25η Μαρτίου: Τα 5 πράγματα που πρέπει να ξέρεις για την εθνική μας επέτειο

 

Για τον Ελληνα η ημερομηνία της 25ης Μαρτίου είναι συνυφασμένη με έντονες αναμνήσεις. Η επέτειος της επανάστασης του 1821 συνδυάζεται με τη θρησκευτική γιορτή του Ευαγγελισμού (πολύ μεγάλης σημασίας για τον Χριστιανισμό) και το αποτέλεσμα παράγει στιγμές και γεγονότα που θυμόμαστε σχεδόν για πάντα. Διότι οι περισσότεροι από μας παρελάσαμε στο σχολείο και εν συνεχεία στρωνόμασταν στο τραπέζι για τον πατροπαράδοτο μπακαλιάρο. Παρακάτω, σας παρουσιάζουμε τα πέντε πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για την ελληνική 25η Μαρτίου. 

1. Ο πρώτος εορτασμός στον Ιερό Ναό της Αγίας Ειρήνης

Η συζήτηση για την καθιέρωση της 25ης Μαρτίου ως εθνικής εορτής (εορτασμού της ελληνικής επανάστασης) είχε αρχίσει ήδη από το 1834. Την είχε προτείνει, ως ημερομηνία, πρώτος ο Παναγιώτης Σούτσος. Ωστόσο η εν λόγω σημαδιακή, και για θρησκευτικούς λόγους, λόγου ημερομηνία καθιερώθηκε επισήμως με βασιλικό διάταγμα του 1838 επί βασιλείας του Βαυαρού Οθωνα. Το Βασιλικό, αυτό, διάταγμα το εξέδωσε ο Γεώργιος Γλαράκης. Ο πρώτος εορτασμός έγινε στον Ιερό Ναό της Αγίας Ειρήνης στην Αθήνα.

2. Η επανάσταση είχε αρχίσει νωρίτερα

Στην πραγματικότητα η επανάσταση του 1821 είχε αρχίσει αρκετά νωρίτερα από τις 25 Μαρτίου. Πρώτα από τα εδάφη της Μολδοβλαχίας, όπου και πνίγηκε στο αίμα, και εν συνεχεία στην Πελοπόννησο. Η ημερομηνία της 25ης Μαρτίου έμεινε ως σύμβολο αλλά και ως έναρξη χρονολόγησης των επαναστατικών πραγμάτων και είναι χαρακτηριστικό ότι εορτάστηκε-ανεπίσημα-το 1822, μόλις ένα χρόνο μετά την έναρξη του αγώνα. 

3. Το λάβαρο της επανάστασης και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός

Η ύψωση του λαβάρου της επανάστασης από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό στις 25 Μαρτίου του 1821 στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας δεν είναι τίποτα άλλο από ένας διαδεδομένος και ξεπερασμένος πια εθνικός μύθος. Ουδέποτε συνέβη τέτοιο γεγονός και καμία πηγή δεν το επαληθεύει. Ηδη από τον 19ο αιώνα κιόλας υπήρξαν ιστορικοί που θεώρησαν αυτή τη σκηνή ως φανταστικό γεγονός, ωστόσο έπρεπε να φτάσουμε στο… 1982 ώστε να απαληφθεί το σχετικό χωρίο από τα σχολικά εγχειρίδια της χώρας. Το “γεγονός” πάντως αποτέλεσε μέρος του εθνικού φαντασιακού για πολύ περισσότερο από έναν αιώνα.

4. Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Ως προ το θρησκευτικό του πράγματος ο Ευαγγελισμός που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 25 Μαρτίου αναφέρεται στην είδηση που μεταφέρει ο αρχάγγελος Γαβριήλ στη Μαρία ότι θα γεννήσει τον Ιησού. Τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου καταγράφει στο Ευαγγέλιό του ο ευαγγελιστής Λουκάς και συγκεκριμένα στο κεφάλαιο 1 (26-38). Ενα χαρακτηριστικό απόσπασμα: 27 προς παρθένον μεμνηστευμένην ανδρί, ώ όνομα Ιωσήφ, εξ οίκου Δαυίδ, και το όνομα της παρθένου Μαριάμ. 28 και εισελθών ο άγγελος προς αυτήν είπε Χαίρε, κεχαριτωμένη ο Κύριος μετά σού ευλογημένη σύ εν γυναιξίν. 29 η δε ιδούσα διεταράχθη επί τώ λόγω αυτού, και διελογίζετο ποταπός είη ο ασπασμός ούτος. 30 και είπεν ο άγγελος αυτή Μή φοβού, Μαριάμ εύρες γάρ χάριν παρά τώ Θεώ. Ο Ευαγγελισμός έβαλε χώρα στη Ναζαρέτ, ιδιαίτερη πατρίδα της Μαρίας και αργότερα και του Ιησού.   

5. Πότε καθιερώθηκαν οι μαθητικές παρελάσεις;

Οι μαθητικές παρελάσεις κατά τις εθνικές εορτές στην Ελλάδα καθιερώθηκαν κατά πολλές απόψεις το 1936 από το δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά. Ωστόσο άλλες πηγές υποστηρίζουν ότι οι πρώτες μαθητικές παρελάσεις στη χώρα έγιναν πολύ πιο πριν, ακόμα και κατά τη διάρκεια του 19ου αώνα. Το 1936 ωστόσο, ακόμα και πριν την επιβολή της δικτατορίας Μεταξά, το φαινόμενο απέκτησε επίσημο χαρακτήρα. Ο ίδιος ο Μεταξάς πάντως δεν έκρυψε ποτέ ήταν θερμός φίλος των παρελάσεων των μαθητών. Στο ημερολόγιό του στις 25 Μαρτίου του 1938 έγραψε τα εξής: «Τι όνειρο ήταν χθες και σήμερα! -Χθες στο πεδίον του Άρεως με την Εθνική Νεολαία. Το έργον μου! Έργον που ενίκησε μέσα σε τόσες αντιδράσεις! Σχεδόν 18 χιλιάδες παιδιά από Αθήνας και Πειραιά, περίχωρα και από πολλές επαρχίες. Φάλαγξ «Ι.Μεταξά» Πατρών! (…) -Σήμερα. Τελετή. Ενθουσιασμός. Αποθέωσις. Παρέλασις στρατού θαυμασία. Απόγευμα παρέλασις Σχολείων Προσκόπων κτλ. και Εθνικής Νεολαίας με τα Τάγματα εις την ουράν. Αι φάλαγγες της ΕΟΝ ατέλειωτοι! Όλοι ντυμένοι! Περίπου 12-14 χιλιάδες! Εντύπωσις εις τον κόσμον καταπληκτική!»