Qatargate – Politico: Υπό έρευνα οι δωρεάν πτήσεις αξιωματούχου της Κομισιόν με “χορηγό” το Κατάρ

Με σειρά αιτημάτων για τη διεξαγωγή σχετικής έρευνας είναι αντιμέτωπη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μετά την αποκάλυψη του Politico ότι ο κορυφαίος αξιωματούχος της στον τομέα των μεταφορών είχε δωρεάν εισιτήρια για τα αεροπλάνα της Qatar Airways από την κυβέρνηση του Κατάρ, ενώ η ομάδα του διαπραγματευόταν μια σημαντική αεροπορική συμφωνία ζωτικής σημασίας για την αεροπορική εταιρεία.

Ο Henrik Hololei, γενικός διευθυντής του τμήματος μεταφορών της Κομισιόν, πέταξε δωρεάν στην business class της Qatar Airways εννέα φορές μεταξύ 2015 και 2021, σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του και επικαλείται το Politico. Έξι από τις δωρεάν πτήσεις πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της κατάρτισης της συμφωνίας πρόσβασης στην αγορά, και τέσσερις από αυτές πληρώθηκαν από την κυβέρνηση του Κατάρ ή μια ομάδα που έχει ισχυρούς δεσμούς με το Κατάρ.

Ακτιβιστές υπέρ της διαφάνειας ζήτησαν να διεξαχθεί έρευνα για τους δεσμούς του εκτελεστικού οργάνου της ΕΕ με το Κατάρ και επέκριναν τους κανόνες δεοντολογίας των Βρυξελλών ως πολύ αδύναμους.

Ο Hololei αρνήθηκε να σχολιάσει το δημοσίευμα, ωστόσο εκπρόσωπος της Επιτροπής υπερασπίστηκε την απόφασή του να αποδεχθεί τις δωρεάν πτήσεις της Qatar Airways. “Όλες οι αποστολές που περιγράφονται λεπτομερώς … εγκρίθηκαν και διεξήχθησαν σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες”, δήλωσε ο εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι οι πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων “εξετάστηκαν προσεκτικά και αποκλείστηκαν”.

Τα στοιχεία που φέρνει στο φως το δημοσίευμα, έρχονται μετά τις αποκαλύψεις για το σκάνδαλο Qatargate όπου Κατάρ και Μαρόκο φέρονται να κατέβαλαν μεγάλα χρηματικά ποσά για να δωροδοκήσουν νομοθέτες της ΕΕ ώστε να προωθήσουν αυτά που εκείνοι επιθυμούσαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ισχυρισμοί που έχουν πλήξει σοβαρά τη φήμη του μπλοκ και την αξιοπιστία των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Η έρευνα των διωκτικών αρχών έχει βάλει στο στόχαστρο υψηλόβαθμα στελέχη των Βρυξελλών, συμπεριλαμβανομένων νυν και πρώην ευρωβουλευτών και του προσωπικού τους, ενώ οι αστυνομικές έφοδοι απέφεραν 1,5 εκατ. ευρώ σε μετρητά.

Ευρωβουλευτής που συνδέεται με την έρευνα, αν και δεν κατηγορείται για αδικήματα – η Μαρία Αρένα – παραιτήθηκε λίγες ώρες αφότου το Politico αποκάλυψε ότι είχε δεχθεί δωρεάν πτήσεις και διαμονή που πληρώθηκαν από το Κατάρ και στη συνέχεια δεν τα δήλωσε με διαφάνεια.

Από το 2015 μέχρι το 2022 πραγματοποιήθηκαν οι επίμαχες πτήσεις

Οι αποκαλύψεις του FOI από την Επιτροπή περιγράφουν λεπτομερώς όλες τις πτήσεις της Qatar Airways που πραγματοποίησαν ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ στο τμήμα μεταφορών μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου 2015 και της 1ης Ιανουαρίου 2022, χρονικό διάστημα στο οποίο περιλαμβάνονται οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία για τους “ανοικτούς ουρανούς”. Η Επιτροπή έλαβε εντολή να εργαστεί για τη συμφωνία τον Ιούνιο του 2016 και υπέγραψε την τελική συμφωνία τον Οκτώβριο του 2021.

Τον Ιανουάριο του 2017, λίγους μήνες αφότου η ομάδα του Hololei στην Επιτροπή άρχισε να εργάζεται για τη συμφωνία αεροπορικών υπηρεσιών με το Κατάρ, ο Hololei δέχθηκε δωρεάν πτήσεις επαγγελματικής θέσης με την κρατική αεροπορική εταιρεία Qatar Airways από τις Βρυξέλλες στη Ντόχα – και πάλι πίσω. Τα ταξίδια πληρώθηκαν από την κυβέρνηση του Κατάρ, όπως προκύπτει από τα έγγραφα.

Η τελική συμφωνία για τις αερομεταφορές παρείχε στις αεροπορικές εταιρείες με έδρα το Κατάρ, συμπεριλαμβανομένης της Qatar Airways, δικαιώματα προσγείωσης στους περισσότερους προορισμούς της ΕΕ, προσφέροντας στον αερομεταφορέα προσοδοφόρα πρόσβαση σε μια αγορά 450 εκατομμυρίων καταναλωτών. Σε αντάλλαγμα, οι αεροπορικές εταιρείες της ΕΕ έλαβαν αμοιβαία δικαιώματα για μια αγορά λιγότερων από 3 εκατομμύρια ανθρώπων, αλλά μέσω αεροδρομίου της Ντόχα που βρίσκεται σε στρατηγική θέση μεταξύ των μεγαλουπόλεων της Ευρώπης και της Ασίας.

Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής δήλωσε ότι η επίσκεψη του Hololei στο Κατάρ δεν αποτελούσε μέρος των διαπραγματεύσεων ΕΕ-Κατάρ για τις αερομεταφορές, προσθέτοντας ότι “δεν υπήρξε ποτέ μέλος” της ομάδας που διαπραγματεύεται τη συμφωνία. Ωστόσο, ο Hololei διηύθυνε το τμήμα που ασχολείται με τις διαπραγματεύσεις και έχει προωθήσει σταθερά δημόσια τη συνεργασία με το Κατάρ.

Τον Φεβρουάριο του 2019 επαίνεσε την “ειλικρινή δέσμευση και τον ανοικτό διάλογο” μεταξύ του κράτους του Κατάρ και της ΕΕ, ενώ τον Ιούνιο του 2019 συναντήθηκε με τον υπουργό Μεταφορών του Κατάρ Jassim Saif Ahmed Al-Sulaiti, όταν οι δυο τους συζήτησαν “τρόπους ενίσχυσης των σχέσεων Κατάρ-Ευρωπαϊκής Επιτροπής στους τομείς της πολιτικής αεροπορίας και των μεταφορών”.

Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής δήλωσε ότι “εξ ορισμού” το θεσμικό όργανο καλύπτει τα έξοδα που πραγματοποιεί το προσωπικό του σε ταξίδια στο εξωτερικό. “Σε ορισμένες περιπτώσεις, τρίτοι μπορεί να προσφερθούν να καλύψουν το σύνολο ή μέρος των αντίστοιχων εξόδων της αποστολής”, δήλωσε ο εκπρόσωπος. Σε αυτή την περίπτωση, “πρέπει να αποκλειστεί κάθε μορφή πιθανής σύγκρουσης συμφερόντων, ως προϋπόθεση για να εγκριθεί η αποστολή”.

Κατά τη διάρκεια της κατάρτισης της συμφωνίας, ο Hololei ταξίδεψε επίσης δωρεάν με την Qatar Airways σε συνάντηση που διοργάνωσε ο Αραβικός Οργανισμός Αερομεταφορέων (AACO) – ο οποίος περιλαμβάνει τον διευθύνοντα σύμβουλο της Qatar Airways στην εκτελεστική του επιτροπή. Αυτές οι πτήσεις μετ’ επιστροφής το 2019 έγιναν σε θέσεις business class, τις οποίες πλήρωσε η AACO. Τον Νοέμβριο του 2021, έναν μήνα μετά την υπογραφή της συμφωνίας, η AACO πλήρωσε τον Χολολέι για να ταξιδέψει με την Qatar Airways στη Ντόχα, όπου μιλούσε στην ετήσια γενική συνέλευση του οργανισμού.

