Eteron – Στέγαση: Ζητείται άμεση λύση από την Πολιτεία για τα υψηλά ενοίκια και τους υπερχρεωμένους

Το Eteron – Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή ανοίγει ξανά τον φάκελο στέγαση στην Ελλάδα, και πραγματοποιεί σήμερα Τετάρτη (14/12) δύο συζητήσεις με τίτλο «The roof is on fire – Ενοίκια – Κατοικία – Πολιτικές» στον φιλόξενο χώρο των γραφείων του (Λεωκορίου 38-40, Ψυρρή, Αθήνα).

“Χτίζοντας” πάνω στις αναλύσεις και προτάσεις πολιτικής για τον ενοικιαζόμενο τομέα στην Ελλάδα, όπως αυτός έχει αποτυπωθεί μέσω της ποσοτικής έρευνας για το πώς βιώνουν οι ενοικιαστές/στριες τις εντεινόμενες συνθήκες στεγαστικής επισφάλειας, καθώς και στην υπάρχουσα επιστημονική έρευνα και πληροφορία γύρω από το θέμα που συμπυκνώνεται μέσα από την ιστοσελίδα «Στέγαση360», το Eteron συζητά σήμερα για την αγορά ακινήτων και τις κοινωνικές επιπτώσεις και αναζητά απαντήσεις στη στεγαστική κρίση.

Το NEWS 24/7 μίλησε με τον Θεόδωρο Μητράκο, διευθυντή, σύμβουλο και πρώην υποδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, τον Θωμά Μαλούτα, ομότιμο Καθηγητή στο τμήμα Γεωγραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και τον Άλκη Καφετζή, συντονιστή του project του Eteron “Ενοίκια στα Ύψη: Αναζητώντας διεξόδους“ και παρουσιάζει πτυχές που διαμορφώνουν τη στεγαστική επισφάλεια στην Ελλάδα αλλά και προτάσεις πολιτικής για να αλλάξει η υφιστάμενη συνθήκη.

Γιατί λοιπόν η στέγαση βρίσκεται εδώ και καιρό στο “μικροσκόπιο” του Eteron; “Πολύ απλά γιατί ζούμε σημαντικές μεταβολές της αγοράς κατοικίας στην Ελλάδα, που διαμορφώνουν νέες συνθήκες αποκλεισμού και οικονομικής ανέχειας για μεγάλα κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας” εξηγεί στο NEWS 24/7 συντονιστής του project του Eteron, Άλκης Καφετζής. “Το καλοκαίρι του ’21 όταν και πήραμε την απόφαση να ασχοληθούμε με το ζήτημα των ενοικίων, το πρόβλημα είχε μόλις αρχίσει να ακούγεται” όπως θυμάται, και εξηγεί πως μέσα σε λίγο παραπάνω από χρόνο, η κρίση που βιώνουμε ως προς την ικανότητα των ενοικιαστών/στριών να εξασφαλίσουν μια οικονομικά προσιτή και επαρκή στέγη είναι ξεκάθαρη. Ιδιαίτερη σημασία έχει μάλιστα και το πως έχουν προχωρήσει άλλες ευρωπαϊκές χώρες σε παρεμβάσεις για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της στέγασης. “Την ίδια ώρα, το ίδιο ζήτημα έχει αποτελέσει αντικείμενο δημόσιας παρέμβασης σε πολλές χώρες της Ευρώπης κάτι που σημαίνει ότι υπάρχουν παραδείγματα, από τα οποία μπορούμε να μάθουμε, τι θα έπρεπε να κάνουμε και στη χώρα μας, αν θέλουμε φυσικά να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα” αναφέρει χαρακτηριστικά.

Για τους στόχους του project, ο κ. Καφετζής εξηγεί πως με τη δουλειά που γίνεται στο Eteron “θέλουμε ακριβώς να φέρουμε στο προσκήνιο τόσο τη σημαντικότητα του ζητήματος όσο και τις δυνατότητες που υπάρχουν για ουσιαστική κρατική παρέμβαση”.

Πόσο κοντά είμαστε όμως στο να δοθούν ουσιαστικές απαντήσεις στις ανάγκες των πολιτών και να ξεπεραστεί η στεγαστική επισφάλεια; “Η αλήθεια είναι ότι το πρόβλημα της στέγασης έχει πλέον μπει στον δημόσιο διάλογο και ότι η πολιτεία έχει ήδη αναλάβει δράση, ωστόσο δε μπορούμε να λέμε σε καμία περίπτωση ότι βρισκόμαστε κοντά στις απαντήσεις που απαιτούνται για την άμβλυνση της επισφάλειας που βιώνουν πολλοί και πολλές από εμάς” τονίζει. Εκεί που στέκεται περισσότερο, είναι στην ανάγκη ρύθμισης της αγοράς: “Στη θέση αποσπασματικών μέτρων χρειαζόμαστε ένα ολοκληρωμένο πλέγμα δημόσιων παρεμβάσεων, εντός των οποίων θα πρέπει οπωσδήποτε να συμπεριλαμβάνονται μέτρα ρύθμισης της αγοράς”. “Στη θέση ενός παροπλισμένου δημοσίου, που έχει ως αποκλειστικό πλέον ρόλο να διοχετεύει χρήματα στην αγορά, χρειαζόμαστε καλά στελεχωμένες διοικητικές δομές και ελεγκτικούς μηχανισμούς” προσθέτει. “Απαραίτητος παράλληλα είναι και ο ενεργός ρόλος της ίδιας της κοινωνίας, η οποία για την ώρα παραμένει σε ρόλο παθητικού δέκτη μέτρων και επιδομάτων. Είμαστε δηλαδή ακόμα πολύ μακριά.” επισημαίνει.

Το περιβάλλον αβεβαιότητας και επισφάλειας που κυριαρχεί στην αγορά εργασίας επισημαίνει από την πλευρά του ο Θεόδωρος Μητράκος, διευθυντής, σύμβουλος και πρώην υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους οι πολίτες στην Ελλάδα δεν έχουν πλέον πρόσβαση στην ιδιοκατοίκηση. Είναι χαρακτηριστικό το ότι το 60% λαμβάνει χαμηλά εισοδήματα και, αν κανείς προσθέσει στην εξίσωση και την ανεργία που καταγράφει υψηλά ποσοστά στη χώρα, αντιλαμβάνεται εύκολα πως αποτελεί τεράστιο ρίσκο η δέσμευση σε ένα δάνειο για 20 – 25 χρόνια προκειμένου να μπορέσει να προχωρήσει σε ιδιοκατοίκηση.

Ωστόσο, η ελληνική “κοινωνική κουλτούρα” για την κατοικία έχει ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σύμφωνα με τον κ. Μητράκο, όπως για παράδειγμα το ότι τα 4/5 του πλούτου των ελληνικών νοικοκυριών είναι σε ακίνητα αλλά και το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα που προσεγγίζει το 75%.

Σχετικά με τον αντίκτυπο του πληθωρισμού, σημειώνει ότι “περνά σταδιακά στα ενοίκια καθώς επίσης και στα νεόδμητα κτίρια, ενώ αυξάνονται τα επιτόκια και συνεπώς το κόστος δανεισμού, συνιστώσες που επηρεάζουν τη ζήτηση”. Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο που θέτει ως προς την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα είναι αυτό της “μετατροπής της αγοράς ολοένα και περισσότερο σε επενδυτικό αγαθό και όχι σε αγαθό που καλύπτει ανάγκες” ενώ παράλληλα παρατηρείται, όπως επισημαίνει, μεγάλη αύξηση των εταιρειών που ασχολούνται με το real estate και των ΑΕΑΠ (Εταιριών Επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία) τόσο αυτών που θεωρούνται μεγάλης συγκέντρωσης κεφαλαίου όσο και μικρότερων σχημάτων.

Ποιες είναι όμως οι βασικές παρεμβάσεις στις οποίες πρέπει να προχωρήσει η Πολιτεία για να ξεπεραστεί η στεγαστική κρίση; Όπως απαντά ο Θωμάς Μαλούτας, ομότιμος Καθηγητής στο τμήμα Γεωγραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, “οι άμεσες παρεμβάσεις που χρειάζονται αφορούν μέτρα που θα δώσουν λύσεις στους ενοικιαστές (και τους δυνητικούς ενοικιαστές) που αντιμετωπίζουν υψηλά ενοίκια (επιδόματα σε συνδυασμό με έλεγχο αύξησης ενοικίων και ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων) και θα ανακουφίσουν τους υπερχρεωμένους ιδιοκάτοικους (ρύθμιση δανειακών υποχρεώσεων και πλειστηριασμών)”. Για τις μακροπρόθεσμες, εξηγεί πως πρέπει να δίνουν ταυτόχρονα λύσεις σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά (ενεργειακά) ζητήματα προσφέροντας προσιτή στέγη ικανοποιητικών προδιαγραφών σε πολλαπλές περιοχές. “Αυτό σημαίνει προώθηση διαδικασιών παραγωγής (κυρίως ανακαίνισης) κατοικιών από δημόσιους και ιδιωτικούς παρόχους/επενδυτές που δεν στοχεύουν σε υψηλό και γρήγορο κέρδος, αλλά σε χαμηλή και σταθερή απόδοση (για μικρούς επενδυτές) ή σε περιορισμένη (ακόμη και μηδενική) απόδοση από θεσμικούς (δημόσιους και μη κυβερνητικούς) επενδυτές” αναφέρει χαρακτηριστικά.

Για τον ρόλο των κινημάτων στην παραπάνω προσπάθεια για πιο προσιτή στέγαση για όλους, ο κ. Μαλούτας σημειώνει πως τα κινήματα από μόνα τους δεν μπορούν να δώσουν ολοκληρωμένες λύσεις, καθώς, όπως συνεχίζει, αυτές απαιτούν τη λειτουργία άλλων κοινωνικών μηχανισμών. “Τα κινήματα, όμως, μπορούν να πιέσουν προς ορισμένες κατευθύνσεις, όπως για την ανακοπή κύματος πλειστηριασμών ή να κάνουν πιο ορατά ορισμένα ζητήματα, όπως για παράδειγμα αυτό των αστέγων” εξηγεί. Τέλος, συμπληρώνει πως “η Ελλάδα δεν είναι τόπος που έχουν ευδοκιμήσει τα στεγαστικά κινήματα, καθώς παραδοσιακά η κατοικία έχει δομηθεί κοινωνικά ως ατομική/οικογενειακή υπόθεση και όχι ως κοινωνικό δικαίωμα”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις