“Ναι” στις Ενώσεις Στρατιωτικών από τον Άρειο Πάγο

Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου αποφάσισε πως οι υπηρετούντες στις Ένοπλες Δυνάμεις μπορούν να συνιστούν Ενώσεις Προσώπων, σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, αλλά δεν μπορούν να συνιστούν σωματεία σύμφωνα με τις προβλέψεις και την προστασία που παρέχει ο συνδικαλιστικός νόμος.

Η σχετική απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου ελήφθη με ισχυρή πλειοψηφία 36 υπέρ έναντι 3 κατά.

Η απόφαση της Ολομέλειας κατέληξε ότι οι υπηρετούντες στις Ένοπλες Δυνάμεις μπορούν να ιδρύσουν Ένωση Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων και αναίρεσε την εφετειακή απόφαση που είχε κρίνει τα αντίθετα και την ανέπεμψε στο ίδιο δικαστήριο για νέα κρίση.

Το σκεπτικό της απόφασης

Οι αρεοπαγίτες με την υπ’ αριθμ. 3/2012 απόφαση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου, δεχόμενοι μερικώς την εισήγηση του αρεοπαγίτη Χαρ. Δημάδη, έκριναν ότι οι υπηρετούντες στις Ένοπλες Δυνάμεις απολαμβάνουν -σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές (άρθρα 4, 12 και 25 του Συντάγματος), το άρθρο 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και τα άρθρα 78-81 του Αστικού Κώδικα- τα ατομικά δικαιώματα της συνενώσεως.

Κατόπιν αυτών, ο Άρειος Πάγος αποφάσισε ότι οι υπηρετούντες στις Ένοπλες Δυνάμεις μπορούν να συνδικαλίζονται ιδρύοντας Ενώσεις Προσώπων σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα.

Αντίθετα, δεν μπορούν να συνιστούν τα προβλεπόμενα από το Ν. 1264/1982 σωματεία ούτε, συνακόλουθα, να τυγχάνουν της προστασίας που προβλέπει ο επίμαχος νόμος (μη απόλυση συνδικαλιστών, χορήγηση συνδικαλιστικών αδειών κ.λπ.).

Ακόμη, οι δικαστές έκριναν ότι από καμία συνταγματική διάταξη δεν προκύπτει ότι για την ίδρυση Ένωσης Προσώπων από τους υπηρετούντες στις Ένοπλες Δυνάμεις απαιτείται η έκδοση “τυπικού νόμου”, καθώς η συνταγματική αρχή της ελεύθερης συνενώσεως και το δικαίωμα της συλλογικής δράσης παρέχεται αδιακρίτως σε όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως κοινωνικής ή επαγγελματικής τάξης.

Μακροχρόνια διαμάχη στα δικαστήρια

Υπενθυμίζεται ότι η εφετειακή απόφαση είχε παραπεμφθεί στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου από το Δ’ Τμήμα του Ανώτατου Δικαστηρίου, λόγω μείζονος σπουδαιότητας, ενώ ο εισαγγελέας Ι. Τέντες είχε υποστηρίξει ότι οι στρατιωτικοί δεν μπορούν να συνδικαλίζονται.

Προηγουμένως, το έτος 2005, η Ένωση Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων είχε δικαιωθεί στο Πενταμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, καθώς κρίθηκε ότι είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα η συνδικαλιστική δραστηριότητα των αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων.

Αντίθετα, το Εφετείο Αθηνών έκρινε στη συνέχεια ότι από το Σύνταγμα και τους νόμους δεν επιτρέπεται ο συνδικαλισμός στις Ένοπλες Δυνάμεις και ο σχετικός περιορισμός που τίθεται είναι θεμιτός.

Παράλληλα, το Εφετείο αποφάνθηκε ότι στις Ένοπλες Δυνάμεις δεν μπορούν να εφαρμοστούν αναλογικά οι διατάξεις περί συνδικαλισμού των Σωμάτων Ασφαλείας (ΕΛ.ΑΣ., κ.λπ.).

Όμως, επί της εφετειακής απόφασης άσκησαν αναίρεση οι αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων υποστηρίζοντας ότι, σύμφωνα με το Σύνταγμα, έχουν νόμιμο δικαίωμα να συνδικαλίζονται, όπως και οι ένστολοι που υπηρετούν στην ΕΛΑΣ.