Χρησιμοποιώντας άλλα εισιτήρια μετ’ επιστροφής της Qatar Airways τον Φεβρουάριο του 2020, ο Hololei – τακτικός ομιλητής σε εκδηλώσεις του κλάδου – στην πολιτική και κανονιστική σύνοδο κορυφής του Κέντρου Αεροπορίας (CAPA) στη Ντόχα. Αυτές οι πτήσεις πληρώθηκαν από τον διοργανωτή, ο οποίος δεν έχει σαφείς δεσμούς με το κράτος του Κατάρ, εκτός από το ότι η πτήση είχε κλείσει με τον εθνικό αερομεταφορέα της χώρας, την Qatar Airways. Η αεροπορική συμφωνία ΕΕ-Κατάρ βρισκόταν ακόμη υπό επεξεργασία εκείνη την εποχή.

“Η Qatar Airways μπορεί να επιβεβαιώσει ότι, ως η αεροπορική εταιρεία υποδοχής των δύο συνεδρίων AACO και CAPA που πραγματοποιούνται στη Ντόχα, οι καλεσμένοι/ομιλητές μεταφέρθηκαν από την αεροπορική εταιρεία στα συνέδρια ως προσκεκλημένοι των δύο οργανισμών, όπως συνηθίζεται όταν ζητείται από τους διοργανωτές τέτοιων εκδηλώσεων”, σημείωσε εκπρόσωπος της αεροπορικής εταιρείας μιλώντας στο Politico.

Η κυβέρνηση του Κατάρ δεν απάντησε σε αιτήματα για σχολιασμό, όπως επίσης οι AACO και CAPA.

Το lobbying με την κυβέρνηση του Κατάρ

Οι αποκαλύψεις για τα δωρεάν ταξίδια του Hololei έθεσαν την Επιτροπή υπό νέο έλεγχο σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι επικεφαλείς για την πολιτική της ΕΕ έκαναν lobbying με την κυβέρνηση του Κατάρ, εν μέσω διαρκών εξελίξεων γύρω από το σκάνδαλο Qatargate.

Η Vicky Cann, υπεύθυνη εκστρατείας στο Corporate Europe Observatory, δήλωσε ότι το πρόγραμμα ταξιδιών του Hololei “αποκαλύπτει πώς το Qatargate δεν περιορίζεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πώς οι κανόνες δεοντολογίας της ΕΕ δεν είναι αρκετά ισχυροί και πώς η επιβολή των υφιστάμενων κανόνων είναι πολύ αδύναμη“.

Εν τω μεταξύ, ο Nicholas Aiossa της Διαφάνειας δήλωσε ότι η αποκάλυψη για τις δωρεάν πτήσεις “θα πρέπει να δικαιολογήσει μια ανεξάρτητη έρευνα σχετικά με τους χειρισμούς γύρω από τις σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Κατάρ”.

Εκπρόσωπος της Επιτροπής αρνήθηκε να απαντήσει σε αυτές τις επικρίσεις.

Η συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Κατάρ για τις αερομεταφορές βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος μετά το σκάνδαλο Qatargate για μετρητά και ευνοϊκές παροχές και ακολούθησε η αναστολή όλων των εργασιών γύρω από αυτό. Στην πράξη, η απόφαση αυτή ήταν απλώς συμβολική, δεδομένου ότι η συμφωνία είναι ουσιαστικά ήδη σε ισχύ.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα λάβει επιβεβαιωτική ψήφο επί της συμφωνίας μόνο όταν όλες οι χώρες της ΕΕ την επικυρώσουν επίσημα, μια διαδικασία που πιθανότατα θα διαρκέσει χρόνια.

Η συμφωνία για τις αερομεταφορές αντιμετώπισε σφοδρές επικρίσεις κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσής της, ιδίως από τις ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες που καλύπτουν μεγάλες αποστάσεις και τα συνδικάτα που υποστήριξαν ότι υπονομεύει τον ανταγωνισμό. Ωστόσο, η Επιτροπή έλαβε υποστήριξη από ορισμένες απίθανες πλευρές μετά την εμφάνιση των ισχυρισμών για το Qatargate.

Το συνδικάτο πιλότων της European Cockpit Association, ένας μακροχρόνιος αντίπαλος της συμφωνίας, δήλωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι είναι απίθανο να συνέβη κάτι απρόσφορο κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, υποστηρίζοντας σε ένα ιστολόγιο ότι η συμφωνία ήταν φυσικό αποτέλεσμα της “υπερφιλελεύθερης” προσέγγισης της Επιτροπής για τις αερομεταφορές.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις