Εκκένωση στις φωτιές: Απαραίτητη ή μέτρο επικοινωνιακού χαρακτήρα; Οι απαντήσεις

Στις τελευταίες δασικές πυρκαγιές οι προτροπές εκκένωσης που έφτασαν στα κινητά τηλέφωνα των πολιτών από τον αριθμό του 112 ήταν ουκ ολίγες. Μόνο στην πυρκαγιά της Πεντέλης την προηγούμενη εβδομάδα έφτασαν τις πέντε. Την ίδια ώρα στη Δαδιά, στη Λέσβο, στην Ηλεία και την Τρίτη στη Μάνδρα η μέθοδος χρησιμοποιήθηκε επίσης.

Είναι όμως η εκκένωση μίας περιοχής η απάντηση σε κάθε πρόβλημα που βάζει μία μεγάλη φωτιά; Μην βιαστείτε να απαντήσετε ναι. Διότι πολύ απλά η σωστή απάντηση είναι τελείως διαφορετική. Στην πραγματικότητα, η εκκένωση αποτελεί μία επιλογή η οποία πρέπει να λαμβάνεται με φειδώ και να συνοδεύεται από άριστη οργάνωση πριν και κατά τη διάρκεια της εφαρμογής της.

Το ελληνικό κράτος όμως δεν έχει φτάσει ακόμη σε υψηλά επίπεδα οργάνωσης και πρόληψης για μία σειρά από λόγους. Τουτέστιν, οι εκκενώσεις, όταν και όπου αποφασίζονται, διεξάγονται με μη ενδεδειγμένο τρόπο του οποίου η σωστή λειτουργία επαφίεται περισσότερο στους πολίτες και λιγότερο στις αρχές.

Σε μία αναζήτηση για την καταλληλότητα ή όχι της επιλογής της εκκένωσης, το ρεπορτάζ μάς οδήγησε σε πηγή με πολύ βαθιά γνώση των προβλημάτων αλλά και πολύ μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Η πηγή, για τους δικούς της λόγους, απολύτως κατανοητούς από την πλευρά μας, θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία της.

Οτι διαβάσετε από εδώ και κάτω αποτελούν συμπεράσματα και παρατηρήσεις της εν λόγω πηγής, μέσα σε εισαγωγικά, από τις οποία μπορείτε με τη σειρά σας να καταλήξετε στα δικά σας συμπεράσματα για τον τρόπο με τον οποίο οι ελληνικές αρχές επιλέγουν εσχάτως να πορεύονται στα δύσκολα πεδία της αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών.

“Η νομοθεσία” μάς ενημερώνει αρχικά ο συνομιλητής μας, “περιλαμβάνει την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση του πληθυσμού σε περίπτωση κινδύνων από φυσικές καταστροφές. Πρακτικά, αν η Πυροσβεστική κρίνει ότι υπάρχει κίνδυνος, τότε βάζει, σε συνεργασία με την τοπική δημοτική αρχή ή, αν εμπλέκονται δύο δήμοι, με την Περιφέρεια, σε λειτουργία το σχέδιο εκκένωσης.

Είναι σαφές ότι για να λειτουργήσει αποτελεσματικά ένα τέτοιο σχέδιο χρειάζεται γνώση και οργάνωση. Πρώτα απ’όλα οι αρχές θα πρέπει να γνωρίζουν τον αριθμό των πολιτών που αριθμεί η περιοχή η οποία πρόκειται να εκκενωθεί. Πρέπει, την ίδια ώρα, να είναι έτοιμα μέσα διαφυγής, να μην προτιμώνται δηλαδή ΙΧ αλλά μέσα μισθωμένα από τις αρχές ειδικά για το σκοπό αυτό”.

Δεν φτάνουν όμως μόνο αυτά. “Πολύ σημαντικό, και εδώ πρέπει να σταθούμε ιδιαίτερα, είναι να διασφαλιστεί η ασφάλεια των διαδρομών μέσα από τις οποίες θα γίνει η προσπάθεια εκκένωσης. Να δοθούν οδηγίες δηλαδή για συγκεκριμένους δρόμους οι οποίοι θα είναι σίγουρα ελεύθεροι αλλιώς η ενέργεια δεν έχει νόημα”.

Ιδιαίτερα χρήσιμη αυτή η παράμετρος διότι στην πρόσφατη φωτιά της Πεντέλης και συγκεκριμένα σε ότι αφορά την εκκένωσης της Ανθούσας υπήρξε πληροφόρηση που μπέρδεψε τους πολίτες για συγκεκριμένη διαδρομή.

“Από εκεί και πέρα”, συνεχίζει ο συνομιλητής του NEWS24/7, “ο κόσμος που εκκενώνει περιοχές δεν είναι δυνατόν να αφήνεται στη μοίρα του. Πρέπει να διασφαλίζεται ότι ο χώρος στον οποίο θα καταλήξει η εκκένωση είναι ασφαλής ενώ αν τίθεται θέμα διανυκτέρευσης, οι αρχές υποχρεωούνται να εξασφαλίσουν το χώρο στον οποίο αυτή θα λάβει χώρα. Ολα αυτά χρειάζονται, όπως γίνεται αντιληπτό, συντονισμένες ενέργειες και υπηρεσίες οι οποίες θα προλαμβάνουν, δεν θα τρέχουν δηλαδή πίσω από τις εξελίξεις όσο αυτό είναι εφικτό βέβαια.

Ας πούμε, τέλος, και αυτό: Η διάσωση πολιτών, πράγμα διαφορετικό από την εκκένωση, βρίσκεται πάντα στα χέρια των αρχών. Αν ένας πυροσβέστης κρίνει εκεί που επιχειρεί ότι πολίτες κινδυνεύουν άμεσα αναλαμβάνει την πρωτοβουλία και τους απομακρύνει υποχρεωτικά από το σημείο χωρίς να ρωτά”.

Αν στην Εύβοια έμεναν…

Η πηγή αναλύει εν συνεχεία το στάτους των εκκενώσεων μέσω του 112: “Οι εκκενώσεις, για τις οποίες οι πολίτες ενημερώνονται μέσω του αριθμού 112, είναι εθελοντικές. Αν επιθυμεί ο άλλος να αφήσει το σπίτι ή την επιχείρησή του, το κάνει. Δεν είναι πάντα όμως η κατάλληλη ή η απαραίτητη επιλογή. Ας θυμίσουμε εδώ το περσινό παράδειγμα από την τεράστια φωτιά στην Βόρεια Εύβοια στην οποία κάτοικοι έλεγαν ότι αν είχαν μείνει στα σπίτια τους, θα είχαν καταφέρει με τον κατάλληλο συντονισμό να τα σώσουν.

Φαινόμενα, αλλωστε, ανυπακοής ως προς τη σύσταση εκκένωσης, σημειώθηκαν και εφέτος στην Πεντέλη στην οποία κάτοικοι προτίμησαν να παραμείνουν στα σπίτια τους τα οποία και εν τέλει έσωσαν από τις φλόγες με δικά τους μέσα. Με άλλα λόγια η τακτική της εκκένωσης δεν πρέπει να επιλέγεται για επικοινωνιακούς σκοπούς αλλά για ουσιαστικούς λόγους όταν υπάρχει μεγάλη απειλή”.

Οταν όμως μιλάμε για οργανωμένες ενέργειες από την πλευρά του κρατικού μηχανισμού, πρέπει να μιλήσουμε υποχρεωτικά και για την υποστελέχωση των υπηρεσιών. “Οι πολίτες οφείλουν να μην ξεχνούν τα ακόλουθα που αποτελούν, δυστυχώς, γεγονότα τα πολλά τελευταία χρόνια. Ολες οι δημόσιες υπηρεσίες που σχετίζονται με την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και με την κατάσβεση των πυρκαγιών συγκεκριμένα, είναι υποστελεχωμένες. Η Πολιτική Προστασία έχει γεμίσει με διοικητικούς υπαλλήλους χωρίς μεγάλη εξειδίκευση.

Το πρόβλημα της υποστελέχωσης παράλληλα εντοπίζεται πολύ περισσότερο στους μικρούς δήμους της ελληνικής περιφέρειας και των νησιών. Εκεί η κατάσταση μπορεί να χαρακτηριστεί ακόμα και δραματική. Γι’ αυτό σε περιοχές όπως εκείνες των μικρών περιφερειακών δήμων, το να δίνει εντολή εκκένωσης το 112 ουσιαστικά δεν λέει κάτι. Ποιος και με ποια μέσα θα προχωρήσει σε οργανωμένη και κυρίως ασφαλή εκκένωση των περιοχών; Το φευγιό με τα ΙΧ δεν αποτελεί λύση και αυτό θα πρέπει να είναι απολύτως κατανοητό.

Αν, δε, μιλήσουμε για τη στελέχωση των διευθύνσεων δασών, θα πούμε πολύ βαριά πράγματα. Υπάρχει τραγική υποστελέχωση με ότι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια των δασών. Αλλάξαν μόνο οργανικό προϊστάμενο, αφού πλέον ανήκουν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, άλλαξαν και τον ΑΦΜ τους και όλα καλά; Οχι δεν είναι όλα καλά, το αντίθετο. Ούτε καν οι απαραίτητοι καθαρισμοί δεν γίνονται κάθε χρόνο στις δασικές περιοχές”.

Πριν ολοκληρώσουμε την τηλεφωνική επικοινωνία, ο συνομιλητής μας κάνει μία καταληκτική ουσιώδη παρατήρηση: “Κάτι τελευταίο: Ο νόμος Χαρδαλιά για την πολιτική προστασία παραμένει πρακτικά ανεφάρμοστος. Τα προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται με φανφάρες. Είναι απαραίτητο το σχέδιο, η πρόληψη και η συντονισμένη δράση. Οχι επικοινωνιακού χαρακτήρα εκκενώσεις”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις