Η κρυφή ιστορία ενός υποβρυχίου

Παραγγέλθηκε πριν από μια δεκαετία ενώ τα τελευταία 6 χρόνια παρέμεινε παροπλισμένο στο Κίελο της Γερμανίας, αν εξαιρεθούν οι εν πλω δοκιμές για την αποκατάσταση των τεχνικών αστοχιών.

Ο λόγος για το περιβόητο υποβρύχιο «Παπανικολής», το «υποβρύχιο που γέρνει» όπως το βάφτισε ο τύπος, λόγω της κλίσης έως και 60 μοίρες που εμφάνισε αμέσως μετά την κατασκευή του. Τώρα, σύμφωνα με την ηγεσία του ΓΕΝ, το πρόβλημα της ευστάθειας του υποβρυχίου έχει αποκατασταθεί, πέρασε τα τεχνικά τεστ με επιτυχία και ως εκ τούτου δόθηκε το πράσινο φως για την παραλαβή του.

Ήδη στο Κίελο βρίσκονται οι 41 αξιωματικοί και υπαξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού και την Τρίτη, σε μια σεμνή τελετή, θα υψωθεί στο σκάφος η ελληνική σημαία και εν συνεχεία θα εκκινήσει το μακρύ ταξίδι του για την Ελλάδα.

Φαντάζεται κανείς την αμηχανία που θα αισθάνονται αυτοί οι άνθρωποι μπαίνοντας σε ένα υποβρύχιο που έχει απαξιωθεί και ενδεχομένως λοιδορηθεί, όσο κανένα άλλο στον κόσμο.

Το στοιχειωμένο υποβρύχιο

Και όμως όλα ξεκίνησαν με τους καλύτερους οιωνούς. Στις αρχές της περασμένης δεκαετίας οι Γερμανοί, με εκπληκτική παράδοση στην ναυπήγηση υποβρυχίων, ανακοινώνουν ότι θα κατασκευάσουν ένα νέο υποβρύχιο με προηγμένο Σύστημα Αναερόβιας Πρόωσης που επιτρέπει στο υποβρύχιο να μείνει στο βυθό χωρίς να κάνει ανάδυση για πάνω από δυο εβδομάδες.

Η Ελλάδα, τον Φεβρουάριο του 2000, πριν ακόμη ξεκινήσει η κατασκευή του, σπεύδει να παραγγείλει το σούπερ υποβρύχιο που είναι ακόμη στα χαρτιά, στηριζόμενη στην τεχνολογική αξιοπιστία των Γερμανών.

Είναι η πρώτη χώρα που εισέρχεται στο φιλόδοξο πρόγραμμα προκαταβάλλοντας μάλιστα σχεδόν το 80% της αξίας 4 συνολικά υποβρυχίων τύπου 214. Καταβλήθηκαν 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ από τα 1,7 που στοίχιζε συνολικά το πρόγραμμα!

Η κατασκευή του ξεκίνησε το 2001 και σχεδόν αμέσως μετά την καθέλκυσή του, τον Απρίλιο του 2004, ήρθε το σοκ. Το υποβρύχιο έγερνε!

Συγκεκριμένα, όταν έπλεε στην επιφάνεια, παρουσίαζε σοβαρή κλίση από 45-60 μοίρες. Επίσης παρουσίασε πρόβλημα με το ακουστικό ίχνος του, δηλαδή υπήρχε θόρυβος στις χαμηλές συχνότητες που οφειλόταν στον άξονα και την προπέλα του υποβρυχίου.

Το κλιμάκιο του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού καταγράφει τα τεχνικά προβλήματα που καθιστούν ανέφικτη την παραλαβή του υποβρυχίου. Η φήμη των Γερμανών, οι οποίοι αρνούνται να δεχθούν το μέγεθος του προβλήματος, τίθεται πλέον εν αμφιβόλω όπως και οι προσδοκίες τους για παραγγελίες σε χώρες όπως η Βραζιλία, η Τουρκία και το Πακιστάν που περίμεναν πώς και πώς το νέο υποβρύχιο.

Όπως είναι φυσικό, παγώνουν τα πάντα, μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση με τα ελληνικά υποβρύχια.

Στις 30 Σεπτεμβρίου του 2006, η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε την παραλαβή του υποβρυχίου «Παπανικολής» και ζήτησε από τη γερμανική πλευρά να τηρήσει τις συμβατικές προδιαγραφές και να αποκατασταθούν τα τεχνικά προβλήματα.

Με την πράξη αυτή δίνεται το εναρκτήριο λάκτισμα για έναν ακήρυχτο πόλεμο μεταξύ των αξιωματούχων του ελληνικού πενταγώνου και τους παράγοντες της γερμανικής Thyssen Kroup Marine Systems οι οποίοι βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση αφού αφενός έχουν εισπράξει προκαταβολικά το μεγαλύτερο μέρος της αξίας των υποβρυχίων αφετέρου συσχετίζουν την τύχη του προγράμματος των υποβρυχίων με την τύχη των 1300 εργαζομένων στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και απειλούν, ως ιδιοκτήτες, ότι θα τα κλείσουν!

Εν τω μεταξύ, επέρχονται οι πρώτες βελτιώσεις στο υποβρύχιο, με την κλίση να μειώνεται στις 18 μοίρες και τη Νότια Κορέα να παραλαμβάνει τα πρώτα υποβρύχια τύπου 214.

Προκειμένου να κάμψουν την αντίσταση των Ελλήνων και ενδεχομένως να εκδικηθούν για τη μη-παραλαβή, οι Γερμανοί λίγες ημέρες μόνο πριν τις εκλογές του 2009, άρα με μια ελληνική κυβέρνηση αδύναμη και ανήμπορη να αντιδράσει, εξαπολύουν …τορπίλη καταγγέλλοντας τη σύμβαση του 2000, με το πρόσχημα ότι το Πολεμικό Ναυτικό χρωστάει 520 εκατομμύρια ευρώ για την αποπληρωμή των υποβρυχίων!

Ο κίνδυνος, μετά το γερμανικό εκβιασμό, είναι πρόδηλος: η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τα υποβρύχια τα οποία έχει σχεδόν πληρώσει και οι 1.300 εργαζόμενοι των Ναυπηγείων να μείνουν στο δρόμο.

Έκτοτε αρχίζει ένας γύρος σκληρών διαπραγματεύσεων για να μην τιναχθεί η σύμβαση στον αέρα και να βρεθεί μια λύση που να ικανοποιεί σχετικώς και τις δυο πλευρές.

Στις αρχές του έτους εκδήλωσε ενδιαφέρον ο αραβικός κολοσσός Abu Dhabi Mar στον οποίο λίγο αργότερα οι Γερμανοί μεταβίβασαν το 75% των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά.

Την εβδομάδα που πέρασε, ο κύκλος των διαπραγματεύσεων ολοκληρώθηκε με το κλείσιμο της συμφωνίας με τους Γερμανούς να παίρνουν τα οφειλόμενα χρήματα – ήδη καταβλήθηκε η πρώτη δόση των 250 εκατομμυρίων ευρώ – και την Ελλάδα να παραλαμβάνει τα 4 υποβρύχια τύπου 214 και να διασώζει, έστω για τα επόμενα 10 χρόνια, τις θέσεις εργασίας στον Σκαραμαγκά ο οποίος πέρασε οριστικά υπό αραβικό έλεγχο.

Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του Παπανικολής

Αν πιστέψουμε τα λεγόμενα των αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού ότι έχει λυθεί το πρόβλημα της κλίσης, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία πως το «Παπανικολής» είναι ένα σύγχρονο υποβρύχιο.

Το μήκος του είναι 65 μέτρα και το ύψος του 13 μέτρα. Το εκτόπισμά του εν καταδύσει είναι 1860 τόνοι διαθέτοντας επιχειρησιακή αυτονομία 50 ημερών. Χάρη στο Σύστημα Αναερόβιας Πρόωσης (ΑΙΡ) παρέχεται αυτονομία ατμόσφαιρας 14 ημερών, δηλαδή μπορεί γι’αυτό το διάστημα να παραμείνει στο βυθό, χωρίς να αναδυθεί.

Το βάθος κατάδυσης είναι μεγαλύτερο από 350 μέτρα και η ταχύτητα που αναπτύσσει εν καταδύσει είναι 21 κόμβοι (περίπου 40 χιλιόμετρα την ώρα).

Αξιοσημείωτη είναι και η ακτίνα δράσης του που υπερβαίνει τα 1500 μίλια (περίπου 2.800 χιλιόμετρα).

Η ακουστική υπογραφή του είναι δεκάδες φορές χαμηλότερη από τον παλαιότερο τύπο 209.

Φέρει 8 τορπιλοσωλήνες, 16 τορπίλες καθώς και νάρκες για ναρκοθέτηση περιοχών επιχειρησιακού ενδιαφέροντος.

Το πλήρωμά του ανέρχεται σε 35 έως 41 άτομα.