Φράγμα Γαδουρά: Το μεγαλύτερο τεχνικό έργο της νησιωτικής Ελλάδας

Εάν υπάρχει κάθε καλοκαίρι ένα πρόβλημα που ενώνει όλα τα νησιά του Αιγαιου μικρά και μεγάλα κοσμοπολίτικα ή ερημικα δεν είναι άλλα από αυτό της διαχείρησης του νερού. Κάθε τουριστική σεζόν οι δημοτικές και περιφερειακές αρχές φτάνουν στα όρια τους και κάποιες στιγμές τα ξεπερνούν όταν ανακαλύπτουν ότι το νερό που έχουν στους ταμιευτήρες τους δεν αρκεί παρά για μερικες μόνο εβδομάδες.

Πριν από δύο καλοκαίρια, τον Ιούλιο του 2017, λίγες μόνο εβδομάδες πριν τεθεί σε αρχική λειτουργία το φραγμα της Γαδουράς, η Ροδος, το τέταρτο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας και το ένατο της Μεσογείου κινδύνευσε να γνωρίσει μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις καθώς ήταν ορατό το ενδεχόμενο διακοπής παροχής νερού. Λόγω της υπερκατανάλωσης ο δήμος αναγκαζόταν να διακόπτει την παροχη για κάποιες ώρες μέσα στην ημέρα.

Αξίζει να σημειωθει ότι μέχρι το 2015 το μεγαλύτερο μέρος της Ρόδου υδροδοτείτο από ένα εκτεταμένο δίκτυο γεωτρήσεων. Η υπερβολική εκμετάλλευση, ωστόσο, των υδάτινων πόρων είχε ως αποτέλεσμα τη σοβαρή πτώση της στάθμης των υπόγειων υδάτων, οδηγώντας πολύ σύντομα στην παροχέτευση υφάλμυρου νερού (ανάμειξη γλυκού με θαλασσινό νερό) και τη λειψυδρία σε αρκετές περιοχές του νησιού.

Τον Μάιο του 2016, σε συνέχεια της ολοκλήρωσης κατασκευής του έργου «Ύδρευση Ρόδου από το Φράγμα Γαδουρά» με κόστος 160 εκατ. ευρώ και συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου προκήρυξε ανοιχτό διεθνή διαγωνισμό για την Παροχή Υπηρεσιών Καθημερινής Διαχείρισης, Λειτουργίας και Συντήρησης του Έργου, στον οποίο αναδείχθηκε Ανάδοχος η εταιρεία ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ, θυγατρική του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ.

Από τον Αύγουστο του 2017, μετά την υπογραφή της σχετικής σύμβασης, το σύνολο του έργου λειτουργεί αδιάλειπτα και αποδοτικά καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Με ημερήσια δυναμικότητα επεξεργασίας νερού που φτάνει τα 60.000 κυβικά μέτρα και πρόβλεψη για κάλυψη της υδροδότησης ολόκληρου σχεδόν του νησιού με την αύξηση της δυναμικότητας μελλοντικά στα 120.000 κυβικά μέτρα ημερησίως, το έργο συμβάλει καθοριστικά στον καίριο στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος στο νησί.

Το «Φράγμα Γαδουρά», το μεγαλύτερο τεχνικό έργο της νησιωτικής Ελλάδας και ένα από τα μεγαλύτερα φράγματα στην Ελλάδα, εγκαινιάστηκε και επισήμως πριν λίγο καιρό από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, δίνοντας λύση στο τεράστιο πρόβλημα υδροδότησης που αντιμετώπιζε η πόλη της Ρόδου και η ευρύτερη περιοχή και «ανάσα δροσιάς» στα γειτονικά ακριτικά νησιά των Δωδεκανήσων.

Το έργο εγκαινίασε ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, κ. Γιώργος Χατζημάρκος από κοινού με τον Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή Περιφερειακής και Αστικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Nordmunds Popens, παρουσία πλήθους εκπρόσωπων του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, των κρατικών αρχών και της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Οι αριθμοί του φράγματος

Με ύψος 67 μέτρων, πλάτος στέψης 10 μέτρα και μήκος 585 μέτρων στο ανώτερο υψομετρικά τμήμα του, πρόκειται για ένα ζωτικής σημασίας εμβληματικό έργο για το Νότιο Αιγαίο, το οποίο εξασφαλίζει την παροχή επαρκούς και άριστης ποιότητας πόσιμου νερού στους μόνιμους κατοίκους και τους εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες που δέχεται το νησί της Ρόδου, ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, επιλύοντας ταυτόχρονα τα σημαντικά προβλήματα των γειτονικών άνυδρων ακριτικών νησιών, όπως η Χάλκη, η Σύμη, το Καστελλόριζο κ.α.

Ο όγκος του (φράγματος/ προφράγματος) ξεπερνάει τα 3,1 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Η συνολική εκτιμώμενη χωρητικότητα του ταμιευτήρα είναι 67,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, με ωφέλιμη εκτιμώμενη χωρητικότητα τα 63 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.

Η μέγιστη επιφάνεια καθρέπτη του ταμιευτήρα είναι 4.380 στρέμματα και η λεκάνη απορροής φτάνει τα 148 τετραγωνικά χλμ. περίπου το 11% της συνολικής επιφάνειας του νησιού.