Καταδίκη της Ελλάδας για απάνθρωπη μεταχείριση σε ασυνόδευτο ανήλικα αιτούντα άσυλο

Δεύτερη καταδίκη για την Ελλάδα σε μόλις μια ημέρα έρχεται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αυτή τη φορά για ηθική βλάβη που δημιούργησε σε ασυνόδευτο ανήλικο αιτούντα άσυλο.

Σύμφωνα με την απόφαση, η Ελλάδα καλείται να καταβάλει 8.000 ευρώ για ηθική βλάβη σε έναν ασυνόδευτο ανήλικο, που το 2018 είχε μείνει χωρίς κατάλυμα για έξι μήνες.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε, ομόφωνα, ότι παραβιάστηκε το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων περί απαγόρευσης απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης.

Η υπόθεση αφορούσε τις συνθήκες διαβίωσης ενός ασυνόδευτου ανήλικου αιτούντα άσυλο στην Ελλάδα, από τον Νοέμβριο του 2018 έως τον Μάιο του 2019. Ο προσφεύγων O.R. -ασυνόδευτος ανήλικος και αιτών άσυλο την κρίσιμη περίοδο- είχε μείνει άστεγος για σχεδόν έξι μήνες, χωρίς πρόσβαση σε βασικά είδη και χωρίς επίσημα διορισμένο νόμιμο κηδεμόνα. Το δικαστήριο διαπίστωσε ότι καθ’ όλη την εν λόγω περίοδο, οι ελληνικές αρχές είχαν εγκαταλείψει τον O.R. να φροντίζει μόνος τον εαυτό του σε ένα περιβάλλον εντελώς ακατάλληλο για ανηλίκους -είτε όσον αφορά την ασφάλεια, τη στέγαση, την υγιεινή ή την πρόσβαση σε τροφή και περίθαλψη, είτε ως προς τα μέτρα που ελήφθησαν για την παροχή φροντίδας γενικότερα- και σε απαράδεκτα επισφαλείς συνθήκες, δεδομένης της ιδιότητάς του ως αιτούντος άσυλο και ασυνόδευτου ανηλίκου. Το δικαστήριο έκρινε ότι ο O.R. είχε βρεθεί σε μια απάνθρωπη και εξευτελιστική κατάσταση που παραβίαζε το άρθρο 3 της Σύμβασης.

Ο αιτών, O.R., είναι Αφγανός υπήκοος που γεννήθηκε το 2003. Αναφέρει ότι έφτασε στην Ελλάδα τον Νοέμβριο του 2018 ως ασυνόδευτος ανήλικος. Στις 24 Νοεμβρίου 2018 ο O.R. ενημέρωσε για πρώτη φορά τις αρμόδιες αρχές για την προσωπική του κατάσταση και δήλωσε ότι επιθυμούσε να υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας. Στη συνέχεια επέστησε την προσοχή των αρχών στην κατάστασή του. Στις 19 Δεκεμβρίου 2018 οι αρχές κατέγραψαν την αίτησή του για διεθνή προστασία και, τον Μάιο του 2019, του ανέθεσαν μια θέση σε χώρο υποδοχής ασυνόδευτων ανηλίκων στην Αθήνα. Παρέμεινε εκεί μέχρι τις 25 Σεπτεμβρίου 2019, οπότε έφυγε από την Ελλάδα για το Βερολίνο (Γερμανία).

Ο O.R. εξήγησε ότι από τον Νοέμβριο του 2018 έως τον Μάιο του 2019 είχε υποβληθεί σε άκρως στρεσογόνες συνθήκες που δεν ήταν προσαρμοσμένες στην προσωπική του κατάσταση. Ειδικότερα, ο Ο.R. δήλωσε ότι είχε μείνει άστεγος για αρκετούς μήνες, συμπεριλαμβανομένης της χειμερινής περιόδου, και υπέφερε λόγω του κρύου και της κακοκαιρίας, χωρίς πρόσβαση σε πόσιμο νερό, φαγητό, ζεστό νερό ή τουαλέτα. Εξήγησε, μεταξύ άλλων, ότι είχε υποχρεωθεί να περάσει αρκετές νύχτες σε δημόσιες πλατείες της Αθήνας και στη συνέχεια φιλοξενήθηκε για λίγες μέρες σε υπερπλήρη σπίτια, παρέα με ενήλικες άνδρες. Υποστήριξε επίσης ότι είχε κοιμηθεί για αρκετές νύχτες στους καταυλισμούς Σκαραμαγκά και Μαλακάσας, χωρίς άδεια, είτε στο πάτωμα σε δωμάτια για ενήλικες άνδρες ή σε εξωτερικούς χώρους. Υποστήριξε ότι είχε δεχτεί σεξουαλική παρενόχληση από ενήλικες σε δύο περιπτώσεις κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και είχε αναφέρει αυτό το γεγονός στον υπεύθυνο επικοινωνίας για ψυχοκοινωνικά θέματα στη ΜΚΟ Arsis. Επεσήμανε επίσης, ότι παρά την ιδιότητά του ως ανήλικου, δεν είχε ληφθεί κανένα μέτρο για τον διορισμό κηδεμόνα του και υποστήριξε ότι είχε βιώσει φόβο, αίσθημα ανασφάλειας και απόγνωσης.