Femicidio: Να φύγει το “να σου δώσω μια σφαλιάρα” από το DNA μας

To νέο ντοκιμαντέρ Femicidio σε σκηνοθεσία της Nίνα Μαρία Πασχαλίδου εξερευνά μια σειρά από γυναικοκτονίες μέσα από το βλέμμα και την φωνή της επιζήσασας Laura Roveri, η οποία μεταμορφώθηκε σε ένα ζωντανό παράδειγμα θάρρους. Στην προσπάθεια αντιμετώπισης του φαινομένου της γυναικοκτονίας συντάσσονται και μιλούν στην ταινία εκτός από τη Laura, και οι οικογένειες και φίλοι τριών γυναικών που δολοφονήθηκαν από τους συντρόφους τους.

Τον περασμένο χρόνο άλλωστε, στην Ελλάδα διαπράχθηκαν 19 γυναικοκτονίες και 105 στην Ιταλία. Σε πολλές χώρες σε κάθε γωνιά του πλανήτη, η βία κατά των γυναικών αυξάνεται, σε ένα φαινόμενο που δε γνωρίζει σύνορα. Οι στατιστικές είναι αμείλικτες. Τα διαθέσιμα στατιστικά του 2021 αναφέρουν πως μετά την άρση του lockdown, μια γυναίκα δολοφονείται κάθε τρεις μέρες στην Ευρώπη, από έναν πρώην ή νυν σύντροφό της, αριθμός που πριν την πανδημία υπολογιζόταν σε μια γυναίκα ανά μια εβδομάδα.

Βάσει των στοιχείων του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, EIGE:

• Στην Βρετανία, κάθε τρεις μέρες δολοφονείται μία γυναίκα
• Στη Σουηδία, κάθε δέκα μέρες κακοποιείται μέχρι θανάτου από το σύζυγο ή σύντροφό της
• Στην Ισπανία, μία γυναίκα δολοφονείται κάθε τέσσερεις μέρες, περίπου 100 τον χρόνο
• Στην Γαλλία, μία γυναίκα δολοφονείται κάθε πέντε μέρες εξαιτίας κακοποίησης στο σπίτι
• Από αυτές το 1/3 μαχαιρώνεται, το 1/3 φονεύεται με πυροβόλο όπλο, το 20% στραγγαλίζεται και το 10% ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου

Οι φόνοι γίνονται συνήθως για τον ίδιο λόγο: Άντρες σκοτώνουν τις γυναίκες όταν εκείνες θέλουν να χωρίσουν, καθώς εκείνοι πιστεύουν ότι οι γυναίκες τούς ανήκουν. Ή αλλιώς, επειδή θεωρούν ότι μπορούν.

Το CineDoc προβάλει το FEMICIDIO της Nίνας Μαρίας Πασχαλίδου στοχεύοντας λοιπόν στην ευαισθητοποίηση για την πρόληψη και αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, στα πλαίσια των πρόσφατων αποκαλύψεων περιστατικών σεξουαλικών κακοποιήσεων και γυναικοκτονιών, που διαμόρφωσαν το κίνημα #metoo και στη χώρα μας.

Όπως αναφέραμε και παραπάνω, η Laura Roveri, μια 28χρονη δασκάλα γιόγκα, δέχτηκε 15 μαχαιριές από τον πρώην φίλο της. Επέζησε της επίθεσης και έγινε σύμβολο ενδυνάμωσης για τις γυναίκες στη χώρα της. Η Nunzia Maiorano και η Alba Chiara Baroni δολοφονήθηκαν από τους συντρόφους τους, όπως επίσης και η Lorena Quaranta, κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Οι οικογένειες και οι φίλοι τους βιώνουν τη σκληρή απώλεια των αγαπημένων τους και συντάσσονται στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης για το λυπηρό αυτό φαινομένο. Πριν λίγες ημέρες, η δολοφονία της Carol Maltesi, σόκαρε τη κοινή γνώμη.

Στο ντοκιμαντέρ FEMICIDIO ειδικοί, κοινωνιολόγοι και πολιτικοί καταθέτουν τις απόψεις τους για το φλέγον ζήτημα των γυναικοκτονιών*, που αντιμετωπίζει όχι μόνο η Ιταλία αλλά και πολλές χώρες στον κόσμο. Η ταινία, η οποία είναι συμπαραγωγή με το κανάλι Al Jazeera, έκανε πρεμιέρα στο Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης τον Μάρτιο 2022.

“Ζω από θαύμα και σήμερα μπορώ να σας πω την ιστορία μου” – Laura Roveri

Το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ κάνει πρεμιέρα στις 13 Απριλίου, και το NEWS 24/7 συνομίλησε με τη σκηνοθέτιδά του για τις γυναικοκτονίες, έναν όρο που ακούστηκε στην Ελλάδα για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, κρύβοντας μέσα του πολλές σκοτεινές αλήθειες και ριζωμένες παθογένειες της ελληνικής (και όχι μόνο) κοινωνίας.

Πότε προέκυψε η ιδέα για το Femicidio. Υπήρξε συγκεκριμένη αφορμή;

H ιδέα ήρθε πριν από τέσσερα χρόνια, από έναν φίλο στο κανάλι RAI, o οποίος μου συνέστησε να διερευνήσω το θέμα. Τότε στην Ιταλία 1 γυναίκα σκοτωνόταν ανά δυόμιση μέρες και το φαινόμενο ήταν ήδη σε έξαρση.

Μιλάμε για πραγματική αύξηση των γυναικοκτονιών τα τελευταία χρόνια ή για μεγαλύτερη ορατότητά τους;

Μιλάμε και για τα δύο. Από τη μια οι συνθήκες, η οικονομική κρίση, η πανδημία έχουν φέρει αύξηση των γυναικοκτονιών, από την άλλη τα ΜΜΕ έχουν στρέψει το βλέμμα τους επάνω στα συμβάντα αυτά.

Η ταινία αφορά γυναικοκτονίες στην Ιταλία. Υπάρχουν κοινά στερεότυπα πίσω από τα μοτίβα στις γυναικοκτονίες στη Δύση; Ή εντοπίζεται μια διαφορετικότητα στο Νότο;

Το φαινόμενο, όπως αναφέρει στην ταινία και η Σβέβα, μια κοινωνιολόγος, είναι δημοκρατικό. Δεν έχει σύνορα, εκτείνεται από το Βορά εως τον Νότο, και δεν έχει τάξη.

Η αλήθεια είναι πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει ολιστική προσέγγιση στη Παιδεία για τα ζητήματα της έμφυλης βίας; Από που θα πρέπει να κάνουμε την αρχή και με ποιο τρόπο;

Νομίζω πως η πρόληψη είναι το παν, όπως σωστά αναφέρετε. Η εκπαίδευση είναι πολύ σημαντική επίσης. Οπότε το να μαθαίνουμε στους νέους πως να αντιμετωπίζουν τέτοιες καταστάσεις, και στα αγόρια και στα κορίτσια, είναι απαραίτητο. Ο ρόλος των σχολείων είναι σημαντικός, αλλά και η ίδια η οικογένεια, ώστε να μπορέσουμε να γκρεμίσουμε αυτά τα στερεότυπα.

Εχθές παρακολουθούσα μια παλιά ασπρόμαυρη ελληνική ταινία, τον Θαλασσόλυκο, όπου σε μια σκηνή που χόρευε το ζευγάρι, ο πρωταγωνιστής έλεγε στην κοπέλα, “να σου δώσω μια σφαλιάρα” έτσι χαριτωμένα σαν να της έλεγε σε αγαπώ. Αυτές οι συμπεριφορές, τόσο τοξικές, είναι μέσα στο DNA μας και θέλει προσπάθεια για να απαλλαγούμε.

Τι θα απαντούσατε σε όσους κάνουν λόγο (με εντελώς φαιδρό τρόπο) για “τοξικό φεμινισμό”; 

Δεν υπάρχει τοξικος φεμινισμός κατά τη γνώμη μου. Παρόλα αυτά χρειάζεται μια λογική απέναντι στα πράγματα. Που τραβάμε τα όρια; Τι είναι επιτρεπτό και τι όχι κοινωνικά; To #metoo μας το δίδαξε αυτό νομίζω. Δεν είναι όλοι οι άνδρες θύτες, ούτε όλες οι γυναίκες θύματα.

Αισιοδοξείτε για τη νέα γενιά; Θα υπάρξει μια αλλαγή μέσα από τη γιγάντωση του ακτιβισμού και της αλληλεγγύης που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια;

Ναι βέβαια αισιοδοξώ, μόνο το ότι έχουμε την ελευθερία πλέον να μιλάμε για αυτά τα θέματα είναι πολύ θετικό, και μας δίνει τη δύναμη να αλλάξουμε επίσης τα πράγματα. Επίσης βλέπουμε εικόνες που δεν βλέπαμε στο παρελθόν, άνδρες να βγάζουν τα παιδιά τους βόλτα με καρότσια, άνδρες να φροντίζουν το σπίτι ενώ οι γυναίκες εργάζονται, συμπεριφορές που δεν βλέπαμε στο παρελθόν.

