Gen Z: Η έρευνα του Eteron που κατέρριψε τα στερεότυπα για τους νέους “που αδιαφορούν”

“Μια έρευνα που προκαλεί περισσότερα ερωτήματα από ό,τι απαντήσεις, είναι μια καλή έρευνα”, ακούστηκε από το κοινό. Και η μεγάλη ποσοτική έρευνα του Eteron για την Generation Z είναι μια από αυτές.

Πρόκειται για την πρώτη έρευνα στην Ελλάδα που πραγματοποιήθηκε από την aboutpeople και ανέδειξε τις ανησυχίες, αλλά και τις απόψεις των νέων έως και 25 ετών για ζητήματα που βρέθηκαν στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης την τελευταία διετία.

Η παρουσίαση των ευρημάτων της εν λόγω έρευνας διεξήχθη με μεγάλη επιτυχία, το ενδιαφέρον του κόσμου ήταν έντονο και τα ερωτήματα – προβληματισμοί που προέκυψαν, ήταν εκείνα που “κλείδωσαν” την απήχησή της στο ευρύ κοινό.

Ποιες είναι οι απόψεις των νέων για επίκαιρα ζητήματα της τελευταίας διετίας; Ποιες πηγές ενημέρωσης επιλέγουν και πώς διαμορφώνουν την πολιτική τους άποψη; Τι πιστεύουν για την παραπληροφόρηση και πόσο εύκολα πέφτουν θύματα ψευδών ειδήσεων; Σκοπεύουν να ψηφίσουν στις επόμενες εκλογές;

Αυτά είναι μόνο μερικά από τα ερωτήματα που απαντήθηκαν από την έρευνα, τα ευρήματα της οποίας σχολίασε και η ερευνητική ομάδα, η Αναστασία Βενετή, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Bournemouth (UK), ο Σταμάτης Πουλακιδάκος, Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και ο Αλέξανδρος Μινωτάκης, Υπ. Διδάκτωρ στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ.

Τον πρώτο λόγο πήρε ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, διευθυντής του Ινστιτούτου Eteron, όπου απηύθυνε χαιρετισμό προς τους καλεσμένους και εξέφρασε την ευχαρίστησή του για το ενδιαφέρον όλων, στη “σκιά” του νέου αυτού εγχειρήματος του ινστιτούτο που μετρά μόλις 3 μήνες “ζωής”.

“Αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να παράγουμε ιδέες, οι οποίες κινούνται στο ιδεολογικοπολιτικό φάσμα που είμαστε και πιο κοντά. Ταυτόχρονα, δεν μας νοιάζει να γίνεται μόνο με όρους απλής παραγωγής, γιατί, αν δεν διαχέονται με έναν τρόπο απλό και κατανοητό από την κοινωνία, δεν έχει κανένα νόημα να παράγεις με τη χαρά και μόνο της ευταξίας της παραγωγής και της γνώσης.

Για εμάς είναι πολύ σημαντικό να βρίσκουμε τρόπους και να πειραματιζόμαστε. Δεν θα το κάνουμε πάντα με επιτυχία, αλλά θέλουμε να μαθαίνουμε μέσα από τις αποτυχίες μας. Θέλουμε να μπορέσουμε να φτάνει αυτή η γνώση με τρόπους κατανοητούς στους ανθρώπους που μας ενδιαφέρει να φτάσει, θέλουμε να χρησιμοποιούμε την επικοινωνία ως ένα στρατηγικό εργαλείο για τους σκοπούς μας”.

Παράλληλα με την έρευνα της Gen Z, ο κ. Σακελλαρίδης μίλησε για ακόμη δύο project που βρίσκονται σε εξέλιξη.

“Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αφορά τη Gen Z, αλλά και τη λίγο μεγαλύτερη γενιά, για την κατάσταση με τη στεγαστική επισφάλεια και με τα ενοίκια. Το ζήτημα των ενοικίων είναι κάτι το οποίο μας ενδιαφέρει πάρα πολύ, στη λογική ότι είναι και μια κοινωνική κατηγορία για όλους εμάς που ζούμε στο ενοίκιο και υποεκπροσωπείται στο δημόσιο λόγο, αλλά ταυτόχρονα βιώνει και μια κρίση η οποία, ανεξάρτητα από τον πληθωρισμό και τις ανατιμήσεις, είναι κάτι το οποίο αποσπά πολύ μεγάλο κομμάτι από το διαθέσιμο εισόδημα.

Το τρίτο project, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι λίγο πιο μεγάλο και θέλουμε να το ξεδιπλώσουμε σε βάθος διετίας. Θεωρούμε ότι αυτό που καθορίζει τα πάντα και στην πολιτική συζήτηση είναι το ζήτημα της οικονομίας. Είναι το project για ένα νέο παράδειγμα οικονομικής εμπιστοσύνης”.

Τα ευρήματα της έρευνας

Κατά την έναρξη της παρουσίασης και του σχολιασμού των ευρημάτων της έρευνας του Eteron, το λόγο πήρε ο Σταμάτης Πουλακιδάκος, Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.

Παράλληλα με μια σύντομη επισκόπηση του καθηγητή, για κάθε ερώτημα που περιείχε η έρευνα, παρουσιάζονταν και τα αντίστοιχα slides, στα οποία αποτυπώνονταν τα ποσοστά των απαντήσεων που έδωσαν οι συμμετέχοντες.

“Υπάρχουν χίλιοι δύο λόγοι που αναλύονται και έχουν συζητηθεί, γιατί να τρέξει μια έρευνα η οποία προσπαθεί να απεικονίσει, κατά κάποιο τρόπο, τη λογική με την οποία κινούνται, σκέφτονται, αντιλαμβάνονται και μεταβολίζουν, αν θέλετε, την πραγματικότητα οι νέοι άνθρωποι. Μολονότι στη δημόσια συζήτηση διαχωρίζουμε συνήθως τις γενιές με κάποια ηλικιακά κριτήρια, θέλω να τονίσω ότι αυτό ουσιαστικά είναι κάτι που διατρέχει τα αποτελέσματα της έρευνάς μας.

Το γεγονός ότι ο διαχωρισμός των διαφορετικών γενεών δεν είναι ένας πρωτίστως χρονολογικός διαχωρισμός, αλλά ένας ποιοτικός διαχωρισμός. Η χρονολογία ουσιαστικά έρχεται να επικαθήσει σαν παράμετρος στο χρονικό και το εξατομικευμένο πλαίσιο, μέσα στο οποίο γεννιούνται, αναπτύσσονται και δραστηριοποιούνται οι άνθρωποι κάθε διαφορετικής γενιάς.

Οπότε, κάτι το οποίο φαίνεται από αυτά τα πρώτα αποτελέσματα είναι το γεγονός ότι αυτή η γενιά είναι επηρεασμένη σε κοινωνικό επίπεδο, τόσο από το γεγονός ότι έχει μεγαλώσει, ότι αναπτύσσεται, ότι ωριμάζει μέσα σε ένα πλαίσιο των νέων τεχνολογιών και της εξοικείωσής τους με τις νέες τεχνολογίες από τα πρώτα στάδια της ζωής τους.

Και δεύτερον ότι στα στάδια της σχετικής έναρξης αντίληψης για το τι συμβαίνει γύρω τους στην πραγματικότητα, βρέθηκαν να κολυμπάνε κατά κάποιο τρόπο στα βαθιά, αντιμετωπίζοντας κάτι που κατονομάζεται στο δημόσιο λόγο ως “συνεχής κρίση”, σχολίασε ο κ. Πουλακιδάκος στο πλαίσιο μια ευρύτερης εικόνας για τη Gen Z.

Το πρώτο γράφημα αποτύπωνε τα ποσοστά ενδιαφέροντος των νέων για ζητήματα της επικαιρότητας.

Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε υποκατηγορίες, ανάλογα με το φύλο, αν εργάζονται, αν πρόκειται για μαθητές ή σπουδαστές και αν διαμένουν στην Αττική ή στην περιφέρεια. Η συντριπτική πλειοψηφία απάντησε θετικά, ότι ενδιαφέρεται πάρα πολύ, ενώ χαμηλότερο ποσοστό απάντησε αρνητικά.

Οι παραπάνω απαντήσεις φαίνεται να έρχονται σε αντίθεση με το αφήγημα που θέλει τους νέους να μην ενδιαφέρονται γενικότερα για την επικαιρότητα, είτε αφορά κοινωνικά ζητήματα, είτε πολιτικά.

Η άμεση και έμμεση ενασχόληση των νέων με την πολιτική

Το επόμενο υποερώτημα ζητούσε τις απαντήσεις των νέων, αναφορικά με τις κοινοποιήσεις που κάνουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αν αυτές έχουν πολιτικό περιεχόμενο. Αυτό το ερώτημα πήρε περισσότερες αρνητικές απαντήσεις. Ενδεικτικά, το 76,8% των ανδρών απάντησε όχι, ενώ απάντησε θετικά μόνο το 21%. Αντίστοιχα και στις γυναίκες, το 74,2% απάντησε αρνητικά, ενώ το 22,3% θετικά.

Σε αντίστοιχο ερώτημα που τέθηκε στους συμμετέχοντες, αν κάνουν δικές τους αναρτήσεις με πολιτικό περιεχόμενο, οι απαντήσεις κινήθηκαν στο ίδιο μήκος κύματος, με την πλειοψηφία να απαντά και πάλι αρνητικά. Μόλις το 26,8% των ανδρών απάντησε “ναι”, ενώ σε μικρότερο ποσοστό των γυναικών (15,2%) απάντησαν εξίσου αρνητικά.

Οι αντιφάσεις στην πραγματική ζωή

Από την πλευρά του, ο Αλέξανδρος Μινωτάκης, Υπ. Διδάκτωρ στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ και ένας εκ των τριών ερευνητών, θέλησε να σταθεί σε ένα ζήτημα που προκύπτει από την έρευνα, κάτι που χαρακτήρισε ως “αντίφαση της πραγματικής ζωής”.

“Η μια πλευρά είναι ότι όντως υπάρχει ενδιαφέρον για την επικαιρότητα και την πολιτική ζωή στη νέα γενιά. Αυτό αποτυπώνεται σε ένα θεσμικό επίπεδο, αποτυπώνεται όμως και στη διάθεση εξωδιαδικτυακής πολιτικής. Αποτυπώνεται και συνδέει τη γενιά Ζ στην Ελλάδα με το εξωτερικό, γύρω από την τριπλέτα: ανισότητες φύλου, υλικές ανισότητες, ανησυχία για την κλιματική αλλαγή.

Συγχρόνως όμως, θέσαμε και το ερώτημα “πόσο συχνά αναδημοσιεύουν διαδικτυακό υλικό από πολιτικά κόμματα και πολιτικούς” και “πόσο συχνά οι ίδιοι/ίδιες παράγουν περιεχόμενο στα social media. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα ποσοστά είναι αρκετά χαμηλά και σε δύο περιπτώσεις κινούνται κάτω από το 25%. Άρα, θέλουν να δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται, αλλά στην πράξη δεν έχουν κάποια πολιτική ή διαδικτυακή συμμετοχή”.

Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος η κλιματική αλλαγή

Τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον των νέων για το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, καθώς είναι κάτι το οποίο αδιαμφισβήτητα τους αφορά άμεσα.

Ενδεικτικά, το 55,8% των ανδρών απάντησε “πάρα πολύ” και, αντίστοιχα, το 62,5% των γυναικών έδωσε την ίδια απάντηση. Μικρότερο, αλλά όχι αμελητέο, ήταν το ποσοστό εκείνων που δήλωσαν για το ζήτημα ότι “δεν τους αφορά και τόσο” ή και καθόλου, με το 12,3% των ανδρών και το 5,5% των γυναικών να δίνουν αυτή την απάντηση.

Κεφάλαιο #MeToo

Χωρίς καμία αμφιβολία, οι αποκαλύψεις για σεξουαλικές παρενοχλήσεις και κακοποιήσεις και παρενοχλήσεις, τόσο στο χώρο του θεάματος, όσο και του αθλητισμού, ήταν ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα της επικαιρότητας. Και αυτό επαληθεύθηκε και από τις απαντήσεις των νέων, με την πλειοψηφία των νέων να συμφωνούν με τη λογική και τους στόχους του κινήματος #MeToo.

Ειδικότερα, το 81,1% των ανδρών συμφώνησε απόλυτα με το κίνημα και το -αναμενόμενο- 91,8% των γυναικών έδωσε την ίδια απάντηση.

Συμμετοχή των νέων στις εκλογές

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην παρουσίαση των ευρημάτων της έρευνας έδωσαν το παρών και εκπρόσωποι της νεολαίας των κομμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ, κάτι που από μόνο του αποδεικνύει το άμεσο ενδιαφέρον των νέων με την πολιτική.

Αντίστοιχα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι απαντήσεις των νέων της Gen Z για τη συμμετοχή τους στις επόμενες εκλογές, με το 84% να απαντά “ναι”. Ωστόσο, το υπόλοιπο 16% που είτε απάντησε αρνητικά, είτε ακόμη δεν γνωρίζει αν θα συμμετάσχει, προκαλεί εύλογα ερωτήματα για το πολιτικό προσκήνιο της χώρας μας.

Τη στιγμή που η πλειοψηφία των κομμάτων επισημαίνει την ανάγκη ενασχόλησης των νέων με την πολιτική, ψάχνοντας τρόπους για να προκαλέσουν το ενδιαφέρον τους.

Ο ρόλος των influencer

Μια εκ των τριών ερευνητών, η Αναστασία Βενετή, έχοντας αναλύσει ήδη τα ευρήματα της έρευνας, κατά την παρουσίαση θέλησε να σταθεί στο ρόλο των influencer, πόσο δύσπιστο είναι το κοινό τους και κατά πόσο πράγματι τους επηρεάζουν.

“Η επιρροή και η δυναμική πειθούς των influencers είναι πολύ μεγαλύτερη και ο λόγος που δεν τέθηκε στο τραπέζι είναι διότι ήδη γνωρίζουμε ήδη ότι έχουν μια ιδιαίτερη δυναμική από έρευνες που γίνονται στο πεδίο του μάρκετινγκ, δηλαδή στο πώς μπορούν να πουλήσουν κατά κάποιο τρόπο καταναλωτικά προϊόντα και υπηρεσίες, απλώς δεν έχουμε αρκετή έρευνα σε σχέση με το κομμάτι της πολιτικής και της πολιτικής επικοινωνίας.

Είναι πολύ σημαντικό, διότι οι influencer, ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνούν εστιάζει και στηρίζεται σε μια πιο αυθεντική εικόνα. Εδώ υπάρχει ένα πεδίο το οποίο μπορούν να εκμεταλλευτούν και οι πολιτικοί και διάφορα άλλα, παραδείγματος χάρη, φασιστικά μορφώματα, τα οποία ήδη το έχουν κάνει χρησιμοποιώντας celebrities ή ordinary citizens που δραστηριοποιούνται στα social media και κυρίως σε εκσυγχρονιστικά μέσα, όπως είναι το Instagram”.

Η απήχηση της εν λόγω έρευνας φάνηκε και από το ενδιαφέρον όσων βρέθηκαν στην παρουσίαση, καθώς τα ευρήματά της, τους προκάλεσε σωρεία σχολίων, αλλά και ερωτημάτων.

Μια συζήτηση σε πολύ φιλικό κλίμα και καλεσμένοι που σίγουρα αποχώρησαν με μερικούς παραπάνω προβληματισμούς, είτε ανήκουν στη Gen Z είτε όχι.

Μπορείτε να δείτε εδώ αναλυτικά τα ευρήματα της έρευνας και περαιτέρω υλικό πάνω σε αυτή.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις