Συμβούλιο της Ευρώπης: Χαιρετίζει τα μέτρα της Ελλάδας κατά του trafficking

«Παρά τις αναφορές σχετικά με την καταναγκαστική εργασία σε τομείς όπως η γεωργία, ο τουρισμός ή η οικιακή εργασία, λίγες υπήρξαν οι περιπτώσεις που τα θύματα εμπορίας ανθρώπων εντοπίστηκαν. Χρειάζεται επίσης να γίνουν περισσότερες προσπάθειες για τον εντοπισμό των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων μεταξύ αιτούντων άσυλο, παράτυπων μεταναστών και ασυνόδευτων παιδιών».

Στην πρώτη έκθεσή της για την Ελλάδα, η ομάδα εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά της εμπορίας ανθρώπων (GRETA) χαιρετίζει τα θετικά μέτρα που έλαβαν οι ελληνικές Αρχές για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων. Την ίδια στιγμή όμως επισημαίνει ελλείψεις σε μηχανισμό και υποδομή όσον αφορά την εκμετάλλευση ανθρώπων στον τομέα της εργασίας. Θύματα κυρίως μετανάστες και παιδιά, λέει η GRETA, που πάντως καλεί τους αρμοδίους φορείς να είναι πιο ενεργοί στην πρακτική βοήθεια των ανθρώπων αυτών: στην ενθάρρυνσή τους για καταγγελία, στην φιλοξενία τους και τη διεκδίκηση αποζημίωσης.

Όπως σημειώνεται στην έκθεση, η GRETA αναγνωρίζει την υιοθέτηση νομοθεσίας κατά της εμπορίας ανθρώπων, τη δημιουργία συντονιστικών και εξειδικευμένων δομών, την παροχή κατάρτισης σε επαγγελματίες και δραστηριότητες ευαισθητοποίησης.

Ωστόσο, η έκθεση υπογραμμίζει τα κενά στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, όπως η απουσία εθνικής στρατηγικής ή σχεδίου δράσης κατά της εμπορίας ανθρώπων. Ενώ η GRETA εγκρίνει την πρόσφατη επισημοποίηση του εθνικού μηχανισμού αναφοράς (National Referral Mechanism), προτρέπει τις ελληνικές αρχές να λάβουν περαιτέρω μέτρα για να βελτιώσουν τον εντοπισμό των θυμάτων εμπορίας από όλες τις μορφές εκμετάλλευσης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσαν οι ελληνικές Αρχές, ο αριθμός των μη ταυτοποιημένων θυμάτων ήταν το 106 το 2013, 78 το 2014, 57 το 2015 and 46 το 2016. Η πλειοψηφία των θυμάτων ήταν γυναίκες (52%), ενώ άνδρες ήταν το 33% και παιδιά το 15%. Περίπου τα μισά από τα ταυτοποιημένα θύματα (52%) ήταν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης: 125 γυναίκες και 19 παιδιά.

Η δεύτερη πιο συνήθης κατηγορία trafficking ήταν η εργασιακή εκμετάλλευση. Από τις 81 υποθέσεις, (28% μη ταυτοποιημένων θυμάτων), οι 71 από τα οποία ήταν άνδρες. Οχτώ γυναίκες υπήρξαν θύματα και σεξουαλικής και εργασιακής εκμετάλευσης. Πενήντα ταυτοποιημένα θύματα αφορούσαν τον εξαναγκασμό σε επαιτεία, τα περισσότερα εκ των οποίων ήταν παιδιά (24), ενώ υπήρξαν επίσης 20 άνδρες και 6 γυναίκες.

Οι βασικές χώρες καταγωγής των θυμάτων ήταν η Ρουμανία (101 θύματα) και η Βουλγαρία (56 θύματα), ενώ ακολουθούσαν 37 υπήκοοι Μπαγκλαντές, 14 Νιγηρίας, 13 Δομηνικανικής Δημοκρατίας, 13 Αλβανίας, 11 Μολδαβίας. Επίσης, ανάμεσα στα θύματα ήταν και 31 Ελληνες.

Σε αντίθεση με τις γυναίκες και τα κορίτσια που πέφτουν θύματα trafficking, που μπορούν να λάβουν ασφαλή καταλύματα και βοήθεια σε καταφύγια που διοικούνται από το Εθνικό Κέντρο Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ) και άλλες ΜΚΟ, η GRETA παροτρύνει τις αρχές να διασφαλίσουν ότι και οι άνδρες που πέφτουν θύματα θα πρέπει να επωφελούνται από τη βοήθεια που προβλέπεται από το νόμο. Επιπλέον, η GRETA καλεί τις ελληνικές Αρχές να βελτιώσουν την υποστήριξη σε παιδιά θύματα, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές ανάγκες τους, αντιμετωπίζοντας την κατάσταση των παιδιών που έχουν εξαφανισθεί και τερματίζοντας την κράτηση των παιδιών για λόγους μετανάστευσης.

Παρόλο που ο ελληνικός νόμος προβλέπει περίοδο ανάρρωσης για τα θύματα εμπορίας τουλάχιστον 30 ημερών, η GRETA τονίζει ότι η περίοδος αυτή σπανίως εφαρμόζεται στην πράξη και παροτρύνει τις ελληνικές αρχές να ενημερώνουν τα θύματα για τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν την περίοδο αυτή.

Επιπλέον, παρά την ύπαρξη νόμιμων δυνατοτήτων για τα θύματα εμπορίας να ζητήσουν αποζημίωση από τον δράστη ή το κράτος, δεν υπάρχουν αντίστοιχες γνωστές περιπτώσεις. Η GRETA παροτρύνει επίσης τις ελληνικές αρχές να εγκρίνουν μέτρα για τη διευκόλυνση και την εξασφάλιση της πρόσβασης στην αποζημίωση των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων.

Τέλος, η οργάνωση σημειώνει την ανησυχία της για τον χαμηλό αριθμό των τελικών καταδικαστικών αποφάσεων για εγκλήματα διακίνησης ανθρώπων γενικά και τη σχεδόν απουσία καταδίκων για εμπορία με σκοπό κυρίως την καταναγκαστική εργασία. Η GRETA ενθαρρύνει τις ελληνικές Αρχές να δώσουν προτεραιότητα στον εντοπισμό των κενών στη διαδικασία της έρευνας και στη δίωξη υποθέσεων εμπορίας ανθρώπων, προκειμένου να διασφαλιστεί η ταχεία δίκη και οι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές καταδίκες.