Τι θα συμβουλεύατε μια νέα γυναίκα που αντιλαμβάνεται πως η σχέση της τείνει να γίνει χειριστική;

Να φύγει, και να προειδοποιήσει. Αλλά και να επικοινωνήσει αυτή την συμπεριφορά σε αρμόδιους φορείς. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να αποτραπεί κάτι χειρότερο.

Τέλος, ποιο είναι το μοτίβο πίσω από τον βιασμό; Είναι ζήτημα εξουσίας;

Ναι είναι ζήτημα εξουσίας. Το βλέπουμε στον δρόμο, στα γραφεία ακόμη και στον πόλεμο. Είναι ζήτημα ισχύος. Για αυτό και μιλάμε για ισχυρά και αδύναμα φύλα. Αλλά και αυτό αλλάζει. Με όλο και περισσότερες γυναίκες στην αγορά εργασίας, αλλά και τον αναπροσδιορισμό των φύλων, των σχέσεων, της δομής της οικογένειας, τα όρια γίνονται μη ευδιάκριτα. Και εδώ ακριβώς έχουμε μια ευκαιρία.

Δεν υπάρχουν πια “πρέπει”, ούτε η παραδοσιακή οικογένεια, οπότε δεν υπάρχει αρχηγός της οικογένειας, ούτε αυτός που στηρίζει το σπίτι. Οπότε δεν υπάρχει διεκδίκηση. Αλλά για να γίνει αυτό, έχουμε αρκετό δρόμο ακόμη. Ευτυχώς όμως έχουμε και αντοχές.

ΠΡΟΒΟΛΕΣ

Τετάρτη 13/4, 20:00 ΓΑΛΛΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΛΛΑΔΟΣ, Σίνα 31, ΑΘΗΝΑ.

Μετά την προβολή στο Γαλλικό Ινστιτούτο θα ακολουθήσει συζήτηση με την μητέρα της Γαρυφαλλιάς Αλεξάνδρα Ψαράκου, την δημοσιογράφο Μαρία Λουκά, την δικηγόρο Κλειώ Παπαπαντολέων και την σκηνοθέτρια Νίνα Μαρία Πασχαλίδου.

Κυριακή 17/4 , 17:00 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΔΑΝΑΟΣ, Λεωφ. Κηφισίας 109, ΑΘΗΝΑ.

Μετά την προβολή στον Κινηματογράφο Δαναό θα ακολουθήσει συζήτηση με την αστυνόμο Β’ και κοινωνιολόγο Ιωάννα Ροτζιώκου και την σκηνοθέτρια Νίνα Μαρία Πασχαλίδου.

Τετάρτη 20/04, 19:30 ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗ, Αποθήκη 1, Ν.Βότση 3, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ.

Σάββατο 07/05, ΑΧΙΛΛΕΙΟΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΟ, Αργοναυτών 54, ΒΟΛΟΣ.

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: CINEDOC

Σε συνδιοργάνωση: Anemon Productions | Κινηματογράφος ΔΑΝΑΟΣ | Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών | Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης | Δήμος Βόλου | Αχίλλειον Δημοτικό Κινηματοθέατρο Βόλου

Σε συνεργασία: Εκδόσεις Gutenberg | Εκδόσεις Αλεξάνδρεια

Xορηγός Επικοινωνίας: Culture Now | Διοτίμα – Κέντρο για τα έμφυλα δικαιώματα και την ισότητα

Facebook event

Eισιτήρια: www.viva.gr/tickets/cinema/femicidio-1

Οι προβολές του CineDoc γίνονται υπό την Αιγίδα και με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.

facebook.com/CineDoc

vimeo.com/channels/cinedoc

*Ο όρος “γυναικοκτονία” έγινε ευρέως γνωστός και υιοθετήθηκε από την εγκληματολογία μετά το 1992, χάρη στο βιβλίο με τίτλο “Femicide: the politics of woman killing”, μια συλλογή δοκιμίων που επιμελήθηκαν από κοινού η εγκληματολόγος Τζιλ Ράντφορντ (Jill Radford) και η κοινωνιολόγος Νταϊάνα Ράσελ (DianaE. H. Russell).

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις