“Μάχη” στο ΣτΕ για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια

Ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας συζητήθηκαν τέσσερις προσφυγές κατά της ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα.

Κατά την ακροαματική διαδικασία, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού ΑΕΙ (ΠΟΣΔΕΠ), Καθηγητές ΑΕΙ και άλλοι προσφεύγοντες επεσήμαναν πως θα πρέπει να ακυρωθούν δυο υπουργικές αποφάσεις που εκδόθηκαν κατ’ εξουσιοδότηση του νόμου 5094/2024, με τον οποίο θεσμοθετήθηκε η εγκατάσταση ιδιωτικών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα.

Συγκεκριμένα, έθεσαν ζήτημα παραβίασης του άρθρου 16 του Συντάγματος που προβλέπει την παροχή ανώτατης εκπαίδευσης αποκλειστικά από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και καθηγητές που έχουν την ιδιότητα του δημόσιου λειτουργού, την απαγόρευση σύστασης ανώτατων σχολών από ιδιώτες και τη δωρεάν εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες. Συγχρόνως, οι νομικοί παραστάτες τόνισαν πως υποβαθμίζονται οι εγγυήσεις του άρθρου 16 του Συντάγματος σχετικά με την εξασφάλιση της υψηλής ποιοτικής στάθμης της ανώτατης εκπαίδευσης και την κατοχύρωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας.

Από την άλλη πλευρά, τα Κολλέγια ανέφεραν ότι ο ν. 5094/2024 στρεβλώνει την ήδη διαμορφωθείσα αγορά εκπαιδευτικών υπηρεσιών στη Χώρα, δημιουργώντας παρόχους δύο ταχυτήτων και υποβαθμίζει τα Κολέγια σε παρόχους υπηρεσιών δεύτερης κατηγορίας, διότι αναγνωρίζει άλλα νομικά πρόσωπα ως επίσημα «παραρτήματα» που χορηγούν πτυχία που θα «ισχύουν αυτόματα» σαν να είχαν εκδοθεί από ελληνικό ΑΕΙ, ενώ ο θεσπιζόμενος μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας των ΝΠΠΕ περιορίζει δυσανάλογα τις κατοχυρούμενες στο ενωσιακό δίκαιο ελευθερίες της εγκαταστάσεως των αλλοδαπών κερδοσκοπικών εκπαιδευτηρίων και της επιχειρηματικής ελευθερίας των Κολεγίων ως εν δυνάμει συνεργατών των εκπαιδευτηρίων αυτών.

Επισημάνθηκε δε, πως το κρατικό μονοπώλιο στον τομέα της εκπαίδευσης έχει παύσει να υπάρχει πλέον λόγω της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έτσι η διασυνοριακή εγκατάσταση αλλοδαπών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα είναι δυνατή. Μάλιστα, σύμφωνα με τους πληρεξούσιους δικηγόρους σε περίπτωση που το ανώτατο δικαστήριο έχει διαφορετική κρίση, τότε τίθεται ζήτημα εφαρμογής του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Το επόμενο διάστημα, η Ολομέλεια καλείται να αποφασίσει, μεταξύ άλλων, εάν οι επίμαχες διατάξεις του ν. 5094/2024 είναι σύμφωνες με το άρθρο 16 του Συντάγματος, εάν παρακάμπτεται με τις ρυθμίσεις του νόμου αυτού η προβλεπόμενη στο άρθρο 110 του Συντάγματος διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης και εάν με τις διατάξεις αυτές καλύπτονται οι συνταγματικές απαιτήσεις για την ανώτατη τριτοβάθμια εκπαίδευση (ακαδημαϊκή ελευθερία, υπηρεσιακή κατάσταση διδακτικού προσωπικού των παραρτημάτων, κρατική εποπτεία, αυτοδιοίκηση).