Αλήθειες και ψέματα για την καθημερινότητα του Χριστόδουλου Ξηρού στις φυλακές

Η «εξαφάνιση» του Χριστόδουλου Ξηρού, ο οποίος πήρε άδεια και δεν ξαναγύρισε στις φυλακές Κορυδαλλού, επανέφερε στην επικαιρότητα το ζήτημα του καθεστώτος λειτουργίας των Σωφρονιστικών Καταστημάτων της χώρας.

Οι φήμες για «αφεντικά» στις φυλακές, για προνομιακή μεταχείριση κρατουμένων, για σχέσεις τρομοκρατών-ποινικών εντάθηκαν.

Ακόμα και ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος, κατήγγειλε ότι η «εξαφάνιση» Ξηρού, έγινε με τις ευλογίες των αρχών και ότι ο καταζητούμενος πλέον τρομοκράτης, «είχε το ελεύθερο να πηγαίνει, όπου ήθελε μέσα στις φυλακές». Τι ισχύει όμως πραγματικά;

Το NEWS 247, προσπαθώντας να απαντήσει στα ερωτήματα, που τέθηκαν μετά την φυγή του Χριστόδουλου Ξηρού, επικοινώνησε με τον Γενικό Γραμματέα της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος, κ. Βασίλη Μπισμπίκη, ο οποίος μας μίλησε για τον Χριστόδουλο Ξηρό, τη λειτουργία των φυλακών, τις άδειες, αλλά και τα σημαντικά προβλήματα, που υπάρχουν στα Σωφρονιστικά Καταστήματα όλης της χώρας.

Από τις αποκαλύψεις που ακολούθησαν τη μη επιστροφή Ξηρού στις φυλακές, δίνεται η εικόνα ότι κάποιοι κρατούμενοι έχουν προνομιακή μεταχείριση, κινούνται ελεύθερα και κάνουν ότι θέλουν μέσα στα σωφρονιστικά ιδρύματα. Ισχύει αυτό;

Αυτό δεν ισχύει. Οι άδειες που δίνονται στους κρατουμένους να κινούνται μέσα στις φυλακές, δίνονται για διαφόρους λόγους. Ένας κρατούμενος μπορεί να εξέλθει από την Ακτίνα  του (σ.σ. την πτέρυγα που βρίσκεται) για να πάει σε πολύ συγκεκριμένους χώρους.

Να πάει στο γιατρό, να κάνει επισκεπτήριο συνηγόρων, επισκεπτήριο συγγενών, να πάει στον ψυχολόγο, στον κοινωνικό λειτουργό.

Εάν κάποιος κρατούμενος, έχει κάποιο αίτημα, απευθύνεται στον αρχιφύλακα της φυλακής . Εάν ο αρχιφύλακας κρίνει ότι το αίτημα του κρατούμενου, έχει κάποια βάση, μπορεί να του το ικανοποιήσει. Αυτό μπορεί να είναι σχεδόν οτιδήποτε. Δεν μπορεί να ζητήσει να έχει κινητό, αλλά μπορεί να ζητήσει οτιδήποτε άλλο.

Όσον αφορά την κίνησή τους μέσα στις φυλακές;

Μπορεί να ζητήσει να συναντήσει κάποιον άλλον. Υπάρχουν περιπτώσεις κρατούμενων σε διαφορετικές πτέρυγες, που είναι για την ίδια υπόθεση. Πολλές φορές συναντιούνται για να συζητήσουν για την υπόθεσή τους.

Εξάλλου, και άδεια να μην έχει πάρει κάποιος για να συναντηθεί σε μια άλλη Ακτίνα, οι κρατούμενοι συναντιούνται συνεχώς, είτε αυτό γίνεται κατά την ώρα των επισκεπτηρίων των συγγενών, δηλαδή αν εγώ είμαι από την «Α» και έχω επισκεπτήριο και εσύ, είσαι από την «Ε» και δεν έχεις επισκεπτήριο, αλλά πας στο γιατρό, στο διάδρομο μπορούμε να συναντηθούμε και να συζητήσουμε, όσο και για ό, τι θέλουμε.

Αυτό ισχύει για όλους; Και για μέλη μιας τρομοκρατικής οργάνωσης;

Δεν μπορεί να ελεγχθεί αυτό το πράγμα. Ο Κορυδαλλός, να μην ξεχνάμε, έχει αυτή τη στιγμή στη δικαστική φυλακή μόνο, το λιγότερο 2.000 κρατούμενους. Δεν μπορούν να ελεγχθούν 2.200 κρατούμενοι, όταν στη βάρδια, είμαστε 10 με 15 άτομα. Είναι αδύνατον. Προσπαθούμε να προσφέρουμε τη στοιχειώδη ασφάλεια και ως προς τους κρατούμενους, αλλά και ως προς την ασφάλεια γενικότερα του Σωφρονιστικού Καταστήματος.

Για να φέρω ένα παράδειγμα, του τι συμβαίνει ως προς τους αριθμούς, στον Κορυδαλλό συγκεκριμένα, τα ρεπό που χρωστάνε στους υπαλλήλους, κοντεύουν να ξεπεράσουν τα 10.000. Οι υπάλληλοι δουλεύουν 20 και 25 μέρες σερί για να πάρουν ένα ρεπό.

Είναι τέτοια τα προβλήματα της υποστελέχωσης, που πραγματικά δεν μας δίνουν πολλές δυνατότητες και υπερβάλλουμε εαυτόν, που αυτή τη στιγμή ο Κορυδαλλός, βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση.

Επομένως αυτά που κατήγγειλε ο Α. Γιωτόπουλος περί «προνομιακής μεταχείρισης» του Ξηρού, δεν έχουν βάση;

Όλοι οι κρατούμενοι, μπορούν να πάνε όπου θέλουν, εάν πρώτα πάρουν άδεια. Δεν μπορεί δηλαδή να πάει ο καθένας, όπου θέλει, όποτε θέλει, ό, τι ώρα θέλει. Ο συγκεκριμένος κρατούμενος πριν από τρία χρόνια, βρισκόταν στην πτέρυγα της 17 Νοέμβρη. Είναι ένα κομμάτι των γυναικείων φυλακών, απέναντι κτίριο από τη δικαστική φυλακή. Αυτά τα κελιά βρίσκονται σε υπόγειο χώρο.

Πράγματι ο Ξηρός, πριν από 3 χρόνια, είχε συνεχώς πρόβλημα δερματικό, λόγω του ότι βρισκόταν σε υπόγειο κελί. Αν δείτε τις μετακινήσεις του από την πτέρυγα της 17 Νοέμβρη προς το νοσοκομείο, είναι πάρα πολύ συχνές.

Αυτό μας δημιουργούσε πρόβλημα στη μετακίνησή του, διότι για να μεταφερθεί  από τις γυναικείες φυλακές στο νοσοκομείο, θα πρέπει να εξέλθει της φυλακής, ενώ από τη δικαστική φυλακή, όπου μεταφέρθηκε –το απέναντι κτίριο- υπάρχει μια υπόγεια διάβαση, που επικοινωνεί άμεσα η φυλακή με το νοσοκομείο. Έτσι γλυτώναμε τον φόβο του να τον βγάζουμε κάθε φορά από τη φυλακή, για να τον πάμε στο νοσοκομείο. Γι’ αυτό το λόγο μετακινήθηκε.

Σχετικά με τη συμπεριφορά του Χριστόδουλου Ξηρού, θεωρείτε ότι πληρούσε τα κριτήρια για να πάρει τις άδειες, που του δόθηκαν τους τελευταίους μήνες;

Καταρχάς θα σας πω ότι οι άδειες, είναι ένας πολύ πετυχημένος θεσμός. Το ποσοστό κρατουμένων, που δεν γυρνά πίσω από άδεια, είναι πάρα πολύ μικρό. Είναι περίπου στο 2% με 2,5% και είναι το χαμηλότερο ποσοστό αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη.

Μιλάμε λοιπόν για έναν πολύ επιτυχημένο θεσμό, τα κριτήρια του οποίου, τα έχει θεσπίσει η Πολιτεία. Για παράδειγμα στην περίπτωση του Χριστόδουλου Ξηρού, ο κρατούμενος αυτός –όταν ήταν κρατούμενος- μπορούσε να πάρει άδεια, από τη στιγμή που συμπλήρωσε 8 χρόνια κράτησης. Για δύο χρόνια, αιτούνταν άδεια και κοβόταν.

Θα πρέπει να γνωρίζετε εδώ ότι οι άδειες δίνονται μετά από γνωμάτευση του κοινωνικού λειτουργού και μετά ψηφίζει το υπηρεσιακό συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από τον κοινωνικό λειτουργό, από τον διευθυντή του καταστήματος και από τον Εισαγγελέα-Επόπτη της κάθε φυλακής. Μια μικρή λεπτομέρεια που αξίζει να αναφέρουμε, είναι ότι εάν ο Επόπτης της φυλακής, πει «όχι» στην άδεια, ασχέτως τι θα έχουν ψηφίσει οι άλλοι δύο, ο κρατούμενος δεν παίρνει την άδεια.

Ο Χριστόδουλος Ξηρός, από τα 8 χρόνια, που μπορούσε να κάνει αίτηση για να πάρει άδεια, έκανε αίτηση συνεχώς και ήταν απορριπτική. Το ότι του έκοβαν 2 χρόνια την άδεια, σημαίνει ότι κάπως προσπαθούσε να προστατευθούν ο Εισαγγελέας και το Συμβούλιο. Στα 10 χρόνια του έδωσαν λοιπόν την πρώτη άδεια, εφόσον και η συμπεριφορά του μέσα στη φυλακή, έδειχνε ότι ήταν καλή. Είναι βασικό κριτήριο για να πάρει κάποιος άδεια.

Ο Χ. Ξηρός πήρε λοιπόν τα τελευταία δύο χρόνια, επτά άδειες, όσες και δικαιούνταν και κάθε φορά έκανε καλή χρήση της άδειάς του. Δεν έδωσε ποτέ δικαίωμα. Κάθε φορά γυρνούσε στην ώρα του και γι’ αυτό το λόγο όποτε ερχόταν η σειρά του να ξαναπάρει άδεια, την έπαιρνε.

Πώς σχολιάζετε τα όσα ακούστηκαν για «Ρεβεγιόν» και συνάντηση του Ξηρού με μέλη της «Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς», στις 31 Δεκεμβρίου 2012, μέσα στη φυλακή;

Παραμονή Πρωτοχρονιάς, από το Σωφρονιστικό Κώδικα, μισή ώρα πριν την αλλαγή του χρόνου και μισή με μία ώρα μετά, ανοίγουν τα κελιά όλων των φυλακών σε όλη την Ελλάδα και οι κρατούμενοι μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, μέσα στην Ακτίνα τους.

Τώρα εάν ο Ξηρός, έχει συναντηθεί με τους «Πυρήνες», οι οποίοι βρίσκονταν σε άλλη πτέρυγα, γι’ αυτό έχει ξεκινήσει μια προκαταρκτική έρευνα, η οποία θα δείξει το αν, πότε, για πόση ώρα και πώς μπόρεσε να πάει ο Ξηρός σε άλλη πτέρυγα. Είναι υπό έρευνα και δεν μπορούμε να πούμε αν έγινε ή αν δεν έγινε αυτή η συνάντηση.

Υπάρχουν δημοσιεύματα για «εμφύλιο» και επεισόδια μεταξύ αναρχικών-Συνωμοσίας μέσα στη φυλακή, αλλά και για σχέσεις κρατουμένων για υποθέσεις τρομοκρατίας με ποινικούς. Έχουν βάση αυτά τα δημοσιεύματα;

Δεν  γνωρίζω κάτι για «εμφύλιο» και για τα επεισόδια, που αναφέρουν τα δημοσιεύματα.  Όσον αφορά για τις σχέσεις τρομοκρατών-ποινικών, η πτέρυγα που βρίσκονται τώρα οι «Πυρήνες της Φωτιάς», δεν κρατάει μόνο «Πυρήνες» ή αναρχικούς ή  κατηγορούμενους, που ανήκουν σε συγκεκριμένο χώρο. Κρατάει και άλλους. Και ποινικούς και υποδίκους και δυστυχώς και καταδίκους, διότι αυτή τη στιγμή η δυναμική των ελληνικών φυλακών, είναι να έχουν γύρω στις 9.000 κρατουμένους.

Σήμερα που μιλάμε κρατάνε γύρω στους 13.000 και όπως καταλαβαίνετε είναι αδύνατον να γίνει και διαχωρισμός των κρατουμένων, δηλαδή να έχουμε υπόδικους ξεχωριστά από κατάδικους, που είναι η μοναδική βασική κατηγορία διαχωρισμού κρατουμένων, που έχει αυτός ο Σωφρονιστικούς Κώδικας. Εμείς έχουμε προτείνει κάτι άλλο.

Να ξεκινήσει ένας διαχωρισμός πολύ πιο μεγάλος. Να έχουμε δηλαδή υπόδικους πρωτοέγκλειστους, δηλαδή χωριστά από υπόδικους που έχουν ξαναδιαπράξει κάποιο αδίκημα.

Για παράδειγμα, εγώ διαπράττω ένα αδίκημα για πρώτη φορά και μπαίνω φυλακή μέχρι να δικαστώ. Θα είμαι μαζί με κάποιον που έχει διαπράξει αδίκημα για 16η φορά. Όπως καταλαβαίνετε δεν υπάρχει δυνατότητα από το σύστημα να βοηθήσει αυτόν που μπαίνει για πρώτη φορά και να του συμπεριφερθεί διαφορετικά. Ο άλλος που έχει μπει για 16η φορά, ήδη έχει αποφασίσει το δρόμο που θα αποφασίσει στη ζωή του. Θα έπρεπε επίσης να υπάρχει ένας διαχωρισμός, ανάλογα με το αδίκημα. Δεν μπορεί κάποιος ο οποίος έχει μπει μέσα για φόνο, να είναι μαζί με κάποιον που είναι μέσα για υπαξαίρεση.

Προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η πειθαρχική φυλακή για την οποία δεν μιλά κανείς. Μίλησαν για φυλακή υψίστης ασφαλείας, αλλά δεν είπαν για μια πειθαρχική φυλακή, στην οποία θα πρέπει να κρατούνται οι απείθαρχοι κρατούμενοι.

Μέχρι τώρα, αν κάποιος είναι απείθαρχος, απλά τον μεταθέτουν από τη μια φυλακή στην άλλη. Θα πρέπει να υπάρξει μια πειθαρχική φυλακή, με διαφορετικό εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας για να μπορέσουν κάπως να διαχωριστούν οι κρατούμενοι μεταξύ τους.

Πώς λειτουργεί μια φυλακή υψίστης ασφαλείας; Τι διαφορετικό έχει;

Για πολλούς φυλακή υψίστης ασφαλείας, σημαίνει να έχουμε τοίχους γρανιτένιους 30 μέτρα, από κάτω να μην μπορούν να σκάψουν, από πάνω να έχουμε βάλει Ραϊμένταλ και να είμαστε όλοι γύρω γύρω με G3/A3. Δεν είναι αυτό η ασφάλεια στις φυλακές. Ασφάλεια στις φυλακές, μπορεί να δημιουργηθεί μόνο, από τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας. Καταρχάς θα πρέπει οπωσδήποτε αυτή η φυλακή θα πρέπει να είναι επανδρωμένη σωστά.

Ο Εσωτερικός Κανονισμός, θα πρέπει να έχει συγκεκριμένες προβλέψεις. Για παράδειγμα να μην συνωστίζονται οι κρατούμενοι. Όταν σε ένα κελί που είναι για 2, έχεις 10 άτομα, πώς μπορεί να γίνει έρευνα; Είναι αδύνατον. Πέρα από το ότι είναι απάνθρωπο. Στα Γιάννενα έχουμε κρατούμενους στο διάδρομο όχι σε κελί. Παρακαλάνε, πότε θα αποφυλακιστεί κάποιος, μήπως και πάρουν ένα κρεβάτι και φύγουν από το ράντζο.

Άρα θα πρέπει ο Εσωτερικός Κανονισμός μιας τέτοιας φυλακής να έχει κάποια ουσιώδη πράγματα, όπως το πόσοι θα είναι σε ένα κελί, πόσες ώρες θα προαυλίζονται, πότε θα έχουν επισκεπτήρια, πότε θα κάνουν χρήση τηλεφώνου, πότε θα βλέπουν τους δικηγόρους τους.

Είναι πράγματα που πρέπει να τα κοιτάξουμε, πριν αναρωτηθούμε πόσα G3/A3 πρέπει να πάρουμε ή πόσα αντιαρματικά.

Αν μπορούσατε να αλλάξετε 1-2 πράγματα άμεσα στις φυλακές ποια θα ήταν;

Το πρώτο που θα κοιτούσα ήταν ότι θα προσπαθούσα να βελτιώσω τις συνθήκες κράτησης των κρατουμένων και κατ’ επέκταση τις συνθήκες εργασίας για εμάς τους εργαζόμενους. Όσο πιο πολύ υποφέρουν οι κρατούμενοι, τόσο μεγαλύτερο είναι το αντίκτυπο και σε μας. Όταν πρέπει να μπεις σε ένα κελί δύο ατόμων και μέσα μένουν 6,7,8 άτομα, όσο δύσκολο είναι γι’ αυτούς να μείνουν, άλλο τόσο δύσκολο είναι για εμάς να μπούμε.

Ένα δεύτερο σημαντικό, είναι ότι έχουμε στην Ελλάδα μια τουλάχιστον πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία στον τρόπο φύλαξης των Σωφρονιστικών Καταστημάτων. Έχουμε χωρίσει την εσωτερική φύλαξη και την εξωτερική φρούρηση των φυλακών σε δύο διαφορετικούς κλάδους. Αυτό δεν υπάρχει πουθενά στην Ευρώπη.

Κανονικά θα έπρεπε αυτοί οι δύο κλάδοι να ήταν ένα.

Ξέρετε ότι αυτή τη στιγμή στα CB, που χρησιμοποιούμε μέσα, δεν λειτουργούν στην ίδια συχνότητα με τα CB, που λειτουργούν έξω. Ακόμα και η επικοινωνία στην ίδια φυλακή είναι πολύ δύσκολη.

Τώρα που υπάρχουν τεχνολογικά μέσα, που θα μπορούσαν να καλύψουν κάποιες ανάγκες, παραμένουμε αδρανείς.Επίσης θα μπορούσαμε να έχουμε εποχούμενα περίπολα περιμετρικά της φυλακής.

Δυστυχώς, μέχρι στιγμής, καμία ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης δεν είχε το θάρρος να το αλλάξει αυτό το μοντέλο, γιατί πρόκειται πράγματι για ένα αποτυχημένο μοντέλο