Είκοσι χρόνια από τα μπλόκα του 1996 και τη ‘ζάχαρη των ΜΑΤ’. Ένας 70χρονος αγρότης εξιστορεί

1996-2016. Είκοσι χρόνια αγροτικές κινητοποιήσεις. Στο ίδιο έργο θεατές. Αγρότες, κυβέρνηση, απλοί πολίτες. Οι αντιδράσεις απέναντι στα μέτρα περί του ασφαλιστικού και φορολογικού – όπλο για να κοπεί η Ελλάδα στα δύο, ενώ το κόστος παραγωγής που παραμένει ένα από τα υψηλότερα στην Ε.Ε. – λάδι στον “κινητήρα των τρακτέρ”. Πώς από τα μπλόκα της ιστορικής Βιοκαρπέτ φτάσαμε στον κόμβο της Νίκαιας και των Τεμπών;

Το NEWS 247 συνάντησε τον Κώστα Κουτσούμπα στα μπλόκα της Λάρισας. Λίγα λεπτά αφότου έφτασε εκεί από το Ασημοχώρι Καρδίτσας, μαζί με τον γιο του και άλλους νέους αγρότες από το χωριό, θυμάται και εξιστορεί: “Το 1996 ήμασταν επί 58 ημέρες στο δρόμο. Δυνατές κινητοποιήσεις. Αλλά αυτό που γίνεται σήμερα εδώ, δεν το έχω ξαναδεί”. Λίγο αργότερα, πάνω από 2.000 τρακτέρ από Λάρισα, Καρδίτσα, Τρίκαλα, κατέλαβαν τον κόμβο της Νίκαιας, ενώ λίγα 24ωρα αργότερα, προχώρησαν σε προειδοποιητικούς αποκλεισμούς της διέλευσης οδηγών. Μέχρι και σήμερα που γράφονται άλλωστε αυτές οι γραμμές, οι αγρότες εξακολουθούν να κλιμακώνουν τις κινητοποιήσεις και τη συμμετοχή τους, ενάντια στα επικείμενα μέτρα.

Διαβάστε το οδοιπορικό του NEWS 247 στα μπλόκα της Λάρισας.

Ο κ. Κουτσούμπας είναι σήμερα 70 χρονών. Δηλώνει συνταξιούχος. “Από τη Γη όμως αποσύρεσαι μόνο όταν δεν αντέχουν πια τα χέρια σου”, λέει χαρακτηριστικά. Από τα 5 στο χωράφι. Εξήντα πέντε χρόνια ασταμάτητης δουλειάς, ανάμεσα σε βαμβάκι και σιτηρά. Ο ίδιος συμμετείχε πάντα σε κινητοποιήσεις. “Δεν πρωτοστατούσα, αλλά έδινα το παρών. Για τα παιδιά μου. Για ένα καλύτερο μέλλον”, θα πει στο NEWS 247, αναπολώντας τις δύο χρονιές που σημάδεψαν τον κλάδο του πρωτογενούς τομέα.

“1996. Τότε η αστυνομία έσκαγε τα λάστιχα των αγροτών που επί 58 ημέρες ζούσαν κυριολεκτικά στο δρόμο. Ένα βράδυ, ήρθαν και έριξαν ζάχαρη στις μηχανές μας. Με αυτόν τον τρόπο, ήθελαν να σταματήσει ο αγώνας μας. Οι τότε κινητοποιήσεις δημιούργησαν σοβαρό πρόβλημα στην κυβέρνηση Σημίτη, Τζουμάκα. Είπαν ότι κοστίσαμε στο κράτος 13 εκατομμύρια”.

Το σύνθημα, ένα: Όπως στην εξέγερση του Κιλελέρ, οι δουλοπάροικοι απαλλάχτηκαν από τους τσιφλικάδες, έτσι και οι διαχρονικοί αγροτικοί αγώνες, διατηρούν κάτι από το άρωμα της Ιστορίας, αφού “επιδιώκουν να απαλλαγούν από τους εκσυγχρονισμένους εκμεταλλευτές, προκειμένου να μην γίνουν ποτέ ξανά κολίγοι”, σημειώνει ο κ. Κώστας.

“Κοιμόμασταν και ξυπνούσαμε δίπλα στα οχήματά μας. Αυτή ήταν και είναι η περιουσία μας. Μην πάθουν κάτι τα μέσα παραγωγής μας”. “Και τα χέρια τους”, συμπληρώνει ο γιος του, Δημήτρης που βρίσκεται λίγο πιο δίπλα. “Τα βλέπεις τα χέρια του; Σε αυτόν τον εργάτη, το κράτος δίνει σύνταξη, μόλις 700 ευρώ. Και αναμένεται να μειωθεί κι άλλο”.

Flashback. Το 1996, όταν άρχισαν να διαφαίνονται τα πρώτα σημάδια των αλλαγών στην αγροτική πολιτική, οι αγρότες κυρίως της Θεσσαλίας παρέταξαν χιλιάδες τρακτέρ στον ιστορικό έκτοτε κόμβο της Βιοκαρπέτ. Η μαζικότητα της εξέγερσης έπιασε εξ’ απήνης την τότε κυβέρνηση Σημίτη και τον τότε υπουργό Γεωργίας Στέφανο Τζουμάκα, ο οποίος μετά τις αγροτικές κινητοποιήσεις ουσιαστικά εγκατέλειψε επί μακρόν την πολιτική. Τότε “ξεπρόβαλε” η πρώτη πανελλαδικά γνωστή γενιά αγροτοσυνδικαλιστών, όπως ο Θανάσης Κοκκινούλης, ο Θανάσης Νασίκας, ο Γιάννης Πατάκης, ο Βαγγέλης Μπούτας και άλλοι. Η αγροτική εξέγερση του 1996 ήταν η πρώτη σοβαρή και οργανωμένη αγωνιστική κινητοποίηση των αγροτών, με συντονιστικές επιτροπές αγώνα, με παναγροτική ενημέρωση, με κοινές ομόφωνες αποφάσεις.

Η νέα γενιά αγροτών αυτοσυστήνεται στο NEWS 247: Επέστρεψαν στη φύση, χάθηκαν στα Μνημόνια

Αρχικά η κυβέρνηση Σημίτη στήριξε την πολιτική της για τον τερματισμό των μπλόκων. Οι αγρότες υπεραμύνθηκαν και η κυβέρνηση προχώρησε στη “θρυλική επέμβαση”. Έστειλε τα ΜΑΤ, τα οποία αρχικά είχαν κόψει τα λάστιχα των τρακτέρ και στη συνέχεια έριξαν ζάχαρη στις μηχανές! “Και κάπως έτσι, έληξαν τα μπλόκα”. υπογραμμίζει ο κ. Κουτσούμπας.

“Τα αιτήματα τότε, δεν διαφέρουν πολύ από τα σημερινά”, συμπληρώνει. “Ακόμη και οι κινητοποιήσεις του 2009 που ήταν εξίσου μαζικές, αποτέλεσαν απλά το επόμενο επεισόδιο του σήριαλ. Τότε αυτό που ζητούσαμε ήταν η κυβέρνηση Καραμανλή να μάς δώσει για την κάλυψη ζημιών ένα συνολικό ποσό 424,7 εκατ. ευρώ. Και το πετύχαμε. Το πακέτο που ονομάστηκε ‘πακέτο Χατζηγάκη’ (από το όνομα του τότε υπουργού Γεωργίας), ήταν στην πραγματικότητα ένα μικρό μέρος από τις ζημιές που είχαμε υποστεί. Μία ένεση”.

Και σήμερα; “Σήμερα μάς ζητούν αυτά τα χρήματα πίσω. Και από τα λίγα πια που βγάζουμε ως κέρδος, πρέπει να αποδίδουμε στο κράτος παραπάνω από τα μισά”.

Δεν έχει άλλο χρόνο για κουβέντες. Ο ίδιος κατηφορίζει προς τα μπλόκα. Τη σκέψη του αποσυντονίζουν τα χειροκροτήματα και οι φωνές. Και με ένα (σχεδόν ρητορικό ερώτημα) μάς αποχαιρετά για τον αγώνα που βρίσκεται πλέον στην κορύφωσή του. “Ένεση. Κάπως έτσι έληγαν πάντα τα μπλόκα. Λες για αυτό το αγροτικό, να διαιωνίστηκε, φτάνοντας στις μέρες μας αλώβητο;”.

Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου – Watkinson