Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, 5 γυναίκες κι εγώ

Τυπικός έλεγχος, ταυτότητα, κάρτα επισκέπτη, οι απαραίτητες συστάσεις και μετά στροφή προς τη μεγάλη σκάλα που οδηγεί στο γραφείο του πρωθυπουργού. Ο παραλληλισμός που μου ήρθε στο μυαλό μπαίνοντας στον επιβλητικό χώρο υποδοχής του Μεγάρου Μαξίμου ήταν πως κάπως έτσι πρέπει να είναι η ατμόσφαιρα και το στήσιμο και στον Λευκό Οίκο. Τουλάχιστον στις ταινίες έτσι δείχνει. Και κάπου εκεί εμφανίστηκε και ο Peanut με όρεξη για χάδια (για όσους δεν ακολουθούν τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο TikTok, ο Peanut είναι το αδέσποτο σκυλί που έχει υιοθετήσει ο πρωθυπουργός).

Η πρόσκληση έφθασε μία μέρα πριν τη συνάντηση, όσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρισκόταν στην Ουκρανία. Σε μία ανήσυχη («αλλά όχι τρομακτική», όπως θα μας επεσήμανε ο ίδιος) επίσκεψη στην Οδησσό, κατά τη διάρκεια της οποίας εκείνος και το επιτελείο του άκουγε τις βόμβες να πέφτουν σε κοντινή απόσταση από το σημείο που βρίσκονταν. Αυτά την Τετάρτη, 6 Μαρτίου γιατί το απόγευμα της Πέμπτης, 7 Μαρτίου, η ατζέντα του πρωθυπουργού έγραφε- μεταξύ άλλων- «συνάντηση για την Ημέρα της Γυναίκας».

Πίσω, λοιπόν, στην πρόσκληση. Το LadyLike και εγώ προσωπικά κληθήκαμε να παρακολουθήσουμε αποκλειστικά και να παρέμβουμε σε αυτή τη διαδραστική, συμβολική συζήτηση του πρωθυπουργού με 5 γυναίκες διαφορετικών ηλικιών, ιδιοτήτων, background και φάσεων ζωής. «Σκεφτήκαμε με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας να κάνουμε μία συζήτηση, πιο πολύ για να μας μεταφέρετε εσείς τις δικές σας εμπειρίες και να αξιολογήσετε τις δημόσιες πολιτικές που έχουμε εφαρμόσει στα ζητήματα που σας αφορούν, αλλά και να μπορέσουμε ενδεχομένως να ανιχνεύσουμε νέα πεδία πολιτικών παρεμβάσεων», εξήγησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην Ιωάννα Λαψάνη, την Ιουλία Αναστασίου, την Αργυρώ Κουτσουράδη, τη Γαρυφαλλιά Παραρά και την Καρμέλα Μαυρομάχη. «H Μαρέβα μου είπε “μην διανοηθείς και δεν κάνεις κάτι ωραίο για την Ημέρα της Γυναίκας“», θα πει αστειευόμενος.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι και listener και talker

Πώς είναι από κοντά ο Κυριάκος Μητσοτάκης και- γιατί να το κρύψομεν άλλωστε- αυτή είναι μια ερώτηση που εύλογα έχω ακούσει πολλές φορές τις τελευταίες ώρες. Δεν ξέρω αν θα εκπλήξω ιδιαίτερα. Είναι ένας πολύ ευγενικός, επικοινωνιακός, καλά διαβασμένος (αλίμονο) και άμεσος άνθρωπος που αυθόρμητα μιλάει σε χαμηλές συχνότητες. Αν ο πάγος έσπασε από κάποιον σε αυτή τη συζήτηση, ήταν πρωτίστως από εκείνον.

Έθεσε πολλές προσωπικές ερωτήσεις προς τις καλεσμένες του, συντόνισε, εξήγησε, έκανε χιούμορ, ήταν ξεκάθαρα συνδεδεμένος με την κοινή λογική στις αντιδράσεις του. Πρόθεσή του ήταν να ακούσει- οι συμβολικές συναντήσεις με πολίτες σε κλειστό σχήμα είναι κάτι που επιχειρεί και το διαχειρίζεται πολύ καλά-, αλλά και να επικοινωνήσει σχετικές πολιτικές και μέτρα στήριξης της κυβέρνησης, αξιοποιώντας την παραμικρή πάσα και κουμπώνοντάς τις με επιμέλεια στη συζήτηση.

Οφείλω να επαναλάβω πως ήταν μία συμβολική συνάντηση, αφού προφανώς είναι φύσει αδύνατον να υπεραναλυθούν ζητήματα όπως το δημογραφικό, η επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας, τα ζητήματα έμφυλης βίας, η συμφιλίωση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, η στήριξη των θυμάτων κακοποίησης, το μισθολογικό χάσμα, η αντιμετώπιση των στερεοτύπων, η αναπαραγωγή των προτύπων, ο απόηχος του #metoo, η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και πόσα άλλα, μέσα σε μία ώρα, χωρίς σκαλέτα.

Ωστόσο μέσα από τη συζήτηση με καθεμία από τις 5 καλεσμένες του Κυριάκου Μητσοτάκη και με όλες μαζί, αναδείχθηκαν θέματα και ευρείς προβληματισμοί.

Ποιες ήταν οι 5 γυναίκες που επισκέφτηκαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη για την Ημέρα της Γυναίκας

Ιωάννα Λαψάνη

Η πιο μικρή της παρέας. 25 ετών, απόφοιτη της σχολής ΑΣΠΑΙΤΕ στο τμήμα Εκπαιδευτικών Πολιτικών Μηχανικών. Η πρακτική της άσκηση υλοποιήθηκε στο Υπουργείο Υποδομών στην υπηρεσία της Διεύθυνσης Αεροδρομίων. Σήμερα, εργάζεται σε κατασκευαστική εταιρεία, σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον με ελάχιστες γυναίκες εργοδηγούς. Όπως πολύ εύστοχα είπε στον Κυριάκο Μητσοτάκη, «δεν χρειάζεται να μπεις στην εργασία για να βιώσεις την κακοποίηση και την παρενόχληση. Και στον δρόμο ακόμα οι γυναίκες αντιμετωπίζουμε τέτοια περιστατικά. Και σαν φοιτήτρια έχω ακούσει πολλά περιστατικά, αλλά και στο σχολείο».

Ιουλία Αναστασίου

Η 37χρονη Τζούλη είναι μητέρα 2 παιδιών, η κόρη της είναι στα 2μιση και ο γιος της, ο οποίος συνόδεψε τη μαμά στο Μέγαρο Μαξίμου, είναι 6μιση μηνών. Εργάζεται από τα 18 της και τα τελευταία 11 χρόνια απασχολείται σε ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Προέρχεται από τρίτεκνη οικογένεια, με πατέρα με πάνω από 87% αναπηρία. Με τον σύζυγό της έχουν λάβει έγκριση για τη χορήγηση χαμηλότοκου δανείου στο πλαίσιο του Προγράμματος «Σπίτι Μου».

«Γέννησα το 1ο παιδί μου σε ιδιωτικό νοσοκομείο. Μου έφυγαν αρκετά λεφτά και δεν έμεινα ικανοποιημένη από τις παροχές. Τη δεύτερη φορά, επειδή θέλαμε να μαζέψουμε κιόλας λεφτά για το σπίτι που θα παίρναμε, έπρεπε να πάω σε δημόσιο. Πήγα στο Έλενα και έλεγα από μέσα μου “Παναγία μου τι έχω κάνει, γιατί πάω εκεί”. Τελικά επέλεξα να γεννησω στον 5ο όροφο του Έλενα που έχει ανακαινιστεί. Ήταν πολύ καλύτερα από όποιο ιδιωτικό έχω πάει. Είναι τεράστια η διαφορά και τα έξοδα μειώθηκαν στο 1/7 σε σχέση με το ιδιωτικό μαιευτήριο».

Γαρυφαλλιά Παραρά

Η κα Γαρυφαλλιά εργάστηκε για χρόνια στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε. ‘Εχει 3 γιους, τους οποίους μεγάλωσε μόνη της από μικρή ηλικία. «Θα έλεγα ότι θα ήθελα να ασχοληθώ εθελοντικά με κάτι τώρα που ξεκουράστηκα, αλλά δεν υπάρχουν τέτοιες δυνατότητες. Στη δική μου πλέον ηλικία, όσο και γερή και αν αισθάνεσαι, δεν έχεις αντοχές για ένα κανονικό ωράριο. Γι’ αυτό και μιλάω και για εθελοντική εργασία. Να αισθάνεσαι ότι ζεις. Διότι όταν φεύγουν τα παιδιά, ενώ κάνεις έναν αγώνα δρόμου να τα μεγαλώσεις, να τα σπουδάσεις, να τακτοποιηθούν, κάποια στιγμή αισθάνεσαι ότι μένεις μόνη».

Αργυρώ Κουτσουράδη

Γεννημένη το 1992 με καταγωγή από τη Χίο, σπουδές στη Γεωπονική του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Αργυρώ Κουτσουράδη έγινε αγρότισσα χωρίς καμία οικογενειακή σύνδεση με τον πρωτογενή τομέα. Έχοντας αγάπη για την φύση και θέληση για την επιστροφή στο νησί, δημιούργησε το 2015 και σε ηλικία 24 ετών τη Myrovolos Organics, μια κάθετη, καινοτόμο μονάδα που δραστηριοποιείται στο χώρο Βιολογικών Αρωματικών Φυτών και Βοτάνων που εξάγει σε 7 χώρες της Ευρώπης, τις ΗΠΑ και το Ντουμπάϊ. Έχει διακριθεί ως Νέος Αγρότης του 2023 από την ΠΕΝΑ (Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών), ενώ όταν το παιδί της ήταν 45 ημερών εκπροσώπησε τη χώρα μας στο Ευρωκοινοβούλιο όπου και βραβεύτηκε ως Ευρωπαίος Νέος Αγρότης 2023.

«Πιστεύω ότι πρέπει να δοθούν κίνητρα στη γυναίκα της υπαίθρου. Πρέπει να αποτελεί το πρότυπο για το μοντέλο αγροτικής ανάπτυξης και να απολαμβάνει την ισοτιμία σε ό,τι αφορά χρηματοδοτήσεις και διαρκή εκπαίδευση. Εμείς μετά από 8 χρόνια καταφέραμε να αγοράσουμε τα μηχανήματά μας, να έχω ένα γραφείο και να δουλεύω. Για μένα δεν υπάρχει η δικαιολογία “δεν μπορώ να επιχειρήσω γιατί βρίσκω παντού προβλήματα”. Αγαπώ τη Χίο και χαίρομαι που το παιδί μου θα γνωρίσει την έννοια της γειτονιάς».

Καρμέλα Μαυρομάχη

Η ελεύθερη επαγγελματίας. Δικηγόρος, εταίρος δικηγορικής εταιρείας στον Πειραιά που ασχολείται με ναυτιλιακά. Η Καρμέλα έχει μία κόρη 14 ετών και είναι μέλος του μη κερδοσκοπικού σωματείου WISTA Hellas που προωθεί την ισότητα των φύλων και την ίση εκπροσώπηση σε θέσεις ευθύνης στη ναυτιλία, στο εμπόριο και στα logistics. «Σαν ελεύθερη επαγγελματίας πρέπει να πω ότι στα πρώτα χρόνια της μητρότητας δυσκολεύτηκα ως προς το πού θα αφήνω το παιδί, στο τι σημαίνει να είσαι μητέρα και πώς πρέπει να τα κάνεις όλα μαζί. Στάθηκα όμως τυχερή γιατί ήμουν σε ένα σύνολο με συναδέλφους που με στήριξαν. Υπήρχε συναδελφική αλληλεγγύη, όχι όμως αλληλεγγύη από το κράτος. Το επίδομα μητρότητας για τις μη μισθωτές γυναίκες που πέρασε τον προηγούμενο μήνα, το οποίο εγώ δεν είχα τότε, αποτελεί τεράστια βοήθεια».

Τα στερεότυπα, η μητρότητα, το 1 παιδί που δεν γίνεται 2 και η γυάλινη οροφή

Είναι αλήθεια πως η κουβέντα αυτή αυθόρμητα κινήθηκε σε μεγάλο βαθμό σε ζητήματα που αφορούν γυναίκες που έχουν επιλέξει τη μητρότητα- μιας που οι 4 από τις 5 καλεσμένες του πρωθυπουργού ήταν εργαζόμενες μαμάδες. Κλείνοντας τη συζήτηση, ήταν η σειρά μου να πάρω τον λόγο. Παραθέτω λοιπόν τον διάλογό μας με τον Κυριάκο Μητσοτάκη:

– Κύριε πρωθυπουργέ, αυτό που έχω να επισημάνω εγώ μετά από όσα άκουσα είναι πως τα επιδόματα είναι πάντα απαραίτητα. Αλλά μήπως είναι η ώρα να τεθούν αποφασιστικά περισσότερα κίνητρα για την απόκτηση 2ου παιδιού; Να αντιμετωπίζονται οι σύγχρονοι γονείς με 2 παιδιά σαν τους πολύτεκνους του παρελθόντος; Στην Ελλάδα πλέον δεν γεννάμε, κυρίως γερνάμε.

Έχεις απόλυτο δίκιο σε αυτό που λες. Το πρόβλημα πια είναι να περάσουμε από το πρώτο στο δεύτερο παιδί. Δυστυχώς, πρόβλημα υπογεννητικότητας αντιμετωπίζουν πάρα πολλές χώρες. Η αναστροφή αυτής της τάσης παίρνει χρόνο για να πεις ότι “απλά πατάω ένα κουμπί”. Με το επίδομα γέννας, δεν γεννιούνται δια μαγείας περισσότερα παιδιά. Όλα αυτά για τα οποία μιλήσαμε σήμερα και, ενδεχομένως, άλλα τόσα για τα οποία δεν μιλήσαμε και που δεν έχουμε κάνει ακόμα, θα συνθέτουν μια συνολική πολιτική, η οποία θα μας οδηγήσει τελικά σε έναν μεγαλύτερο αριθμό γεννήσεων.

Εδώ θέλω να πω και κάτι ακόμα, το οποίο έχει σημασία από οικονομικής πλευράς: Έχουμε χαμηλή συμμετοχή των γυναικών συνολικά στην αγορά εργασίας. Στατιστικά, αν δούμε πόσες γυναίκες δουλεύουν στην Ελλάδα σε σχέση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, θέλουμε περισσότερη συμμετοχή και αυτό πρέπει να κάνουμε. Υπάρχουν ακόμα εμπόδια, όπως υπάρχουν εμπόδια στις γυναίκες να φτάσουν σε θέσεις κορυφής.

-Αναφέρεστε στη γυάλινη οροφή…

Έχουμε κάνει πολιτικές υποχρεωτικής ποσόστωσης για διοικητικά συμβούλια, μέσα από τα οποία θέλουμε να δώσουμε τη δυνατότητα στις γυναίκες που θέλουν να κάνουν καριέρα, να φτάσουν στην κορυφή με ίσες δυνατότητες. Είναι πολύ σημαντικό θέμα αυτό. Εγώ είμαι πολύ υπερήφανος γιατί με δική μου πρόταση έχουμε για πρώτη φορά γυναίκα Πρόεδρο της Δημοκρατίας και αυτό νομίζω ότι συμβολικά είναι κάτι σημαντικό για τη χώρα μας.

– Τα έμφυλα στερεότυπα δεν κάνουν διακρίσεις. Σε όποια κλίμακα κι αν βρισκόμαστε, όποιο και αν είναι το επάγγελμά μας, οι γυναίκες ερχόμαστε αντιμέτωπες μαζί τους. Πώς θα έρθει η οριστική ρήξη;

Θέλει χρόνο και δουλειά. Υπάρχουν πάρα πολλά ζητήματα τα οποία πρέπει να συζητηθούν, να αναδυθούν στον δημόσιο λόγο και να δώσουμε βέβαια παραπάνω βήμα και περισσότερη συμμετοχή και των γυναικών στην Πολιτική. Έχουμε πολιτικές ποσόστωσης πια στα ψηφοδέλτια, αλλά όταν βλέπουμε τη σύνθεση, για κάποιο λόγο είναι πολύ παραπάνω οι άντρες. Το οποίο σημαίνει ότι οι γυναίκες απέχουν. Όλα αυτά πρέπει να τα σπάσουμε. Δεν ήμουν ικανοποιημένος από το Υπουργικό Συμβούλιο ως προς την ποσόστωση.

Προσπαθώ σταδιακά να δώσω περισσότερες ευκαιρίες και περισσότερη ορατότητα στις γυναίκες σε θέσεις εκτελεστικής εξουσίας και αυτό έχει τη σημασία του και αυτό που κάνετε εσείς ως δημοσιογράφοι έχει μεγάλη σημασία, γιατί μας βοηθάτε να αναδεικνύουμε τέτοια θέματα.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Τα στερεότυπα σπάνε κυρίως μέσα από την εκπαίδευση, τη συζήτηση και την προβολή θετικών προτύπων.

Προσωπικά δεν ξέρω κάποιον άλλο τρόπο για να γίνει αυτό. Ωστόσο, αυτά δεν επιτυγχάνονται από τη μια στιγμή στην άλλη. Αλλά είναι σημαντικό που μια κοπέλα 25 χρονών (σ.σ ως εργοδηγός) και να μην υπάρχουν στερεότυπα. Πρόσφατα πέταξα με ένα Σινούκ της Πολεμικής Αεροπορίας με γυναίκα πιλότο και χάρηκα πραγματικά. Θα ακολουθήσουν, θα έρθουν κι άλλες. Γι’ αυτό και η Ημέρα της Γυναίκας έχει τη δική της ξεχωριστή σημασία.