ΕΛΑΣ: Οδηγίες για καταγγελίες ενδοοικογενειακής βίας

Λίγες μέρες μετά τη γυναικοκτονία της Κυριακής Γρίβα έξω από το αστυνομικό τμήμα των Αγίων Αναργύρων, που συγκλόνισε όλη την χώρα, με αποκορύφωμα την απάντηση της Άμεσης Δράσης “το περιπολικό δεν είναι ταξί” στην έκκληση της 28χρονης για βοήθεια, η ΕΛΑΣ ανάρτησε οδηγίες για το πώς μπορούν οι πολίτες να καταγγέλλουν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.

Νωρίτερα σήμερα, Πέμπτη, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ανακοίνωσε πως από άυριο Παρασκευή (12/4), θα ξεκινήσουν τη λειτουργία τους τα safe houses για τις γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας σε ολόκληρη την Ελλάδα. Στις δομές «καταφύγια» θα μπορούν να φιλοξενούνται γυναίκες, με τα παιδιά τους ακόμα και με τους γονείς τους, για όσες μέρες διαρκεί η κρίση, ώστε να μην αντιμετωπίζουν πρόβλημα ασφάλειας

Μετά την γυναικοκτονία στους Αγίους Αναργύρους έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι καταγγελίες ενδοοικογενειακής βίας. Μόνο την Τετάρτη (10/4), η ΕΛΑΣ ανακοίνωσε ότι αντιμετώπισε 110 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και έγιναν 63 συλλήψεις.

Στις οδηγίες η Αστυνομία εξηγεί ότι η ενδοοικογενειακή βία διώκεται αυτεπάγγελτα ενώ διευκρινίζει ποιες συμπεριφορές συνιστούν ενδοοικογενειακή βία.

Επιπρόσθετα στον οδηγό περιλαμβάνονται οι διαδικασίες που πρέπει να κάνει ο πολίτης πριν την καταγγελία όσο και το τι θα ακολουθήσει μετά την καταγγελία.

Αναλυτικά οι οδηγίες της ΕΛΑΣ για την ενδοοικογενειακή βία

Πρέπει να γνωρίζω ότι

– Η ενδοοικογενειακή βία απαγορεύεται με νόμο.

– Η δίωξή της είναι αυτεπάγγελτη. Αυτό σημαίνει ότι οι αρμόδιες αστυνομικές Υπηρεσίες έχουν την υποχρέωση να ενεργήσουν άμεσα, όταν πληροφορούνται με οποιονδήποτε τρόπο, από το ίδιο το θύμα ή και από τρίτο πρόσωπο, για την τέλεση οποιουδήποτε αδικήματος ενδοοικογενειακής βίας.

– ∆εν απαιτείται η κατάθεση παράβολου ή οποιαδήποτε οικονομική επιβάρυνση.

Τα αδικήματα ενδοοικογενειακής βίας ορίζονται στο νόµο 3500/2006, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει και σε διατάξεις του Ποινικού Δικαίου και μπορούν να διακριθούν στις ακόλουθες κατηγορίες:

– Σωµατική βία, όπως σωματική κάκωση, βλάβη της υγείας, επικίνδυνη και βαριά σωματική βλάβη, μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου, ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, ιδίως με την παρατεταμένη απομόνωση του θύματος κ.α.

– Ψυχολογική βία, όπως απειλή, παρενοχλητική παρακολούθηση (stalking, δλδ. πρόκληση τρόμου ή ανησυχίας, χωρίς απειλή βίας ή άλλης παράνομης πράξης, με την επίμονη καταδίωξη ή παρακολούθησή, όπως ιδίως με την επιδίωξη διαρκούς επαφής με τη χρήση τηλεπικοινωνιακού ή ηλεκτρονικού μέσου ή με επανειλημμένες επισκέψεις στο οικογενειακό, κοινωνικό ή εργασιακό περιβάλλον αυτού, παρά την εκφρασμένη αντίθετη βούλησή του ατόμου), παράνομη βία (δηλαδή εξαναγκασμός σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή χωρίς το θύμα να υποχρεούται, με τη χρήση βίας ή απειλή με σπουδαίο και άμεσο κίνδυνο.

Πρέπει να γνωρίζω ότι:

– Σεξουαλική βία, όπως προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας, με λόγο ή έργο, βιασμός κ.α.

– Στο νόμο 3500/2006 δεν προβλέπεται κάποιο αδίκημα, που να συνιστά οικονομική ενδοοικογενειακή βία ή ενδοοικογενειακή εξύβριση.

Ωστόσο, τα αδικήματα άσκησης οικονομικής βίας και η εξύβριση προβλέπονται και τιμωρούνται με βάση τις διατάξεις του Ποινικού Δικαίου και μπορώ να τα καταγγείλω.

Η ενδοοικογενειακή βία αφορά όλες τις συγγενικές σχέσεις (γονείς, τέκνα, αδέρφια, παππούς, γιαγιά, θείος-α, ξαδέρφια, ανίψια και λοιπούς συγγενείς 3&4 βαθμού εφόσον συνοικούν). Παράλληλα αφορούν συζύγους, πρόσωπα που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης, μόνιμους συντρόφους και τα παιδιά τους, νύφη, γαμπρό, πεθερό/α και κουνιάδο/α.

Επιπλέον αφορά τέως σύζυγος, μέρη συμφώνου συμβίωσης που έχει λυθεί, τέως μόνιμους συντρόφους, καθώς και πρόσωπα που διαμένουν σε φορέα παροχής κοινωνικής μέριμνας (άρθ. 6 & 9 Ν.3500/06), επίτροπο, δικαστικό συμπαραστάτη και ανάδοχος γονέα, εφόσον συνοικούν.

Πρέπει να θυμάµαι ότι:

– Αν ασκείται ενδοοικογενειακή βία σε βάρος μου ή σε βάρος άλλου μέλους της οικογένειας μου,

– Αν δε μπορώ να καταλάβω ότι αυτό που συμβαίνει είναι ενδοοικογενειακή βία,

– Αν φοβάμαι για τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα τη δική μου ή άλλου μέλους της οικογένειάς μου,

– Αν γνωρίζω ότι σε κάποιον συνάνθρωπό μου (φίλο, συνάδελφο, γείτονα κ.α.) ασκείται ενδοοικογενειακή βία,

Τότε απευθύνομαι σε οποιοδήποτε Γραφείο Αντιµετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας ή Αστυνομικό Τµήµα για να ενημερωθώ σχετικά με τις διαδικασίες, τη νομοθεσία και τα δικαιώματά μου.

Προσοχή:

Έχω πάντα υπόψη μου ότι αν υπάρχει περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας σε εξέλιξη:

– σε βάρος μου,

– σε βάρος μέλους της οικογένειάς μου,

σε βάρος άλλου προσώπου.

Καλώ στο «100»

Μπορώ να στείλω και γραπτό μήνυμα, αν δε μπορώ να μιλήσω. Είναι σημαντικό να αναφερθώ με ακρίβεια στη διεύθυνση στην οποία βρίσκομαι και να δηλώσω ότι πρόκειται για επείγουσα ανάγκη.

Μεταβαίνω στο πλησιέστερο Αστυνομικό Τµήµα.

Έχω υπόψη μου ότι:

– Ανεξάρτητα από το αν επιθυµώ να υποβάλω έγκληση ή όχι, οι αστυνομικοί είναι υποχρεωμένοι βάσει νόμου, όταν λαμβάνουν γνώση για την τέλεση αδικημάτων ενδοοικογενειακής βίας να σχηματίζουν δικογραφία και να ενημερώνουν τον αρμόδιο Εισαγγελέα.

– Οι αστυνομικοί του Γραφείου Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας ή του Αστυνομικού Τμήματος θα χειριστούν την υπόθεση που τους καταγγέλλεται, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας μου ή τον τόπο που συνέβη το περιστατικό.

Όταν βρίσκομαι στην αστυνομική Υπηρεσία:

– Θα μου εξασφαλιστεί ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, εφόσον το χρειάζομαι.

– Θα τηρηθεί εχεμύθεια και εμπιστευτικότητα και θα εξασφαλιστεί η ιδιωτικότητά μου.

– Θα μου δοθεί ο χρόνος που απαιτείται, για να ηρεμήσω, να αισθανθώ ασφαλής και να περιγράψω όσα μου συνέβησαν.

– Θα μου ζητηθεί να αναφέρω όσα συνέβησαν, να παράσχω οποιοδήποτε στοιχείο έχω στη διάθεσή μου (π.χ. φωτογραφίες, ιατρικές γνωματεύσεις κ.α.) και να προτείνω μάρτυρες.

Έχει σημασία να αναφέρω προηγούμενες καταγγελίες ενδοοικογενειακής βίας που έχω υποβάλει ή και περιστατικά που έχουν συμβεί αλλά δεν τα έχω καταγγείλει.

Πρέπει να γνωρίζω ότι:

Έχει σημασία να αναφέρω οποιοδήποτε στοιχείο υποδεικνύει αυξημένη επικινδυνότητα (όπως ύπαρξη πυροβόλου όπλου, ιστορικό χρήσης ουσιών – αλκοόλ κ.α.).

– Αν απαιτείται, θα μου εξασφαλιστεί διερμηνεία.

– Θα μου δοθεί παραγγελία για διενέργεια ιατροδικαστικής εξέτασης, σε περίπτωση που μου έχει ασκηθεί σωματική ή σεξουαλική βία και θα διευκολυνθεί η μεταφορά μου στην αρμόδια Υπηρεσία.

Η παραγγελία θα μου αποδοθεί, ακόμη και αν δεν το επιθυμώ.

– Θα ενημερωθώ µε έντυπο υλικό για τις δομές υποστήριξης που υφίστανται στην περιοχή μου.

Οι αστυνομικοί θα επικοινωνήσουν με τις δομές υποστήριξης για να παρασχεθεί η, κατά περίπτωση, βοήθεια.

– Θα πραγματοποιηθεί εγγραφή στο Βιβλίο Αδικηµάτων και Συµβάντων της Υπηρεσίας, για το περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας που αναφέρω/καταγγέλλω, αντίγραφο της οποίας μπορώ να αιτηθώ και να λάβω.

– Θα χρειαστεί να παράσχω στους αστυνοµικούς όποια πληροφορία γνωρίζω, που θα µπορέσει να βοηθήσει στη σύλληψη του δράστη, για όσο διαρκεί η αυτόφωρη διαδικασία.

– Θα ζητήσω να μου δοθούν διευκρινήσεις, σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας και για ο,τιδήποτε δεν κατανοώ.

Είναι σηµαντικό να γνωρίζω ότι:

– Θα ενημερωθώ από τον αστυνομικό που χειρίζεται την υπόθεσή μου, για το ονοµατεπώνυµο και το βαθμό του, το τηλέφωνο επικοινωνίας της Υπηρεσίας και τον αριθμό πρωτοκόλλου της δικογραφίας.

– Θα ζητήσω από τον αστυνομικό να αποκτήσω πρόσβαση στην εφαρμογή γεωεντοπισμού για έξυπνες συσκευές “panic button”, την οποία μπορώ να χρησιμοποιώ εύκολα και άμεσα, οποτεδήποτε νιώθω ότι κινδυνεύω.

Για την εγκατάσταση της εφαρμογής διευκολύνομαι από τον αστυνομικό.

Αν δεν επιθυμώ ή δεν μπορώ να έχω πρόσβαση στην εφαρμογή “panic button“, όμως κινδυνεύω, καλώ ή στέλνω γραπτό μήνυμα (με διεύθυνση και είδος επείγουσας ανάγκης) στο «100».

– Θα ζητήσω από τον αστυνομικό να με ενημερώσει για τις δυνατότητες άμεσης μεταφοράς και φιλοξενίας μου σε ασφαλές μέρος.

Είναι σηµαντικό να γνωρίζω ότι:

Χρησιμοποιώ το “panic button” ή επικοινωνώ με το «100»:

– Αν συνεχίσω να φοβάμαι ή νιώθω ότι κινδυνεύω,

– Αν χρειάζομαι άμεση συνδρομή και προστασία.

Απευθύνομαι όσες φορές χρειάζεται στο Γραφείο Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας ή στο Αστυνομικό Τμήμα:

– Αν χρειάζομαι πληροφορίες και διευκρινήσεις,

– Αν επιθυμώ να αναφέρω πρόσθετα ή συμπληρωματικά στοιχεία.