Άρθρο Μανώλη Γραφάκου: Να αναθεωρηθεί η ηλικία των 15 για την ταυτότητα φύλου

Του Μανώλη Γραφάκου*

Το μεγαλύτερο κεκτημένο της «νεωτερικότητας» σε πολιτικό επίπεδο είναι η φιλελεύθερη αστική δημοκρατία. Ο συνδυασμός  αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και Κράτους Δικαίου, δηλαδή ενός νομικού συστήματος που προστατεύει τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.

Η διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν υπόκειται στις διαθέσεις της κοινής γνώμης ούτε υπηρετεί πλειοψηφικές λογικές. Τα ανθρώπινα δικαιώματα καλύπτουν τους πάντες, τις πιο μικρές μειοψηφίες, την μονάδα. Όταν καλείται ο νομοθέτης να προστατεύσει την ανθρώπινη αξία, μένει παγερά αδιάφορος στα κελεύσματα της εκάστοτε πλειοψηφίας. 

Τα ιατρικά στατιστικά μας δείχνουν ότι περίπου 1% των συμπολιτών μας παρουσιάζουν τη λεγόμενη “διαταραχή ταυτότητας φύλου”. Η «διεμφυλικότητα» σύμφωνα με τους ειδικούς οφείλεται σε πολλές μετρήσιμες βιολογικές αιτίες: διαταραχές χρωμοσωματων, νευρονατομικες διαταραχές, διαφορές στη γενετική των ορμονών φύλου και στων υποδοχεων κλπ.  Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τα διεμφυλικα άτομα έχουν εγκεφαλική λειτουργία που προσομοιάζει με την ταυτότητα φύλου τους και όχι με τη λεγόμενη βιολογική. Με λίγα λόγια υπάρχουν συμπολίτες μας (άνδρες και γυναίκες) το βιολογικό φύλο των οποίων δεν συμβαδίζει με αυτό στο οποίο οι ίδιοι νιώθουν ότι ανήκουν.

Όλα τα παραπάνω, επιστημονικά δεδομένα πλέον, δεν ήταν αυτονόητα στο παρελθόν. Στις αρχές του 20ου αιώνα, άνθρωποι στο λάθος σώμα, ή εκτίθονταν στα τσίρκα, ή έδιναν τέλος στη ζωή τους. Οι πιο «δυνατοί» από αυτούς ζούσαν στις εσχατιές της κοινωνίας, ως περίεργοι και «φρικιά», εγκλωβισμένοι στο ίδιο τους το κορμί, την απόλυτη φυλακή.

Ο νομικός επαναπροσδιορισμός φύλου, η αλλαγή δηλαδή του καταχωρημένου φύλου στα δημόσια έγγραφα, επιτρέπεται στη χώρα μας με τον Νόμο 344/1976. Βασική προϋπόθεση  η στείρωση και γενικότερα κάποια χειρουργική διαδικασία. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο νόμος αυτός έχει καταστεί ήδη παρωχημένος από τη νομολογία, καθώς με σειρά αποφάσεων τα τελευταία δύο χρόνια τα ελληνικά δικαστήρια δεν έθεταν ως προϋπόθεση τη στείρωση ή την χειρουργική επέμβαση για την νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, κρίνοντας ότι αυτό παραβιάζει το δικαίωμα σεβασμού στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του ατόμου. Μέχρι σήμερα, 19 χώρες-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης  έχουν υιοθετήσει τη διαδικασία αλλαγής νομικής καταχώρισης φύλου χωρίς προαπαιτούμενες χειρουργικές επεμβάσεις ή στείρωση, καθώς μια σειρά διεθνείς και ευρωπαϊκοί οργανισμοί θεωρούν ότι τέτοια προαπαιτούμενα συνιστούν είδος βασανισμού, απάνθρωπης κι εξευτελιστικής μεταχείρισης.

Επί της αρχής λοιπόν, είναι σωστό να ρυθμιστεί με νόμο το ζήτημα αυτό. Όμως αυτός πρέπει να είναι προϊόν ουσιαστικής συζήτησης και δεν πρέπει να έχει τραβηγμένες διατάξεις, όπως αυτός που έχει δει το φως της δημοσιότητας (πχ. η ηλικία των 15 ετών, πρέπει να αναθεωρηθεί).

Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο πρέπει να είναι αποτέλεσμα σωστής νομικής επεξεργασίας, απαιτεί ευαισθησία και επιστημονική ακρίβεια και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι μία επιπόλαιη νομοθετική πρωτοβουλία. Υπάρχουν διαφωνίες και ενστάσεις οι οποίες και πρέπει να συζητηθούν διεξοδικά, μακριά από πολιτικές σκοπιμότητες και τακτικισμούς.      

Στο καλόπιστο, αλλά και αφελές ερώτημα «μα, ποιον αφορούν τελικά όλα αυτά, ενώ έχουμε τόσα άλλα προβλήματα» ας σημειωθεί ότι καταρχάς αφορά μερικές χιλιάδες συμπολίτες μας. Συμπολίτες μας με υποχρεώσεις, αλλά και δικαιώματα. Ας μην ξεχνάμε ότι η ποιότητα της δημοκρατίας μας καθορίζεται από το πώς αντιμετωπίζει τους πιο αδύναμους πολίτες της, τις πιο μικρές μειοψηφίες, ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, χρώμα, εθνικότητα, πίστη, ερωτικές ή άλλες προτιμήσεις.

Το δικαίωμα της προσωπικής ολοκλήρωσης και επιδίωξης της ευτυχίας είναι αδιαπραγμάτευτο.  Το ίδιο αδιαπραγμάτευτο είναι και το δικαίωμα της Ελευθερίας στην επιλογή του τρόπου ζωής, πόσο δε μάλλον, όταν σε αυτή την επιλογή, η φύση έχει λειτουργήσει καταλυτικά…

*Οικονομολόγου, πρώην Δημάρχου Μελισσίων, Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα Προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας