Η θέση της γυναίκας στην Ανατολή και τη Δύση – Πόσο μεγάλες είναι οι διαφορές τελικά;

Η ισότητα των φύλων συνιστά και θα πρέπει να συνιστά βασική αξία όλων των χωρών και θεμελιώδες δικαίωμα κάθε πολίτη σε οποιαδήποτε χώρα και αν βρίσκεται.

Ο όρος «ρόλος του φύλου» αναφέρεται σε ένα σύνολο κοινωνικών κανόνων, που υπαγορεύουν τι είδους συμπεριφορές θεωρούνται επιθυμητές ή κατάλληλες για ένα άτομο με βάση το πραγματικό ή αντιληπτό φύλο τους. Καθώς οι ρόλοι αυτοί των φύλων είναι κοινωνικά κατασκευασμένοι είναι πιθανό κάποιες φορές να δημιουργούνται ανισότητες και διακρίσεις ανάμεσα στα δύο φύλα, ανάλογα με την εκάστοτε κοινωνία.

Ανατολικές κοινωνίες

Γνωστές είναι σε όλους μας οι διαφορές που υπάρχουν στον τρόπο αντιμετώπισης των γυναικών ανάμεσα στην Ανατολή και την Δύση.

Χαρακτηριστικές πρακτικές ανατολικών χωρών απέναντι στις γυναίκες είναι η έλλειψη ελευθερίας, η πολιτική περιθωριοποίηση, ο αποκλεισμός από την μόρφωση, ο εγκλεισμός στο σπίτι, η ταπείνωση, ο εξευτελισμός και η ενδυμασία που καλύπτει σχεδόν όλο το σώμα και το πρόσωπο. Στο Ιράν οποιαδήποτε άρνηση της γυναίκας, όπως το να αρνηθεί να παντρευτεί τον άντρα που της επιβάλλει ο πατέρας της, συνεπάγεται σε επίθεση με οξύ. Η Ινδία θεωρείται από τις πιο επικίνδυνες χώρες να ζει μια γυναίκα, λόγω της καθημερινής άσκησης σεξουαλικής βίας και των συνθηκών σκλαβιάς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι γυναίκες «Νταλίτ», μιας κατώτερης κάστας, να βιάζονται συχνά από μέλη ανώτερων καστών για να «μπουν» στη θέση τους.

Στην Ταϊλάνδη οι γυναίκες πωλούν το κορμί τους σαν αντικείμενο. Πρόσφατο παράδειγμα είναι οι ειδήσεις που κάνουν τον γύρο του κόσμου τις τελευταίες μέρες για τις γυναίκες στο Αφγανιστάν μετά την επικράτηση των Ταλιμπάν. Ο νόμος της σαρίας θα τους επιβάλει περιορισμό των δικαιωμάτων. Ανάμεσα σε άλλα θα απαγορεύεται να κυκλοφορούν ακάλυπτες, χωρίς άνδρα συνοδό ή να μορφώνονται. Αυτά είναι κάποια από τα φαινόμενα που αναδεικνύουν τις συνθήκες κάτω από τις οποίες είναι αναγκασμένος να ζει ο μισός γυναικείος πληθυσμός του πλανήτη. Υποδούλωση και ελάχιστα ή καθόλου δικαιώματα!

Δυτικές κοινωνίες

Από την άλλη πάλι πλευρά η Δύση, η οποία θεωρείται εξελιγμένη έχει θεσπίσει νομοθετικά την ισότητα μεταξύ των δύο φύλων. Παρά την νομοθετική ρύθμιση όμως υπάρχει ουσιαστική ισότητα μεταξύ άντρα και γυναίκας στην πράξη;

Μια πρώτη σκέψη είναι ότι προφανώς οι γυναίκες της δύσης δεν αντιμετωπίζουν τις ίδιες ακραίες συνθήκες με τις γυναίκες των ανατολικών χωρών, όπως τα παραδείγματα που προαναφέρθηκαν. Υπάρχουν όμως άλλες ανισότητες που οι γυναίκες καλούνται να αντιμετωπίσουν καθημερινά ακόμα και σήμερα. Η γυναίκα στη σημερινή κοινωνία έχει επωμιστεί πολλαπλούς ρόλους. Τον ρόλο της εργαζόμενης, της συζύγου, της μητέρας, της νοικοκυράς, κ.α. Η σημερινή γυναίκα πρέπει να είναι καλή εργαζόμενη, να ανελιχθεί επαγγελματικά και να έχει οικονομικές απολαβές, ώστε να είναι ανεξάρτητη. Παράλληλα όμως πολλές φορές έχει τον κύριο ρόλο στην ανατροφή των παιδιών, στη φροντίδα του σπιτιού αλλά και όλων των άλλων μελών της οικογένειας.

Στον εργασιακό τομέα οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει μια γυναίκα είναι εξίσου μεγάλες. Λόγω της ανισότητας, που δυστυχώς ακόμα υπάρχει, πολύ συχνά υποτιμούνται οι δυνατότητες της, υπάρχουν μισθολογικές ανισότητες και είναι πιο εύκολο να δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση ή λεκτική κακοποίηση-τέτοια παραδείγματα στην ελληνική κοινωνία είναι πολλά τον τελευταίο καιρό.

Αντιμετωπίζει ακόμη και τον κίνδυνο απόλυσης ή τον κίνδυνο να μην επιλεχθεί καν σε μια θέση εργασίας παρόλο που μπορεί να έχει τα προσόντα, επειδή σκοπεύει να κάνει παιδιά ή είναι ήδη έγκυος. Έχουν υπάρξει παραδείγματα όπου στη συνέντευξη πρόσληψης μια γυναίκα έχει κληθεί να απαντήσει την ερώτηση του αν σκοπεύει να κάνει παιδιά. Ειδικά οι γυναίκες κατώτερων οικονομικά στρωμάτων ή οι γυναίκες που μεγαλώνουν μόνες τους τα παιδιά τους λόγω του φόβου και της ανάγκης για επιβίωση (εφόσον δεν υπάρχουν κοινωνικές υποδομές για την προστασία της μητρότητας) είναι πιο εύκολο να βρεθούν θύματα σε τέτοιες συμπεριφορές. Έχει φανεί πως σε κάθε οικονομική κρίση οι γυναίκες πλήττονται περισσότερο από τους άντρες. Για τους ίδιους λόγους η επιλογή των γυναικών σε ανώτερες θέσεις είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με τους άντρες. Επίσης στο χώρο της πολιτικής, αν και το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι είναι κατοχυρωμένο, το ποσοστό των γυναικών που συμμετέχουν τελικά είναι χαμηλό. Ακόμα και στο χώρο της εκκλησίας βλέπουμε να διαιωνίζονται στερεότυπα σχετικά με την ανισότητα των γυναικών. Παρά λοιπόν τα δικαιώματα των γυναικών που έχουν θεσπιστεί, οι νέες συνθήκες ζωής και εργασίας κάνουν τον αγώνα για την ισότητα να φαίνεται συνεχής και μεγάλος.

Η κατάσταση στη χώρα μας

Τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα έχουμε δει σε σύντομο χρονικό διάστημα πολλά περιστατικά, όπου γυναίκες δολοφονούνται από τους ερωτικούς τους συντρόφους. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι γυναίκες αυτές ζούσαν μέσα σε κακοποιητικές σχέσεις, κάτι που αναδεικνύει το γεγονός πως στην ελληνική κοινωνία –όπως και σε πολλές άλλες δυτικές χώρες- όχι μόνο δεν έχει επιτευχθεί η ισότητα των φύλων στην πράξη αλλά έχουν δημιουργηθεί και διάφορες παθολογίες, όπως η άσκηση βίας για επιβολή.

Οι ψυχολογικές συνέπειες αυτής της ανισότητας και των όσων προαναφέρθηκαν κάνουν τις γυναίκες ευάλωτες σε ψυχικές ασθένειες. Οι γυναίκες έχει φανεί πως είναι πιο πιθανό να πάθουν κατάθλιψη ή να αντιμετωπίσουν αγχώδεις διαταραχές. Η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση τους είναι συχνά μειωμένες. Είναι πιο ευάλωτες σε διατροφικές διαταραχές. Ακόμα και στις περιπτώσεις που αναλαμβάνουν υψηλές θέσεις και καθήκοντα, οι ίδιες ασκούν πολύ μεγάλη πίεση στον εαυτό τους για ανταπεξέλθουν.

Μπορεί λοιπόν στη Δύση οι γυναίκες να μην αντιμετωπίζουν τα προβλήματα των γυναικών της Ανατολής, αλλά οι ανισότητες μπορεί να είναι εξίσου πολλές και με τρόπο συγκαλυμμένο. Μια κοινωνία για να αναπτυχθεί σωστά χρειάζεται πολυμορφία και είναι εξίσου χρήσιμοι και οι άνδρες και οι γυναίκες. Και τα δύο φύλα θα πρέπει να έχουν ισότιμες ευκαιρίες και ίση πρόσβαση παντού.

Οι γυναίκες όμως έχουν ανάγκη στήριξης μέχρι να γίνουν όλα αυτά. Και η στήριξη θα πρέπει να είναι πολύπλευρη. Ξεκινώντας από την φροντίδα της ψυχικής τους υγείας με το να τους παρέχεται η δυνατότητα να επισκεφτούν έναν ψυχολόγο ή ειδικό ψυχικής υγείας, με την προστασία της μητρότητας, με την παροχή θέσεων εργασίας, ακόμα και με τον τρόπο που ο καθένας μας συμπεριφέρεται καθημερινά, είτε είναι άντρας είτε γυναίκα.

Κάθε άνθρωπος, άντρας ή γυναίκα χρειάζεται και απαιτείται να έχει τον σεβασμό των συνανθρώπων του, είτε είναι του ίδιου είτε του αντίθετου φύλου!

*Η Γεωργία Κορδώνη είναι Ψυχολόγος, Απόφοιτος Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Εκπαιδευόμενη Σωματική Ψυχοθεραπεύτρια

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις