Παναγιώτης Παυλόπουλος: Η Ελλάδα μπορεί και πάλι να πλημμυρίσει ελπίδα

Εάν συμμετάσχουν στις εκλογές της 21ης Μαΐου οι 438.595 νέοι που ψηφίζουν για πρώτη φορά, μπορούν να καθορίσουν την πολιτική κατεύθυνση της χώρας. Η αποχή είναι συνθηκολόγηση σε μάχη που δεν δόθηκε, ενώ η συμμετοχή αλλαγή.

Οι νέοι ψηφοφόροι είναι τόσοι όσες οι ψήφοι που είχε λάβει το ΚΙΝ.ΑΛ. στις εκλογές του 2019. Εάν πάνε στην κάλπη και δεν διασπείρουν την ψήφο τους, η Ελλάδα στις 21 Μαΐου θα έχει κυβέρνηση προοδευτικής συνεργασίας. Κυβέρνηση αλλαγής.

Αυτήν την φορά έχουν ισχυρό κίνητρο. Γιατί επί τέσσερα χρόνια είχαν απέναντί τους μια εχθρική κυβέρνηση. Και γιατί είναι η πρώτη γενιά, εδώ και χρόνια, που μεγαλώνει σε χειρότερες οικονομικές συνθήκες από τους γονείς της.

Είχαν απέναντί τους έναν πρωθυπουργό με αφ΄ υψηλού και ελιτίστικη αντίληψη της κοινωνικής πραγματικότητας. Και μια υπουργό Παιδείας με αλαζονεία, χωρίς όραμα και ενσυναίσθηση, και με σαφή προτίμηση στην ιδιωτική εκπαίδευση – και ιδιαίτερα στα κολέγια.

Είχαν απέναντί τους την προκατάληψη, την αυθαιρεσία και τη βία των κατασταλτικών μηχανισμών του κράτους. Βίωναν επί τέσσερα χρόνια τον κομματισμό, την αναξιοκρατία, τη διάχυτη διαφθορά, την ανασφάλεια. Μια κυβέρνηση που απορρύθμισε την αγορά εργασίας, θολώνοντας τα όνειρά τους. Τα Τέμπη, όμως, αποκάλυψαν και μια κυβέρνηση αδιάφορη για τη ζωή και την ασφάλειά τους. Κι αυτό τους αφορά προσωπικά.

Δεν τους αξίζει μια τέτοια κυβέρνηση. Είναι στο χέρι τους να τη διώξουν. Είναι η πρώτη φορά που η γενιά Ζ (Gen Z) έχει τη ρεαλιστική προοπτική να πάρει τη ζωή της στα χέρια της. Έχει τη δύναμη να το κάνει. Συμμετέχοντας, ψηφίζοντας, αλλάζοντας.

Είναι η γενιά που ζει σε μια Ελλάδα μειωμένων προσδοκιών και μελαγχολικών προοπτικών. Σε μια χώρα πιο ανασφαλή και πιο άνιση στην τετραετία Μητσοτάκη.

Ζει σε μια Ελλάδα όπου η ψηφιακή πραγματικότητα διαψεύδει την κυβερνητική προπαγάνδα. Ο δείκτης «Digital Economy and Society Index (DESI)» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις ψηφιακές επιδόσεις των κρατών-μελών το 2022 κατατάσσει τη χώρα μας τρίτη από το τέλος στην Ευρωπαϊκή Ένωση – πάνω από Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Ως προς την ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών είμαστε στην προτελευταία θέση – πάνω μόνον από τη Ρουμανία.

Είναι η πρώτη γενιά στη μεταπολίτευση που δεν μπορεί να υπολογίζει στην ουσιαστική οικονομική στήριξη των γονιών της. Με έναν στους τρεις νέους στην ανεργία και έναν στους πέντε αντιμέτωπο με τον κίνδυνο της φτώχειας, σύμφωνα με την Eurostat.

Γιατί οι γονείς τους δεν τα βγάζουν πέρα. Με δυσκολία ανταποκρίνονται στις καθημερινές δαπάνες διαβίωσης. Μειώνουν την όποια αποταμίευσή τους για να ανταπεξέλθουν στην ακρίβεια – στους λογαριασμούς της ενέργειας και των σούπερ-μάρκετ. Η Ελλάδα ήταν πρωταθλήτρια στην Ευρωζώνη στη μείωση των καταθέσεων το 2022, με το 58% των καταναλωτών να έχει καταφύγει σ’ αυτήν τη λύση ανάγκης.

Στην περίοδο 2020-2022, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε. Η αγοραστική τους δύναμη κατέρρευσε. Το 2022 οι απώλειες αγοραστικής δύναμης για τα νοικοκυριά με μηνιαίο εισόδημα έως €750 έφτασαν στο 40% και με εισόδημα έως €1.100 στο 14% («Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων», INE /ΓΣΕΕ, Νοέμβριος 2022).

Η μεσαία τάξη, όχι μόνον δεν σώθηκε από την «υπερφορολόγηση του ΣΥΡΙΖΑ», όπως της έταζε ο κ. Μητσοτάκης πριν από το 2019, αλλά, αντίθετα, έγινε ο εύκολος στόχος του.

Στην τετραετία του, η φορολογική επιβάρυνση για τη μισθωτή μεσαία τάξη (εισοδήματα από €20.000 έως €50.000) περιορίστηκε μόλις κατά €17 ετησίως.

Η μη μισθωτή μεσαία τάξη των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων και των αγροτών επιβαρύνεται από το 2020 με το νέο σύστημα καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών.

Η επιβάρυνση της μεσαίας τάξης είναι πολύπλευρη και χωρίς προηγούμενο. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη προσέθεσε στην «υπερφορολόγηση» και τη στεγαστική επισφάλεια. Έβγαλε τη μεσαία τάξη στον πλειστηριασμό. Κατάργησε την προστασία της πρώτης κατοικίας, τη στιγμή που τα δάνεια των υπουργών της και της επιχειρηματικής ολιγαρχίας ρυθμίζονται και εξοφλούνται με χαριστικούς όρους.

Επισφαλής είναι, όμως, και η ενοικιαζόμενη στέγη. Τα ενοίκια εκτοξεύτηκαν την τελευταία τριετία, προκαλώντας από μόνα τους άλυτο κοινωνικό πρόβλημα. Η μεσοσταθμική αύξησή τους ήταν της τάξεως του 35% στα μεγάλα αστικά κέντρα και, περίπου, 25%-30% στην περιφέρεια (Οικονομικός Ταχυδρόμος, 21.09.2022).

Η νέα γενιά αδυνατεί να ανταπεξέλθει. Η επιλογή της είναι αναπόδραστη: ή διαβίωση σε κακές στεγαστικές συνθήκες ή παραμονή στο σπίτι με τους γονείς και παράταση της ηλικίας χειραφέτησης από την οικογένεια (Ινστιτούτο ETERON Στέγαση 360ο: «Στέγαση των νέων»).

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αντί να διευκολύνει τους νέους στην κάλυψη των στεγαστικών αναγκών τους δίνοντας προτεραιότητα στην κοινωνική κατοικία, διευκολύνει τις τράπεζες να διευρύνουν τις δανειακές εργασίες και τα κέρδη τους.

Από την άλλη, δεν θέλει να συγκρατήσει το κόστος διαβίωσης για τα μεσαία και χαμηλά στρώματα. Οι επιδοτήσεις ενισχύουν την ακρίβεια και την κερδοφορία των εταιρειών ενέργειας και καυσίμων, όπως και των σούπερ-μάρκετ. Η απουσία πολιτικής παρέμβασης στη διαμόρφωση των τιμών – είτε με ανώτατα όρια (και στις αυξήσεις των ενοικίων) είτε με μείωση έμμεσων φόρων (στα τρόφιμα και τα καύσιμα) – σημαίνει ότι η δυσθεώρητη ακρίβεια έχει την υπογραφή Μητσοτάκη. Και αυτή είναι η χαριστική βολή της κυβέρνησης στη μεσαία τάξη.

Στις 21 Μαΐου οι νέες και οι νέοι της γενιάς Ζ, «όταν κοιτάζουν ίσια-πέρα χωρίς το φόβο μες στην καρδιά τους, χωρίς την καθημερινή τρεμούλα για τα μικροπράματα», όπως λέει ο Σεφέρης, έχουν τη δυνατότητα να πάρουν την Ελλάδα στα χέρια τους. Και να αλλάξουν τις ζωές όλων μας. Εάν το κάνουν, εμείς, οι άλλοι, θα τους ευγνωμονούμε.

*Ο Παναγιώτης Παυλόπουλος είναι Οικονομολόγος, τέως Γενικός Γραμματέας Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο ΥπΕξ

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις