Αντίστροφη μέτρηση για το πρώτο κουδούνι: Συμβουλές για γονείς, εκπαιδευτικούς και παιδιά

Οι περισσότεροι από εμάς ίσως θυμόμαστε ακόμα όσα χρόνια και αν έχουν περάσει την αίσθηση που είχαμε λίγες μέρες πριν αρχίσουν τα σχολεία. Για πολλούς η έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς είναι πηγή άγχους και μελαγχολίας, καθώς σηματοδοτεί την λήξη του καλοκαιριού και της ανεμελιάς. Τελειώνουν τα μπάνια, τα παιχνίδια και οι βόλτες.

Η επιστροφή είναι δύσκολη για όλους. Για παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς. Ιδιαίτερα φέτος λόγω της πανδημίας του COVID-19, η επιστροφή γίνεται ακόμα πιο δύσκολη, καθώς η αναγκαστική απομόνωση που επιβλήθηκε σχεδόν όλο τον προηγούμενο χειμώνα έχει ανατρέψει το πρόγραμμα όλων. Όπως οι ενήλικες, έτσι και τα παιδιά και οι έφηβοι, αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν σε μία νέα πραγματικότητα. Όμως τώρα καλούνται σταδιακά να επανέλθουν και πάλι. Η ψυχοκοινωνική τους προσαρμογή είναι ένα ιδιαίτερο εγχείρημα, καθώς η καραντίνα είχε διαφορετικό αντίκτυπο στα μικρά παιδιά, από ό,τι στα μεγαλύτερα.

Για παράδειγμα μια δυσκολία που φάνηκε να αφορά τους εφήβους, είναι πως τις περιόδους που ήταν μακριά από το σχολείο, είχαν μάθει να κοιμούνται πολύ αργά και να βρίσκονται για πολλές ώρες μπροστά σε οθόνες. Αυτό είναι μια συνήθεια που μπορεί γενικά να τους αρέσει, αλλά όταν είχαν ένα πρόγραμμα και ξυπνούσαν το πρωί δεν μπορούσαν να το ακολουθήσουν. Επομένως η επιστροφή τους και πάλι σε ένα κανονικό πρόγραμμα με πρωινό ξύπνημα ίσως τους δυσκολέψει περισσότερο.

Συνήθως τα παιδιά μικρότερης ηλικίας, αλλά και οι έφηβοι δεν αισθάνονται από μόνοι τους εύκολα το φόβο, που ίσως νιώσαμε οι περσότεροι λόγω της πανδημίας. Σημασία έχει το πώς η οικογένεια θα διαχειριστεί αυτή την συνθήκη και πόσο φόβο θα μεταδώσουν οι γονείς στα παιδιά. Γονείς και εκπαιδευτικοί θα πρέπει να είναι αντικειμενικοί και να ενημερώσουν τα παιδιά για τον κίνδυνο και τα μέτρα προστασίας με ψυχραιμία και χωρίς υπερβολές.

Γι’ αυτό η επανάκαμψη πρέπει να γίνει σταδιακά για όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας.

Συμβουλές για τους γονείς

Πώς, λοιπόν, μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους να προσαρμοστούν και πάλι στο σχολείο; 

Πρώτα από όλα είναι σημαντικό να διαχειριστούμε το διάχυτο άγχος που επικρατεί εκείνες τις ημέρες για το άγνωστο που φέρνει η αλλαγή της νέας χρόνιας. Για αυτό μπορείτε, αν και το παιδί το επιθυμεί, να επισκεφτείτε μαζί του το νέο σχολείο (αν πρόκειται για αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος) πριν την έναρξη των μαθημάτων. Μπορείτε, επίσης, αν αυτό σας βοηθάει, να ενημερωθείτε από πριν για τα επικείμενα μαθήματα. 

Ακόμη θα ήταν χρήσιμο να μιλήσετε με ηρεμία με τα παιδιά σας για το γεγονός ότι και άλλα παιδιά βρίσκονται στη θέση τους αυτή την στιγμή και ότι οι δάσκαλοι κατανοούν το άγχος τους. Το πιο σημαντικό όμως είναι να ρωτήσετε το παιδί σας τι είναι αυτό που του προκαλεί άγχος, να το ακούσετε με προσοχή και να προσπαθήσετε να βρείτε μαζί μια λύση στο πρόβλημα του. Υπενθυμίστε στα παιδιά σας τις θετικές προεκτάσεις του να πάνε ξανά στο σχολείο, όπως το ότι θα συναντήσουν τους παλιούς τους φίλους αλλά και το ότι θα κάνουν νέους. Αφήστε τα παιδιά ελεύθερα να εκφραστούν και να ασχοληθούν με δραστηριότητες που αγαπούν και τα κάνουν να εκτονώνονται.

Ακόμη, μπορείτε να πάτε μαζί με τα παιδιά σας πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς να ψωνίσετε τα σχολικά είδη. Συνδυάζοντας αυτή την διαδικασία με κάτι ευχάριστο, θα δημιουργηθεί στο παιδί μια θετική προσμονή για το σχολείο. Τα παιδιά χαίρονται ιδιαίτερα να συμμετέχουν στην επιλογή των σχολικών τους.

Εάν πιστεύετε ότι θα βοηθήσει ή σας το ζητήσει το παιδί σας μπορείτε να το συνοδεύσετε στο σχολείο την πρώτη μέρα. Αν επίσης επιθυμεί να πάει μόνο του (εφόσον βρίσκεται στην κατάλληλη ηλικία) σεβαστείτε την επιθυμία του. Ενώ ακόμα καλύτερα θα ήταν αν υπάρχει κάποιος συμμαθητής του κοντά να πάνε μαζί.

Πολύ σημαντικό είναι να δημιουργήσετε στο παιδί σας ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου και αφύπνισης, πριν ακόμα αρχίσει το σχολείο. Θα βοηθήσει σε αυτό αν εντάξετε πριν τον ύπνο δραστηριότητες που ηρεμούν το παιδί σας.

Επιπλέον, ίσως χρειαστεί να αναδιαμορφώσετε ή να φτιάξετε για πρώτη φορά ένα ιδανικό και ήρεμο χώρο, όπου το παιδί σας θα μπορεί να κάθεται να διαβάσει. Λάβετε σοβαρά υπόψιν σας το χρόνο που χρειάζεται το παιδί σας για διάβασμα και μην το υπερφορτώσετε με εξωσχολικές δραστηριότητες.

Όσο πιο θετικοί και ήρεμοι είστε εσείς με αυτή την αλλαγή, τόσο πιο ήρεμο θα παραμείνει και το παιδί σας. Εάν όμως είστε αγχωμένοι το παιδί θα αντιληφθεί την ανησυχία σας και θα αγχωθεί και το ίδιο.

Συμβουλές για τους εκπαιδευτικούς

Είναι σημαντικό και οι εκπαιδευτικοί να κατανοήσουν το άγχος των μαθητών και να υιοθετήσουν μια θετική στάση για την έναρξη της νέας χρονιάς, παρόλες τις δυσκολίες που υπάρχουν. Θα ήταν καλό να εστιάσετε στη δημιουργία σχέσεων και στο χτίσιμο της αυτοπεποίθησης και της αισιοδοξίας των παιδιών. Μπορείτε  να συζητήσετε με τους μαθητές/-τριες σας για τα θετικά της επιστροφής, τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, αλλά και τους τρόπους που βρήκαν για να επιλύσουν τα προβλήματα.

Η σταδιακή επιστροφή στα μαθήματα και η εξισορρόπηση μεταξύ μαθησιακών στόχων, δραστηριοτήτων συναισθηματικής ανάπτυξης και δημιουργικών δραστηριοτήτων θα μπορούσε να είναι βοηθητική.

Χρήσιμο θα ήταν, επίσης, τα παιδιά να έχουν την δυνατότητα να μιλήσουν μαζί σας ατομικά, αν το χρειάζονται. Για να βοηθήσετε τα παιδιά να διαχειριστούν το άγχος τους μπορείτε να κάνετε μαζί τους κάποιες σύντομες ασκήσεις αναπνοής. Επίσης μπορείτε να φτιάξετε λίστες με τις ανησυχίες των παιδιών και ενδεχόμενες λύσεις ή να χρησιμοποιήσετε κουτιά (πχ. «Κουτί της ανησυχίας»), όπου τα παιδιά θα μπορούν να βάζουν μέσα γραμμένα σε χαρτάκια τις ανησυχίες και τους φόβους τους.

Μην ξεχνάτε να φροντίζετε τον εαυτό σας, εκπαιδευτικοί και γονείς. Να παίρνετε χρόνο για να ξεκουράζεστε και να περνάτε καλά. Να θυμάστε ότι δεν μπορείτε να γίνετε εσείς ο ψυχολόγος των παιδιών και δεν χρειάζεται να αναλάβετε αυτή την ευθύνη. Αν νιώθετε ότι το χρειάζεστε, ζητήστε βοήθεια από έναν ειδικό ψυχικής υγείας τόσο για τον εαυτό σας, όσο και για τα παιδιά ή τους μαθητές/-τριες σας!

Συμβουλές για τα παιδιά

Όσον αφορά εσάς τα παιδιά προσπαθήστε να δείτε τα θετικά μια κατάστασης που δεν μπορείτε να αποφύγετε. Όλοι ξέρουμε ότι το άγχος των πρώτων ημερών συνήθως μετά από λίγο περνάει. Βρείτε ποιο είναι αυτό το μάθημα ή η δραστηριότητα που σας ενδιαφέρει στην νέα τάξη και αντλείστε από αυτό δύναμη για να διαβάσετε ακόμα και τα μαθήματα που δεν σας αρέσουν και τόσο. Κάντε εξωσχολικές δραστηριότητες που σας κάνουν να περνάτε καλά. Μοιραστείτε τα άγχη και τα προβλήματα σας με τους φίλους σας. Είναι πιθανό να έχουν και αυτοί τα ίδια. Τέλος μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από τους γονείς σας, τους δασκάλους ή ακόμα και να επισκεφτείτε τον ψυχολόγο του σχολείου σας, αν υπάρχει.

Καλή σχολική χρονιά!

*Η Γεωργία Κορδώνη είναι Ψυχολόγος, Απόφοιτος Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Εκπαιδευόμενη Σωματική Ψυχοθεραπεύτρια

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις