Γιατροί Χωρίς Σύνορα: Οι γυναίκες που έμειναν πίσω

Τρεις νεαροί άνδρες, ο Haidar, oAhmed και ο Kofi, που διασώθηκαν από το πλοίο έρευνας και διάσωσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, GeoBarents, στην κεντρική Μεσόγειο, μιλούν για τις γυναίκες που άφησαν πίσω τους.

Τις μητέρες και τις αδελφές τους που δεν παύουν στιγμή να σκέφτονται και που είναι ο λόγος για να συνεχίζουν να αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον.

Haidar: “Θέλω να φτιάξω στη μαμά μου ένα μεγάλο σπίτι”

Το χαμόγελο του 18χρονου Haidar από την πολιτεία Adamawa στη Βόρεια Νιγηρία προσπαθεί να καλύψει το βάρος του φορτίου που κουβαλάει. Αφότου ο πατέρας του πέθανε από διαβήτη, έπρεπε να εργαστεί για να στηρίξει τη μητέρα του και τις 17 αδελφές του. Αισθάνεται τη σοβαρότητα της ευθύνης που πέφτει στους ώμους του: «Είμαι ο μόνος, αλλά ξέρω ότι χρειάζονται βοήθεια. Χρειάζονται πολλά πράγματα αλλά μέχρι τώρα δεν έχω αρχίσει να κάνω κάτι γι’ αυτό και δεν είμαι χαρούμενος».

Έφυγε από τη Νιγηρία για τη Λιβύη το 2021 λόγω της ανασφάλειας που προκάλεσε η κρίση της Μπόκο Χαράμ, η οποία στοίχισε τη ζωή σε έναν από τους θείους του.

Φοβάται για τη ζωή της μητέρας του που έπρεπε να αφήσει πίσω του. «Έχω ακόμη και έναν θείο που απήχθη. Δεν είχαμε χρήματα να τον πάρουμε και τον σκότωσαν. Γι’ αυτό είπα αφήστε με να φύγω από τη Νιγηρία».

Ο Haidar δεν είπε ποτέ στη μητέρα του πού βρισκόταν από φόβο ότι δεν θα μπορούσε να αντέξει τη σκέψη ότι το παιδί της υπέφερε. Της είπε ότι εργαζόταν στο Μαρόκο. «Ξέρω ότι αν έλεγα στη μαμά μου ότι ήμουν στη Λιβύη, θα έκλαιγε καθημερινά και θα με σκεφτόταν κάθε λεπτό. Γι’ αυτό μέχρι τώρα δεν το έχω πει. Γιατί ξέρετε πώς είναι η Λιβύη».

Λιβύη είναι η πείνα, η σεξουαλική και σωματική βία, τα βασανιστήρια και η κατάφωρη κακομεταχείριση νέων ανδρών και γυναικών, όπως ο Haidar που πήραν τη δύσκολη απόφαση να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Λιβύη, ο Haidar πέρασε τρεις μήνες στη φυλακή όπου βασανιζόταν συχνά και ξυλοκοπούνταν με μεταλλικά αντικείμενα.

Όταν ο Haidar επιβιβάστηκε στο GeoBarents, δεν είχε μιλήσει με τη μητέρα του για τρεις μήνες. Όταν ρωτήθηκε τι ένιωθε κάθε φορά που σκεφτόταν τη μητέρα του είπε. «Σκέφτομαι τι θα της συμβεί αν ακούσει ότι είμαι νεκρός. […] Ξέρω ότι η μητέρα μου δεν θα ζήσει χωρίς εμένα. Θα πεθάνει».

Παρά την απάνθρωπη μεταχείριση που υπέστη ο Haidar καθ’ όλη τη διάρκεια της μονοετούς παραμονής του στη Λιβύη, επιλέγει να προχωρήσει με ελπίδα και απόλυτη αποφασιστικότητα για να δημιουργήσει μια καλύτερη ζωή όχι μόνο για τη μητέρα του αλλά και για ολόκληρη την κοινότητά του. Μιλάει για τα όνειρά του, θέλει να είναι σε θέση να βοηθήσει όχι μόνο την οικογένειά του, αλλά και όλους όσους γνωρίζει που μπορεί να αγωνίζονται ή να μην μπορούν να έχουν μια αξιοπρεπή διαβίωση πίσω στην πατρίδα τους στη Νιγηρία.

Ο Haidar μετά βίας μπορεί να μιλήσει για τη μητέρα του χωρίς να κλάψει. Ελπίζει να μπορέσει να αποκτήσει πτυχίο στις Διεθνείς Σχέσεις για να βρει μια αξιοπρεπή αμειβόμενη δουλειά και να φροντίσει τη μητέρα του και την υπόλοιπη οικογένειά του. «Θέλω να φτιάξω στη μαμά μου ένα μεγάλο σπίτι και να τη βοηθήσω περισσότερο… Μου λείπει τόσο πολύ η μητέρα μου. Την αγαπώ τόσο πολύ και εκείνη το ίδιο. Θέλω απλώς να την ξαναδώ κάποια στιγμή στη ζωή μου».

Ahmed: “Όταν μιλάω στο τηλέφωνο με τη μητέρα μου είναι σαν να επιστρέφω σε αυτήν”

Ο Ahmed, ένας 28χρονος από την Ερυθραία γεννήθηκε στο Σουδάν από Ερυθραίους γονείς που μετακόμισαν στο Σουδάν για να ξεφύγουν από τον πόλεμο. Έχοντας ζήσει όλη του τη ζωή ως πρόσφυγας, ο Ahmed δεν αισθάνθηκε ποτέ ότι ανήκει στη σουδανική κοινότητα. «Δεν με αποδέχτηκε η κοινότητα όντας ξένος... όπου κι αν πάω με λένε abshī. Δεν έχω επίσημα έγγραφα. Ακόμη και έγγραφα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες δεν μου παρέχουν προστασία στο Σουδάν. Οποιοσδήποτε στρατιώτης μπορεί να σε συλλάβει και να σου ζητήσει να πληρώσεις χρήματα, να σε πάει στο αστυνομικό τμήμα».

Αποφάσισε να εγκαταλείψει το Σουδάν, αλλά επειδή δεν διέθετε έγγραφα και δεν μπορούσε να επιστρέψει στην Ερυθραία από φόβο στρατιωτικής στράτευσης και καταπιεστικού δικτατορικού καθεστώτος, αποφάσισε να ταξιδέψει στη Λιβύη και να διασχίσει τη Μεσόγειο Θάλασσα στην Ευρώπη.

Προερχόμενη από χριστιανική οικογένεια, η μητέρα του Ahmed ήταν η μόνη στην οικογένειά του που στάθηκε δίπλα του, όταν ο γιος της αποφάσισε να ασπαστεί το Ισλάμ. «Αυτή η απόφαση με επηρέασε, επηρέασε τις φιλίες μου, τη σχέση μου με την οικογένειά μου. Σίγουρα αντιμετώπισα προβλήματα εξαιτίας αυτού. Αλλά η μητέρα μου με δέχτηκε. Μου είπε, ό,τι σε κάνει να νιώθεις άνετα, κάνε το».

Για τον Ahmed, η μητέρα του είναι η πηγή της έμπνευσής του και ένας από τους λόγους για τους οποίους έκανε το ταξίδι από το Σουδάν μέσω της Αιγύπτου και στη Λιβύη. «Έχει πολύ μεγάλο ρόλο στη ζωή μου. Με υποστήριζε συνεχώς και με παρακινούσε, ευχόμενη τα καλύτερα. Είναι η έμπνευσή μου… Ελπίζω να τη συναντήσω ξανά».

Για περισσότερα από τρία χρόνια παραμονής στη Λιβύη, ο Ahmed βρισκόταν σε συνεχή επαφή με τη μητέρα του μέχρι τέσσερις ημέρες πριν επιβιβαστεί στο μικρό λαστιχένιο σκάφος με άλλους 73 νεαρούς άνδρες που έφυγαν από την Τρίπολη με την ελπίδα να φτάσουν στην Ιταλία. Του λείπει πολύ και μιλάει έντονα για τη ζεστασιά που φέρνει στη ζωή του.

«Μου αρέσει να ακούω τη φωνή της και να βλέπω το πρόσωπό της σε βιντεοκλήση. Όταν της μιλάω είναι σαν να επιστρέφω σε αυτήν. Είναι αλήθεια ότι δεν μπορώ να την αγκαλιάσω και να της φιλήσω τα χέρια, αλλά και μόνο που της μιλάω, η ξενιτιά είναι πιο ανεκτή».

Για τον Ahmed, το επικίνδυνο ταξίδι δεν σημαίνει μόνο μια ευκαιρία να ζήσει επιτέλους ως αξιοπρεπής άνθρωπος αλλά και να στηρίξει και να προσφέρει στη μητέρα του και να την κάνει περήφανη. Ίσως μια μέρα, ελπίζει, να μπορέσει να την απομακρύνει από το Σουδάν. «Όταν γεννηθείς και δεις την κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι και δεις πόσο υποφέρει η μητέρα σου για σένα και έκανε ό,τι είναι δυνατόν για σένα, τότε πρέπει να τη βοηθήσεις και να την κάνεις περήφανη για σένα».

Kofi: “Δεν θα επιτρέψω στις αδελφές μου και στη μητέρα μου να υποφέρουν σαν εμένα”

Ο 17χρονος Kofi είναι ο μεγαλύτερος από μια οικογένεια τεσσάρων παιδιών. Ο πατέρας του ήταν αγρότης και η μητέρα του νοικοκυρά που συχνά επαιτούσε στο δρόμο. Χωρίς μέσα για να συνεχίσει τις σπουδές του, προσκλήθηκε στη Λιβύη από έναν παλιό συμμαθητή του, ο οποίος του είπε ότι θα μπορούσε να εργαστεί στη Λιβύη και να κερδίσει χρήματα για να συνεχίσει τις σπουδές του στην πατρίδα του στην Γκάνα, ή ακόμα και στην Ευρώπη. Ενώ εργαζόταν στη Λιβύη, ο Kofi πληροφορήθηκε ότι ο πατέρας του σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια σύγκρουσης μεταξύ τοπικών ομάδων.

«Έχασα τον πατέρα μου όταν ήμουν στη Λιβύη. Η μητέρα μου δεν μπορεί να φροντίσει τις αδελφές μου, οπότε τις έστειλε σε ορφανοτροφείο επειδή και η ίδια μεγαλώνει. Τώρα είμαι πολύ χαρούμενος γιατί ελπίζω ότι όταν φτάσω στην Ιταλία θα μπορέσω να δουλέψω σκληρά και να φροντίσω τη μητέρα και τις αδελφές μου. Αυτό θα ήταν το καλύτερο επίτευγμα της ζωής μου».

Ο θάνατος του πατέρα του άφησε τον ίδιο, το μοναδικό αρσενικό παιδί, με την ευθύνη να φροντίζει τη μητέρα του και τις τρεις μικρότερες αδελφές του: Η Afia* που είναι σχεδόν 15 ετών, η Akuba* που είναι σχεδόν 12 ετών και η μικρότερη, η Yaba*, η οποία είναι 10 ετών. Μιλάει για το ότι είναι ο μόνος γιος και πρέπει να αναλάβει την ευθύνη της φροντίδας της μητέρας και των αδελφών του. «Δεν θα επιτρέψω στις αδελφές μου και στη μητέρα μου να υποφέρουν σαν εμένα γιατί έχω αντιμετωπίσει τόσες πολλές προκλήσεις και ξέρω πώς αισθάνεται ένας άνθρωπος όταν δεν έχει τίποτα. […] Μακάρι να είχα την ευκαιρία, ό,τι χρειάζονταν θα τους το παρείχα. Θέλω να δουλέψω για εκείνες ούτε καν για τον εαυτό μου… Θέλω να πετύχουν τους στόχους τους». Στην πρώτη του προσπάθεια να διασχίσει τη θάλασσα, ο Kofi συνελήφθη από τους Λίβυους και πέρασε τέσσερις μήνες στη φυλακή. Η είδηση της φυλάκισής του και τα βασανιστήρια που υπέστησαν έκαναν τη μητέρα του να αναπτύξει υψηλή αρτηριακή πίεση. Λόγω της ηλικίας της και των επιπλοκών στην υγεία της, δεν μπορούσε πλέον να φροντίσει τις τρεις μικρότερες αδελφές του και έτσι, αναγκάστηκε να τις βάλει σε ορφανοτροφείο.

«Το μόνο που σκέφτομαι είναι ότι αν φτάσω με ασφάλεια μπορώ ακόμη και να την φέρω [εδώ] έτσι ώστε να της προσφέρουν σωστή θεραπεία και μπορώ ακόμη και να φροντίσω τις αδελφές μου και να τις απομακρύνω από αυτό το ορφανοτροφείο». Ο Kofi ελπίζει να μπορέσει να συνεχίσει την εκπαίδευσή του στην Ευρώπη για να κερδίσει έναν αξιοπρεπή μισθό, ώστε να μπορεί να στείλει τις αδελφές του στο σχολείο και να φροντίζει την ηλικιωμένη μητέρα του. Μιλάει για το πόσο τις αγαπά και ζει γι’ αυτές. «Τις αγαπώ γιατί είναι οι μόνοι άνθρωποι που έχω στη ζωή μου».

Για τον Kofi, φαίνεται να είναι τιμή, ένας αγώνας που αξίζει να υπομείνει, να μπορεί να προσφέρει στις γυναίκες της ζωής του. Ένας ανθεκτικός νεαρός άνδρας, γεμάτος ελπίδα που ατενίζει το μέλλον με λαμπερά μάτια παρά τη βία και τα βασανιστήρια που υπέστη στη Λιβύη. «Ο πόνος δεν σκοτώνει, οπότε μην τα παρατάτε ποτέ» λέει.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις