Απαιτήσεις και συμβιβασμοί

Προσπάθειες μείωσης της έντασης σε θέματα αεροναυτικά στην περιοχή του Αιγαίου, επιχείρησε να ανοίξει η τουρκική πλευρά κατά τη διάρκεια της τελευταίας επίσκεψης του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν στην Ελλάδα, όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα “Τα Νέα”, βάσει απόρρητου τηλεγραφήματος μεταξύ των υφυπουργών Εξωτερικών που ήρθε στο φως της δημοσιότητας.

Ωστόσο, από την πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση έδειξε να κρατά μία επιφύλαξη ως προς το θέμα, καθώς φάνηκε ότι η τουρκική ηγεσία επιθυμεί να επιβάλλει ζήτημα συνδιαχείρισης στο Αιγαίο.

Αν και ο Τούρκος πρωθυπουργός δήλωσε ότι δεν επιθυµεί να γίνονται υπερπτήσεις στο Αιγαίο, οι προτάσεις που τελικά υπέβαλε η Άγκυρα στην Αθήνα για τα αεροναυτιλιακά θέµατα δεν διαφέρουν από θέσεις που διατυπώθηκαν το 2006 και το 2009 και επιχειρούν να διαµορφώσουν καθεστώς συνδιαχείρισης.

Στην τελευταία επίσκεψη της τουρκικής ηγεσίας στην Ελλάδα, ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν πρότεινε στον Γιώργο Παπανδρέου να υπάρξει παράλληλος δίαυλος διαλόγου για τη µείωση της έντασης και του κινδύνου πρόκλησης ατυχηµάτων στο Αιγαίο.

Η πρόταση έγινε δεκτή από την ελληνική πλευρά και όπως προκύπτει από το σχετικό απόρρητο τηλεγράφηµα του ΥΠΕΞ στις 18 Ιουνίου, έναν µήνα µετά την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα, ο γενικός γραµµατέας του ΥΠΕΞ Αλέξιος Ζέππος και ο Τούρκος ΥΦΥΠΕΞ και επικεφαλής των διερευνητών επαφών από την τουρκική πλευρά Φεριντούν Σινιρλίογλου, συναντήθηκαν για πρώτη φορά στην Κωνσταντινούπολη µε ατζέντα τα αεροναυτιλιακά θέµατα στο Αιγαίο.

Τι ζήτησαν οι Τούρκοι

Η τουρκική πλευρά ζήτησε αντικείµενο των συζητήσεων να αποτελέσει η δέσµη µέτρων που είχε προτείνει τον Αύγουστο του 2009, ο «κώδικας συµπεριφοράς» που είχε προτείνει το 2006, καθώς και µέτρα πτητικής συµπεριφοράς που είχε αντιπροτείνει η ελληνική πλευρά το 2006 και για τα οποία ουδέποτε έλαβε απάντηση.

Σε αυτά προστέθηκαν οι δύο προτάσεις που απηύθυνε δηµοσίως στην Αθήνα ο Τούρκος πρωθυπουργός και αφορούν στις άοπλες πτήσεις πάνω από το Αιγαίο και στην ανταλλαγή «daily flight schedules» (ηµερησίων σχεδίων πτήσης). Μάλιστα ο Φ. Σινιρλίογλου διευκρίνισε ότι στόχος πρέπει να είναι να βρεθούν πρακτικοί τρόποι να µειωθεί η ένταση στο Αιγαίο και όχι να αντιµετωπισθεί η ουσία των προβληµάτων.

Τα τρία βασικά σηµεία της τουρκικής πρότασης είναι τα εξής: α) να υπάρξει µυστική «συµφωνία κυρίων» για να εφαρµοστεί «κώδικας συµπεριφοράς» πέραν των 10 ναυτικών µιλίων, β) να αποφευχθούν οι τουρκικές υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά, εφόσον οι ελληνικές αναχαιτίσεις γίνονται µε λιγότερο επιθετικό τρόπο και γ) να µειωθούν οι τουρκικές παραβιάσεις εντός των 6-10 ναυτικών µιλίων, εφόσον µειωθούν και οι ελληνικές αναχαιτίσεις στον διεθνή εναέριο χώρο µακριά από τις ελληνικές ακτές.

Ωστόσο, οι συνοµιλίες έμειναν στον πάγο, µε εντολή του Έλληνα πρωθυπουργού, καθώς εκτιµήθηκε ότι οι τουρκικές προτάσεις θίγουν κυριαρχικά δικαιώµατα και επιχειρούν να επιβάλουν καθεστώς συνδιαχείρισης στο Αιγαίο.