ΕΔΔΑ: Παράνομη η απέλαση μετανάστριας από την Ελλάδα – Συστηματικές οι “επαναπροωθήσεις”

Σε μια απόφαση – ορόσημο εναντίον της Ελλάδας προχώρησε την Τρίτη (07/01) το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κρίνοντας παράνομη την απέλαση μιας μετανάστριας προς την Τουρκία.

Στην απόφασή του το δικαστήριο του Στρασβούργου κάνει μάλιστα λόγο για συστηματική πρακτική «επαναπροωθήσεων» υπηκόων τρίτων χωρών από τις ελληνικές αρχές, από την περιοχή του Έβρου προς την Τουρκία.

Μεταξύ άλλων, σημείωσε ότι η αιτούσα επαναπροωθήθηκε στη χώρα καταγωγής της, την Τουρκία – από την οποία είχε διαφύγει – χωρίς προηγούμενη εξέταση των κινδύνων που αντιμετώπιζε κατά την επιστροφή της. Ωστόσο, το Δικαστήριο δε διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή ή της απαγόρευσης βασανιστηρίων, κρίνοντας ότι η αιτούσα δεν είχε προσκομίσει επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για να στηρίξει τους ισχυρισμούς της.

Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο έκρινε ομόφωνα ότι υπήρξαν οι εξής παραβιάσεις:

Παραβίαση του Άρθρου 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης) και του Άρθρου 13 (δικαίωμα αποτελεσματικού ενδίκου μέσου) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, εξαιτίας της «επαναπροώθησης» της αιτούσας στην Τουρκία. Το Δικαστήριο διαπίστωσε ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη συστηματικής πρακτικής «επαναπροωθήσεων» υπηκόων τρίτων χωρών από τις ελληνικές αρχές, από την περιοχή του Έβρου προς την Τουρκία. Ειδικότερα, σημειώθηκε ότι η αιτούσα επαναπροωθήθηκε στην Τουρκία – τη χώρα από την οποία είχε διαφύγει – χωρίς να προηγηθεί εξέταση των κινδύνων που αντιμετώπιζε, όπως απαιτεί το Άρθρο 3 της Σύμβασης, και χωρίς να ληφθεί υπόψη το αίτημά της για διεθνή προστασία.

Παραβίαση του Άρθρου 5 §§ 1, 2 και 4 (δικαίωμα στην ελευθερία και ασφάλεια), εξαιτίας της κράτησης της αιτούσας πριν από την «επαναπροώθησή» της στην Τουρκία. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η άτυπη κράτηση της αιτούσας αποτέλεσε προοίμιο της «επαναπροώθησης» και στερείτο νομικής βάσης.

Παραβίαση του Άρθρου 13 (δικαίωμα αποτελεσματικού ενδίκου μέσου) σε συνδυασμό με τα Άρθρα 2 και 3 (κίνδυνος για τη ζωή και κακομεταχείριση κατά τη διάρκεια της «επαναπροώθησης»). Το Δικαστήριο έκρινε ότι το εθνικό νομικό σύστημα δεν παρείχε αποτελεσματικό ένδικο μέσο για παραβιάσεις που σχετίζονται με τα Άρθρα 2 και 3 κατά τη διάρκεια της «επαναπροώθησης».

Το Δικαστήριο έκρινε επίσης, με πλειοψηφία (6 ψήφοι υπέρ και 1 κατά), ότι δεν υπήρξε παραβίαση των Άρθρων 2 και 3 (κίνδυνος για τη ζωή και κακομεταχείριση), λαμβάνοντας υπόψη ότι η αιτούσα δεν προσκόμισε επαρκή στοιχεία για να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς της.

Judgment A.R.E. v. Greece - “Pushback” of Turkish national to Türkiye without examining risks she faced on her return