ΔΙΠΛΩΜΑ ΟΔΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΑ ΤΑ 80 – ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΜΕ 4 ΧΑΡΤΙΑ ΚΑΙ 98 ΕΥΡΩ

Μια 88χρονη προκάλεσε τροχαίο δυστύχημα το μεσημέρι της Τετάρτης στον κυκλικό κόμβο της κεντρικής πλατείας του Νέου Ψυχικού, με συνέπεια να χάσει τη ζωή του ένας 65χρονος και να τραυματιστούν άλλοι τέσσερις άνθρωποι.

Η ηλικιωμένη οδηγός μπήκε ανάποδα σε δρόμο, προσέκρουσε σε σταθμευμένο ΙΧ, μετά συγκρούστηκε με βανάκι που ανετράπη και παρέσυρε δυο μηχανές.

Η κυρίαρχη απορία που εκφράστηκε ήταν γιατί οδηγούσε σε αυτήν την ηλικία.

Η απάντηση είναι επειδή μπορεί. Όχι για το λόγο που μπορούν όσοι καταναλώνουν αλκοόλ -που είναι και η Νο1 απειλή στους ελληνικούς δρόμους- ή όσοι ασχολούνται με το κινητό τους ενώ οδηγούν -Νο2 απειλή.

Οι ηλικιωμένοι έχουν τις ευλογίες του κράτους, που ανανεώνει διπλώματα  χωρίς καν να τους δει κάποια αρμόδια επιτροπή.

92χρονος που έσερνε τα πόδια του ανανέωσε το δίπλωμα του

Συνεργάτης αφηγήθηκε την ιστορία του θανάτου ενός φίλου του, όταν ήταν 18 ετών, από μια 80χρονη που δεν τον είδε. Έχω -ηλικιωμένη- θεία που έχει χάσει μεγάλο ποσοστό της όρασης της από το ένα μάτι και της ακοής της, δεν μπορεί να σταθεί ευθυτενής (η πλάτη της έχει κυρτώσει και προφανώς νιώθει ενοχλήσεις), δεν λειτουργεί αποτελεσματικά ο αυχένας και η ωμοπλάτη, δεν περπατάει με άνεση (δεν τη βοηθούν τα ισχία της) και παρ’ όλα αυτά οδηγεί, γιατί αυτό τη βοηθάει να νιώθει αυτάρκης και ανεξάρτητη. Μπορεί να επισκέπτεται τις εκκλησίες και τα μοναστήρια που θέλει να πάει να προσευχηθεί -και είναι η διέξοδος της.

Συχνά, πυκνά ‘βρίσκει’ σε κολονάκια, τοίχους και αυτοκίνητα.

Θέλω να πω ότι δεν της είναι εύκολο, ωστόσο συνεχίζει να το κάνει, μολονότι όλοι στο περιβάλλον της την εκλιπαρούν να σταματήσει να θέτει τον εαυτό της και άλλους σε κίνδυνο.

Γιατί;

Επειδή νιώθει πως θα χάσει την αυτονομία της αν παραδώσει τα κλειδιά (αφού δεν θα μπορεί να πηγαίνει μόνη όπου θέλει) και γιατί οι αρχές της ανανεώνουν το δίπλωμα οδήγησης.

Τι σημαίνει αυτό;

Ας δώσουμε το λόγο στην 70χρονη κυρία Αλεξάνδρα, η οποία πήγε προσφάτως σε ΚΕΠ να ανανεώσει το δίπλωμα οδήγησης.

«Δίπλα μου ήταν ένας κύριος 92 ετών, ο οποίος δεν άκουγε τις υπαλλήλους -φορούσε ακουστικό- και δεν μπορούσε να σηκώσει τα πόδια του για να βηματίσει -τα έσερνε. Παρ’ όλα αυτά, πήρε την ανανέωση του διπλώματος.

Ρώτησα τους ανθρώπους στο ΚΕΠ πώς είναι δυνατόν να του τη δίνουν. Δεν έβλεπαν ότι δεν μπορούσε καν να περπατήσει; Ότι δεν είχε καν αντανακλαστικά;

Μου απάντησαν πως από την στιγμή που παρείχε τα απαραίτητα έγγραφα από τους γιατρούς, βάσει νόμου έπρεπε να γίνει η ανανέωση. Δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι».

Τι ζητά ο νόμος για να οδηγείς μετά τα 65 και μετά τα 80

Στον Οδηγό του Πολίτη της Περιφέρειας Δυτικής Αττικής αναφέρονται αναλυτικά όσα χρειάζονται για να ανανεώσει κάποιος το δίπλωμα οδήγησης μετά τα 65 και έως τα 80. Σε ό,τι αφορά την ικανότητα οδήγησης, την πιστοποιούν γιατροί και για την ακρίβεια ένας παθολόγος («ή των συναφών ειδικοτήτων του γενικού γιατρού, του αιματολόγου, του γαστρεντερολόγου, του ενδοκρινολόγου, του ρευματολόγου, του καρδιολόγου, του πνευμονολόγου και του νεφρολόγου») και ένας οφθαλμίατρος.

Αναφέρεται ότι «η ισχύς των πιστοποιητικών είναι έξι (6) μήνες). Η ιατρική εξέταση των υποψήφιων οδηγών και οδηγών δύναται να διενεργείται από: α) ιδιώτες ιατρούς που λειτουργούν στην Ελλάδα νόμιμα ιατρείο ως φυσικά πρόσωπα, ή β) ιατρούς που συμμετέχουν ή είναι μέλη ιατρικής εταιρείας στην Ελλάδα οποιασδήποτε νομικής μορφής».

Η ανανέωση που παίρνουμε στα 65 έτη ισχύει έως τα 80.

Μετά χρειάζεται νέα που πέραν των παθολόγου και οφθαλμίατρου, θέλει βεβαίωση ικανότητας οδήγησης και από νευρολόγο ή νευροψυχίατρο ή ψυχίατρο, αλλά και από ωτορινολαρυγγολόγο.

Όταν μαζεύεις όλα τα απαραίτητα (2 φωτογραφίες, αστυνομική ταυτότητα και αντίγραφο αυτής, πρωτότυπη άδεια οδήγησης και αντίγραφο αυτής, ένα e-παράβολο 30 ευρώ για εκτύπωση νέου διπλώματος, ένα άλλο 18 ευρώ για την είσπραξη παγίου τέλους χαρτοσήμου και εισφορών υπέρ τρίτων και ένα 50 ευρώ για την ανανέωση του διπλώματος) τα καταθέτεις σε ΚΕΠ ή τα προσκομίζεις στη Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών στην οποία υπάγεσαι.

Δηλαδή, δεν υπάρχει καν οπτική επαφή.

«Όταν σχολίασα ότι μπορεί να έχει χρηματίσει τους γιατρούς για να πάρει τα δικαιολογητικά, μου είπαν πως όντως μπορεί να έχει συμβεί αυτό, αλλά δεν ήταν σε θέση να το γνωρίζουν» συνεχίζει η κυρία Αλεξάνδρα, «και πως εν πάση περιπτώσει, αφού ήταν συνεπής με τα δικαιολογητικά δεν είχαν επιλογές.

Αναρωτήθηκα τι χρειάζεται να γίνει, ώστε να παραδεχθείς πως οι δυνάμεις σου σε αφήνουν όπως μεγαλώνεις. Ο εγκέφαλος δουλεύει πιο αργά, δεν έχεις τα ίδια αντανακλαστικά με όταν είσαι νέος, έχεις ενοχλήσεις σε διάφορα σημεία του σώματος και όλα αυτά σε κάνουν επιρρεπή για ατυχήματα.

Λίγα έχουμε δει να συμβαίνουν; Φεύγουν άδικα νέα παιδιά.

«Πρέπει να γίνουν πιο αυστηροί οι νόμοι. Να υπάρχει ένας έλεγχος. Πώς δίνεις κύριε την άδεια οδήγησης σε έναν άνθρωπο; Πώς τον βρίσκεις ικανό;».

Μια πρόταση που είχε να κάνει η κυρία Αλεξάνδρα ήταν να γίνει ό,τι γίνεται και σε χώρες του εξωτερικού, που η ανανέωση περιλαμβάνει και πρακτική εξέταση «όχι βέβαια, ότι δεν θα μπορεί κάποιος να χρηματίσει την επιτροπή. Ας ελπίσουμε να μπει κάποιο όριο.

Όλοι είμαστε πρόσκαιροι εδώ. Πόσο πια, πρέπει να χορτάσει το μάτι; Ο παραλογισμός έχει φτάσει στο έπακρο».

Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Μελέτες έχουν ενημερώσει πως οι ηλικιωμένοι εκλαμβάνουν την αφαίρεση του δικαιώματος στην οδήγηση, ως “το τέλος της διαδρομής τους”.

Ορισμένες έρευνες υποδηλώνουν αποσύνδεση μεταξύ της αντιληπτής και της πραγματικής ικανότητας οδήγησης μεταξύ των ηλικιωμένων, οι οποίοι υπερεκτιμούν τις δυνατότητες τους.

Έχει φανεί πως η αυτο-αξιολόγηση της ικανότητας οδήγησης μεταξύ των ηλικιωμένων μπορεί να συσχετιστεί αντιστρόφως με την πραγματική οδηγική ασφάλεια, όπου όσοι αξιολογούν τον εαυτό τους πολύ μπορεί να εμπλακούν σε πιο επικίνδυνες συμπεριφορές

Άλλη εργασία έχει βρει ότι οι οδηγοί ηλικίας από 85 ετών και πάνω “έχουν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να βρεθούν σε θανατηφόρο ατύχημα, σε σύγκριση με εκείνους κάτω των 20 ετών και 20 φορές περισσότερες πιθανότητες από τους οδηγούς ηλικίας κάτω των 60 ετών”.

O κίνδυνος συνδέεται συχνά με τη μείωση στις σωματικές ικανότητες, που σχετίζονται με την ηλικία (όραση, ακοή, κινητικές δεξιότητες).

Υπάρχουν ερευνητές που έχουν επικεντρώσει σε τρόπους που η οικογένεια, οι επαγγελματίες υγείας και οι πολιτικοί μπορούν να αντιμετωπίσουν καλύτερα το ζήτημα, με στρατηγικές όπως παροχή συμβουλών, προσφορά εναλλακτικής μεταφοράς και άλλα. Το βασικό ζητούμενο είναι οι παρεμβάσεις αυτές να εξισορροπούν την ασφάλεια με το σεβασμό της προσωπικής αυτονομίας.

Έτσι ισχύει διαχρονικά ότι μόνο η οικογένεια και οι φίλοι των ηλικιωμένων που οδηγούν μολονότι αποτελούν κινούμενες απειλές, μπορούν να τους πείσουν να σταματήσουν.

Τι πρέπει να “λειτουργεί” καλά πάνω σου για να οδηγείς με ασφάλεια

Για να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της οδήγησης -των πολλών αστάθμητων παραγόντων που δημιουργούν άλλοι οδηγοί και πεζοί σε μια διαδρομή), χρειαζόμαστε τη συνεργεία πολλών διαφορετικών μυών του σώματος μας.

Αρχικά τους οφθαλμικούς, με τους γιατρούς να πρέπει να διασφαλίζουν πως λειτουργούν όλα τα ‘μέρη’ του σωστά (άνω και κάτω λοξός, έξω, έσω, κάτω, άνω ορθός -συνδυαστικά δίνουν διαγώνιες κινήσεις, περιφερειακή όραση κα- και ο ακτινωτός μυς που προσαρμόζει τον φακό του ματιού για κοντινή ή μακρινή όραση, ζωτικής σημασίας για την εστίαση σε σημάδια, φώτα ή μικρές λεπτομέρειες σε διάφορες αποστάσεις).

Μετά πρέπει να είναι καλά οι μύες του λαιμού (για την περιστροφή και την κλίση του κεφαλιού -έτσι κοιτάμε γύρω μας και ελέγχουμε τα “τυφλά” σημεία), οι τραπεζοειδείς (βοηθούν στη μετακίνηση του κεφαλιού πάνω κάτω ή από τη μια πλευρά στην άλλη), ενώ για το χειρισμό του τιμονιού και την όποια σηματοδότηση (αλάρμ, φλας) χρειαζόμαστε τους δικέφαλους και τους τρικέφαλους των χεριών, τους μύες του αντιβραχίου (βλ. καρπού) και τους δελτοειδείς.

Για τους ελιγμούς και τις απότομες στροφές βασιζόμαστε στον μείζονα θωρακικό.

Μετά πάμε στο κάτω μέρος του σώματος, με τον τετρακέφαλο να πρέπει να είναι δυνατός για εκτείνει το γόνατο κατά το φρενάρισμα, τους οπίσθιους μηριαίους να υποστηρίζουν τον έλεγχο του ποδιού στο φρενάρισμα και τη χαλάρωση στο πεντάλ του γκαζιού, το γαστροκνήμιο ‘δίνει’ τη σωστή τοποθέτηση του ποδιού στο πεντάλ και ο κνημιαίος πρόσθιος κάνει τη ραχιαία κάμψη στο πόδι για να μετακινηθεί από γκάζι σε φρένο ή συμπλέκτη.

Προφανώς σε όλη τη διαδικασία χρειαζόμαστε τους κοιλιακούς και τους κάτω μυς της πλάτης, για να είναι σταθερό το σώμα μας και να μπορούμε να αντιδρούμε γρήγορα σε ξαφνικές αλλαγές στις συνθήκες οδήγησης.

Πόσοι είμαστε σίγουροι πως όλοι αυτοί οι μύες ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις που τους θέτουμε όλη την ημέρα; Και δεν μιλήσαμε καν για τη ψυχική και εγκεφαλική κατάσταση. Αν δηλαδή, βάλουμε όλα τα απαραίτητα στη μέση, το πιθανότερο είναι να αδειάσουν οι δρόμοι.

ΤΙ ΕΤΟΙΜΑΖΕΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Η Κομισιόν έχει κατέθεσε πρόταση με πακέτο αλλαγών που έχουν ως στόχο την οδική ασφάλεια. Μεταξύ τους υπάρχει και η αλλαγή των προϋποθέσεων όσων θέλουν να συνεχίσουν να οδηγούν στις χώρες/μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης https://www.news247.gr/eyropaiki-enosi, μετά τα 70.

Το πακέτο Road Safety αναφέρει ότι μετά το 70 έτος θα υποβαλλόμαστε σε ιατρικές εξετάσεις ανά πενταετία, ώστε να ανανεώσουμε την άδεια οδήγησης και θα κάνουμε πρακτικά μαθήματα -για να ‘φρεσκάρουμε’ τις γνώσεις μας.

Η διαδικασία είναι στη φάση της διαπραγμάτευσης.