“Ανοίξαμε και σας περιμένουμε”: O ελληνικός τουρισμός βάζει μπρος τις μηχανές

Επισήμως, η 15η Μαΐου (κατά την κυβέρνηση, διότι το Υπουργείο Τουρισμού είχε ανακοινώσει 14 Μαΐου) είναι η ημέρα εκκίνησης του ελληνικού τουρισμού, ωστόσο από σήμερα κιόλας, τα μηνύματα είναι ενθαρρυντικά, με τις πρώτες διεθνείς αφίξεις στα νησιά.

Η άρση, λοιπόν, των περιορισμών στα αεροπορικά ταξίδια, η άρση της καραντίνας επισκεπτών από πολλές, πλέον, χώρες, τηρουμένων βέβαια, των τριών προϋποθέσεων που έχει θέσει το Υπουργείο Τουρισμού για όσους θέλουν να επισκεφθούν τη χώρα μας, δηλαδή να έχουν πιστοποιητικό πλήρους εμβολιασμού ή να έχουν έχει αναρρώσει πλήρως ή να έχουν υποβληθεί σε PCR τεστ, 72 ώρες πριν την άφιξή τους στην Ελλάδα, οριοθετεί μια νέα τουριστική πραγματικότητα.

Σε αυτή τη πραγματικότητα, συμπληρώνουμε και την απελευθέρωση στις διαπεριφερειακές μετακινήσεις για όλους τους Ελληνες, το άνοιγμα της εστίασης και τη μετάθεση έως τις 12.30 το βράδυ, της ώρας ελεύθερης μετακίνησης.

Όλα αυτά συνθέτουν το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθεί η ελληνική οικονομία, της οποίας κινητήριος μοχλός είναι ο τουρισμός.

Οι Ελληνες ξενοδόχοι ανοίγουν τις μονάδες τους, έστω και με μικρές κρατήσεις, σχεδόν όλες last minute. Οι συναφείς τουριστικές επιχειρήσεις (εστίαση, εμπορικά καταστήματα κλ.π.) ανοίγουν κι αυτές, τα αεροδρόμια λειτουργούν κιόλας, και όλοι μαζί, αναμένουν την πρόοδο των εμβολιασμών, διεθνώς, που θα επιτρέψει να ταξιδέψουν μαζικά περισσότεροι τουρίστες, αλλά και το «πράσινο ψηφιακό πιστοποιητικό», για το οποίο η χώρα μας πρωτοστάτησε. Την ίδια στιγμή, στα ελληνικά νησιά εντείνεται η διαδικασία των εμβολιασμών.

Τούτων δοθέντων, ζητήσαμε από τον Γιάννη Ρέτσο, πρόεδρο του ΣΕΤΕ, τον Αλέξανδρο Βασιλικό, πρόεδρο του ΞΕΕ, τον Λύσανδρο Τσιλίδη, πρόεδρο της fedHATTA, την Ιωάννα Παπαδοπούλου, διευθύντρια Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών και του Γιώργου Βήλου, γενικού διευθυντή Ανάπτυξης της Fraport Greece, να μας μιλήσουν για την παρούσα κατάσταση και την ετοιμότητα του ελληνικού τουρισμού.

Γιάννης Ρέτσος, πρόεδρος Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.

Κύριε Ρέτσο, έφθασε η ώρα του επίσημου ανοίγματος του ελληνικού τουρισμού στις 15 Μαΐου. Πόσο έτοιμες είναι οι τουριστικές επιχειρήσεις;

Κύριε Μπαλή, το 2021 θα είναι μία δεύτερη υβριδική χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε ακόμα μέσα σε πανδημία. Πολλές επιχειρήσεις έχουν να λειτουργήσουν από το 2019. Και όσες άνοιξαν πέρυσι, λειτούργησαν με πάρα πολύ μεγάλες μειώσεις στην τουριστική κίνηση. Τα μέχρι στιγμής δεδομένα, για τη φετινή χρονιά, δείχνουν ότι θα δούμε μία σταδιακή έναρξη λειτουργίας μέχρι και τα τέλη Ιουνίου. Και τότε, βέβαια, ελπίζουμε ότι θα έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες και ως προς την πορεία των εμβολιασμών και ως προς τα νούμερα της πανδημίας, ούτως ώστε, πια, στο δεύτερο εξάμηνο, από τον Ιούλιο και μετά, να αρχίσουμε να βλέπουμε σημαντικές τουριστικές ροές. Δεν αντέχουν οι επιχειρήσεις να μείνουν για δεύτερη χρονιά κλειστές. Θεωρώ, αν όχι όλες, η συντριπτική πλειοψηφία θα λειτουργήσει.

Θεωρείτε ότι οι προϋποθέσεις εισόδου που έχει θέσει η χώρα μας είναι επαρκείς; Θα θέλατε κάτι λιγότερο ή κάτι παραπάνω σε μέτρα;

Aυτό που είχαμε επισημάνει από την αρχή, με βάση την περυσινή εμπειρία, είναι η ανάγκη χάραξης ενός συντεταγμένου στρατηγικού σχεδίου σταδιακού ανοίγματος της αγοράς. Ένα σχέδιο αυστηρών κανόνων υγειονομικής πρόληψης και ασφάλειας, αλλά και αξιοποίησης των σύγχρονων διαθέσιμων εργαλείων διαρκούς επιτήρησης της επιδημιολογικής εξέλιξης, σε όλους τους εγχώριους τουριστικούς προορισμούς. Από τις 15 Μαΐου, έως το διάστημα που αναμένουμε υψηλότερες τουριστικές ροές, θα είναι μία περίοδος προετοιμασίας, ώστε να καλυφθούν τα όποια κενά υπάρχουν σήμερα και στην κατεύθυνση αυτή έχουμε καταθέσει σχετικές προτάσεις.

Τα όποια λάθη έγιναν κατά την περυσινή σεζόν σε ελεγκτικό επίπεδο, όπως για παράδειγμα στο πρώτο διάστημα έναρξης του οδικού τουρισμού, καθώς δεν υπήρχε σχετική τεχνογνωσία, δεν πρέπει να επαναληφθούν τη φετινή περίοδο. Από την άλλη, γνωρίζουμε ότι η όποια λήψη μέτρων από τη δική μας πλευρά, δεν είναι αρκετή για την ενίσχυση των τουριστικών ροών. Η εξέλιξη της κίνησης θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και από τις αποφάσεις των χωρών που αποτελούν βασικές αγορές μας, όπως για παράδειγμα η Βρετανία και η Γερμανία στο βαθμό και τη χρονική στιγμή που θα επιτρέψουν την κινητικότητα εκτός των συνόρων τους. Θα πρέπει να θεωρείται σίγουρο, πάντως, ότι η εφαρμογή του ευρωπαϊκού πράσινου πιστοποιητικού θα διευκολύνει την πιο ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών και αποτελεί κρίσιμη παράμετρο στην αλυσίδα του τουρισμού.

