Μετς – Μια γειτονιά του κόσμου

Του Χρήστου Αργύρη

Κάπου στο Μετς, σε ένα από τα πολλά παγκάκια της περιοχής, νεαρός με μπλοκ σκιτσογραφίας έχει παρατήσει τα πενάκια και χαζεύει τη θέα: «Μου αρέσει αυτή η γωνία της Ακρόπολης, με το φως της δύσης ακριβώς πίσω της. Το χειμώνα, που ο ήλιος πέφτει νωρίς στον ορίζοντα, το καλύτερο σημείο για να δεις την Ακρόπολη στα χρώματα του σούρουπου είναι ο Λυκαβηττός. Αλλά το καλοκαίρι η τροχιά του ήλιου είναι μεγαλύτερη – μετακινούμαι, λοιπόν, κι εγώ ανατολικότερα…». Ένα καλλιτεχνικό βλέμμα πάντοτε προσέχει πράγματα που ίσως στους άλλους να περνούν απαρατήρητα.

-Ναι, αλλά το σκίτσο σου δεν έχει θέμα την Ακρόπολη…

-Εσύ όταν ψάχνεις για έμπνευση πού πηγαίνεις;

Αναζητώντας την έμπνευση -και την ώσμωση μεταξύ τους-, πολλοί καλλιτέχνες μετοίκησαν παλαιότερα εδώ, στους πρόποδες του Αρδηττού. Η συνοικία απέκτησε ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικό χαρακτήρα, μποέμικη ατμόσφαιρα κι ένα κολακευτικό προσωνύμιο: Μονμάρτη της Αθήνας – ετεροπροσδιορισμός κι αυτό, όπως το κανονικό της όνομα, που παραπέμπει στη Μετς της Γαλλίας. Εκεί, το 1871, οι Γερμανοί επικράτησαν στην τελευταία μάχη του γαλλο-πρωσικού πολέμου. Ένα χρόνο μετά, ο Κάρολος Φιξ άνοιξε στην Αθήνα την ομώνυμη μπυραρία, από την οποία πήρε το όνομά της στη συνέχεια και η περιοχή. Το Μετς ήταν και παραμένει γειτονιά – μια συνοικία με πεύκα, ακακίες, όμορφα σπίτια, ζωντανή την αίσθηση της κοινότητας και ανθρώπους ανοιχτούς απέναντι στο διαφορετικό.

Καθώς, όμως, το τελευταίο δεν είναι κάτι στατικό, με δεδομένη και την ανθρώπινη κινητικότητα που μεταβάλλει τη σύσταση της περιοχής, ο Εξωραϊστικός, Πολιτιστικός και Αθλητικός Σύλλογος «Ο Αρδηττός» αποφάσισε φέτος να το διερευνήσει, διοργανώνοντας ένα τριήμερο φεστιβάλ με θέμα «Μετς – Μια γειτονιά του κόσμου». Ήταν μια ιδέα της Δήμητρας Κόλλια, η οποία εξηγεί στο news247 ότι το να ζεις και να συνυπάρχεις με άλλους μέσα σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον γεννά προβληματισμούς για το πώς διαμορφώνονται οι σχέσεις ανάμεσα σε ανθρώπους με διαφορετική προέλευση και πολιτισμικές αναφορές: «Το Μετς είναι μια συνοικία με σημαντικό παρελθόν και έντονο παρόν, όπου ζουν και εργάζονται άνθρωποι από διαφορετικές χώρες, οι οποίοι καθημερινά διασταυρώνονται στα σχολεία, στα μαγαζιά, στους πεζόδρομους και στο κουρείο του Αντρέα που αποτελεί κεντρικό σημείο συνάντησης».

«Γνωρίζονται, όμως», συνεχίζει η κυρία Κόλλια, «όλοι αυτοί οι άνθρωποι μεταξύ τους; Αποδέχονται τη διαφορετικότητά τους; Αναγνωρίζουν τα κοινά τους στοιχεία σε μύθους, ήχους, χρώματα, μυρωδιές, γεύσεις, παράδοση, συνήθειες; Και αυτά τα στοιχεία μπορούν να δημιουργήσουν γέφυρες επικοινωνίας; Αυτές τις γέφυρες αναζητήσαμε στο 3ήμερο καλοκαιρινό μας φεστιβάλ, εξού και το θέμα “Μετς, μια γειτονιά του κόσμου”. Και τις βρήκαμε, μέσω μουσικής, παραδοσιακών χορών και βέβαια με μνήμες ζωής και τόπων που πυροδοτήθηκαν από αντικείμενα τέχνης, κολάζ, φωτογραφίες, σκίτσα και μέσω  αφηγήσεων παραμυθιών». Αλλά και μέσω ενός μίνι «φεστιβάλ μαγειρικής», διότι όχι μόνον ο έρωτας, αλλά και ο απλός ανθρώπινος συγχρωτισμός, περνάει από το στομάχι. «Είναι  αλήθεια ότι οι μυρωδιές στον πεζόδρομο της Χαρβούρη αποτέλεσαν πρόκληση για δοκιμή γεύσεων και από τις 11 χώρες που συμμετείχαν.»

Στο πλαίσιο του φεστιβάλ, οργανώθηκαν ψυχαγωγικές, δημιουργικές κι επιμορφωτικές δραστηριότητες, όπως το «Πορτοκαλί Αερόστατο», που οι εξερευνήτριες ψυχαγωγίας Ίρις και Ελπινίκη προσγείωσαν στο Μετς, αλλά και το εργαστήρι για παιδιά με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατά των Ναρκωτικών και θέμα: «Ο μαγικός χορός του Ναι και του Όχι». Παράλληλα, εκθέσεις, όπως η Έκθεση Ελληνικής Χειροτεχνίας, η Έκθεση Παραδοσιακής Τέχνης των λαών και οι «Αισθητικοί διάλογοι υπό το φως του Ανατέλλοντος Ηλίου» ανέδειξαν την πολυμορφία της ανθρώπινης δημιουργικότητας που ουσιαστικά υπηρετεί την ίδια κεντρική αφήγηση και μοιράζεται τους ίδιους προβληματισμούς.

Η συμμετοχή της Ιαπωνίας στο Φεστιβάλ εκπροσωπήθηκε ανάμεσα σε άλλους ((καθηγητής Στέλιος Παπαλεξανδρόπουλος, Ντίνα Αναστασιάδου, Ζωή Νικητάκη και τη Μαρία Γκίζη, η οποία συμμετείχε και στην οργάνωση του φεστιβάλ, μαζί με τη Δήμητρα Κόλλια) και από την  ποιήτρια Ζωή Σαβίνα («Το δέντρο που μιλάει»), με βάση τα λόγια του  Τσουραγιούκι (10ος αιώνας): «Η Ιαπωνική ποίηση έχει τη ρίζα της στην ανθρώπινη καρδιά και ανθίζει στα μύρια φύλλα των λέξεων».

Στο φεστιβάλ συμμετείχαν οι πρεσβείες Παλαιστίνης και Ρουμανίας, ο Ελληνο-Ιαπωνικός Σύνδεσμος Φιλίας, το Ρωσικό Πολιτιστικό & Επιστημονικό Κέντρο στην Αθήνα, η Ένωση Ελληνο-Μολδαβικής Φιλίας «Αλέξανδρος Υψηλάντης», το Γεωργιανό Ινστιτούτο στην Αθήνα/ Πολιτιστικό Κέντρο ΚΑΥΚΑΣΟΣ, το Σχολείο των Φιλιππίνων στην Ελλάδα, ο Ρωσικός Πολιτιστικός Σύλλογος συμπατριωτών «Μπεριόζκα», το Κέντρο Ελληνο-Αρμενικών Σπουδών, ο Ελληνο-Αραβικός Σύλλογος «Στοργή για το παιδί», ο Σκανδιναβικός Πολιτιστικός Σύλλογος (με συμμετοχές από τη Νορβηγία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία) και, βέβαια, πλήθος κατοίκων. Στα highlight των εκδηλώσεων ήταν το πάρτυ με το συγκρότημα Another Metz και, προηγουμένως, οι παραδοσιακοί χοροί από συγκροτήματα οχτώ διαφορετικών χωρών. Κοινή συνισταμένη  αυτών των κυκλικών σχηματισμών, η σύνδεση μεταξύ των χορευτών – έκφραση επικοινωνίας, αλλά και συμβολική αναπαράσταση του πώς ενώνονται οι άνθρωποι μεταξύ τους, για να αντιμετωπίσουν τον εσωτερικό ή εξωτερικό κίνδυνο.

Το κοσμοπολίτικο Μετς εκφράστηκε με πολλούς τρόπους αυτό το τριήμερο. Όλοι τους, με κοινό τόπο τη μνήμη, την έκφραση και τις ιστορίες. Στο περιθώριο του Φεστιβάλ, ο κύριος Ανδρέας θυμόταν το Νίκο Γούναρη, που, καθισμένος στην καρέκλα του κουρείου, προβάριζε α καπέλα τα τραγούδια του πριν να τα «εκθέσει» στο κοινό. Και στην αυλή του Athens Center, η Ζωή Νικητάκη άπλωνε τα πέπλα της και ξετύλιγε τις κόκκινες κλωστές του παραμυθιού. Γιατί οι γειτονιές του κόσμου σχηματίζονται και μένουν ενωμένες μέσα από τις ιστορίες.