρου: Το κόστος της αδράνειας

Το κόστος για τις δημόσιες υποδομές της καταστροφικής πλημμύρας στη Θεσσαλία υπολογίζεται στα τρία με πέντε δις. Το αντίστοιχο κόστος για κτηνοτρόφους από απώλεια ζώων, γεωργούς από απώλεια σοδειών και ιδιωτών για καταστροφές σε περιουσία δεν έχει υπολογιστεί. Επίσημα τουλάχιστον.

Τη τριετία 2021-2023 καήκαν στην Ελλάδα τρία εκατομμύρια διακόσες χιλιάδες στρέμματα. Το κόστος των προσπαθειών πυρόσβεσης, οικολογικής καταστροφής και καταστροφής σε δημόσια και ιδιωτική περιουσία δεν έχει δημοσιευτεί. Σύμφωνα με κάποια υπολογιστικά μοντέλα είναι χίλια Ευρώ ανά στρέμμα ως κόστος αποκατάστασης και επιπλέον χίλια Ευρώ λόγω της απελευθέρωσης διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Ο Οργανισμός Bloomberg ανέφερε πως το κόστος των πυρκαγιών στην Ελλάδα το 2023 ήταν 1,7 δις. Κάθε οικολογική καταστροφή όμως έχει παράπλευρες απώλειες που δεν αναδεικνύονται ποτέ.  Από τις απώλειες σε μεροκάματα ή εργασίας μέχρι τη πιθανή μετανάστευση οικογενειών από την πληγείσα περιοχή. Από τη μείωση επισκεπτών, πλήγμα για τον τοπικό τουρισμό, και μέχρι τον αποκλεισμό μιας περιοχής από ιδιωτικές επενδύσεις λόγω καταστροφής υποδομών. Από τη μείωση της αγροτικής/κτηνοτροφικής παραγωγής μέχρι τη μείωση του τζίρου των τοπικών επιχειρήσεων. Από τον αναγκαίο καθαρισμό των γαιών μέχρι τις χαμένες σοδειές του μέλλοντος. Δηλαδή η σημερινή πραγματικότητα στη Θεσσαλία και τη Θράκη. Το σήμερα για τους συνανθρώπους μας που μένουν ακόμα σε δομές ή σε φίλους και συγγενείς, για τους γεωργούς που δεν έχουν χωράφια να καλλιεργήσουν, για τους κτηνοτρόφους με αφανισμένα κοπάδια, για τους άνεργους που ψάχνουν άλλου εργασία, που έγιναν κλιματικοί μετανάστες μέσα στην ίδια τους τη χώρα.

Και δεν είναι μόνο αυτό. Τα εναλλασσόμενα καιρικά φαινόμενα ξηρασίας και πλημμυρών θα ενταθούν. Οι μέρες καύσωνα θα αυξηθούν. Όπως και αλλού στον πλανήτη, θα έχουμε λειψυδρία γιατί οι βροχές δεν θα είναι χαμηλής έντασης με διάρκεια εβδομάδων αλλά μεγάλης έντασης σε διάρκεια ωρών. Οι υψηλές θερμοκρασίες στις πόλεις θα αυξήσουν ραγδαία τις επιπλοκές υγείας ιδιαίτερα για τους υγειονομικά και οικονομικά ευάλωτους πολίτες. Οι υποδομές μας θα δοκιμάζονται συνεχώς, ο τουρισμός θα αλλάξει υφή, η πρωτογενής παραγωγή θα είναι σε διαρκή κίνδυνο. Οι ασφαλιστικές εταιρείες ήδη ηχούν το καμπανάκι αφού μπορεί να αποκτήσουν ζήτημα οικονομικής βιωσιμότητας. Οι ετήσιοι κρατικοί και εταιρικοί προϋπολογισμοί πρέπει πλέον να υπολογίζουν τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.

Την ίδια στιγμή, η συσσώρευση πλούτου σε μικρές ομάδες ανθρώπων αυξάνεται. Το βιοτικό επίπεδο και η ποιότητα ζωής των περισσοτέρων Ελλήνων μειώνεται. Η δημόσια παιδεία και υγεία είναι σε κρίση, ιδιωτικά συμφέροντα εποφθαλμιούν δημόσια αγαθά όπως το νερό και τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δεν πάνε στις μικρομεσαίες και οικογενειακές επιχειρήσεις.  Η κοινωνική συνοχή και η κοινωνική ευημερία δεν αποτελούν προτεραιότητα του πολιτικού συστήματος. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι. Χρειαζόμαστε άμεσα μια ευρείας αποδοχής κοινωνική Εθνική Πράσινη Συμφωνία που θα αντιμετωπίσει τις κοινωνικές ανάγκες του σήμερα όπως η ακρίβεια και θα μας προετοιμάσει για τις κρίσεις που έρχονται. Πρέπει να δώσουμε έμφαση σε δημόσιες επενδύσεις που θα μας θωρακίσουν έναντι πλημμυρών, ξηρασιών και υψηλών θερμοκρασιών. Πρέπει να δώσουμε έμφαση στην ισχυροποίηση και προστασία της πρωτογενούς παραγωγής, στην τεχνολογική εξέλιξη, στην κοινωνικά δίκαιη ενεργειακή μετάβαση, στην μετατροπή της οικονομίας μας σε βιώσιμη. Εν ολίγης πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία, να αφήσουμε πίσω μας το δόγμα καταστολής και να σχεδιάσουμε με βάση το δόγμα πρόληψης. Το δόγμα πρόληψης είναι το μόνο που έχει και κοινωνική και οικονομική λογική. Σύμφωνα με τον Επίτροπο Γιάνες Λέναρτσιτς, κάθε ένα Ευρώ που επενδύουμε στην πρόληψη αποτρέπουμε δύο Ευρώ οικονομική ζημιάς.

Είναι ευκολότερο και φτηνότερο να ενισχύσουμε το δημόσιο σύστημα υγείας σήμερα παρά να τρέχουμε όταν έρθει μια πανδημία. Να χτίσουμε υποδομές για πλημμύρες και συλλογή νερού παρά να ξαναχτίζουμε μετά από μια καταστροφή. Να προετοιμάζουμε τα δάση μας πριν το καλοκαίρι παρά να προσπαθούμε να σβήσουμε τις πυρκαγιές μεγάλης έντασης και έκτασης. Είναι προτιμότερο να έχουμε την ενέργεια μας από τον ήλιο και τον αέρα παρά να εξαρτόμαστε από τρίτους και να είμαστε ευάλωτοι σε ενεργειακές κρίσεις.

Για να έχουμε ένα καλό μέλλον, δεν μπορούμε να παραμείνουμε αδρανείς. Το κόστος της αδράνειας δεν είναι πλέον διαχειρίσιμο για καμία κοινωνία ή οικονομία. Πρέπει να γίνουμε μέρος της λύσης και με την ψήφο μας. Σε όποια ιδεολογία και να ανήκετε την 9 Ιουνίου πρέπει να πάτε να ψηφίσετε. Καλή ψήφο με την ελπίδα ενός καλύτερου αύριο για όλους.

*Ο Ηλίας Παπαθεοδώρου είναι εκπρόσωπος Τύπου του ΚΟΣΜΟΥ