Άβαντες: Οι αιμοσταγείς Αρχαίοι Έλληνες που ξύριζαν τα κεφάλια και πολέμησαν στην Τροία

Βρισκόμαστε πάνω από την Αρχαία Κήρινθο, στην Βόρεια Εύβοια έναν τόπο τόσο φορτισμένο ιστορικά. Υπήρξε σημαντική πόλη και λιμάνι των Αβάντων, μιας φιλοπόλεμης φυλής Αρχαίων Ελλήνων που διακρίνονταν για την αντοχή τους στη μάχη και πρωτοστάτησαν στον τρωικό πόλεμο.

Σύμφωνα με τις περιγραφές, είχαν μαλλιά μόνο στο πίσω μέρος του κεφαλιού, αφού ξύριζαν τα μπροστινά, ώστε να μην μπορούν οι εχθροί να τους πιάνουν από τα μαλλιά κατά τη διάρκεια των μαχών.

Κατά τον Όμηρο, χρησιμοποιούσαν δόρατα για μάχες “εκ του συστάδην” και επειδή αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να έρχονται στα χέρια με τον εχθρό ήταν “όπισθεν κομόωντες”, που σημαίνει, ότι είχαν μαλλιά μόνο στο πίσω μέρος του κεφαλιού, ξυρίζοντας τα μπροστινά. Θα έλεγε κανείς πως θύμιζαν τους ινδιάνους Μοχόκ.

Από την παραλία που βλέπετε στο εξώφυλλο του βίντεο απέπλευσαν τα καράβια των γενναίων Αβάντων για τη συμμετοχή τους στην ελληνική εκστρατεία ενάντια στη Τροία.

Αναλυτικότερα, οι αιολικής καταγωγής Άβαντες κατοίκησαν στην Εύβοια την περίοδο 1600-1400 π.Χ., αφού εκτόπισαν τον ήπιο λαό των Πελασγών. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ε. Βρανόπουλο, οι πρώτοι Έλληνες που εγκαταστάθηκαν στην Εύβοια ήταν Ίωνες πριν από το 2.000 π.Χ. Σύμφωνα πάντως με τον ισχυρισμό του Πλουτάρχου (Βίος του Θησέα), ο οποίος χαρακτηρίζει τον Χαλκώδοντα ως βασιλιά όλων των Ευβοέων, οι Άβαντες ήταν ο παλιότερος λαός της Εύβοιας.

Ο βασιλιάς των Αθηνών Θησέας μιμούμενος τους Άβαντες ξυρίστηκε και αυτός αφιερώνοντας τα γένια του στο μαντείο των Δελφών ενώ την ίδια τακτική χρησιμοποίησε ο Μέγας Αλέξανδρος τον 4ο αιώνα π.χ. και για τον δικό του στρατό (Πλούταρχος, Βίος του Θησέα, 1.1 – 1.4). Όπως αναφέραμε και παραπάνω, ο Όμηρος αντίστοιχα λέει για το θέμα στην αναφορά του (Όμηρος Ιλιάδα Ραψωδία Β’ στίχος 542) ότι οι Άβαντες άφηναν μαλλιά μόνο από πίσω, με τον τρόπο αυτό ξεχώριζαν από τους Αχαιούς οι οποίοι όπως φαίνονται στις νεώτερες παραστάσεις στα αγγεία είχαν μακριές γενειάδες. Οι Άβαντες περιγράφονται από όλους τους συγγραφείς σαν οι πιο σκληροί και μαχητικοί πολεμιστές που υπέκυπταν πιό δύσκολα απ όλους ειδικά στην διάρκεια του Τρωικού πολέμου.

Η καταγωγή των Αβάντων

Ο επώνυμος γενάρχης των Αβάντων, Άβας, κατά την μυθολογία, ήταν υιός του Λυγκέως, υιού του Αιγύπτου και της Αργυφίας και ο μόνος διασωθείς μεταξύ των αδελφών του, χάρη στην αγάπη της συζύγου του Υπερμνήστρας, η οποία απετέλεσε εξαίρεση στις συζυγοκτόνους αδελφές της, τις κόρες του Δαναού.

Ο Άβας ήταν πατέρας των διδύμων αδελφών Προίτου και Ακρισίου, και προπάππος του Περσέα.

Η νεώτερη επιστημονική έρευνα, συνδυάζοντας τις αρχαίες παραδόσεις με τα τελευταία ευρήματα της Αρχαιολογίας, της Γλωσσολογίας κ.λ.π. κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι Άβαντες ήσαν ένα πανάρχαιο ελληνόφωνο φύλο, από τα πρώτα που εμφανίσθηκαν (μαζί με τους Δαναούς) στον Ελλαδικό χώρο και για αυτόν τον λόγο τα δύο αυτά φύλα χαρακτηρίζονται ως Πρωτοέλληνες.

Η πλέον πειστική ερμηνεία για την προέλευση και την εμφάνιση των Αβάντων, στηριγμένη στα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, προέρχεται από τον καθηγητή και Ακαδημαϊκό Μιχ. Σακελλαρίου (Ιστορία Ελληνικού Έθνους – τομ. Α΄ σελ. 362-364 ) και αναφέρει τα εξής:

“Το όνομα των Αβάντων είναι ινδοευρωπαϊκό τόσο στη μορφή (με επίθημα – ντ -) όσο και στο θέμα. Με το όνομα Άβας μας είναι γνωστοί δύο ποταμοί, ο ένας νότια από τον Καύκασο, ο άλλος στην Ιταλία. Άρα σ’ αυτό το όνομα περιέχεται το ινδοευρωπαϊκό θέμα ab – “νερό, ποτάμι”. Από την άλλη πλευρά, τα τοπωνύμια Αρέθουσα και Κάναθος, στην Εύβοια και σ’ άλλα μέρη της Ελλάδος όπου κατοίκησαν Άβαντες, παρουσιάζουν θ στη θέση του ινδοευρωπαϊκού dh, σύμφωνα με ελληνικό φωνητικό νόμο, ενώ η θρακική και άλλες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες έχουν στην ίδια θέση δ. Άρα η “Ιλιάς” μας δίνει μια πραγματική και αληθινή μαρτυρία για την εθνική θέση των Αβάντων και επομένως ο Αριστοτέλης (και ο Αρριανός σημ. ΔΕΕ), έσφαλαν που τους θεωρούσαν Θράκες, παρασυρμένοι, φαίνεται, από το γεγονός ότι η πόλη Άβα, όπως και άλλες θέσεις της Φωκίδος, κατοικήθηκαν πραγματικά από Θράκες που επέδραμαν στην Ελλάδα στο τέλος της Μυκηναϊκής Εποχής (σημ. ΔΕΕ: γύρω στο 1200 π.Χ.)”.

Έξω από την Εύβοια, Άβαντες εντοπίζονται σε πολλές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδος:

“Στο Άργος, στη Σικυώνα, στη Φωκίδα, στην Ήπειρο. Επίσης στη νοτιοδυτική Ιλλυρία αναφέρονται Άβαντες και Άμαντες (η εναλλαγή του μ και β είναι συνηθισμένο φαινόμενο, τόσο στην ελληνική όσο και σε άλλες γλώσσες). Μπορεί λοιπόν να υποθέσει κάποιος ότι οι Άβαντες συμπίπτουν με Δαναούς στο Άργος και στη Φωκίδα. Γι’ αυτό το λόγο και επειδή το όνομα Άβας απαντά στον Καύκασο ως υδρωνύμιο, δηλ. σε λειτουργία που είναι σύμφωνη με τη σημασία της ρίζας ab- μπορεί να διατυπωθεί η υπόθεση ότι οι Άβαντες έφθασαν στην Ελλάδα με τα ίδια κύματα που έφεραν τους Δαναούς. Τα τμήματα των Αβάντων που βρίσκουμε στην νοτιοδυτική Ιλλυρία και στην Ήπειρο, ακολούθησαν άλλο δρόμο μαζί με τον κύριο κορμό των Ελλήνων…”.

Οι Άβαντες στην Ιλιάδα

Από την Ιλιάδα: “Τους φοβερούς Άβαντες που κατέχουν την Εύβοια με τις πόλεις της, Χαλκίδα, Ερέτρια και Ιστιαία πλούσια σε αμπέλια, την Κέρινθο στη θάλασσα και την οχυρωμένη κώμη του Δίου. Μαζί τους ήρθαν επίσης οι άνδρες από την Κάρυστο και τη Στύρα. Ο Ελεφήνορας από τη γενιά του Άρη ήταν ο αρχηγός τους. Ήταν ο γιος του Χαλκόδωνα, που βασίλευε πάνω σε όλους τους Άβαντες. Μαζί του ήρθαν ναυτικό και πεζικό με μακρυά μαλλιά, γενναίοι πολεμιστές που θα κάρφωναν ευχαρίστως οποιουσδήποτε εχθρούς με τα μακρυά και αστραφτερά τους δόρατα. Από αυτούς ήρθαν 50 πλοία”.

Κατά την επιστροφή τους περιπλανήθηκαν με 8 πλοία, και ναυάγησαν στα Κεραύνια όρη.

Αποικίες των Αβάντων

Ο Παυσανίας αναφέρει ότι οι Άβαντες συμμετείχαν στην αποίκηση του Θρονίου από τη Θεσπρωτία. Η συγκεκριμένη τοποθεσία έμεινε γι’ αυτό γνωστή ως “Αβαντίς”. Τελικά καταλήφθηκε όμως από την Απολλωνία, με τη βοήθεια της Κορίνθου.

Μια άλλη αποικία στάλθηκε στη Χίο, αλλά κι αυτή κατανικήθηκε και οι άποικοί της υποχρεώθηκαν να την εγκαταλείψουν.