Εστίαση: Τι μάθαμε από το άνοιγμα στην Κύπρο

Μετά από ένα χρόνο πανδημίας και αυστηρού lockdown, αυτό που έλειψε περισσότερο στον καθένα ήταν η έξοδος για ένα καφέ ή ένα ποτό, η συνάντηση με φίλους στα στέκια που αγαπάμε, οι συζητήσεις γύρω από ένα τραπέζι με γέλια και αγκαλιές. Το κλείσιμο της εστίασης στοίχισε πολύ τόσο στον κόσμο, που έχασε την πιο απλή, αλλά και την πιο κύρια μορφή ψυχαγωγίας του, όσο και στα μαγαζιά που παρέμειναν κλειστά για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ τα έξοδα (και ο χρόνος) «έτρεχαν».

Η Κύπρος υπήρξε μία από τις χώρες που αποφάσισε να προχωρήσει σε χαλαρώσεις των μέτρων κατά της εξάπλωσης του κορονοϊού, ανοίγοντας την εστίαση. Καφετέριες, εστιατόρια και μπαράκια άνοιξαν ξανά τις πόρτες τους, με αυστηρό πρωτόκολλο και συγκεκριμένους περιορισμούς, και κάπως έτσι οι πόλεις άρχισαν και πάλι να γεμίζουν με κόσμο και ζωντάνια, αφού μέχρι πρότινος έμοιαζαν εγκαταλελειμμένες. Το νησί επέστρεψε δειλά δειλά στην κανονικότητα και προσπαθεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.

Πώς έγινε το άνοιγμα της εστίασης στην Κύπρο

Η εστίαση είχε ανοίξει στην Κύπρο το καλοκαίρι, όπως έγινε στην Ελλάδα, μαζί με το άνοιγμα του τουρισμού, έως και τον Νοέμβριο όταν και επιβλήθηκε νέο lockdown, στην αρχή σε συγκεκριμένες πόλεις που παρουσίαζαν αύξηση κρουσμάτων (Λεμεσός και Πάφος) και αργότερα σε ολόκληρη την Κύπρο. Τους πρώτους μήνες του φθινοπώρου τα καταστήματα εστίασης λειτούργησαν με διάφορα ωράρια, ανάλογα με το επιδημιολογικό φορτίο, μέχρι που αναγκάστηκαν να κλείσουν εντελώς, με το «λουκέτο» να παραμένει έως και τις αρχές της άνοιξης του 2021.

Το νέο άνοιγμα της εστίασης στην Κύπρο πραγματοποιήθηκε στις 16 Μαρτίου, μία μέρα μετά την Καθαρά Δευτέρα, ενώ την ίδια στιγμή η απαγόρευση της κυκλοφορίας άλλαξε ωράριο και από 21:00 με 05:00 μεταφέρθηκε δύο ώρες αργότερα, δηλαδή 23:00 με 21:00. Παράλληλα, τα SMS με τα οποία μπορούν οι πολίτες να κυκλοφορήσουν παρέμειναν δύο (2) ανά ημέρα (όπως και πριν το άνοιγμα). Σημειώνεται, ότι οι πολίτες μπορούν να επισκεφθούν τα καταστήματα εστίασης στέλνοντας τον κωδικό 2 στο 8998, ενώ το κάθε μήνυμα έχει ισχύ 3 ώρες. Από την 1η Απριλίου, όμως, ο αριθμός των SMS έχει αυξηθεί στα τρία (3) για τα Σαββατοκύριακα μόνο.

Η επαναλειτουργία των επιχειρήσεων εστίασης έγινε με βάση το υγειονομικό πρωτόκολλο, το οποίο ορίζει τα εξής:

• Η εξυπηρέτηση του κοινού γίνεται μόνο στους εξωτερικούς χώρους των χώρων εστίασης. Ως εξωτερικός χώρος ορίζεται ο κάθε χώρος που δεν είναι εσωτερικός ή κλειστός και διαθέτει επαρκή φυσική οξυγόνωση. Οπως διευκρινίζεται, επαρκής φυσική οξυγόνωση υπάρχει σε κάθε χώρο ο οποίος δεν καλύπτεται από στέγη, μόνιμη ή προσωρινή, και ο οποίος καλύπτεται από στέγη, έχει μόνιμα ανοικτές τις τρεις (3) πλευρές.
• Ορίζονται τα 2 τ.μ. ανά άτομο για εξωτερικούς χώρους. Για παράδειγμα, εάν ένας χώρος εστίασης διαθέτει 400 τ.μ. σε εξωτερικό χώρο θα μπορούσε να εξυπηρετήσει μέχρι 200 άτομα, νοουμένου ότι η χωροθέτηση των τραπεζιών, σύμφωνα με το πρωτόκολλο, επιτρέπει τον αριθμό αυτό.
• Η εξυπηρέτηση του κοινού γίνεται υποχρεωτικά και αποκλειστικά σε τραπεζοκαθίσματα (μόνο καθήμενοι).
• Ο μέγιστος αριθμός προσώπων ανά τραπέζι είναι τα 8 άτομα.
• Οι εργαζόμενοι οφείλουν να φέρουν υποχρεωτικά μάσκα καθ’ όλη τη διάρκεια εργασίας (με εξαίρεση τους ψήστες).
• Υποχρεωτική χρήση μάσκας από τους πελάτες όλες τις ώρες, που βρίσκονται στο υποστατικό, όπως και κατά τις μετακινήσεις μέσα στον χώρο, εκτός από τη διάρκεια ενεργού σίτισης.
• Δεν επιτρέπεται η λειτουργία παιδότοπων (εσωτερικούς ή εξωτερικούς) σε χώρους εστίασης.
• Η λειτουργία και χρήση των μπαρ εντός και εκτός των χώρων εστίασης, περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο για την προπαρασκευή φαγητών ή ποτών από τους εργαζόμενους και απαγορεύεται η απευθείας εξυπηρέτηση από το μπαρ, με εξαίρεση τα καφέ που σύμφωνα με τη λειτουργία τους το κοινό εξυπηρετείται άμεσα από το χώρο παρασκευής των ροφημάτων. Ο μέγιστος αριθμός ατόμων στη γραμμή αναμονής/εξυπηρέτησης στον εσωτερικό χώρο να μην υπερβαίνει τα 10 άτομα.
• Απαγορεύεται οποιοδήποτε είδος μουσικής που ξεσηκώνει τους θαμώνες για χορό, όπως επίσης απαγορεύεται ο χορός και απαγορεύεται οι θαμώνες να στέκονται και να λικνίζονται γύρω από το τραπέζι τους.

Πώς είναι να ξαναβγαίνεις για καφέ, ποτό και φαγητό

Η πρώτη μέρα του ανοίγματος δεν ευνόησε ιδιαίτερα τους ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων και τους πελάτες, καθώς το κρύο και η κακοκαιρία δεν επέτρεψαν την έξοδο σε αρκετό κόσμο. Ωστόσο, τις μέρες που ακολούθησαν παρατηρήθηκε έντονη κίνηση στις καφετέριες και, κυρίως, τα βράδια στα μπαρ, με τον κόσμο να είναι ιδιαίτερα εξωστρεφής και εκδηλωτικός. Σε αρκετά μαγαζιά το όριο των πελατών είχε καλυφθεί από πολλές μέρες πριν, λόγω των μαζικών τηλεφωνικών κρατήσεων που έγιναν πολύ πριν τη μέρα του ανοίγματος.

Η αλήθεια είναι πως κατά την πρώτη έξοδο νιώσαμε «έξω απ’ τα νερά μας», αφού τόσο πολύ είχαμε ξεσυνηθίσει το να επισκεπτόμαστε κάποιο μπαρ και να βρισκόμαστε μαζί με τόσο κόσμο τριγύρω μας. Τα πρώτα λεπτά μπορούσες να νιώσεις την αμηχανία στο τραπέζι, αφού είχαμε ξεχάσει πως είναι να διασκεδάζεις κάπου εκτός σπιτιού. Το σοκ αυτό ήταν έκδηλο σε όλες τις παρέες που ήταν παρούσες στον χώρο, οι οποίες προσπαθούσαν να προσαρμοστούν στη ζωή που είχαμε άλλοτε και που προσμέναμε τόσο καιρό.

Το αρχικό σοκ διαδέχθηκε η χαρά και η αίσθηση της ζωντάνιας, την οποία είχαμε θάψει πολύ βαθιά μέσα μας το προηγούμενο διάστημα. Στα τραπέζια οι ομιλίες ακούγονταν δυνατά, τα γέλια ακόμη δυνατότερα και η ενέργεια ήταν διάχυτη στον χώρο. Οι θαμώνες έμοιαζαν ευτυχισμένοι και έτοιμοι να «ρουφήξουν» τη ζωή, σαν αγρίμια που ήταν εγκλωβισμένα για καιρό και επιτέλους αφέθηκαν ελεύθερα. Ωστόσο, παρά τον ενθουσιασμό, μπορούσες να παρατηρήσεις πως όλοι – πελάτες και καταστηματάρχες – τηρούσαν τα μέτρα των αποστάσεων, δεν σηκώνονταν όρθιοι χωρίς λόγο και φορούσαν μάσκα τις στιγμές που έπρεπε να επισκεφθούν για οποιοδήποτε λόγο τον εσωτερικό χώρο του μαγαζιού ή όταν θα έφευγαν από τον χώρο.

Τι λένε οι ιδιοκτήτες και εργαζόμενοι των καταστημάτων εστίασης

Οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων εστίασης στην Κύπρο δηλώνουν ανακουφισμένοι με το άνοιγμα, αφού μπορούν επιτέλους να δουλέψουν, αλλά και να συναντηθούν με τον κόσμο και να αισθανθούν την ανθρώπινη επαφή, που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης της εργασίας τους. Όπως δηλώνουν, οι πολίτες είχαν μεγάλη ανάγκη να βγουν έξω και φαίνεται από την έντονη κίνηση ήδη από την πρώτη μέρα της επαναλειτουργίας, αλλά και από τον τρόπο που συμπεριφέρονται κατά την έξοδό τους. Παράλληλα, υπογραμμίζουν πως δεν είναι όλα ρόδινα, καθώς αντιμετωπίζουν κάποια προβλήματα κατά τη λειτουργία των επιχειρήσεών τους, για τα οποία ελπίζουν να υπάρξει λύση σύντομα.

Νιώθουμε ξανά ζωντανοί

Μιλώντας στο NEWS 24/7 ο Μενέλαος Χριστοδούλου, ιδιοκτήτης του “Καφενείου Χουζούρι”, που αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά καφέ – μπαρ στο κέντρο της Λεμεσού, εκφράζει την χαρά του για το άνοιγμα, αλλά και τον ενθουσιασμό του κόσμου που συνάντησε τις τελευταίες βδομάδες, καθώς και τα εμπόδια που συναντούν κατά τη λειτουργία τους, όπως είναι οι καιρικές συνθήκες.

“Το να ανοίγεις είτε με 10 είτε με 20 τραπέζια, το σημαντικό είναι να βρίσκεσαι με τον κόσμο και αυτό το είδαμε έμπρακτα. Ο κόσμος το ζητούσε και το ήθελε πολύ, κάτι που φάνηκε πολύ έντονα τις πρώτες δύο εβδομάδες. Γινόταν χαμός. Εμείς δεν έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε κρατήσεις, ωστόσο, αν κάναμε, πιστεύω δεν θα προλαβαίναμε να εξυπηρετήσουμε όλον αυτό τον κόσμο που παίρνει τηλέφωνα ούτε μέχρι το τέλος του Μαΐου. Τόσο πολύ έχει ανάγκη ο κόσμος να βγει έξω. Ας είναι και μέχρι τις 22:30 που ορίζει το ωράριο κυκλοφορίας, δουλεύουμε τουλάχιστον. Παίρνουμε ένα κομμάτι ψωμί στο σπίτι μας, είναι πολύ σημαντικό. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό το ότι βρισκόμαστε επιτέλους με κόσμο και δεν είμαστε κλεισμένοι στα σπίτια μας, μόνοι μας. Το ζήσαμε τόσους μήνες και ήταν πολύ άσχημο. Τώρα νιώθουμε ξανά ζωντανοί”.

“Από την άλλη, υπάρχουν προβλήματα. Μας άνοιξαν, αλλά δεν μας άνοιξαν και εντελώς. Το γεγονός ότι επιτρέπεται το άνοιγμα μόνο σε εξωτερικούς χώρους, μας δημιουργεί πολλά εμπόδια τις μέρες που υπάρχει κακοκαιρία και βροχές. Αρκετές μέρες δεν ήταν καλός ο καιρός και δεν είχαμε καθόλου πελάτες. Ίσως θα έπρεπε να μπορούσε ο κόσμος να κάτσει και στους εσωτερικούς χώρους, αλλά με ανοιχτές πόρτες και τηρώντας, φυσικά, όλα τα μέτρα. Κάποιες επιχειρήσεις έχουν μεγάλο χώρο στο εσωτερικό τους και θα μπορούσαν να “φιλοξενήσουν” με αποστάσεις και περιορισμούς πελάτες. Παρόλα αυτά, ο κόσμος έχει μπουχτίσει τόσο πολύ, που ακόμη και με έντονο κρύο βγαίνει και κάθεται έξω. Αυτό που μας λείπει πάντως, είναι τα lives και η ζωντανή μουσική, κάτι που θα αργήσουμε μάλλον να ζήσουμε”.

Οι επιχειρηματίες της εστίασης αναφέρουν, επίσης, πως γίνονται συχνά έλεγχοι στα καταστήματα – μπορούν να γίνουν ακόμη και τρεις έλεγχοι μέσα σε μία μέρα. Οι περισσότεροι έλεγχοι επικεντρώνονται στην επίδειξη των αρνητικών rapid test κορονοϊού που καλούνται να κάνουν οι εργαζόμενοι κάθε βδομάδα, καθώς και στην τήρηση των μέτρων που αφορούν τις αποστάσεις ανάμεσα στα τραπέζια, την ύπαρξη αντισηπτικών στον χώρο, τη χρήση μάσκας από τους εργαζόμενους και τον μέγιστο αριθμό των 8 ατόμων σε κάθε τραπέζι.

Εχθρός ο καιρός

Η Μαρία Σάββα, υπεύθυνη στο καφέ – μπαρ “Η Γωνιά” στη Σαριπόλου, μία από τις πιο γνωστές περιοχές για νυχτερινή διασκέδαση στη Λεμεσό, αναφέρει στο NEWS 24/7 πως ο κόσμος “διψά” για εξόδους και προσπαθεί να βγαίνει σχεδόν κάθε βράδυ, είτε πρόκειται για καθημερινές είτε για Σαββατοκύριακα, κάτι που συμφέρει τις επιχειρήσεις. Δεν παραλείπει, βέβαια, τις αναπόφευκτες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, όπως είναι η μειωμένη πελατεία λόγω της περιορισμένης χωρητικότητας, αλλά και ο παράγοντας “καιρός” που μπορεί να επηρεάσει ανά πάσα στιγμή τη λειτουργία της επιχείρησης, αφού το υγειονομικό πρωτόκολλο ορίζει άνοιγμα μόνο στους εξωτερικούς χώρους.

“Η κίνηση ήταν πολύ έντονη τις πρώτες μέρες και συνεχίζει να είναι. Ξεκινάμε τις κρατήσεις το Σάββατο και από την ίδια μέρα έχουμε κλείσει για όλη τη βδομάδα που ακολουθεί. Είμαστε γεμάτοι κάθε βδομάδα. Φυσικά, υπάρχουν και παράπονα κάποιες φορές, αφού δεν μπορούμε να τους εξυπηρετήσουμε όλους. Από τα 25 τραπέζια που είχαμε προ lockdown, τώρα με το άνοιγμα έχουμε περίπου 14. Είναι σχεδόν τα μισά, οπότε έχουμε και μειωμένη πελατεία. Παράλληλα, έχουμε και μειωμένη κατανάλωση, καθώς οι θαμώνες μας έρχονταν συνήθως στις 21:00 και έφευγαν στις 02:00 τα ξημερώματα. Τώρα τους “αναγκάζουμε” να έρθουν στις 19:00 και να αποχωρήσουν μέχρι τις 22:30. Όταν βρέχει, πάντως, έχουμε μεγάλο πρόβλημα, καθώς ακυρώνουμε τις κρατήσεις στα τραπέζια που δεν υπάρχει στέγαστρο από πάνω. Ελπίζω σύντομα να μας επιτρέψουν να έχουμε κόσμο και στους εσωτερικούς χώρους”.

Οι ιδιοκτήτες και οι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων της εστίασης στην Κύπρο δηλώνουν, παράλληλα, πως αυτή την περίοδο προσπαθούν να καλύψουν τα έξοδα που είχαν τους προηγούμενους μήνες, αφού μπορεί όλα να ήταν κλειστά λόγω του lockdown, αλλά τα έξοδα, τα ενοίκια, οι λογαριασμοί και τα χρέη “έτρεχαν”. Έτσι, οι πρώτες μέρες του ανοίγματος και αυτές που ακολουθούν, αποτελούν μια προσπάθεια να ορθοποδήσουν και να μην κλείσουν εντελώς, όπως συνέβη σε αρκετές επιχειρήσεις στην Κύπρο, οι οποίες βάζουν μόνιμο “λουκέτο” και αδυνατούν να ανοίξουν ξανά. Πέρα από τον οικονομικό τομέα, φυσικά οι επιχειρηματίες χαίρονται για το άνοιγμα, καθώς αισθάνονται πως παίρνουν ένα κομμάτι της ζωής τους πίσω.

Διαβάστε τη σημερινή έκδοση του Sunday Edition από το NEWS 24/7