Ν. Παρασκευόπουλος: Ελλάδα και Διεθνές Δίκαιο

Δυό-τρεις γενιές έχουν μεγαλώσει από τον προηγούμενο αιώνα θεωρώντας ότι η Ελλάδα στη διεθνή της παρουσία ήταν και είναι πάντοτε με την πλευρά του δικαίου. Η Τουρκία είναι ο άδικος ταραξίας, οι μεγάλες δυνάμεις καταπατούν κανόνες, εμείς τους σεβόμαστε.

Όλα αυτά καταρχάς και καταρχήν ακούγονται σωστά. Στο πεδίο της Διεθνούς Προστασίας των Ατομικών Δικαιωμάτων άλλωστε οι ελληνικές θέσεις είναι στερεότυπες. Προτάσσουμε συνήθως το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει υπογράψει ή κυρώσει διεθνή κείμενα με θεσμικές κατοχυρώσεις (ελευθερίας έκφρασης, καταδίκης παντοειδών διακρίσεων, κατοχύρωσης αξιοπρεπών συνθηκών κράτησης, κλπ). Ως εδώ καλά!

Κάποιες επιφυλάξεις σιγά- σιγά άρχισαν να εμφανίζονται και να σωρεύονται, όσο γινόταν αντιληπτό ότι οι αφηρημένες διατυπώσεις σε πολλές περιπτώσεις απέχουν παρασάγγες από την εφαρμογή και τις πραγματικές συνθήκες. Το παράδειγμα με τις συνθήκες κράτησης στις ελληνικές φυλακές, για τις οποίες εκδόθηκε Δημόσια Δήλωση κατά της χώρας μας το 2011 από την Επιτροπή πρόληψης των βασανιστηρίων (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης, είναι χαρακτηριστικό.

Όμως η διεθνής εικόνα της Ελλάδας ως σεβαστικής του δικαίου χώρας αρχίζει να αλλάζει άρδην από το 2019.

Ας ξεκινήσουμε με την ελευθερία του Τύπου. Η θέση της χώρας σε σχετική και αξιόπιστη κλίμακα καταποντίζεται (φθάνουμε στο 108, μας ξεπερνούν χώρες που είχαμε συνηθίσει να βλέπουμε με ανόητη υπεροψία!). Η λεγόμενη Λίστα Πέτσα με την μεροληπτική επιχορήγηση γίνεται γνωστή παντού. To ίδιο και η βία κατά δημοσιογράφων, η δολοφονία Καραϊβάζ (προστίθεται τώρα και ο άθλιος εμπρησμός του Real FM). καθώς και οι διώξεις των εκτός επίσημης γραμμής ερευνητών δημοσιογράφων.

Στο πεδίο του κράτους δικαίου αυτά που γίνονται στη χώρα μας μοιάζουν ανήκουστα στο διεθνές στερέωμα. Προστατευόμενοι μάρτυρες απειλούνται με αποκάλυψη ταυτότητας και με διώξεις (αν και, για να είμαστε ειλικρινείς, εδώ το επίπεδο των θεσμών παραλληλίζεται με την πραγματικότητα, αφού καθυστερεί απαράδεκτα η ενσωμάτωση της σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας).

Πρωθυπουργός και Υπουργοί προδικάζουν το αποτέλεσμα δικών, δηλώνοντας ενώ εκκρεμούν διαδικασίες ότι ευθύνες πολιτικών δεν υπάρχουν. Μηνύονται Εισαγγελείς εν ενεργεία που τόλμησαν να ασκήσουν διωκτικά καθήκοντα στην υπόθεση Novartis. Καταργείται νομοθετικά η Εισαγγελία Διαφθοράς, για να απομακρυνθεί από τα καθήκοντά της η επικεφαλής Εισαγγελέας κ. Ε. Τουλουπάκη, που συνέχιζε να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη του δικαστικού σώματος. Και άλλα, ων ουκ έστιν αριθμός..

Ευτυχώς, οι Εισαγγελείς με το πρόσφατο Βούλευμα του Ειδικού Ανώτατου δικαστηρίου απαλλάχθηκαν από κατηγορίες που αφορούσαν μια δήθεν σκευωρία Novartis. H σχετική κρίση τιμά την ελληνική Δικαιοσύνη ως ανεξάρτητη λειτουργία της Δημοκρατίας, κι ελπίζω κι αυτή να γίνει γνωστή έξω.

Η Ελλάδα εξάλλου σήμερα κατηγορείται για επικίνδυνες (έως και θανατηφόρες, όπως προκύπτει επίσημα από την καταδίκη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για την υπόθεση του Φαρμακονησιού) επαναπροωθήσεις. Είναι όντως σε δύσκολη θέση, αφού η Συνθήκη του Δουβλίνου τρέπει τις χώρες πρώτης υποδοχής σε αποθήκες ανθρώπων. Όμως το πρόβλημα δεν λύνεται με επικίνδυνες αποκρούσεις και με παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου.

Μη έχοντας άμεση επαφή με την δραματική πραγματικότητα αναφέρομαι στη δεδομένη εικόνα και στην αντίδρασή μας: Στην αρχή, στρουθοκαμηλίζουμε: Αποδίδουμε ευθύνες σε ΜΚΟ για διαδόσεις. Όταν στους «διαδοσίες» προστίθενται και έγκυροι Παγκόσμιοι Οργανισμοί, επικαλούμαστε τη μαρτυρία του επικεφαλής της FRONTEX. Όταν αυτός παραιτείται υπό το βάρος καταγγελιών, τότε πασχίζουμε να απολογούμαστε. Όπως όμως δείχνουν Διεθνείς Εισηγήσεις και Εκθέσεις, δεν πείθουμε.

Επείγει να αλλάξει η εικόνα αυτή μιας Ελλάδας που αδιαφορεί για το Διεθνές Δίκαιο. Για να συμβεί όμως αυτό χρειάζεται μια ουσιαστική στροφή, θεσμική, πολιτική, πολιτιστική. Την οφείλουμε στην ιστορία μας.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις