Η πανάκριβη γη και τα δίκαια αιτήματα των Ελλήνων αγροτών

Εντείνονται οι αγροτικές κινητοποιήσεις σε όλη την Ελλάδα, με τους αγρότες να φτάνουν την Πέμπτη με τρακτέρ στη Θεσσαλονίκη, λόγω της πρεμιέρας της 30ης Διεθνούς Έκθεσης Agrotica. Στο πλευρό των 300 τρακτέρ βρέθηκαν και μελισσοκόμοι με τα αγροτικά τους, για να πραγματοποιήσουν διαμαρτυρία στη ΔΕΘ. Μάλιστα, δεν αναμένεται να φύγουν από την πόλη πριν την 4η Φεβρουαρίου, όταν και ολοκληρώνεται η έκθεση.

Στην κινητοποίηση συμμετέχουν και οι αλιείς της Μηχανιώνας οι οποίοι βρίσκονται με τις μηχανότρατές τους στην παραλία της Θεσσαλονίκης, στο ύψος του Λευκού Πύργου.

Την ίδια ώρα, οι διαμαρτυρίες των αγροτών κλιμακώνονται σε όλη την Ευρώπη, με την ελληνική πλευρά να προσπαθεί να “διεθνοποιήσει” και αυτό το ζήτημα, ανάγοντάς το σε κάτι – εν πολλοίς – εξωγενές.

Κυβερνητικές υποσχέσεις

Αυτό προέκυψε άλλωστε από τις δηλώσεις του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος βρέθηκε την Τετάρτη στο μπλόκο της Βόνιτσας, μετά τα εγκαίνια παράδοσης του οδικού άξονα “Άκτιο – Αμβρακία”. “Ούτε γκαρσόνια θα γίνετε, ούτε Γερμανία θα πάτε. Για μας ο πρωτογενής τομέας είναι η πρώτη πολιτική προτεραιότητα. Ξέρω τα προβλήματα. Είμαστε πάντα ανοιχτοί να δούμε τι θα κάνουμε και σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, να μειώσουμε το κόστος παραγωγής και της ηλεκτρικής ενεργείας”, είπε συγκεκριμένα ο πρωθυπουργός απαντώντας στα αιτήματα των αγροτών. Ο πρωθυπουργός επικαλέστηκε και μια μείωση του ΦΠΑ στις ζωοτροφές και στα λιπάσματα, η οποία βέβαια εξανεμίστηκε μπροστά στην ακρίβεια με την άνοδο των πρώτων υλών και των τιμών του τελικού προϊόντος.

Ο κ. Μητσοτάκης άλλωστε δίνει το “παρών” στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, όπου το αγροτικό ζήτημα θα απασχολήσει την ατζέντα των συζητήσεων, ενώ ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν αναμένεται να πιέσει για εξαιρέσεις για τη Γαλλία ως προς την Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ένωσης.

Πάγιο ζήτημα που απασχολεί τα περισσότερα κράτη της ΕΕ και τους παραγωγούς, είναι οι δασμοί στα Ουκρανικά προϊόντα, οι τιμές του ντίζελ και τα περιβαλλοντικά μέτρα της Ένωσης. Ωστόσο, στην Ελλάδα υπάρχουν και εγχώρια, “ειδικά” και πολύ συγκεκριμένα αιτήματα, για τα οποία βαρύνεται στον απόλυτο βαθμό η ελληνική πλευρά και δεν μπορούν να “διεθνοποιούνται”, κατά την προσφιλή συνήθεια της κυβέρνησης.

Την Τρίτη, οι εκπρόσωποι των αγροτών έκριναν ανεπαρκείς τις εξαγγελίες Μητσοτάκη, δίνοντας διορία ως το Σάββατο, οπότε και θα κλείσουν εθνικές οδούς αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους.

Οι αγρότες του Αλμυρού χαρακτήρισαν ως “ψίχουλα” τα μέτρα της κυβέρνησης. Όπως λένε, η Εθνική είναι δίπλα τους και αν χρειαστεί δεν θα διστάσουν να την αποκλείσουν. Αναφέρουν πως η αύξηση της πρώτης αρωγής που υποσχέθηκε η πλευρά της κυβέρνησης, είναι μέτρο που δεν τους καλύπτει. Ενδεικτικά, ο Δημήτρης Κακάλης, μέλος του Διοικητικού Συμβούλιου του Αγροτικό Συλλόγου Τυρνάβου, ανέφερε σε δηλώσεις του πως οι αγρότες παραμένουν απλήρωτοι μετά τις ζημιές που έχουν υποστεί από τις φυσικές καταστροφές, με την υπόσχεση που έλαβαν να είναι αποζημιώσεις ως τον Ιούνιο.

Τα αιτήματα των αγροτών της Θεσσαλίας περιέγραψε, κατά τη σύσκεψη των αγροτών από το μπλόκο της Καρδίτσας, ο πρόεδρος της ΕΟΑΣΚ, Κωνσταντίνος Τζέλλας. Στη σύσκεψη μετείχαν οι αγρότες της περιοχής της Καρδίτσας και των Φαρσάλων, του Πλατυκάμπου, του Ζάρκου, της Θεσσαλιώτιδος, του Σταφανοβίκειου, του Αλμυρού και της Καλαμπάκας.

Η πλατφόρμα για την πρόσθετη πρώτη αρωγή έως 10.000 ευρώ που προανήγγειλε ο πρωθυπουργός αναμένεται να ανοίξει την επόμενη εβδομάδα, κάτι που όμως δεν είναι αρκετό για την πλευρά των διαμαρτυρομένων.

Σχετικά με τη στήριξη που ζητούν οι αγρότες, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, κ. Μαρινάκης, παραδέχθηκε συγκεκριμένα: “Θα ολοκληρωθεί όταν αποπληρωθούν όλα όσα έχουν εξαγγελθεί για την οριστική ανακατασκευή σπιτιών, τη μεταστέγαση κάποιων άλλων ανθρώπων, που τα σπίτια τους δεν ήταν δυνατόν να αποκατασταθούν ή την οριστική αποκατάσταση, σε περιπτώσεις”, ενώ σχετικά με το πετρέλαιο, δήλωσε πως η κυβέρνηση εξετάζει τις επιλογές της, όπως συνέβη για δυο χρονιές.

Δικαιολογίες και ακρίβεια

Από τη δική του μεριά, ο υπουργός αγροτικής Ανάπτυξης, Λευτέρης Αυγενάκης δεσμεύθηκε για “σαρωτικούς ελέγχους” σε αγορά και πύλες εισόδου της χώρας προκειμένου να καταπολεμηθούν νοθεία και παράνομες ελληνοποιήσεις, κάλεσε τους αγρότες για διαλόγους στο υπουργείο αλλά είπε πως τα προβλήματα των αγροτών “έχουν ενταθεί λόγω κλιματικής και ενεργειακής κρίσης και για το λόγο αυτό βρίσκονται στους δρόμους”, προσπαθώντας και πάλι να “διεθνοποιήσει” την όλη κατάσταση. Είπε δε πως η ικανοποίηση των αιτημάτων έχει να κάνει με τα “δημοσιονομικά περιθώρια” της χώρας.

Ανάλογη διατύπωση έκανε και ο υπουργός Επικρατείας, Μάκης Βορίδης, ο οποίος για επικοινωνιακούς και μόνο λόγους παραδέχθηκε την άσχημη κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι αγρότες, αναφέροντας πως “η κυβέρνηση εξαντλεί κάθε δημοσιονομική δυνατότητα που έχει”, προσθέτοντας δε, πως η ταχύτητα έκδοσης των αποζημιώσεων έχει “βελτιωθεί σε σχέση με τέσσερα χρόνια πριν”, για να αιτιολογήσει τις καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις προς τους πληγέντες αγρότες, ειδικά της πλημμυρισμένης Θεσσαλίας.

Το δε Διοικητικό Συμβούλιο του Ελληνικού Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων, στην χθεσινή του συνεδρίαση, αποφάσισε την έναρξη της πληρωμής αποζημιώσεων στους παραγωγούς για ζημίες του έτους 2023, από την 20η Φεβρουαρίου 2024. Οι αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ, αποτελούν φυσικά μέρος των υψηλών εισφορών που πληρώνουν οι ίδιοι οι αγρότες.

Αναλγησία και με το ρεύμα

Σε κάθε περίπτωση, για την ευθύνη των ελέγχων στις αγορές και τις πύλες εισόδου, όπως και για τις καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις και την ολοκλήρωση των υποδομών ευθύνεται ξεκάθαρα η ελληνική πλευρά. Ακόμη και η ρύθμιση για το ρεύμα των αγροτών στη Θεσσαλία και τις εσφαλμένες διακοπές σε πλημμυροπαθείς, κατατέθηκε μόλις στις 29 Ιανουαρίου, και κατόπιν μαζικών αντιδράσεων. Βάσει τροπολογίας προβλέπεται πως οι αγρότες που έχουν πληγεί από την κακοκαιρία του Daniel θα έχουν δύο χρόνια πλήρη αναστολή πληρωμών, με συνέχιση της παροχής ρεύματος και έπειτα θα τεθεί σε λειτουργία μια πενταετής ρύθμιση των υποχρεώσεων – συμπεριλαμβανομένων και των παλαιών οφειλών – με μηδενικό επιτόκιο.

Οι δε αγρότες επαναλαμβάνουν διαρκώς πως οι αποζημιώσεις που δόθηκαν δεν επαρκούν για να καλυφθούν ούτε τα καλλιεργητικά έξοδα, καλώντας γεωργούς, κτηνοτρόφους, μελισσοκόμους και αλιείς, σε κοινή δράση.

Ακριβή μου γη

Πέραν των παραπάνω, αξίζει να σημειωθεί πως αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι τρίτη ακριβότερη χώρα στην ΕΕ για ενοικίαση καλλιεργήσιμης γης και έβδομη ακριβότερη για την αγορά της, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Eurostat. Κάτι που πρακτικά σημαίνει πως οι Έλληνες αγρότες αντιμετωπίζουν πρακτικό αποκλεισμό από την δυνατότητα χρήσης περισσότερων εκτάσεων γης, πέραν από τη στήριξη για το κόστος παραγωγής και τις ζημιές τους που δεν έχουν δει κατ’ ουσία. Παράλληλα, η χώρα μας βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της ΕΕ στο μέσο εισόδημα.

Τα τελευταία στοιχεία για τις τιμές πώλησης στην ΕΕ (2022) δείχνουν ότι ένα εκτάριο καλλιεργήσιμης/αρδεύσιμης γης ή βοσκότοπου κατά μέσο όρο πωλείται 13.571 ευρώ στην Ελλάδα με την έβδομη ακριβότερη τιμή στην ΕΕ. Ενδεικτικά, στην γειτονική Βουλγαρία κοστίζει σχεδόν τα μισά (7.303 ευρώ), ενώ σε χώρες όπως η Γαλλία μόλις 6.130 ευρώ.

Tα αιτήματα των αγροτών στην Ελλάδα

-Πλήρης αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής σε πραγματική παραγωγική κατεύθυνση,

-Ανασύσταση και ορθολογική τεκμηριωμένη χρέωση ΕΛΓΑ ανά καλλιέργεια, ζωικό είδος και συχνότητα καταβολής αποζημιώσεων,

-Αναπλήρωση του εισοδήματος εξαιτίας της μείωσης της παραγωγής από καταστροφές και ασθένειες,

-Κατασκευή έργων υποδομής για την προστασία από τα καιρικά φαινόμενα,

-Μείωση του κόστους παραγωγής, δημοπρατήριο εμπορευμάτων σε επίπεδο περιφέρειας, έλεγχος στο περιθώριο κέρδους – σύμφωνα με τον εθνικό κατάλογο – σε εταιρείες σποροπαραγωγικού υλικού, μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, εξονυχιστικός έλεγχος σε κάθε εισαγωγή φορτίου,

-Πανελλαδική ένταξη των καλλιεργήσιμων εκτάσεων με αραβόσιτο στο πρόγραμμα απονιτροποίησης,

-Αγροτικό πετρέλαιο στην αντλία και όχι με τη μορφή επιδόματος,

-Διευκόλυνση μέσω δηλώσεων ΟΣΔΕ ανταλλαγής αγροτεμαχίων μεταξύ παραγωγών, με σκοπό την αύξηση μεγέθους αυτών και την επίτευξη μείωσης κόστους παραγωγής.

Μητσοτάκης: Η Ελλάδα υπέρ της παύσης αγρανάπαυσης

Προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες την Πέμπτη, ο Έλληνας πρωθυπουργός ετάχθη υπέρ του μέτρου που προωθεί η Κομισιόν σχετικά με την αγρανάπαυση. Επανέλαβε δε τη “γραμμή” της ελληνικής πλευράς, για προσπάθεια ικανοποίησης των αιτημάτων του αγροτικού κόσμου, στα πλαίσια των “δημοσιονομικών δυνατοτήτων”.

“Η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή είχε ταχθεί υπέρ της πρότασης η οποία προωθείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έτσι ώστε να υπάρξει μία παύση στο καθεστώς αγρανάπαυσης για εκτάσεις οι οποίες καλλιεργούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εφόσον προχωρήσουμε σε αυτήν την κατεύθυνση θα μπορέσουν να αποδεσμευτούν πρόσθετες εκτάσεις για καλλιέργεια έτσι ώστε οι αγρότες μας να έχουν πρόσθετο εισόδημα και από την πώληση των προϊόντων αλλά και από τις συνδεδεμένες ενισχύσεις.

Από κει και πέρα θα επαναλάβω αυτό το οποίο είπα και χθες, η ελληνική πολιτεία στο πλαίσιο των δημοσιονομικών της δυνατοτήτων βρίσκεται κοντά στον πρωτογενή τομέα. Όπως το έκανε εδώ και τεσσερισήμισι χρόνια έτσι θα εξακολουθούμε να το κάνουμε και τώρα ώστε στο μέτρo του εφικτού να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε δίκαια αιτήματα των αγροτών και των κτηνοτρόφων μας”.