Το προσωπικό των τουριστικών επιχειρήσεων εμβολιάζεται; Θα κάνει και τακτικά τεστ;

Η επιτάχυνση των εμβολιασμών δεν αφορά μόνο τον τουρισμό. Είναι ζητούμενο για τη συνολική επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα. Η ενθάρρυνση από την πλευρά μας προς αυτή την κατεύθυνση, είναι δεδομένη. Με τα όπλα που έχουμε διαθέσιμα αυτή τη στιγμή, το εμβόλιο είναι το πιο ισχυρό για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Τα τεστ αποτελούν μία πρόσθετη δικλείδα ασφαλείας που μπορούν να αξιοποιήσουν οι επιχειρήσεις οδεύοντας στην αιχμή της σεζόν.

Υπάρχουν τουριστικές επιχειρήσεις, που δεν άντεξαν την υγειονομική – οικονομική κρίση και δεν πρόκειται να λειτουργήσουν;

Η μεγάλη εικόνα, σε σχέση με την πρόθεση των επιχειρήσεων να λειτουργήσουν, δεν αλλάζει, όπως σας ανέφερα και πριν. Από την άλλη, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει μεμονωμένες περιπτώσεις επιχειρήσεων απ’ όλο το φάσμα του τουρισμού, που μπορεί να παραμείνουν κλειστές. Τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση για τη στήριξη των τουριστικών επιχειρήσεων και των εργαζόμενων όλο το προηγούμενο διάστημα, κάλυψαν σε μεγάλο βαθμό την αγορά και θα πρέπει να συνεχιστούν για όσο διάστημα χρειαστεί.

Ποιος ήταν τελικά ο απολογισμός του 2020 και πόση διαφορά είχε από το 2019; Μπορείτε να κάνετε προβλέψεις εσόδων για το 2021;

Mε βάση τα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατά το 2020 διαμορφώθηκαν στα 4,3 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 76,2% σε σχέση με το 2019. Αντίστοιχα, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση μειώθηκε κατά 78,2% φθάνοντας σε 7,4 εκατ. ταξιδιώτες έναντι 34 εκατ. ταξιδιωτών το 2019. Σε ό,τι αφορά τη φετινή χρονιά, αν πάρουμε τη φωτογραφία της στιγμής, μπορεί και να φανούμε απαισιόδοξοι, δεδομένου ότι ακόμα η πανδημία κυριαρχεί. Διατηρώ όμως την πεποίθηση, στα όρια της βεβαιότητας, ότι μέχρι τα τέλη Ιουνίου, με τους εμβολιασμούς να προχωρούν και με σύμμαχο το καλοκαίρι, η εικόνα θα βελτιωθεί ραγδαία και θα πετύχουμε τους στόχους που έχουν τεθεί. Αυτό δεν θα είναι μόνο προς όφελος του τουρισμού, θα είναι προς όφελος και των τοπικών κοινωνιών, αλλά και της οικονομίας στο σύνολό της. Σε κάθε περίπτωση, παραμένουμε ρεαλιστές, προετοιμαζόμενοι για το χειρότερο και ελπίζοντας στο καλύτερο.

Ποιες περιοχές αναμένεται να σηκώσουν φέτος το βάρος του ελληνικού τουρισμού; Θα είναι οι ήδη γνώριμοι;

Η εξέλιξη της τουριστικής κίνησης στους προορισμούς με εποχιακής λειτουργίας ξενοδοχεία και άλλα καταλύματα, είναι απόλυτα συνυφασμένη με το σταδιακό άνοιγμα των επιχειρήσεων και τη διακύμανση των κρατήσεων. Είναι μία διαδικασία παράλληλη. Στην πορεία της σεζόν, θα πρέπει να βάλουμε στην εξίσωση και τον εγχώριο τουρισμό, δηλαδή τους προορισμούς που προτιμούν περισσότερο να κάνουν οι Έλληνες διακοπές. Επίσης, μεγαλύτερη κινητικότητα αναμένεται να δούμε και στα αστικά κέντρα, όπως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

Αυτό που παρατηρήσαμε, με την προβολή covid free περιοχών, θεωρείτε ότι χρειαζόταν ή ότι όλη η χώρα θα έπρεπε να προβληθεί ως τέτοια;

Η σοβαρότητα, η μετριοπάθεια και η πιστή εφαρμογή πρωτοκόλλων, ήταν μεταξύ άλλων χαρακτηριστικά του τουρισμού το 2020. Αυτός είναι ο δρόμος και για το 2021, χωρίς μεγαλοστομίες, διακρίσεις προορισμών και υποσχέσεις που δεν μπορούν να τηρηθούν. Η μεμονωμένη προβολή covid free περιοχών, είναι στρατηγικά λάθος για τους υπόλοιπους προορισμούς της Ελλάδας. Μέλημα μας, πρέπει να είναι η διασφάλιση συνολικά της καλής εικόνας της χώρας στις διεθνείς αγορές.

Επειδή ο ΣΕΤΕ τα τελευταία χρόνια έχει δώσει βάρος στον θεματικό τουρισμό. Πόσο έχει επηρεαστεί και πώς προβλέπετε ότι θα λειτουργήσουν φέτος οι διάφορες μορφές του, όπως π.χ. ο θαλάσσιος, ο συνεδριακός, ο ιατρικός – ιαματικός;

Αναμφισβήτητα, η πανδημία επηρέασε σε παγκόσμιο επίπεδο και στην Ελλάδα όλα τα προϊόντα που συνθέτουν το τουριστικό χαρτοφυλάκιο. Πέραν της διαμονής, αρνητικά αποτελέσματα κατέγραψαν η κρουαζιέρα, το γιώτινγκ, τα συνέδρια, οι εκθέσεις και άλλες μορφές τουρισμού. Η συνθήκη της ανάκαμψης σε χρονικούς όρους, δεν θα είναι ίδια για όλων των ειδών τις επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, ο κλάδος των συνεδρίων και των εταιρικών συναντήσεων, που επλήγη περισσότερο από άλλους κλάδους του τουρισμού το 2020, θα συνεχίσει να υφίσταται σημαντικές απώλειες και το 2021. Αν και βρήκε διεξόδους σε πολλές των περιπτώσεων, μέσω της διαδικτυακής διοργάνωσης των εκδηλώσεων, τα έσοδα είναι σαφώς πολύ λιγότερα σε σχέση με την πραγματοποίηση των συνεδρίων με τη φυσική παρουσία των συνέδρων.

Τα προηγούμενα χρόνια ήταν δημιουργικά για τον ελληνικό τουρισμό, με συνεχή ανάπτυξη και επενδύσεις. Κατά την προηγούμενη χρονιά είδαμε αρκετές κινήσεις εξαγορών, συγχωνεύσεων. Ήταν δείγμα της κρίσης ή της προόδου; Τι περιμένετε να συμβεί στο εγγύς μέλλον;

Οι έντονες επιχειρηματικές διεργασίες στον χώρο του τουρισμού, είναι ένα φαινόμενο το οποίο είδαμε να εξελίσσεται στα χρόνια της ανόδου, πριν την πανδημία. Ως συνέχεια αυτής της εξέλιξης, το επενδυτικό ενδιαφέρον, αν και μειωμένο, παρέμεινε ζωντανό και την προηγούμενη χρονιά, με την προσδοκία της ανάκαμψης τα επόμενα χρόνια. Η Ελλάδα θα βρίσκεται και μετά την πανδημία στις κορυφαίες επιλογές των τουριστών για διακοπές. Οι προοπτικές για τον τομέα είναι ευοίωνες σε μεσομακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα. Υπό αυτό το πρίσμα, οι επενδυτικές κινήσεις, θα συνεχίσουν να βαίνουν αυξανόμενες, τόσο από ελληνικούς, όσο και από ξένους επιχειρηματικούς ομίλους.

Αλέξανδρος Βασιλικός, πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος.

Κύριε Βασιλικέ η τουριστική σεζόν, επίσημα ξεκινά. Τα ελληνικά ξενοδοχεία πώς έχουν προετοιμαστεί;

H προετοιμασία μας έχει στο επίκεντρο την υγεία όλων, επισκεπτών, εργαζομένων, τοπικών κοινωνιών. Πέρυσι πετύχαμε μια άριστη υγειονομική διαχείριση και με αυτή την κατακτημένη εμπειρία θα εφαρμόσουμε και φέτος τα νέα αναβαθμισμένα πρωτόκολλα. Πάντα με υψηλό αίσθημα ευθύνης και σοβαρότητα καθώς είναι κοινός τόπος για τον κλάδο πως η ασφάλεια είναι και αυτό το καλοκαίρι μια απόλυτα κρίσιμη διάσταση του προϊόντος μας και θα προσδιορίσει σε σημαντικό βαθμό την εξέλιξη και τα αποτελέσματα της σεζόν.

Τα ξενοδοχεία αντιμετώπισαν μια πρωτόγνωρη κατάσταση, όπως όλοι μας. Λειτουργικά πόσα άντεξαν σε αυτή τη πίεση και πόσο θα επηρεαστούν στο άνοιγμα του τουρισμού;

Το πόσο άντεξαν είναι ένα ερώτημα που θα μας ακολουθεί για πολύ καιρό ακόμη, καθώς οι συνέπειες της πανδημίας δεν είναι στιγμιαίες, έχουν έκταση και βάθος. Γι αυτό και σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο αναμένεται τα υπάρξουν και νέα εργαλεία, τα οποία θα βοηθήσουν στο να μη μείνει κανένας πίσω. Αυτή είναι και μια δέσμευση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και έχουμε τη βεβαιότητα πως η κυβέρνηση θα εξαντλήσει κάθε δυνατότητα στήριξης της φιλοξενίας καθώς αποδεδειγμένα μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο την «επόμενη μέρα» και να επιταχύνει τη βιώσιμη ανάκαμψη.

Από τη δυναμικότητα του 2019, πόσα τελικά λειτούργησαν το 2020 και πόσα προβλέπετε ότι θα λειτουργήσουν φέτος;

Το 2020 κατάφεραν να λειτουργήσουν μόνο το 60% των ξενοδοχείων. Η πρόθεση ανοίγματος που καταγράφεται αυτή τη στιγμή για τη σεζόν είναι σαφώς μεγαλύτερη από το ποσοστό αυτό. Ωστόσο υπενθυμίζουμε πως και στην περσινή έρευνα της συγκυρίας που προηγήθηκε της εκκίνησης της σεζόν, η πρόθεση εκφραζόταν με πολύ υψηλότερο ποσοστό, γύρω στο 80%, σε σχέση με αυτό που τελικά είδαμε στην πράξη. Για την ώρα λοιπόν αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι ότι η πρόθεση υπάρχει, είναι έντονη, συνάδει με το γενικότερο κλίμα να πάρουμε πίσω τις ζωές μας αλλά στο τέλος της ημέρας η ζήτηση είναι αυτή που θα ορίσει το αν και το πότε θα ανοίξει ένα ξενοδοχείο.

Άλλαξε κάτι ως προς τις απαιτήσεις των επισκεπτών στα ξενοδοχεία;

Η ισορροπία μεταξύ της εμπειρίας και της ασφάλειας είναι μια δύσκολη εξίσωση. Ειδικά όταν και οι επισκέπτες είναι μοιρασμένοι. Άλλοι δίνουν έμφαση στην εμπειρία των διακοπών άλλοι βάζουν σε προτεραιότητα την υγεία. Εμείς σε κάθε περίπτωση είμαστε υποχρεωμένοι να λύνουμε υπεύθυνα αυτή την εξίσωση και να διασφαλίζουμε για τους ανθρώπους που μας τιμούν με την εμπιστοσύνη τους την καλύτερη δυνατή ισορροπία ώστε όλοι να χαίρονται ασφαλείς την ελληνική φιλοξενία.

Υπάρχουν στοιχεία για τη μέχρι στιγμής πληρότητα; Θα είναι πιο έντονο το φαινόμενο του last minute φέτος;

Φέτος μόνο last minute θα υπάρχει. Ευελπιστούμε ότι η παγκόσμια αγορά θα μπει σταδιακά σε ένα προγραμματισμό, ωστόσο ακόμη είναι πολύ νωρίς για να γίνει οποιαδήποτε πρόβλεψη είτε για πληρότητες, είτε για τζίρους. Τα όποια δεδομένα έχουμε αυτή τη στιγμή σε σχέση με τις πληρότητες δεν σημαίνουν και πολλά πράγματα καθώς δεν συνδέονται με προκαταβολές και συμβόλαια. Άρα ανά πάσα στιγμή τα δεδομένα μπορούν να αλλάξουν, είτε προς το χειρότερο είτε προς το καλύτερο. Αισιοδοξούμε και προσπαθούμε για το καλύτερο.

Τι άλλαξε ως προς τις συμφωνίες των ξενοδοχείων με τους tour operators. Το πάθημα από την Thomas Cook έγινε μάθημα; Φοβάστε θέματα επισφαλειών;

Αυτό που άλλαξε τα πάντα και τα άλλαξε ραγδαία είναι το γεγονός πως πέρυσι για πρώτη φορά ακυρώθηκαν όλα τα συμβόλαια. Ούτε συζητήσεις, ούτε διαπραγματεύσεις. Απλά έρχονταν οι επιστολές η μία μετά την άλλη που ακύρωναν όλες τις συμφωνίες εξαιτίας της πανδημίας. Βέβαια αυτό το γεγονός δεν μπορεί να συνδεθεί με την περίπτωση της Thomas Cook. Σίγουρα είναι μια αγορά που εξελίσσεται διαρκώς, οφείλουμε να παρακολουθούμε συνέχεια τις τάσεις της και να προστατευόμαστε όσο μπορούμε. Πρέπει να έχουμε κατά νου πως είναι η κύρια πηγή ροής επισκεπτών, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά παγκοσμίως. Σίγουρα λοιπόν δεν είναι εύκολο να διαφοροποιήσει ένα ξενοδοχείο το πελατολόγιό του και ακόμη πιο σίγουρα δεν μπορεί να το κάνει από τη μια μέρα στην άλλη. Οι tour operators είναι κι αυτοί μέρος της παραγωγικής αλυσίδας του παγκόσμιου τουρισμού και έχουμε κάθε λόγο να συνεργαζόμαστε για να διαμορφώνουμε την ισορροπία εκείνη που θα είναι αμοιβαία επωφελής και για τα δύο μέρη.

Ποια ξενοδοχεία θα επιδείξουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα με την έναρξη του τουρισμού; Υπάρχουν προορισμοί που παρουσιάζουν μεγαλύτερη ζήτηση;

Δεν υπάρχουν οριζόντιες απαντήσεις. Υπάρχουν και πολλά μικρά ξενοδοχεία που είναι πιο ευέλικτα μέσα στις περιστάσεις της συγκυρίας και προσαρμόζονται με περισσότερη επιτυχία, υπάρχουν και πολλά μεγάλα ξενοδοχεία που έχουν δύναμη, δικτύωση, κλπ. Όμως αυτό και στα μικρά και στα μεγάλα ισχύει κατά περίπτωση και δεν μπορούμε να κάνουμε κάποια κατηγοριοποίηση για τα ξενοδοχεία που δυσκολεύονται λιγότερο και αυτά που δυσκολεύονται περισσότερο. Τώρα σε ό,τι αφορά τους προορισμούς, πέρυσι είδαμε πως αυτοί που ήταν προσβάσιμοι στον οδικό τουρισμό, είτε εγχώριο είτε από τα Βαλκάνια έδειξαν μια δυναμική της ηπειρωτικής χώρας, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν απέχουν ακόμη αρκετά από τους παραδοσιακούς δημοφιλείς προορισμούς της νησιωτικής Ελλάδας.

Από ποιες περιοχές προβλέπεται ότι θα υπάρχει μεγαλύτερη επισκεψιμότητα;

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποια αλλαγή στο παραδοσιακό πελατολόγιό μας. Οι ευρωπαϊκές χώρες παραμένουν αυτές που τροφοδοτούν σε πολύ μεγάλο ποσοστό τον ελληνικό τουρισμό. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία είναι χώρες άμεσου ενδιαφέροντος ειδικά για κάποιες περιοχές της χώρας κι αναμένουμε την εξέλιξη των διακρατικών συμφωνιών. Επίσης πρέπει να δώσουμε ειδική έμφαση στη φιλική υποδοχή επισκεπτών μέσω των χερσαίων συνόρων μας καθώς ο οδικός τουρισμός από χώρες – αγορές που έχουμε γύρω μας, θα έχει και φέτος ειδικό βάρος στο τουριστικό ισοζύγιο. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να είμαστε σε διαρκή ετοιμότητα γιατί όλα αυτά που συζητάμε είναι μόνον υποθέσεις που εξαρτώνται από τα επιδημιολογικά δεδομένα τόσο στη χώρα μας όσο και στις χώρες προέλευσης. Αυτό που είναι πραγματικά στο χέρι μας είναι η χώρα μας κι εκεί πρέπει να στρέψουμε όλη την προσπάθειά μας.

Λύσανδρος Τσιλίδης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συνδέσμων Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων (FedHATTA).

Κύριε Τσιλίδη, ανοίγει η σεζόν. Σε τι κατάσταση είναι τα τουριστικά γραφεία;

Τα τουριστικά γραφεία, αρχικά, είναι ενημερωμένα για τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με τη πανδημία, τα ισχύοντα πρωτόκολλα τουρισμού για τη χώρα μας αλλά και τις τουριστικές αγορές του εξωτερικού. Αυτό το τονίζω σαν πρώτο παράγοντα ετοιμότητας, καθώς, λόγω των συνθηκών αποτελεί και τον πλέον αναγκαίο για την συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Δεν σταματούμε ποτέ να ενημερώνουμε τα τουριστικά γραφεία, και αυτά με την σειρά τους, τους ταξιδιώτες. Εν συνεχεία, τα τουριστικά γραφεία έχουν προσαρμόσει τόσο τα τουριστικά τους πακέτα όσο και την τιμολογιακή τους πολιτική στις τρέχουσες συνθήκες, προσφέροντας σε διεθνείς και Έλληνες ταξιδιώτες ενημερωμένες ταξιδιωτικές προτάσεις. Με αυτό, εννοώ ότι δημιουργήθηκαν συνθήκες που διαμόρφωσαν συγκεκριμένες τάσεις, προτιμήσεις και επιλογές για τους διεθνείς ταξιδιώτες. Τα τουριστικά γραφεία φυσικά υιοθετούν αυτές τις τάσεις και ανταποκρίνονται ανάλογα με τις προτάσεις που παρουσιάζουν στους πελάτες τους.

Πώς και πόσα τουριστικά γραφεία άντεξαν σε αυτή τη πίεση;

Δεν θέλω να αναφερθώ σε νούμερα επιχειρήσεων που άντεξαν και σε αυτά που δεν άντεξαν, γιατί όπως αντιλαμβάνεστε είμαστε όλοι μια μεγάλη οικογένεια και αυτή η δήλωση δεν θα έχει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι η οικονομική επίπτωση της πανδημίας στα τουριστικά γραφεία ήταν πρωτοφανής. Πρώτη φορά βιώσαμε ολοκληρωτική παύση ταξιδιών, μεταφορών, διακρατικών πτήσεων κ.λπ. Αυτό σημαίνει ότι τα τουριστικά γραφεία, από τα πιο μικρά που εκδίδουν εισιτήρια, μέχρι τα πιο μεγάλα που διακινούν μεγάλα γκρουπ τουριστών, δεν είχαν αντικείμενο δραστηριότητας για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης είναι γνωστό ότι μιλάμε και για έναν μεγάλο αριθμό εργαζομένων, οι οποίοι έμειναν μακριά από την εργασία τους. Είναι γνωστά όλα αυτά, σε όλους μας. Προσπαθήσαμε από την πρώτη ημέρα να επωφεληθούν οι άνθρωποι του τουρισμού από την κρατική μέριμνα, όσο κι αν αυτό δεν υποκαθιστά την συνήθη υγιή επαγγελματική δραστηριότητα. Το άνοιγμα του τουρισμού σίγουρα δεν θα μας βρει στην κατάσταση στην οποία βρισκόμασταν δύο χρόνια πριν, σίγουρα όμως είμαστε σε ετοιμότητα. Αξιοποιήσαμε έξυπνα το χρόνο που πέρασε, δημιουργώντας επαφές με τις τουριστικές αγορές του εξωτερικού, προωθώντας τουριστικά πακέτα, προβάλλοντας την Ελλάδα και υπενθυμίζοντας την ισχυρή μας παρουσία στους tour operators παγκοσμίως. Όμως, για να μπορούμε να μιλάμε για επανεκκίνηση του τουρισμού, είναι επιτακτική η ανάγκη χρηματοδότησης των τουριστικών γραφείων. Είναι απαραίτητο να επιδοτηθούν τα τουριστικά γραφεία για τις ανάγκες της επανεκκίνησης της τουριστικής δραστηριότητας. Ας μην ξεχνάμε πώς οι εργασίες προετοιμασίας για την νέα τουριστική περίοδο, προκαταβολές, κινήσεις εξωστρέφειας, επαφές με το εξωτερικό, απαιτούν ρευστότητα. Ως μέλη της ECTAA γνωρίζουμε πως οι χώρες της Ε.Ε. έχουν στηρίξει τα τουριστικά γραφεία, αναγνωρίζοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο τους στον τουρισμό.

Ενδεικτικά, η στήριξη ανέρχεται ανά χώρα: Αυστρία (300 εκατ. €), Βουλγαρία (76,7 εκατ. €), Γερμανία (2,09 δισ. €), Εσθονία (9,9 εκατ. €), Ιταλία (665 εκατ. €), Κροατία (202 εκατ. €), Κύπρος (100,9 εκατ. €), Λετονία (800.000 €), Λιθουανία (51 εκατ. €), Ολλανδία (565 εκατ.), Πολωνία (193 εκατ. €), Ρουμανία (500 εκατ. €), Σλοβακία (90 εκατ. €), Σουηδία (66,9 εκατ. €) και Τσεχία (3 εκατ. €).

Αυτό που προτείνουμε είναι, οι ατομικές και προσωπικές εταιρείες, οι πιο μικρές επιχειρήσεις του κλάδου, να στηριχθούν τουλάχιστον με πάγιο ποσό και οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις βάσει του τζίρου τους το 2019.

Τέλος, είναι κρίσιμης σημασίας η παράταση για τα τουριστικά γραφεία, της δυνατότητας αναστολής των συμβάσεων των εργαζομένων τους τουλάχιστον μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021, με την ευελιξία να μπορεί να ανακαλείται ο εργαζόμενος από την αναστολή και να επανεντάσσεται σε αυτήν ανάλογα με τις αντικειμενικές ανάγκες της επιχείρησης, παράλληλα με την παράταση του προγράμματος «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ», τουλάχιστον μέχρι τις 31.12.2021.

Πώς προβλέπετε ότι θα κινηθεί φέτος η τουριστική περίοδος, σε σχέση με το 2019 και το 2020; Υπάρχουν ενδείξεις επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου;

Για το 2020 δεν χρειάζεται να αναφερθούμε, καθώς η πτώση ήταν απόλυτη, οπότε οποιαδήποτε κίνηση θα είναι καλύτερη από πέρυσι. Τα προηγούμενα χρόνια μετρούσαμε ρεκόρ τουριστικών αφίξεων, όμως φέτος θα πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Βρισκόμαστε σε στάση αναμονής. Ας μην ξεχνάμε ότι η παύση κάθε τουριστικής δραστηριότητας ήταν ολοκληρωτική και παγκόσμια για όλο αυτό το χρονικό διάστημα. Είμαστε αισιόδοξοι μόνο στο μέτρο που υιοθετούμε αυστηρά τα μέτρα που ανακοινώνονται για την ατομική και την συλλογική υγεία. Η Ελλάδα είναι αγαπητός προορισμός διακοπών παγκοσμίως, και προσφέρει υψηλό επίπεδο υπηρεσιών. Είμαστε ένα πολύ ισχυρό τουριστικό brand. Μπορούμε να μιλάμε επίσης και για επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, μόνον στον βαθμό που επιδημιολογικά όλα προχωρήσουν θετικά για τη χώρα μας, και χαρακτηριστούμε ένας «πράσινος» προορισμός. Επίσης, μόνον εφ’ όσον οι προτιμήσεις των διεθνών ταξιδιωτών μεταφραστούν σε πραγματικές κρατήσεις. Όπως σας ανέφερα και προηγουμένως, για την ώρα είμαστε σε στάση αναμονής.

Ποιοι προορισμοί δείχνουν να έχουν μεγαλύτερη ζήτηση και από ποιους προορισμούς θα έχουμε τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα;

Οι ευρωπαϊκές χώρες προτιμούν την Ελλάδα για τα ταξίδια τους, κυρίως τα νησιά μας. Επίσης ταξιδιωτική κίνηση αναμένουμε από τις Η.Π.Α. και το Ισραήλ, ενώ είμαστε σε αναμονή για τη ρωσική αγορά. Έχουμε πραγματοποιήσει σειρά επαφών συγκεκριμένα με αυτές τις αγορές, όλο αυτό το χρονικό διάστημα, και μπορούμε να μιλάμε γι’ αυτές με μεγαλύτερη βεβαιότητα. Αντιλαμβάνεστε ότι οι ταξιδιώτες έμειναν σε καραντίνα και περιορισμό όλο αυτό το διάστημα, και τώρα διαμορφώνουν τα στατιστικά στοιχεία με βάση την επιθυμία τους να ταξιδέψουν. Παρ’ όλα αυτά, το μόνο δεδομένο μας θα είναι οι κρατήσεις που θα πραγματοποιηθούν.

Πώς προβλέπετε να κινηθεί ο θεματικός τουρισμός; Ο Θαλάσσιος, ο συνεδριακός που δεν υπάρχουν ακόμα και πρωτόκολλα λειτουργίας.

Για το γεγονός ότι δεν έχει γίνει ακόμα επίσημη ανακοίνωση ολοκληρωμένων πρωτοκόλλων για τον τουρισμό, βρισκόμαστε σε συνεχείς συζητήσεις με την Πολιτεία. Ελπίζουμε να λυθεί άμεσα αυτό το θέμα, το οποίο εκκρεμεί, και αφορά σοβαρά τον τουρισμό μας. Δεν υπάρχει άλλο χρονικό περιθώριο. Οι πολλές μικρές παραλείψεις στα πρωτόκολλα που έχουν ανακοινωθεί, είναι αυτές που δημιουργούν ουσιαστική εκκρεμότητα, στην πράξη. Σε ό,τι αφορά τον θεματικό τουρισμό, είναι όντως αυτός στον οποίο θα δοθεί έμφαση, με βάση τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, καθώς η τάση των ταξιδιωτών φαίνεται να στρέφεται εκεί. Στις δραστηριότητες στη φύση, στον περιηγητικό τουρισμό κ.λπ. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε και τον πολιτιστικό τουρισμό, για τον οποίο επίσης φαίνεται να υπάρχει έντονη προτίμηση. Η Ελλάδα είναι έτοιμη ούτως ή άλλως για αυτούς τους τομείς του τουρισμού, είμαστε ένας προορισμός ευλογημένος από αυτή την άποψη. Τόσο ιστορικά, όσο και γεωφυσικά.

Ιωάννα Παπαδοπούλου, διευθύντρια Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών.

Κυρία Παπαδοπούλου, ο ελληνικός τουρισμός ανοίγει. Τι σημαίνει αυτό για το Διεθνές Αεροδρόμιο της Αθήνας;

Το πώς μεταφράζεται η 15η Μαΐου από πλευράς συνολικής άρσης περιορισμών είναι γνωστό και είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό βήμα. Από τη δική μας πλευρά, είμαστε πάντα έτοιμοι να υποδεχτούμε τους επισκέπτες της χώρας και της πόλης μας, τηρώντας όλα τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας, σύμφωνα με τις υποδείξεις και οδηγίες των αρμόδιων διεθνών, ευρωπαϊκών και εθνικών αρχών. Με ιδιαίτερη προσμονή και σε στενή συνεργασία με τις αεροπορικές μας εταιρείες και τους φορείς και οργανισμούς του τουρισμού παρακολουθούμε πώς εξελίσσεται η ζήτηση για αεροπορικό ταξίδι και η επιβατική κίνηση. Εκτιμούμε ότι αυτή θα είναι μια εικόνα που θα εξελίσσεται και θα μεταβάλλεται διαρκώς αυτή τη θερινή περίοδο, πάντα σε σχέση με τις επιδημιολογικές και υγειονομικές εξελίξεις.

Τι έχει αλλάξει στο αεροδρόμιο της Αθήνας σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια;

Το παγκόσμιο σοκ της πανδημίας σήμανε για το Αεροδρόμιο της Αθήνας τη βίαιη και απότομη διακοπή μιας εικοσαετούς πορείας διαρκούς, δυναμικής ανάπτυξης, η οποία υπήρξε ιδιαίτερα εντυπωσιακή και χτίστηκε με στρατηγικά και συστηματικά βήματα κατά τη διάρκεια των ετών. Παράλληλα, ανέδειξε τη σπουδαιότητα των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας, αλλά και την αναγκαιότητα της ταχύτατης οργανωτικής και επιχειρησιακής προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Από την πρώτη στιγμή, εφαρμόστηκαν όλα τα απαιτούμενα μέτρα σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές και παράλληλα επιταχύνθηκαν επιχειρησιακές και επιχειρηματικές διαδικασίες που σχετίζονται με την αρτιότερη προετοιμασία της εταιρείας για την επόμενη ημέρα.

Πώς κυμάνθηκε συνολικά η επιβατική κίνηση για το 2019 και το 2020; Πώς προβλέπετε ότι θα κυμανθεί το 2021;

Η εικόνα σε αριθμούς, τα λέει όλα: 25,5 εκατομμύρια επιβάτες το 2019, 8 εκατομμύρια το 2020. Μέχρι στιγμής, από τον Ιανουάριο έως και τη χρονική αυτή στιγμή που μιλάμε, το 2021 κινείται σε επίπεδα της τάξεως του -85% σε σχέση με το 2019.

Ως προς τις προβλέψεις θα με βρείτε ιδιαίτερα φειδωλή: εάν κάτι μάθαμε πολύ καλά και με πολύ επώδυνο τρόπο σε αυτές τις δύσκολες καταστάσεις είναι πώς η πανδημία και οι συνεχώς μεταβαλλόμενες επιδημιολογικές συνθήκες δεν επιτρέπουν προβλέψεις, αντιμετωπίζονται όμως με μεθοδικότητα, επιμονή, υπομονή και αισιοδοξία.

Υπάρχουν αεροπορικές εταιρείες που θα πετάξουν για πρώτη φορά προς το αεροδρόμιο της Αθήνας; Επίσης, υπάρχουν εταιρείες που αύξησαν τη συχνότητα των δρομολογίων τους;

Σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο πρόγραμμα πτήσεων και δρομολογίων, τα «καλοκαιρινά νέα» είναι μέχρι στιγμής αυτά που ήδη έχουν ανακοινώσει οι εταιρείες και εμπλουτίζουν το “χάρτη” του φετινού καλοκαιριού.

H Sky Express εισέρχεται στα διεθνή δρομολόγια με τη Λάρνακα, τις Βρυξέλλες και το Παρίσι, ενώ η Blue Air που δραστηριοποιείται με βάση το Βουκουρέστι, προσθέτει έναν ακόμη προορισμό, το Μπακάου.

Η LOT, εκτός από τη Βαρσοβία, προσθέτει το Κατοβίτσε, ενώ τα νέα των αμερικανικών εταιρειών είναι αρκετά.

Η American Airlines προσθέτει νέο δρομολόγιο από/προς τη Νέα Υόρκη (αεροδρόμιο JFK) και επαναφέρει τις πτήσεις από/προς το Σικάγο και τη Φιλαδέλφεια.

Την Ατλάντα προσθέτει ως νέο προορισμό της, μετά από 10 χρόνια, η Delta Airlines και, παράλληλα, επαναφέρει το δρομολόγιο της Νέας Υόρκης (JFK). Επίσης, η

United Airlines προσθέτει τη Ουάσιγκτον, με την οποία για πρώτη φορά θα υπάρξει απευθείας σύνδεση με το αεροδρόμιο και την πόλη μας, και επαναφέρει παράλληλα τη Νέα Υόρκη, με καθημερινές πτήσεις από/προς το αεροδρόμιο Newark της Νέας Υόρκης.

Η Emirates Airlines ξεκινά επίσης και πάλι την απευθείας σύνδεση με τη Νέα Υόρκη, παράλληλα βέβαια με την ήδη υπάρχουσα καθημερινή σύνδεση με το Ντουμπάι.

Επιπλέον, μετά από 13 μήνες, θα υποδεχθούμε ξανά τη Scoot που επανασυνδέει την Αθήνα με τη Σιγκαπούρη και από τις 13 Μαΐου καλωσορίζουμε την ETIHAD με την απευθείας σύνδεση με το AbuDhabi.

Πέραν της συμβολής της καθεμίας σύνδεσης στον επανασχεδιασμό του αεροπορικού και του τουριστικού μας χάρτη, για εμάς, σε εταιρικό, αλλά και κυρίως σε προσωπικό επίπεδο, η κάθε μία «επιστροφή» αεροπορικής εταιρείας αποτελεί ιδιαίτερη συγκίνηση και χαρά. Υποδεχόμαστε και πάλι πιστούς φίλους και καλούς συνεργάτες.

Θεωρείτε ότι υπάρχουν περιθώρια ακόμα για αεροπορικές εταιρείες να προγραμματίσουν πτήσεις προς την Αθήνα;

Η λέξη κλειδί και εδώ είναι η ζήτηση. Αυτός είναι ο παράγοντας που οδηγεί τις αεροπορικές εταιρείες να προγραμματίζουν, να επαναφέρουν, να επανεκκινούν δρομολόγια ή να επιλέγουν νέες αγορές. Λαμβάνοντας υπόψη μας τις επιδημιολογικές εξελίξεις και ευελπιστώντας ότι μόνο θετικές εξελίξεις θα έχουμε πλέον σε αυτό το πεδίο, παρακολουθούμε συνεχώς τη ζήτηση για αεροπορικό ταξίδι, τις τάσεις και τη δυναμική τους, βάσει των οποίων διαμορφώνεται ο προγραμματισμός των αεροπορικών εταιρειών για τη θερινή περίοδο.

Πώς θα γίνονται οι έλεγχοι κατά την είσοδο των ταξιδιωτών, δηλαδή αν έχουν τα απαραίτητα πιστοποιητικά; Είναι επαρκές το προσωπικό; Θα υπάρχουν καθυστερήσεις στη διαδικασία;

Ό,τι ορίζεται από τις αρμόδιες διεθνείς, ευρωπαϊκές και εθνικές αρχές, εφαρμόζεται από τα αεροδρόμια, τις αεροπορικές εταιρείες, τους φορείς επίγειας εξυπηρέτησης και τους αρμόδιους κρατικούς οργανισμούς. Παράλληλα, αναμένουμε τις ευρωπαϊκές εξελίξεις αναφορικά με την εφαρμογή του «Ψηφιακού Πράσινου Πιστοποιητικού». Προφανώς, στο αεροδρόμιο υπάρχει ένα άρτιο πλέγμα από υπηρεσίες, διαδικασίες και μέτρα, των οποίων η ορθή εφαρμογή και υλοποίηση είναι προτεραιότητά μας. Για το σκοπό αυτό, είμαστε σε συνεχείς συνεννοήσεις με τις αρμόδιες κρατικές αρχές, των οποίων ο ρόλος είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Φυσικά, όπως πάντα, επιδίωξή μας αποτελεί το πολύτιμο σημείο ισορροπίας ανάμεσα στην πιστή εφαρμογή των διαδικασιών και των μέτρων και στη διαμόρφωση όλων εκείνων των προϋποθέσεων που θα έχουν ως αποτέλεσμα τη θετική ταξιδιωτική εμπειρία για τον επιβάτη μας.

Ας μην ξεχνάμε ότι, παρά τις αντίξοες συνθήκες που αντιμετωπίζουμε σε αυτή τη χρονική συγκυρία, το ταξίδι παραμένει ένα βίωμα, άρρηκτα συνδεδεμένο με τη χαρά και την απόλαυση.

Γιώργος Βήλος, γενικός διευθυντής Ανάπτυξης της Fraport Greece.

Κύριε Βήλο. Τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας, πλήρως ανακαινισμένα, μολονότι λειτουργούν όλο το χρόνο, πώς υποδέχονται την κατ’ εξοχήν τουριστική περίοδο στη χώρα μας;

Η επένδυση της Fraport Greece ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2017, παράλληλα με την έναρξη της παραχώρησης για τη διαχείριση και ανάπτυξη έντεκα αεροδρομίων σε νησιά και τρία στην ηπειρωτική Ελλάδα. Οι εργασίες στα αεροδρόμια δε σταμάτησαν κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών τα τρία πρώτα χρόνια με υψηλή επιβατική κίνηση, ενώ συνεχίστηκαν και εν μέσω της πανδημίας ξεπερνώντας, εν τέλει, τις δυσκολίες και τα τεράστια εμπόδια που προέκυψαν. Έτσι, τον Ιανουάριο του 2021, η Fraport Greece ολοκλήρωσε τα έργα και στα 14 αεροδρόμια, νωρίτερα από τη συμβατική υποχρέωση η οποία είχε τεθεί για τον Απρίλιο του 2021.

To πρωτοποριακό επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 440 εκατ. ευρώ της Fraport Greece, μεταμόρφωσε τα αεροδρόμια. Η επένδυση που υλοποιήσαμε και το ύψος της οποίας ήταν περίπου 0,5 δισ. ευρώ, περιλάμβανε την κατασκευή πέντε νέων σύγχρονων αεροσταθμών, πέντε επεκτάσεις και, τέσσερις αναδιαμορφώσεις αεροσταθμών, την κατασκευή και ανακαίνιση 12 πυροσβεστικών σταθμών και την ανακαίνιση 12 διαδρόμων αποπροσγείωσης.

Μέσα σε αυτή τη δύσκολη και πρωτόγνωρη κατάσταση για τον τουριστικό και τον αεροπορικό κλάδο, τα 14 αεροδρόμιά μας είναι πλήρως προετοιμασμένα να υποδεχτούν τις αεροπορικές εταιρίες και τους τουρίστες του φετινού καλοκαιριού, παρέχοντας ολοκαίνουργιες και ανακαινισμένες υποδομές, άρτιο επιχειρησιακό περιβάλλον πλήρως εναρμονισμένο με τις ισχύουσα υγειονομικά πρωτόκολλα και υπηρεσίες υψηλού επιπέδου εφάμιλλες των αντίστοιχων ευρωπαϊκών αεροδρομίων. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι τα 14 αεροδρόμια πιστοποιήθηκαν από τον Διεθνή Οργανισμό Αεροδρομίων (ACI World) για την εφαρμογή ενδεδειγμένων μέτρων και βέλτιστων πρακτικών, με στόχο την αναχαίτιση της διασποράς του κορονοϊού.

Πώς κυμάνθηκε συνολικά η ταξιδιωτική κίνηση το 2019 και το 2020 και με τις μέχρι στιγμής ενδείξεις, σε ποιο σημείο θα κυμανθεί το επιχειρησιακό πρόγραμμα των αεροπορικών εταιρειών προς τα 14 αυτά αεροδρόμια;

Η πανδημία βρήκε τις αερομεταφορές στο απόγειό τους. Τα τελευταία χρόνια ο κλάδος μας και η τουριστική βιομηχανία, εν γένει, γνώρισαν μεγάλη άνθιση. Το αεροπορικό ταξίδι έγινε χρόνο με το χρόνο ακόμα πιο δημοφιλές, ακόμα πιο ελκυστικό και προσβάσιμο για τους ταξιδιώτες. Για εμάς το 2019 ήταν μια χρονιά- ρεκόρ. Η κίνηση στα 14 αεροδρόμια το 2019 ξεπέρασε τους 30 εκατομμύρια επιβάτες. Καλωσορίσαμε τη νέα χρονιά και τη νέα δεκαετία έχοντας αφήσει πίσω μας σε ένα μεγάλο βαθμό την δεκαετή οικονομική ύφεση και βλέπαμε να ανοίγονται μπροστά μας οι προοπτικές της ανάπτυξης, των επενδύσεων και της ευρύτερης οικονομικής και κοινωνικής άνθισης. Και ξαφνικά, μέσα μόλις λίγες ημέρες η κίνησή στα αεροδρόμια κατέρρευσε κατά 99%. Μέρα με τη μέρα γινόμασταν μάρτυρες μιας πρωτόγνωρης κατάστασης. Όλο το 2020 κινήθηκε πτωτικά. Ακόμα και το καλοκαίρι, όταν για τρεις μήνες επετράπησαν τα ταξίδια και είχαμε μια κινητικότητα, σε καμία περίπτωση αυτή δεν προσέγγισε τα νούμερα των προηγούμενων ετών σημειώνοντας μεσοσταθμικά μείωση άνω του 70% σε όλο το έτος. Σε ό,τι αφορά στις εκτιμήσεις για το μέλλον, νομίζω ότι κανείς δεν είναι σε θέση να δώσει μια ασφαλή εκτίμηση. Θέλουμε να είμαστε αισιόδοξοι και πιστεύουμε ότι τα δυσκολότερα τα έχουμε αφήσει πίσω μας. Όσο αποκτούμε εφόδια και γνώσεις απέναντι στον ιό και όσο οι εμβολιασμοί προχωρούν σε παγκόσμιο επίπεδο, τόσο θα χαλαρώνουν οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί και άρα θα μπορούμε να έχουμε σταδιακή επάνοδο στην κανονικότητα.

Υπάρχουν αεροπορικές εταιρείες που θα πετάξουν για πρώτη φορά στα 14 αεροδρόμια και επίσης, υπάρχουν εταιρείες που αύξησαν τη συχνότητα των δρομολογίων τους;

Πράγματι φέτος το καλοκαίρι, βάσει των στοιχείων προγραμματισμού που έχουμε στα χέρια μας αλλά και της συνεχούς απευθείας επικοινωνίας μας με τις αεροπορικές εταιρίες, θα καλωσορίσουμε στα αεροδρόμια μας νέες αεροπορικές εταιρίες, νέα δρομολόγια και επιπλέον συχνότητες. Μεγάλες εταιρείες όπως για παράδειγμα η Lufthansa, η Air France, η British Airways και η Swiss αυξάνουν σημαντικά την παρουσία τους στα 14 αεροδρόμια. H Lufthansa αναμένεται να ξεκινήσει νέα τακτικά δρομολόγια για πρώτη φορά στα αεροδρόμια των Χανίων, της Μυκόνου, της Σαντορίνης, της Κω, της Καβάλας, του Ακτίου και της Ζακύνθου, ενώ η Air France θα ξεκινήσει νέα τακτικά δρομολόγια από το Παρίσι σε Θεσσαλονίκη, Ρόδο, Μύκονο, Σαντορίνη και Κέρκυρα. Η Swiss θα προσφέρει απευθείας σύνδεση με την Γενεύη από τα αεροδρόμια της Κέρκυρας, της Μυκόνου, της Κω, της Ρόδου, της Θεσσαλονίκης και της Ζακύνθου ενώ η British Airways θα πραγματοποιήσει και φέτος δρομολόγια από τα αεροδρόμια Heathrow, Gatwick και City του Λονδίνου με την Κέρκυρα, τα Χανιά, την Κεφαλλονιά, την Μύκονο, τη Σκιάθο, τη Σαντορίνη, την Κω, το Άκτιο, τη Ρόδο, τη Θεσσαλονίκη και τη Ζάκυνθο. Επιπλέον, η Aegean δημιουργεί 4 νέες βάσεις, σε Κέρκυρα, Μύκονο, Σαντορίνη και Ρόδο ενώ η Ryanair θα δημιουργήσει 3 νέες βάσεις, σε Κέρκυρα, Ρόδο και Χανιά.

Ως προς τις διασυνδέσεις με χώρες εκτός ΕΕ, θα ήθελα να αναφέρω ενδεικτικά ότι η Qatar Airways επαναφέρει τα δρομολόγια από τη Ντόχα προς τη Μύκονο, η Gulf Air ξεκινάει νέα δρομολόγια από το Μπαχρέιν προς τη Μύκονο και τη Σαντορίνη, η Wizz Air έχει ήδη εγκαινιάσει τη διασύνδεση της Θεσσαλονίκης με το Abu Dhabi, ενώ ξεκινάει νέα δρομολόγια από το Τελ Αβίβ σε Σαντορίνη, Ρόδο, Κέρκυρα, Μύκονο και Ζάκυνθο και η S7 έχει ήδη ξεκινήσει απευθείας πτήσεις από τη Μόσχα προς τη Θεσσαλονίκη, ενώ αναμένεται να ξεκινήσει και τη διασύνδεση της Μόσχας με το αεροδρόμιο των Χανίων.

Μέχρι πότε προβλέπεται ότι θα κρατήσει η τουριστική περίοδος; Υπάρχουν ενδείξεις ότι θα επιμηκυνθεί σε κάποιους προορισμούς;

Είναι γεγονός ότι η φετινή τουριστική περίοδος καθυστέρησε να ξεκινήσει, όπως αναμενόταν, εξάλλου, δεδομένης της εξέλιξης της πανδημίας, των εμβολιασμών, αλλά και της χαμηλής ζήτησης για ταξίδια τόσο στην Ευρώπη όσο και παγκοσμίως. Ειδικά το θέμα της ζήτησης, δηλαδή του μοχλού εκκίνησης της αεροπορικής δραστηριότητας, επηρεάστηκε σημαντικά από την αβεβαιότητα και το φόβο σχετικά με την πανδημία, με αποτέλεσμα η τάση αυτή τη στιγμή είναι οι τουρίστες να μεταθέτουν σταδιακά τις διακοπές τους από τα μέσα του καλοκαιριού και μετά, ευελπιστώντας στην βελτίωση των συνθηκών λόγω του εμβολιασμού μεγαλύτερων πληθυσμιακών ομάδων αλλά και της ύπαρξης απλοποιημένων και λιγότερο κοστοβόρων υγειονομικών πρωτοκόλλων. Ως εκ τούτου, και βάσει των στοιχείων προγραμματισμού πτήσεων που έχουμε στη διάθεσή μας, η πλειοψηφία των εταιρειών προσφέρει πτήσεις μέχρι και τον Οκτώβριο/αρχές Νοεμβρίου, γεγονός που αναμένεται να αντισταθμίσει μέρος της απώλειας στην αρχή της καλοκαιρινής περιόδου.

Ποιοι προορισμοί δείχνουν μεγαλύτερη ζήτηση για φέτος;

Όλοι οι προορισμοί που εξυπηρετούμε έχουν αυξημένη ζήτηση για φέτος το καλοκαίρι. Και αυτό γιατί η Ελλάδα καταγράφηκε στη συνείδηση του κόσμου ως ασφαλής προορισμός, ήδη από πέρυσι το καλοκαίρι, αλλά και γιατί η θέση της χώρας μας στην αρένα των ανταγωνιστικών τουριστικών προορισμών έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Ως εκ τούτου, θεωρώ ότι όλοι οι προορισμοί μας είναι μεταξύ των δημοφιλών τουριστικών προορισμών για φέτος το καλοκαίρι και ως εκ τούτου οποιαδήποτε σύγκριση μεταξύ τους τη στιγμή αυτή δεν έχει νόημα. Από τη μεριά μας, παρακολουθούμε βήμα-βήμα πως εξελίσσεται η αποκλιμάκωση της πανδημίας στη χώρα μας και αντίστοιχα πως διαμορφώνονται τα ταξιδιωτικά πρωτόκολλα και οι συμφωνίες μεταξύ των χωρών, πανέτοιμοι τόσο ως προς τις υποδομές και προσφερόμενες υπηρεσίες, όσο και ως προς την επιχειρησιακή λειτουργία, να υποδεχτούμε τους επιβάτες μας-τουρίστες με τρόπο αντάξιο της φήμης της Ελλάδας ως κορυφαίου τουριστικού προορισμού.