Πώς φτάσαμε στην ατιμωρησία για τη φωτιά στο Μάτι

Είδαν τους ανθρώπους τους απανθρακωμένους. Ένιωσαν τον αβάσταχτο πόνο του να χάσουν τα παιδιά, τους γονείς, τους φίλους τους μέσα σε λίγα λεπτά.

Έξι χρόνια μετά τη φονική πυρκαγιά σε Νέο Βουτζά και Μάτι, οι συγγενείς των θυμάτων βρέθηκαν ενώπιον μιας δεύτερης προσωπικής τραγωδίας. Μετά την Πολιτεία, η ελληνική Δικαιοσύνη τους έφερε αντιμέτωπους με την οργή, την αγανάκτηση και τον αποτροπιασμό.

Η ετυμηγορία της θεωρήθηκε -όπως ακούστηκε πολλές φορές στη δικαστική αίθουσα- όνειδος για τους 104 ανθρώπους που χάθηκαν το καλοκαίρι του 2018, μια προσβολή στη μνήμη των πολιτών που αβοήθητοι έφυγαν από τη ζωή.

Από την έναρξη της διαδικασίας και την εκφώνηση της απόφασης επί της ενοχής ή μη των 21 κατηγορούμενων έως και το «λύεται η συνεδρίαση» της προέδρου του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου της Αθήνας, η κατάσταση γινόταν όλο και πιο έκρυθμη, μέχρι τη φυγάδευση των καταδικασθέντων, όταν καρέκλες εκσφενδονίστηκαν προς το μέρος τους.

Οι πρώτες οργισμένες αντιδράσεις ήρθαν κατά την ανακοίνωση της ενοχής μόλις έξι από τους συνολικά 21 κατηγορούμενους, ως τους μόνους υπεύθυνους για την εθνική τραγωδία του 2018. «Διάλυσαν τα σπίτια μας… το δικαστήριο σας είναι μια προσβολή στους νεκρούς στους ζωντανούς και στην αλήθεια», «Ντροπή σας! Θα έπρεπε μόνοι σας να μπείτε στη φυλακή», ήταν μερικές μόνο φράσεις που ακούστηκαν.

Το δικαστήριο καταδίκασε τους έξι σε ποινές φυλάκισης από 3 έτη έως 111 χρόνια, ωστόσο στη συνέχεια αποφάσισε τη μετατροπή των ποινών σε χρηματικές, εξαγοράσιμες κατά 10 ευρώ την ημέρα. Επί της ουσίας, οι καταδικασθέντες εφόσον καταβάλλουν τις χρηματικές ποινές ύψους περίπου 38.000 ευρώ, θεωρείται ότι έχουν εκτίσει την ποινή τους.

Όπως είναι λογικό, οι ποινές δεν ικανοποίησαν το ακροατήριο, αφού είδαν τους υπαίτιους της καταστροφής να λαμβάνουν «ποινές – χάδια». Ωστόσο, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο σύμφωνα με τον εφαρμοστέο νόμο (Ποινικός Κώδικας του 2019) φαίνεται πως επέβαλε την ανώτατη των ποινών, όπως αυτή ορίζεται για πλημμεληματικές πράξεις (άρθρο 94 ΠΚ), ενώ εκ του νόμου (Ποινικός Κώδικας πριν 2019) ήταν δέσμιο ως προς τη μετατροπή των ποινών σε χρηματική, βάση του άρθρου 82 ΠΚ.

Αυτό βέβαια δεν καθιστά ανεύθυνη τη Δικαιοσύνη. Τρεις φορές ο ανακριτής Αθανάσιος Μαρνέρης διαβίβασε τη δικογραφία στο Συμβούλιο Πλημμελειοδικών της Αθήνας ζητώντας την αναβάθμιση του κατηγορητηρίου σε κακουργηματική θανατηφόρα έκθεση για στελέχη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και της Πολιτικής Προστασίας.

Αναφέρθηκε σε μη αξιοποίηση των εναέριων μέσων, σε ελλιπή κινητοποίηση των Αρχών, σε ανεπαρκή επίγεια μέσα και σε ανύπαρκτα μέτρα προστασίας και απομάκρυνσης. Όμως οι προσπάθειες του ανακριτή ώστε να παραπεμφθούν κατηγορούμενοι σε δίκη και για κακουργηματικές πράξεις, δεν ευοδώθηκαν.

Παρά την απόφαση του δικαστικού συμβουλίου να ξεκινήσει κυρία ανάκριση, τελικά ασκήθηκε έφεση κατά του σχετικού βουλεύματος από την Εισαγγελία, με αποτέλεσμα τελικά να αποκλειστεί το ενδεχόμενο επιβολής καθείρξεων, οι οποίες ενδέχεται και να οδηγούσαν ορισμένους καταδικασθέντες στη φυλακή.

Η απόφαση

Κατά το δικαστήριο, ο Σωτήρης Τερζούδης, Αρχηγός Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος, ο Ιωάννης Φωστιέρης, Διοικητής του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων, ο Νικ. Παναγιώτοπουλος, Διοικητής της Διοίκησης Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Αθηνών και ο Χαράλαμπος Χιόνης, Διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Ανατολικής Αττικής, κηρύχθηκαν ένοχοι για τις πράξεις της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας δια παραλείψεως κατά συρροή σε βάρος 102 ανθρώπων και για σωματική βλάβη τελεσθείσας από υπόχρεο κατά συρροη σε βάρος 32 ανθρώπων.

Παράλληλα, ο Βασίλης Ματθαιοπουλος, υπαρχηγός Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος, κρίθηκε ένοχος για την ανθρωποκτονία εξ αμελείας σε βάρος 9 ανθρώπων που πνίγηκαν στη θάλασσα, με το σκεπτικό ότι δεν έδωσε εντολή να επιχειρήσουν οι διασωστικές της ΕΜΑΚ.

Σύγχρονης κρίθηκε αθώος για την πράξη της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας σε βάρος 93 ανθρώπων και της σωματικής βλάβης σε βάρος 32 ανθρώπων.

Τέλος, ένοχος για ανθρωποκτονία εξ αμελείας κρίθηκε ο Κων. Αγγελόπουλος, κάτοικος που φέρεται να έβαλε την πυρκαγιά.