Καιρός: Πώς εξηγείται το φαινόμενο της ψυχρής λίμνης που έπληξε την Κεντρική Ευρώπη

Το ανώτερο χαμηλό που επηρέασε με μεγάλη σφοδρότητα την Κεντρική Ευρώπη, παρότι έχει εξασθενήσει εξακολουθεί με την ψυχρή μάζα που το συνοδεύει, να επηρεάζει τα βόρεια Βαλκάνια και μέρος της Κεντρικής Ευρώπης, όπου το Σάββατο σημειώθηκαν 40 με 60 mm στην Αυστρία, την Κροατία, τη Γερμανία και την Πολωνία.

Παρότι έχουμε πολλές φορές αναφερθεί αναλυτικά για τον καιρό της ψυχρής λίμνης και το πώς επηρεάζει τις διάφορες περιοχές, εμείς θα υπενθυμίσουμε μόνο ότι η αλληλεπίδραση ψυχρών αέριων μαζών της ανώτερης ατμόσφαιρας (cold pool), του θερμού εδάφους και του προσκείμενου σε αυτό αέρα (στα 850mb) σε συνθήκες αυξημένης υγρασίας ευνοεί την ανάδευση των ασταθών αέριων μαζών καθ’ ύψος, δημιουργώντας νέφη κατακόρυφης ανάπτυξης (cumulus), που αποτελούν προποµπούς των καταιγιδοφόρων νεφών (cumulonimbus). Για τον λόγο αυτό παρατηρούμε οτι ο υετός εντοπίζεται κυρίως πάνω από τις ηπειρωτικές περιοχές, εκεί που αναπτύσσονται άλλωστε και οι υψηλότερες θερμοκρασίες.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι τα ύψη βροχής που σημειώθηκαν πέρσι κατά την διέλευση του Ιανού από την χώρα μας ήταν μεγαλύτερα από τις τρεις ημέρες βροχής στη Γερμανία (12-15/7) με το πέρασμα του χαμηλού Bernd.

Τα αποτελέσματα των καταστροφών στη Γερμανία ήταν ανάλογα με τα δικά μας στη Θεσσαλία πέρσι τον Σεπτέμβριο και για να κατανοήσουμε τα αίτια των πλημμυρών, θα πρέπει να ανατρέξουμε σε προηγούμενες δεκαετίες και τις αλλαγές που έγιναν στη μορφολογία και τα φυσικά χαρακτηριστικά των περιοχών.

Όπως πολύ εύγλωττα περιγράφεται σε κάποιες επιστημονικές εργασίες (Halstead 2019, Krahtopoulou et al 2020), «την αναδιανομή της γης μετά το 1930 ακολούθησαν ολοκληρωτικές εργασίες αναμόρφωσης του τοπίου: υγρότοποι αποξηράθηκαν, οι κοίτες των ποταμών επανασχεδιάστηκαν και διευθετήθηκαν και τα μικρότερα ρέματα επιχώθηκαν και εξαφανίστηκαν. Στις μόνιμες αλλαγές που συντελέστηκαν κατά τον αναδασμό, προστέθηκαν εκτεταμένες παρεμβάσεις κατά μήκος των ποταμών (επιχώσεις και στραγγαλισμού της κοίτης, κάθετες γέφυρες, «φράγματα» κ.α.). Ως αποτέλεσμα, σε ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως ο Ιανός ή το χαμηλό Bernd, όπου οι παροχές του νερού υπερβαίνουν τις συνήθεις τιμές, τα ποτάμια δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν και η εκτόνωση μέσω πλημμυρών είναι φυσιολογική. Όταν δίπλα στα ποτάμια βρίσκονται και ανθρώπινες δραστηριότητες, τότε είναι που αρχίζει η «σύγκρουση συμφερόντων». «Το νερό θα βρει τον δρόμο του», λέει μια σοφή, λαϊκή ρήση που δυστυχώς βλέπουμε πάντοτε να επιβεβαιώνεται.

Μετά από αυτή την παρένθεση ας παρατηρήσουμε το βίντεο για να δούμε την εξέλιξη της καιρικής κατάστασης όταν το ανώτερο χαμηλό βρισκόταν στον Ατλαντικό και ξεκινούσε την πορεία του προς την ηπειρωτική Ευρώπη. Στη συνέχεια θα δούμε ότι αποκόπτεται από την γενική κυκλοφορία της ατμόσφαιρας και στροβιλίζεται γύρω από τον εαυτό του με τις ψυχρές και ασταθείς αέριες μάζες που το συνοδεύουν. Τα αποκομμένα χαμηλά κατά κανόνα εξασθενούν, καθώς δεν τροφοδοτούνται ψυχρότερες και ασταθείς μάζες, όμως κάποιες φορές αποκτούν νέα δυναμική και από άλλους παράγοντες (δομή ανέμων καθ’ ύψος, υγρασία, στροβιλισμό μάζας κτλ) που η ανάπτυξή τους ξεφεύγει από το αντικείμενο του άρθρου.

Εκείνο πάντως που πρέπει να μας μείνει είναι ότι μέρος της ψυχρής λίμνης του συστήματος θα επηρεάσει την Κεντρική και τη Βόρεια Ελλάδα με φαινόμενα αστάθειας τα οποία πρόσκαιρα δεν αποκλείεται να είναι ισχυρά, όπως σημειώνει η ΕΜΥ στην πρόγνωση πολλών ημερών ειδικά για τη Δευτέρα, όχι όμως με μεγέθη που να μας παραπέμπουν στην κακοκαιρία της Γερμανίας.

Στο βίντεο μπορείτε να δείτε ότι τα μεγαλύτερα ύψη υετού την Κυριακή εντοπίζονται στα βόρεια Βαλκάνια, ενώ τη Δευτέρα στη χώρα μας θα επηρεαστούν τα ΒΔ . Πιο αναλυτικά στοιχεία στις καθημερινές μας προγνώσεις.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις