Κάλπη-κες ιστορίες: Το θρίλερ του 2000, όταν τα exit poll έβγαλαν για μερικές ώρες λάθος κυβέρνηση

Από τις πιο πρόσφατες εκλογές της Μεταπολίτευσης, ως το μεγαλύτερο θρίλερ μπορεί να χαρακτηριστεί η βραδιά της 9ης Απριλίου του 2000 όταν τα exit poll έβγαλαν λάθος κυβέρνηση για μερικές ώρες.

Ήταν η πρώτη αναμέτρηση του Κώστα Καραμανλή, που τρία χρόνια νωρίτερα είχε εκλεγεί στην προεδρία της Νέας Δημοκρατίας και του Κώστα Σημίτη, ήδη τέσσερα χρόνια πρωθυπουργού. Οι εταιρείες δημοσκοπήσεων (πλην της Metron Analysis, που έδινε νίκη του ΠΑΣΟΚ με οριακό προβάδισμα) την “πάτησαν” λόγω της πολύ μικρής διαφοράς και μαζί τους όλος ο πολιτικός κόσμος της χώρας.

Στο συλλογικό υποσυνείδητο των νεοδημοκρατών εκείνη η νύχτα αποτελεί τον απόλυτο ορισμό της χαρμολύπης. Την ώρα που έβγαιναν τα exit poll ο κ.Καραμανλής μαζί με τον τότε στενό του συνεργάτη και εκπρόσωπο τύπου Άρη Σπηλιωτόπουλο έφθανε στα κεντρικά γραφεία του κόμματος (στο νεοκλασικό της Ρηγίλλης τω καιρώ εκείνω) όπου είχαν συγκεντρωθεί στελέχη και ψηφοφόροι, καθώς άπαντες ήταν βέβαιοι πως η Ν.Δ είχε κερδίσει τις εκλογές και ήθελαν να υποδεχθούν το νέο πρωθυπουργό. Πρώτοι πρώτοι δε είχαν φθάσει επιχειρηματίες, που ήταν και οι πρώτοι που έφυγαν όταν η εικόνα άρχισε να αλλάζει.

Ο κ.Καραμανλής και ο κ.Σπηλιωτόπουλος ανέβηκαν στο γραφείο του τότε προέδρου της Ν.Δ. Έφτιαξαν τη δήλωση νίκης και ένα περίγραμμα του πρώτου στίγματος που θα έδινε την επομένη ο κ.Καραμανλής όσον αφορά στην κυβέρνηση του. Έξω οι πανηγυρισμοί των νεοδημοκρατών συνεχίζονταν και φίλοι έφερναν σαμπάνιες στα κομματικά στελέχη.

Την ίδια ώρα στη Χαριλάου Τρικούπη επικρατούσε κατήφεια και αμηχανία. Τα κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ έφθαναν σκυθρωπά και αμίλητα στα γραφεία του κόμματος, χωρίς δηλώσεις. Εξαίρεση ο Κώστας Λαλιώτης, ο μόνος που εμφανίστηκε ψύχραιμος, κάλεσε όλους να περιμένουν τα τελικά αποτελέσματα και προέβλεψε πως θα ήταν μία μακρά νύχτα. Όταν τελικά ήλθε η ανατροπή των exit poll και όταν οι γαλάζιοι τις επόμενες ημέρες κατήγγειλαν τις περίφημες ελληνοποιήσεις, η δήλωση αυτή του Λαλιώτη συνέτεινε στο μύθο του και μεταξύ των νεοδημοκρατών, ως ο παίκτης του πολιτικού προσκηνίου και παρασκηνίου, που οδηγούσε το ΠΑΣΟΚ στη νίκη και στερούσε από τη Ν.Δ την εξουσία.

Αγκαλιές και παρολίγον υπουργοί

Αυτά όμως δεν είχαν ακόμη συμβεί, η μακρά νύχτα δεν είχε φτάσει στο ανατρεπτικό της φινάλε και πίσω στη Ρηγίλλης βουλευτές της Ν.Δ κατέφθαναν σε κατάσταση ευφορίας. Βουλευτής λοιπόν της Β’ Αθηνών, γνωστός για τις ακραίες δεξιές του θέσεις (ο οποίος αργότερα όταν τελικά κατέκτησε ο Καραμανλής την πρωθυπουργία έγινε και μέλος της κυβέρνησης) συναντά τον κ.Σπηλιωτόπουλο, την ώρα που κατεβαίνει από το δεύτερο όροφο γιατί τον είχε καλέσει ο κ.Καραμανλής στο γραφείο του. Το συγκεκριμένο στέλεχος, που ήταν κοινό μυστικό ότι δεν διατηρούσε και τις καλύτερες σχέσεις με τον “Αρη του μεσαίου χώρου”, τον αγκαλιάζει και λέει στον κ.Καραμανλή: “Πρόεδρε, χωρίς αυτό το παιδί δε θα είχαμε κερδίσει ποτέ!”

Σκηνικά αντίστοιχης μέθης της θεωρούμενης νίκης εξελίσσονται έξω από τη Ρηγίλλης, καθώς και σε διάφορες άλλες περιοχές. Στον Πειραιά ο Πέτρος Μαντούβαλος έχει “επιτάξει” τη μηχανή ενός “ζητά” και παρελαύνει στους κεντρικούς δρόμους, δηλώνοντας ότι είναι ο επόμενος υπουργός Δημόσιας Τάξης.

Σάουντρακ της βραδιάς, όπως και της προεκλογικής εκστρατείας που είχε προηγηθεί, η μουσική του Σταμάτη Σπανουδάκη. Ο μουσικοσυνθέτης μάλιστα είχε συμμετάσχει ενεργά στην εκστρατεία, παίζοντας με την ορχήστρα του πριν από κάθε ομιλία Καραμανλή, καθώς είχε κολακευθεί από το γεγονός ότι ο κ.Σπηλιωτόπουλος ως εκπρόσωπος τύπου είχε ζητήσει την άδεια να χρησιμοποιεί το κόμμα της Ν.Δ τη μουσική του. Δεν είχε έρθει όμως ακόμη η ώρα “να ρθει σαν αστραπή” ο Καραμανλής, που θα έπρεπε να περιμένει άλλα τέσσερα χρόνια.

Ανατροπή και δάκρυα

Όσο άρχιζαν να φθάνουν τα πρώτα πραγματικά αποτελέσματα, διαφαινόταν πως τα exit poll είχαν παραπλανήσει πολιτικούς, δημοσιογράφους και ψηφοφόρους, ενώ κανείς δεν είχε λάβει υπόψη τη μικρή διαφορά που έδιναν ακόμη και όσοι παρουσίαζαν νίκη της Ν.Δ και την έννοια του “στατιστικού σφάλματος”, την οποία έκτοτε όλοι έμαθαν να προσέχουν. Πράγματι περιφέρεια- περιφέρεια και ψήφο- ψήφο αποδείχθηκε μία μακρά νύχτα και πριν το τέλος της φάνηκε πως η Ν.Δ θα έχανε στο νήμα και ότι πρωθυπουργός θα παρέμενε ο Κώστας Σημίτης.

Όταν πια η εικόνα ξεκαθάρισε, η δήλωση νίκης έπρεπε να πεταχθεί στα σκουπίδια και να γραφτεί μία δήλωση αποδοχής της ήττας. Παρά το οριακόν ο κ.Καραμανλής δε θέλησε να αμφισβητήσει το αποτέλεσμα εκλογών, ενώ αν και τις επόμενες ημέρες οι γαλάζιοι κατήγγειλαν ελληνοποιήσεις, ακόμη και εάν αυτές ήσαν παράτυπες, η ψηφοφορία ήταν ξεκάθαρη.

Τη δήλωση της ήττας εκλήθη να ετοιμάσει ο κ.Σπηλιωτόπουλος, ο ίδιος άνθρωπος δηλαδή που είχε νωρίτερα γράψει τη δήλωση της νίκης. Την έγραψε με δάκρυα στα μάτια και εκείνη την ώρα είδε σε κάποιο τηλεοπτικό πάνελ, τον ίδιο αυτό βουλευτή της Β’ Αθηνών που νωρίτερα τον αγκάλιαζε και τον επαινούσε μπροστά στον Καραμανλή, να αποδίδει το εκλογικό αποτέλεσμα στην επικοινωνιακή πολιτική και τον “άβγαλτο” εκπρόσωπο τύπου του κόμματος. Θέση από την οποία θα οδηγούνταν σε παραίτηση τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Καραμανλής θα έπαιρνε τη ρεβάνς στις 7 Μαρτίου, απέναντι όμως όχι στον Κώστα Σημίτη που είχε αποχωρήσει διαβλέποντας την ήττα, αλλά στο Γιώργο Παπανδρέου.