Στο ‘κόκκινο’ τα Ειρηνοδικεία της χώρας

Ασφυκτική φαίνεται πως είναι η κατάσταση στα Ειρηνοδικεία της χώρας, με την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, αλλά και τους επιτυχόντες ειρηνοδίκες του πρόσφατου διαγωνισμού, να ζητούν με έγγραφά τους προς το υπουργείο Δικαιοσύνης, την κάλυψη τουλάχιστον 35 θέσεων, αναφέροντας χαρακτηριστικά παραδείγματα Ειρηνοδικείων, στα οποία τίθεται ζήτημα εύρυθμης λειτουργίας τους.

Στο υπόμνημα – αίτημα που απέστειλε η προηγούμενη διοίκηση της ΕΔΕ, στα τέλη Μαΐου, καταγράφεται η ανάγκη κάλυψης των κενών οργανικών θέσεων των Ειρηνοδικών, αλλά και της αύξησής τους, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι στο τέλος του Ιουνίου αναμένεται να αποχωρήσουν λόγω συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας, 19 Ειρηνοδίκες, ενώ ήδη τέσσερις έχουν δηλώσει παραίτηση. Την ίδια ώρα, η Ένωση επισημαίνει ότι απαιτείται η πρόσληψη 12 ακόμη Δόκιμων Ειρηνοδικών, καθώς ο αριθμός των κενών θέσεων φτάνει τις 35. Μάλιστα, υποστηρίζεται πως οι οργανικές θέσεις θα πρέπει να αυξηθούν τουλάχιστον κατά 100 άτομα, τα οποία θα πρέπει να κατανεμηθούν σε Ειρηνοδικεία της χώρας.

Όπως επισημαίνεται, παρά την πρόσφατη πρόσληψη 194 Ειρηνοδικών, «δεν αυξήθηκαν οι οργανικές θέσεις σε πολλά Ειρηνοδικεία της χώρας, που είχαν μεγάλο αριθμό εκκρεμών υποθέσεων στις 30/5/2016», ενώ «σε μεγάλα Ειρηνοδικεία η αύξηση των θέσεων είναι πολύ μικρή σε σχέση με το σύνολο των εκκρεμών υποθέσεων σε αυτά, του πληθυσμού που εξυπηρετούν καθώς και του αριθμού των δικαστών που υπηρετούν».

Σύμφωνα με την Ένωση, δεν δόθηκαν νέες οργανικές θέσεις στα Ειρηνοδικεία Καρδίτσας, παρά τις 1.822 εκκρεμείς υποθέσεις, της Μυτιλήνης (982 υποθέσεις) και της Ξάνθης (1.775 υποθέσεις). Παράλληλα, καταγράφεται ότι:

– στο Ειρηνοδικείο Αμαρουσίου εκκρεμούν 11.919 υποθέσεις, ενώ απαιτείται αύξηση κατά 10 οργανικές θέσεις

– στο Ειρηνοδικείο Χαλανδρίου οι υποθέσεις ανέρχονται στις 10.923, όπου υπηρετούν 9 δικαστές και δόθηκαν μόνο δύο οργανικές θέσεις, ενώ απαιτούνται ακόμη πέντε,

– στο Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης συνολικά εκκρεμούν 37.396 υποθέσεις. Εκεί υπηρετούν 54 δικαστές, ενώ αν και δόθηκαν 16 θέσεις, χρειάζονται ακόμη 10,

– στο Ειρηνοδικείο Αθήνας, το μεγαλύτερο της χώρας, απασχολούνται συνολικά 144 δικαστές, με τις εκκρεμείς υποθέσεις να φτάνουν τις 151.202. Αν και οι οργανικές θέσεις αυξήθηκαν κατά 31, απαιτούνται ακόμη 15.

Όπως εξηγεί ο δικηγόρος και επιτυχών ειρηνοδίκης, Κώστας Δασύλλας, “το αίτημα της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων προς το Υπουργείο προηγήθηκε χρονικά – και άρα εύλογα δεν έλαβε υπόψη του – το επικαιροποιημένο Μνημόνιο που εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο του ESM. Το Μνημόνιο περιλαμβάνει προβλέψεις για γενικότερη αναδιοργάνωση του δικαστικού συστήματος (εξειδικευμένοι δικαστές για υποθέσεις του Νόμου Κατσέλη, ειδικά δικαστήρια σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πειραιά, δικαστική επικύρωση εξωδικαστικού συμβιβασμού, πλαίσιο δικαστικής εμπλοκής στα κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια) που θα επιβαρύνουν περαιτέρω τα Ειρηνοδικεία της χώρας και που πρέπει, βάσει του Μνημονίου, να νομοθετηθούν το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα”. Και συνεχίζει λέγοντας ότι “υπάρχει ήδη σε ισχύ Πίνακας Επιτυχόντων Ειρηνοδικών από τον προσφάτως διενεργηθέντα διαγωνισμό που ολοκληρώθηκε τον φετινό Ιανουάριο. Πρόκειται για εν δυνάμει δικαστικό προσωπικό υψηλής νομικής κατάρτισης, έτοιμο να δώσει λύσεις και να αποσυμφορήσει οριστικά την κατάσταση στα Ειρηνοδικεία της Επικράτειας”.

Υπερχρεωμένα νοικοκυριά

Βασικότερη αιτία για την ανάγκη προσλήψεων είναι –κατά την ΕΔΕ- οι χιλιάδες υποθέσεις υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Οι επίμαχες υποθέσεις έχουν χωριστεί πλέον σε δύο κατηγορίες, όσες έχουν κατατεθεί πριν το 2016, οι οποίες στην πλειοψηφία τους θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν και να συζητηθούν μέχρι το 2018, και τις νεοκατατεθείσες που θα πρέπει να προσδιορίζονται εντός έξι μηνών. Κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους 2015, για το οποίο δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί στατιστικά στοιχεία, η αύξηση του αριθμού των κατατεθέντων δικογράφων υπήρξε εκρηκτική, και μάλιστα όχι μόνο των

αιτήσεων υπαγωγής στις διατάξεις του Νόμου 3869/2010 υπό την ισχύουσα τότε μορφή του, αλλά των κάθε είδους δικογράφων, στην κατάθεση των οποίων έσπευσαν μαζικά οι πολίτες, προκειμένου να επιτύχουν την εκδίκαση των υποθέσεών τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Πολ.Δ, υπό την προϊσχύουσα μορφή του.

Στον τεράστιο όγκο υποθέσεων υπερχρεωμένων νοικοκυριών, έρχονται όμως να προστεθούν ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, σύμφωνα με τον οποίο οι υποθέσεις προσδιορίζονται εντός 100 ημερών, αλλά και η πολύμηνη αποχή των δικηγόρων από τα καθήκοντά τους, εξαιτίας της οποίας έχουν συσσωρευτεί από αναβολές μεγάλος αριθμός υποθέσεων, με αποτέλεσμα την πολυετή καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης.

Από το αίτημα της ΕΔΕ είχε προηγηθεί σχετικό υπόμνημα προς το υπουργείο Δικαιοσύνης των 361 επιτυχόντων του πρόσφατου διαγωνισμού Ειρηνοδικών, το οποίο εστάλη στα τέλη Μαρτίου. Με αυτό ζητούν την κάλυψη όλων των υφιστάμενων κενών οργανικών θέσεων στα Ειρηνοδικεία και Πταισματοδικεία της χώρας, την αύξησή τους προς επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης και την όσο το δυνατόν συντομότερη τοποθέτηση όλων των επιτυχόντων.

Ανάμεσα σε άλλα, επισημαίνεται στο υπόμνημα πως σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στατιστικά στοιχεία, ο χρόνος επίλυσης αστικών και εμπορικών διαφορών πρωτοδίκως στην Ελλάδα για τα έτη από 2010 έως 2013 έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Μάλιστα, η Ελλάδα κατατάσσεται στις πέντε χώρες των 28 της Ε.Ε. με τη μεγαλύτερη καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης μετά τη Μάλτα, την Κύπρο, την Ιταλία και την Σλοβακία.