Σαντορίνη: Η σεισμική δραστηριότητα σε 3D βίντεο

Με αμείωτο ρυθμό συνεχίζεται η σεισμική δραστηριότητα στη Σαντορίνη και την ευρύτερη περιοχή, με αποτέλεσμα ο δήμος Θήρας να κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Τη στιγμή που η επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί στενά το φαινόμενο, ένα καινοτόμο 3D βίντεο αποτυπώνει τη σεισμική δραστηριότητα στο νησί.

Το βίντεο που δημιούργησε ο ερευνητής Παύλος Κρασάκης, απόφοιτος του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ, υλοποιήθηκε χρησιμοποιώντας προηγμένες τεχνικές Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS). Βάσει αυτών, ο κ. Κρασάκης καταγράφει και οπτικοποιεί σε τρισδιάστατο περιβάλλον τα σεισμικά γεγονότα που εκδηλώθηκαν από τις 25 Ιανουαρίου έως σήμερα.

Το νησί βιώνει αυξημένη σεισμική δραστηριότητα, με τη γεωλογική αναταραχή να επικεντρώνεται στην ευρύτερη περιοχή του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπο, ανάμεσα στη Σαντορίνη και την Αμοργό.

Μέσα από μια εικονική περιήγηση, το βίντεο αποκαλύπτει τη δυναμική του φαινομένου, επιτρέποντας μια πιο άμεση κατανόηση της έντασης και της έκτασής του.

Τα επιστημονικά δεδομένα για τη δημιουργία του βίντεο έχουν αντληθεί από τις μελέτες της Εύης Νομικού, καθηγήτριας Γεωλογικής Ωκεανογραφίας και Φυσικής Γεωγραφίας και από το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (Δεδομένα βαθυμετρίας: Νομικού κ.ά. (2019), Onshore δεδομένα: Copernicus, Σεισμικά δεδομένα: NKUA – Τμήμα Γεωφυσικής, Στοιχεία για λάθη: NOA).

Στο βίντεο αποτυπώνονται τα εξής:

Οι κίτρινες κουκκίδες αντιπροσωπεύουν τα πρόσφατα σεισμικά γεγονότα από τις 25 Ιανουαρίου μέχρι και χθες (5 Φεβρουαρίου 2025).

Οι μπλε κύκλοι αντιπροσωπεύουν ιστορικά σεισμικά γεγονότα με μέγεθος μικρότερο από 6R.

Οι κόκκινες κουκκίδες σηματοδοτούν ιστορικά σεισμικά γεγονότα μεγαλύτερα των 6 R, όπως ο σεισμός της Αμοργού το 1956, ένα από τα ισχυρότερα γεγονότα στην ιστορία της περιοχής.

Οι κόκκινες γραμμές αντιπροσωπεύουν ρήγματα με υψηλό κίνδυνο και οι κίτρινες γραμμές ρήγματα με μεσαίο κίνδυνο.

Λέκκας: Τα τρία ενδεχόμενα για τους σεισμούς

Παράλληλα, για το πώς αναμένει να εξελιχθεί η σεισμική δραστηριότητα στη Σαντορίνη μίλησε ο καθηγητής Γεωλογίας Ευθύμης Λέκκας.

Ο καθηγητής σεισμολογίας, σύμφωνα με το ertnews.gr, μίλησε στην εκπομπή «Πρωινές Διαδρομές», με τον Βασίλη Αδαμόπουλο και τη Μαρία Γεωργίου, για τρία σενάρια, λέγοντας κατ’ αρχάς ότι απομακρύνεται το ενδεχόμενο ενός σεισμού άνω των 6 Ρίχτερ και υπάρχουν τα εξής:

1. Το πιο ακραίο ενός σεισμού 5,8 με 5,9 Ρίχτερ,
2. Το πιο πιθανό να γίνουν για πολλές ημέρες ή εβδομάδες πάρα πολλοί σεισμοί και οι περισσότεροι να είναι μεταξύ 3 και 5 βαθμών,
3. Και ένα ενδιάμεσο σενάριο με έναν σεισμό 5,5 Ρίχτερ.

Συνομιλώντας με τους δημοσιογράφους στον «αέρα» του Πρώτου Προγράμματος της ΕΡΤ, ο κ. Λέκκας υπογράμμισε χαρακτηριστικά: «Απομακρύνεται το ενδεχόμενο ενός μεγάλου σεισμού. Με άλλα λόγια, απομακρύνεται το σενάριο για πάνω από 6 βαθμούς (6,1-6,2) και ενισχύεται το σενάριο – στην ακραία περίπτωση επαναλαμβάνω-για κάτω από 6 βαθμούς. Αυτό το σενάριο τώρα πια δεν υπάρχει. Για κάτω, όμως, από 6, δηλαδή 5,9-5,8, υπάρχει μία απειροελάχιστη πιθανότητα να εκδηλωθεί ένας τέτοιος σεισμός. Με αυτό τον σεισμό λοιπόν, οφείλουμε να σχεδιάσουμε. Και με αυτό τον σεισμό αναπτύχθηκαν και οι επιχειρησιακές δράσεις που βλέπουμε το τελευταίο χρονικό διάστημα από τους επιχειρησιακούς φορείς.

Το πιο πιθανό σενάριο, όμως, είναι να συνεχιστεί η σεισμική δραστηριότητα για κάποιες μέρες πολλές ή κάποιες βδομάδες με την ίδια ένταση, με τους ίδιους ρυθμούς, δηλαδή πάρα πολλούς σεισμούς. Και οι περισσότεροι είναι μεταξύ 3 και 5 βαθμών. Αυτοί οι σεισμοί, λοιπόν, είναι σεισμοί που θα είναι το επικρατέστερο σενάριο για κάποιες εβδομάδες. Και ένα ενδιάμεσο σενάριο είναι να κάνει ένα 5,5 και να αποσβεστεί με πιο γρήγορο ρυθμό η όλη κατάσταση».

Πόσο μπορεί να επιβαρυνθούν τα κτίρια από τους σεισμούς: «Όσον αφορά τα κτίρια, δεν υφίστανται καμία καταπόνηση, διότι η καταπόνηση που υφίστανται είναι μέσα στην πλαστική παραμόρφωση, όπως λέμε. Δηλαδή δεν έχουμε θραύσεις και άρα δεν έχουμε κανένα πρόβλημα στα κτίρια με αυτούς τους σεισμούς», είπε ο κ. Λέκκας.

Για τα υπόσκαφα στην Καλντέρα: «Είναι πολύ ανθεκτικές κατασκευές, άσχετα βέβαια αν είναι υπόσκαφα τώρα -είναι πρώτα σε ζήτηση από άποψη τουριστική. Έχουν γίνει παρεμβάσεις οι οποίες δεν ξέρουμε ποιες είναι. Παλιά τα υπόσκαφα, δηλαδή πριν την τουριστική ανάπτυξη, ήταν πολύ ασφαλείς κατασκευές. Τώρα βέβαια δεν ξέρουμε πώς διατάσσονται τα υπόσκαφα», είπε ο κ. Λέκκας. Και στη συνέχεια πρόσθεσε: «Βέβαια, τα κτίρια της Καλντέρας θα έχουν κάποιο πρόβλημα σε ένα σενάριο ακραίο. Επίσης, ανέπτυξα χθες και τις πέντε περιοχές που θα έχουμε κατολισθήσεις. Σε αυτές τις περιοχές, λοιπόν, εκτελούνται ειδικές δράσεις έτσι ώστε να μειώσουμε τον κίνδυνο αφενός και αφετέρου να κάνουμε κάποιες δράσεις προληπτικές που να μας επιτρέψουν να μην έχουμε μεγάλη έκθεση των επισκεπτών, δηλαδή να μην πάνε οι επισκέπτες σε σημεία που υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουμε κατολίσθηση».

Γιατί τους ανησυχεί περισσότερο η Σαντορίνη από την Αμοργό

Ο κ. Λέκκας εξήγησε ότι ο κίνδυνος στην Αμοργό δεν είναι ίδιος με τη Σαντορίνη και εξήγησε: «Στην Αμοργό ο κίνδυνος δεν είναι ο ίδιος, διότι, εάν έχουμε κατευθυντικότητα του ρήγματος προς τη Σαντορίνη, τότε κινδυνεύει η Σαντορίνη παρά προς τα βορειοανατολικά η περιοχή της Αμοργού. Η Αμοργός έχει πολύ πιο βραχώδη δομή, με αποτέλεσμα να μην ενισχύονται οι σεισμικές κινήσεις. Γι’ αυτό και μας ανησυχεί περισσότερο η Σαντορίνη».

Σε ό,τι αφορά στα υπόλοιπα γειτονικά νησιά, την Ανάφη και την Ίο, ο καθηγητής ανέφερε: «Για την Ανάφη και την Ίο δεν υπάρχει ιδιαίτερο θέμα. Ο κίνδυνος είναι πάρα πολύ μικρός και επίσης θα ήθελα να σας πω ότι χθες το βράδυ στις 9 ο δήμαρχος Νάξου έκανε μια σύσκεψη όλων των φορέων που είναι στον δήμο του, που έχει τα μικρά νησιά, τα Κουφονήσια κ.λπ. και εκεί τους ανέπτυξα ότι ο Δήμος Νάξου μαζί με τα νησιά τα υπόλοιπα δεν έχουν κίνδυνο. Οι επιταχύνσεις, δηλαδή, είναι εξαιρετικά μικρές, σχεδόν μηδενικές. Όπως και στη Σαντορίνη, μια παράμετρος είναι ότι οι επιταχύνσεις είναι πολύ μικρές, που σημαίνει ότι δεν θα πάθουν βλάβες. Δηλαδή είναι στο 0,2%. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι με αυτά τα φαινόμενα, έτσι όπως εξελίσσονται, δεν κινδυνεύουν η Ανάφη και Ίος και πολύ περισσότερο βεβαίως η Νάξος και τα μικρά νησιά των Κυκλάδων».