Έκθετη η Ελλάδα: Το Κράτος φυλακίζει τους πρόσφυγες προς απέλαση – Πλήρης έλλειψη δωρεάν νομικής συνδρομής

Η οργάνωση Refugee Support Aegean, RSA, δημοσιοποιεί μια ανάλυση των στατιστικών στοιχείων της διοικητικής κράτησης στις διαδικασίες ασύλου, απελάσεων και επιστροφών προσφύγων το 2022, όπως διατέθηκαν τον Μάρτιο του 2023 μέσω του κοινοβουλευτικού ελέγχου.

Από την ανάλυση αυτή, προκύπτει ότι συνεχίζεται η συστηματική επιβολή της κράτησης, καθώς το 2022 συναντάμε μια αύξηση 46% σε σχέση με τις αποφάσεις κράτησης που εκδόθηκαν το 2021 (30.631 αποφάσεις το 2022 έναντι 21.044 το 2021).

Συγκεκριμένα, αυξήθηκε κατά 8% ο αριθμός των αποφάσεων κράτησης στις διαδικασίες επιστροφής και κατά 55% στις απελάσεις, ενώ εκτοξεύθηκε ο αριθμός των αποφάσεων κράτησης στη διαδικασία ασύλου με αύξηση 697%.

Η Ελληνική Αστυνομία εξέδωσε συνολικά 33.441 αποφάσεις απομάκρυνσης από την ελληνική επικράτεια, εκ των οποίων 26.338 αποφάσεις επιστροφής και 7.103 αποφάσεις απέλασης στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου βάσει νομοθεσίας (Ν 3386/2005) που παρεκκλίνει από την Ευρωπαϊκή Οδηγία περί επιστροφών.

H προαναχωρησιακή κράτηση εξακολουθεί να επιβάλλεται συστηματικά και όχι κατ’ εξαίρεση στις διαδικασίες απομάκρυνσης από το ελληνικό έδαφος. Πρόκειται για σχεδόν αυτόματο αποτέλεσμα της έκδοσης απόφασης απέλασης, κατά παρέκκλιση των εγγυήσεων της Οδηγίας επιστροφών: το 99,7% των αποφάσεων απέλασης συνοδεύονταν από κράτηση, ενώ στις διαδικασίες επιστροφών το αντίστοιχο ποσοστό κυμάνθηκε στο 64,5%.

Επιπλέον, ενώ προβλέπεται νομικά το δικαίωμα άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής στην Αστυνομία κατά απόφασης απέλασης ή επιστροφής, μέσα σε 5 μέρες, μόνο το 1,3% των αποφάσεων προσβλήθηκε αξιοποιώντας αυτή τη δυνατότητα, καταδεικνύοντας τη μη προσβασιμότητα στην πράξη του δικαιώματος. Και αυτό, γιατί επικρατεί πλήρης έλλειψη δωρεάν νομικής συνδρομής από το κράτος, κατά παράβαση των υποχρεώσεων της χώρας, ενώ παραμένουν σοβαρές ανησυχίες για την αποτελεσματικότητα της ενδικοφανούς προσφυγής: το 2022 έγινε δεκτό μόνο το 2,7% των ενδικοφανών προσφυγών που κατατέθηκαν στην Αστυνομία.

Η στέρηση ελευθερίας ελέγχεται από τα διοικητικά δικαστήρια. Από τις αντιρρήσεις κατά της κράτησης που εξετάστηκαν στην ουσία τους στα διοικητικά πρωτοδικεία, το 40% έγιναν δεκτές το 2022. Ωστόσο, στο πλαίσιο του αυτεπάγγελτου ελέγχου που διεξάγουν τα ίδια δικαστήρια βάσει των ίδιων νομικών διατάξεων, μόνο το 0,3% των αποφάσεων κράτησης κρίθηκαν μη νόμιμες.

Τέλος, σε ό,τι αφορά τις συνθήκες κράτησης, συνεχίζονται οι σοβαρές ελλείψεις στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και υποστήριξη των κρατουμένων στα ΠΡΟ.ΚΕ.Κ.Α.

Παρακάτω, μπορείτε να δείτε τα κύρια στοιχεία που αφορούν τη διοικητική κράτηση το 2022:

Κύρια στοιχεία

Απελάσεις & επιστροφές

• Η Ελληνική Αστυνομία εξέδωσε 30.631 αποφάσεις κράτησης, εκ των οποίων 16.977 σε διαδικασίες επιστροφής (Ν 3907/2011), 7.081 σε διαδικασίες απέλασης (Ν 3386/2005) και 6.573 στη διαδικασία ασύλου (Ν 4939/2022).
• Η κράτηση επιβλήθηκε στο 99,7% των συνολικά 7.103 αποφάσεων απέλασης, σε αντίθεση με ποσοστό 64,5% εκ των 26.338 αποφάσεων επιστροφής.

Έλεγχος των αποφάσεων απέλασης & επιστροφής

• Μόνο 450 αποφάσεις, ήτοι το 1,3% του συνόλου των αποφάσεων απέλασης και επιστροφής προσβλήθηκαν με ενδικοφανή προσφυγή στην Ελληνική Αστυνομία.
• Έγιναν δεκτές μόνο 12 από 450 προσφυγές στην Ελληνική Αστυνομία, ήτοι 2,7%.
• Ούτε το 2022 παρασχέθηκε δωρεάν νομική συνδρομή στην κράτηση ή σε διαδικασίες επιστροφής.

Δικαστικός έλεγχος της κράτησης

• Κατατέθηκαν 5.011 αντιρρήσεις κατά της κράτησης στα διοικητικά πρωτοδικεία, η πλειοψηφία των οποίων στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών (2.827).
• Έγινε δεκτό το 40% των αντιρρήσεων στα διοικητικά πρωτοδικεία. Ωστόσο, στο πλαίσιο του αυτεπάγγελτου ελέγχου της κράτησης από τα ίδια δικαστήρια βάσει των ίδιων διατάξεων, μόνο στο 0,3% των περιπτώσεων διατάχθηκε άρση της κράτησης.

Συνθήκες κράτησης

• Στα τέλη του έτους κρατούνταν 2.813 άτομα, εκ των οποίων 316 σε αστυνομικά τμήματα.
• Το συνολικό προσωπικό της ΑΕΜΥ στα ΠΡΟ.ΚΕ.Κ.Α. ανά την επικράτεια βρισκόταν στα 37 άτομα, συμπεριλαμβανομένων διερμηνέων και διοικητικών υπαλλήλων.

Βρείτε την ανάλυση των στοιχείων εδώ.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις