Υπόθεση Novartis: Από «Γιάννης Αναστασίου» σε Νίκος Μανιαδάκης – Όταν ο πρώην σύμβουλος υπουργού “έδωσε” υπουργούς

Σε πρόσωπο των ημερών αναδεικνύεται ο Νίκος Μανιαδάκης, που από προστατευόμενος μάρτυρας στην υπόθεση Novartis βρέθηκε στη θέση του κατηγορούμενου. Ο καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και άτυπος σύμβουλος τριων υπουργών Υγείας μπορεί κάποτε να κρίθηκε σημαντικό «χαρτί» για τους εισαγγελείς κατά της Διαφθορά, φαίνεται όμως ότι αυτό ήταν μόνο η μία όψη του νομίσματος, αφού οι τελευταίοι φέρονται να ερευνούσαν εδώ και καιρό την εμπλοκή του τότε μάρτυρα στην έρευνα για την αμερικανική φαρμοκοβιομηχανία και τις πρακτικές της.

Οι εξελίξεις υπήρξαν ραγδαίες τις τελευταίες μέρες, με το Νίκο Μανιαδάκη να μετατρέπεται σε κατηγορούμενο για παθητική δωροδοκία σε συνδυασμό με τις επιβαρυντικές διατάξεις του νόμου περί καταχραστών του Δημοσίου (Ν. 1608/50), ύστερα από την άσκηση ποινικής δίωξης. Η ενέργεια αυτή ήρθε την ώρα που ο πρώην προστατευόμενος μάρτυρας, η οικογένειά του και το σύνολο της οικοσυσκευές του βρίσκονταν στο δρόμο για τη Μαδρίτη. Εκεί -όπως υποστήριξε- σκόπευε να εγκατασταθεί μόνιμα για επαγγελματικούς λόγους ο καθηγητής, προτού οι αρχές τον προσεγγίσουν στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» και του γνωστοποιήσουν πως δεν επιτρέπεται να περάσει τα σύνορα καθώς πλέον έφερε την ιδιότητα του κατηγορούμενου. Εκεί -σύμφωνα με την ελληνική Δικαιοσύνη- σκόπευε να «εξαφανιστεί» αφού το ταξίδι του ήταν μία «σχεδιασμένη απόδραση» η οποία απετράπη την τελευταία στιγμή.

Αν και παλαιότερα η ελληνική Δικαιοσύνη έκρινε πως ο «Γιάννης Αναστασίου», όπως ήταν η κωδική ονομασία του, θα έπρεπε να καταστεί προστατευόμενος μάρτυρας, φαίνεται πως η κατάθεση άλλου αντίστοιχου μάρτυρα ανέτρεψε τα δεδομένα. Άλλωστε, ο Νίκος Μανιαδάκης βρέθηκε από την αρχή στο «στόχαστρο» της επίσης προστατευόμενης μάρτυρα «Αικατερίνης Κελέση», η οποία έκανε αναφορά στο όνομά του ατην κατάθεσή της στις 6 Νοεμβρίου 2017. Συγκεκριμένα, καταθέτοντας για την υπουργία του Ανδρέα Λοβέρδου υποστήριξε πως ο καθηγητής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, Νίκος Μανιαδάκης, εμφανίστηκε ως σύμβουλος υπουργού «ο οποίος εισέπραττε χρήματα προκειμένου να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Novatris εν γνώση του υπουργού».

Δύο πολιτικά πρόσωπα

Την ίδια περίοδο που η «Αικατερίνη Κελέση» υποστήριζε ότι ο Νίκος Μανιαδάκης δεχόταν «δώρα» από τη Novartis, ο τελευταίος ως «Γιάννης Αναστασίου» έδινε τις δικές του καταθέσεις στις εισαγγελικές αρχές. Από τα δέκα πολιτικά πρόσωπα που συνολικά ανέφεραν οι τρεις προστατευόμενοι μάρτυρες, ο Νίκος Μανιαδάκης μίλησε για μόλις δύο, τον Ανδρέα Λοβέρδο και το Μάριο Σαλμά, στις τέσσερις φορές που βρέθηκε ενώπιον της Δικαιοσύνης. Και οι δύο πολιτικοί έχουν αρνηθεί οποιαδήποτε εμπλοκή τους στην υπόθεση, καταγγέλοντας ως ψευδή τα όσα υποστήριξαν σε βάρος τους όλοι οι προστατευόμενοι μάρτυρες.

Στις 26 Ιανουαρίου 2018, οι εισαγγελικοί λειτουργοί ζήτησαν από το «Γιάννη Αναστασίου» να προσδιορίσει συγκεκριμένες πράξεις διαφθοράς από συγκεκριμένα πρόσωπα, με τον ίδιο να απαντά πως επί υπουργίας Λοβέρδου στην προετοιμασία και διαμόρφωση του δελτίου τιμών συμμετείχαν συγκεκριμένα άτομα, «τα οποία από κοινού προετοίμαζαν την διαμόρφωση του δελτίου τιμών». Αφού κατονόμασε ορισμένα εξ αυτών, υποστήριξε ότι «την περίοδο εκείνη υπήρξε μεγάλη αδιαφάνεια και γκρίζες ζώνες σε σχέση με τις πηγές των στοιχείων και την μεθοδολογία επεξεργασίας τους». Κατέληξε δε, πως όλοι ήταν στενοί συνεργάτες του Ανδρ. Λοβέρδου και κατ’ επέκταση ήταν λογικά αδύνατο ο υπουργός να μην γνώριζε, δεδομένου ότι αυτός είχε την ευθύνη της έγκρισης των τιμών με την υπογραφή του.

Όσο για τον πρώην υφυπουργό Υγείας Μάριο Σαλμα, στις  3 Ιανουαρίου 2018, ισχυρίστηκε πως «οι συναντήσεις του με τους εκπροσώπους των εταιρειών δεν γίνονταν στα γραφεία του υπουργείου Υγείας αλλά σε ξεχωριστό γραφείο που είχε δημιουργήσει σε κτίριο εκτός του υπουργείου όπου στεγαζόταν υπηρεσίες του ΕΟΠΠΥ επί της λεωφόρου Κηφισίας σε όροφο όπου δεν στεγαζόταν κανείς άλλος. Ήταν  διάχυτη η φήμη».

Παράλληλα, ανέφερε ότι «στο χώρο των φαρμακευτικών εταιρειών ότι στο συγκεκριμένο χώρο και στα πλαίσια των συναντήσεων αυτόν ο Σαλμάς ελάμβανε παρανόμως  χρήματα  προκειμένου να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών. Συναντούσε πάντα μόνος του τους εκπροσώπους των εταιρειών χωρίς παρουσία οποιουδήποτε συνεργάτη του. Είχε διαφορετικές  γραμματείς από ότι στο υπουργείο και επιπλέον διατηρούσε τις τιμές των φαρμάκων και τα δελτία τιμών στο προσωπικό του υπολογιστή και είχε απευθείας συνεργασία και πρόσβαση κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας των τιμών με τα στελέχη του ΕΟΦ. Μάλιστα κυκλοφορούσε έντονα η φήμη στην αγορά ότι επί υπουργίας του υπήρξαν περιπτώσεις αυξήσεως τιμών όπως για παράδειγμα του φαρμάκου Lucentis παρά τις δημόσιες τοποθετήσεις του ότι δεν έχει δοθεί καμία αύξηση τιμής ούτε για τις περιπτώσεις διόρθωσης τιμών σε περίπτωση λάθους». Τέλος, ο «Γιάννης Αναστασίου» κατέθεσε και μία δική του «εμπειρία», όταν μετά από συνάντηση με εκπροσώπους φαρμακευτικής επιχείρησης, είδε ότι «στην εσωτερική τσέπη του σακακιού του υπήρχε μεγάλη δεσμίδα χαρτονομισμάτων των 50 ευρώ».