Ιστορίες ενσωμάτωσης: Ο Ζαν Ντιντιέ Τοτό από το Κονγκό

Ο Ζαν Ντιντιέ είναι 30 ετών, κατάγεται από το Κονγκό και βρίσκεται στην Ελλάδα τα τελευταία 6 χρόνια. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα έχει καταφέρει αρκετά πράγματα. Μιλάει έξι γλώσσες. Έμαθε και συνεχίζει να μαθαίνει την ελληνική γλώσσα, μιλάει αγγλικά, γαλλικά, λινγκάλα, κινγκόνγκο, κιμπούντα και κάποια πενιχρά ιαπωνικά.

Σήμερα, κάνει το μεταπτυχιακό του στα προηγμένα συστήματα πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, εργάζεται στο ερευνητικό τμήμα του Πανεπιστημίου σε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα για τα «Big Data» και πρόσφατα εξελέγη πρόεδρος της κοινότητας του Κονγκό στην Ελλάδα.

Πολυπράγμων, φιλομαθής και με εξαιρετικά συγκροτημένο νου, ο Ζαν Ντιντιέ μιλάει για την ιστορία του, για τα όνειρα και τις φιλοδοξίες του.

Για την προσαρμογή του στην Ελλάδα και τη γλώσσα είναι χαρακτηριστικό πως αντί της λέξης «πρόβλημα», αναφέρει κατ’ επιλογή τη λέξη «πρόκληση». Μία σημείωση ενδεικτική της φιλοσοφίας του.

«Έπρεπε να μάθω τη γλώσσα. Δε θα πω ότι ήταν εύκολο. Ήταν πολύ δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο. Ήταν μεγάλη πρόκληση. Ήθελα να μάθω ελληνικά για να καταφέρω να πάω στο πανεπιστήμιο. Αρχικά, έπρεπε να πάω στη Φιλοσοφική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Δεν είχα τα χρήματα για να καλύψω τη συνδρομή.

Όταν κατάφερα να τα συγκεντρώσω, ξεκίνησα τα μαθήματα. Τα μαθήματα ήταν λίγα κι έπρεπε να διαβάζω και μόνος για να συμπληρώνω τα κενά μου, αλλιώς δε θα μπορούσα να τα καταφέρω. Ήταν δύσκολο, όχι, όμως, ακατόρθωτο. Οι Έλληνες φίλοι μου με βοήθησαν πολύ.

Ο Δημήτρης, ο Γιώργος, ο Παναγιώτης. Είμαστε σαν οικογένεια. Όταν ήρθα στην Ελλάδα, το πρώτο εμπόδιο ήταν η γλώσσα. Έπρεπε να το ξεπεράσω. Είχα ήδη ένα επίπεδο στα Αγγλικά, αλλά ήθελε κι αυτό πολύ δουλειά. Η πρώτη κοινότητα με την οποία ήρθα σε επαφή, ήταν φυσιολογικά, αυτή της χώρας μου. Σιγά σιγά πήγα και προς τους Έλληνες. Στο μεταξύ, δεν είχα καμία δουλειά, όμως, μπορούσα να επισκευάσω συσκευές. Αν είχες θέμα με το laptop σου, με το κινητό σου, μπορούσα να δουλέψω σε αυτό. Το έκανα για ένα χρόνο περίπου.

Μάζεψα κάποια χρήματα και έτσι αγόρασα τον πρώτο μου υπολογιστή. Όμως πριν από αυτό, έπρεπε να κάνω κάποιες δουλειές. Στην αρχή βρήκα ένα motherboard, μετά ένα hard drive και κομμάτι – κομμάτι το έφτιαξα. Μετά από κάποιες δουλειές, είχα, επιτέλους, τα χρήματα για να αγοράσω τον πρώτο μου υπολογιστή, το πρώτο μου laptop. Και σταδιακά άρχιζα να δουλεύω και ιστοσελίδες.

Αυτός που κρυώνει, αυτός πρέπει να πάει προς τη φωτιά.»

Ο Ζαν Ντιντιέ μιλάει για την πρώτη του επαφή με την κοινότητα των συντοπιτών του από το Κονγκό στην Ελλάδα, μιλάει για το όραμα και τις φιλοδοξίες του, αλλά και για τις ευθύνες που καλούνται να αναλάβουν οι ίδιοι εάν και εφόσον επιθυμούν να ενσωματωθούν ή να ενταχθούν στην ευρύτερη κοινωνία.

«Η πρώτη επαφή με την κοινότητα του Κονγκό ήταν το 2013. Υπήρχε ένα Διοικητικό Συμβούλιο που δεν ήθελε να συνεχίσει. Κάναμε μία γενική συνέλευση για να δούμε πόσοι και πως θα προχωρήσουμε. Οπότε ανοίξαμε μια επιτροπή για τη διοργάνωση εκλογών. Όμως, δεν είχαμε υποψήφιο.

Από το 2013 μέχρι και το 2016 ήμαστε άπραγοι. Το καλοκαίρι του ’16 η κοινότητα του Καμερούν οργάνωσε ένα τουρνουά ποδοσφαίρου και συμμετείχαν διάφορες χώρες από την Αφρική. Φτιάξαμε και εμείς μία ομάδα, με κάποια παιδιά από το Κονγκό και καταλάβαμε πόσο σημαντικό ήταν να οργανωθούμε. Τότε πήραμε το έναυσμα για να οργανωθούμε καλύτερα (σ.σ. ξεκίνησε η πρώτη φωτιά).

Από το 2016 μέχρι και το 2018 ήμουν μέλος και ταμίας της κοινότητας. Είχαμε καταλάβει την ανάγκη οργάνωσης της κοινότητας. Ξεκινήσαμε με το ποδόσφαιρο, αλλά καταλάβαμε ότι μπορούμε και πρέπει να κάνουμε κι άλλα πράγματα. Ξεκινήσαμε με τα μαθήματα ελληνικών, αγγλικών, κάναμε σεμινάρια πληροφορικής, προγραμματισμού, αυτοαπασχόλησης για πρόσφυγες και μετανάστες.

Σήμερα είμαι ο πρόεδρος της κοινότητας. Η κοινότητα θέλει πολλά πράγματα. Το πρώτο πρόβλημα είναι η εκμάθηση της ελληνικής. Το δεύτερο να βρούμε μία δουλειά. Υπάρχουν και άλλα, αλλά αυτά τα δύο είναι τα βασικά. Θα πρέπει να εστιάσουμε σε αυτά. Δε μπορούμε να οργανώσουμε πάντα μαθήματα ελληνικών, όμως μπορούμε να κατευθύνουμε τους ενδιαφερόμενους προς τους οργανισμούς που κάνουν μαθήματα ελληνικών κι αγγλικών.

Φέτος έχουμε πολλά προγράμματα και για την επιχειρηματικότητα. Γνωρίζουμε ότι η κατάσταση στην Ελλάδα είναι δύσκολη για τους Έλληνες και φυσιολογικά είναι πολύ δύσκολο και για εμάς. Μία λύση για αυτό είναι τα άτομα που δεν έχουν δουλειά να δημιουργήσουν από το μηδέν νέες επιχειρήσεις.

Από το καλοκαίρι φέτος ξεκινήσαμε κάποια προγράμματα. Σκοπός είναι κάθε άτομο που έχει μία καλή ιδέα, να την κάνει πράξη. Εμείς τον κατευθύνουμε, τον βοηθάμε. Στα δύο χρόνια που θα είμαι εδώ, θα δώσουμε πολύ ενέργεια σε αυτό. Αν έχεις δουλειά και κατά συνέπεια πόρους, μπορείς να τα κάνεις όλα. Αν τα μέλη της κοινότητας έχουν την ευκαιρία και τη δυνατότητα να αξιοποιούν τα προσόντα τους δουλεύοντας στο αντικείμενό τους, τότε μπορούν να καταφέρουν πολλά.

Πέρυσι ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων. Κατά κάποιον τρόπο κατάφερα να φέρω κοντά την κοινότητά μου με το Φόρουμ.

Το πιο σημαντικό πρόγραμμα που συμμετείχα στο Φόρουμ ήταν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα με πολλές συνεδρίες (σ.σ. job shadowing). Με βοήθησε τι πρέπει να κάνω στην κοινότητα για την κοινότητα. Έμαθα τη σημασία του να συσχετίζουμε τις δραστηριότητες που κάνουμε με τον σκοπό και τις ανάγκες της κοινότητας.

Αυτό που έχω στην καρδιά μου (σ.σ. η πρώτη φορά που χρησιμοποίησε την καρδιά έναντι του μυαλού) σαν ελπίδα είναι να νιώσουν τα μέλη της κοινότητας πληρότητα (σ.σ. fulfillment). Να μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τα προσόντα τους.

Με τα χρόνια που έχω περάσει εδώ στην Ελλάδα συμπεραίνω πως υπάρχουν πολλά άτομα που έχουν πολλά προσόντα, όμως, δεν καταφέρνουν να δείχνουν ή να εκφράζουν αυτές τις δεξιότητες. Η κοινωνία δεν είναι πάντοτε δεκτική. Στην Αφρική λέμε αυτός που κρυώνει, αυτός πρέπει να πάει προς τη φωτιά».

Πηγή: Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων

*Το “Ιστορίες ενσωμάτωσης: O Ζαν Ντιντιέ Τοτό από το Κονγκό” είναι ένα από τα 12 κείμενα που διακρίθηκαν στον διαγωνισμό της ActionAid «Write for Inclusion» με θέμα την ένταξη προσφύγων και μεταναστών στην κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική και πολιτική ζωή της Ελλάδας.